Orationem ante hos XXVII. Annos scriptam typis revocavit

ORAT IO N E M

ante հօտ XXVII annos scriptam

typis ŕevocavit

Carolus Fridericus Augustus Brohm,

T

, MDCCCXXX.

E

O

G

.

Ab

bi qua oui nino est aetas, auditores , in qua et fructuo-

sissimum sit et utilissimum, ad illustria antiquitatis

exempla redire, veterumque temporum memoriam

oinnem penitus recolere, ea videtur saeculi hums ratio

esse, ut, quum vel rerum magnitudine, vel virtutum

vitiorumque documentis insignibus, vel denique inge-

niorum artiumque cunctarum laetissimo dore cum omni ­

bus omnium gentium aetatibus certare videatur, ni ­

hil esse possit dulcius , ingenuo et ad honesta nato

animo nihil dignius, quam clarissimos huius aevi viros

summis illis vetustatis hominibus, varias hamm ci vita ­

tom atque mirabiles mutationes multiplici veterum po-

pulorum sorti, magna denique horum temporum inge-

nia magnosque in omni literarum genere profectus splendidissimis doctae antiquitatis hominibus compa­

rare. Quae coiňparatio ut ipsa varia et multiplex esse potest, ita baud scio an nostro see culo uberiorem nihil habeat disputând! materiam, quam veterum et bellorum et regnandi formarum et hominum domi bellique cla- rorum cum nostris accurate et probe instituta compa­

rado. Ac proferto яі quis intra eiusdem populi térmi­

nos subsistons duo reperiat exempla viro rum , qui,

quamvis et aevo et inorum cultu et bellandi consiliu

inter se dispares, tarnen, @x iisdem egress! finibus,

converso in eandem terrain pugnandi impetu, alter

n as centis imperii pri mordia immani quadam fe ro ci a

paene subruerit, alter consenescentium civitatum vires

excitare animosque ad pristin am virtutem erigere ten-

taverit: haec si quis reperiat, is mirum fortunae huma-

nae spectaculum videre sib! iure videatur. Brenni olim

efferata audacia eins imperii, quod mox erat in totum

prope terrarum orbem dominaturum, suaque luce omnem

saeculorum insequentium ordinem illustraturum, pri-

mum quasi Borem fracturam se minabatur. Is, quem

nostra vidit aetas vincentem toties, devictum nunquam,

imperator invenís, Galliae decus, videbatur іатіаш to-

tam Italiae formam mutatni us, et quae ibi ex aiitiquis laudum omnium studiis scintillae remanserant, eas in ­ victa armorum suorum vi resuscitaturus. Sed tarnen rudern ilium et ab omni humanitate alienum bellato- rem huic insigni imperatoriae artis ornamento compa- randum nemo putet; aliud mira illa Fortunáé vicissitu-

do exemplum revocat; en, alter adest ex remota an- tiquitate heros, Brenni victor, instaurator patriae, Camillus,

Quae urbs quadringentis prope annis ante ab exiguis proiecta initiis et sua virtute et prosperrimo Fortunáé successu ita effloruerat, ut ad omnium fere populorum dominatum fatis rapi magis quam duci vi­

deretur, ea quuin, legibus perscriptis, constituía rusta

quad am rei publicae forma, et d evict! s paullo ante ho-

stibus omnium pertinacissimis, in dies augeri laetius

videretur: ecce, subito immanis quaedafn barbarorum

vis, in visítala ante at que inaudita, ab ultimis terrarum

eoorta oris in Italiae lines irrupit incitatoque agmine

Romarn versus iter instituit. Urgebant fata Romano-

rum urbem. Nam ad Alliam obvii Romani , avitae im-

memores virtutis, ne tentato quidem certamine, turpi-

ter non in pátriám urbem, sed Veios plerique aufu- -giunt. Ac Galli ipsi victoriae liuius miraculo obstupe-

facti confestim ad urbem appro perant. Iamque Roma ­ nis salutem desperantibus tutum nihil visum praeter illam deoriim sedem, Capitolii arcéin; in quam ubi inventus militaris senatusque robur cum coniugibus li- berisque concessisset, barbari tranquille urbem ingres- si, hostile nihil nisi arcem conspicati, trucidatis iis, quos in foro invene rant, senibus, omnia agere et ferre, diripere tecta, direptis ignés iniicere. Cogitate, audi ­ tores, quantum oblatum sit miseriae e o ruin o culis, qui veluti ad spectaculum occidentis patriae a fortuna po*

• siti nulliusque rerum su arum praeterquam corporum vindices relicti omnia sua in bos tium potestate esse, omnia igné ferroqué solo aequata cerneront. An vero honim animos horrendo isto spectaculo fractos conci- disse arbitramini? lino tot obruti malis, quum omnia flammis ruin is que diruta vidissent, tarnen par vum il­

ium collem, libertăți relictmn, ad песет usque parati

erant virtute defender©. Magnum, fateor, hoc est vir-

tutis constantiaeque humana© documentum; sed mains

prefecto et admirabilius multo ©didit is, qui optime

ohm de patria meritus, ab ingratis postea civibus ex-

pulsus, tunc in tanta rerum omnium desperatione sa- lutis patriae plus au ctor exstitit. Camilli dico nomen veneran dum, ducis eins, qui tum Ardeae exsulans, moestior ibi fortuna publica quam sua, ut Gallorum exe rei tum ad ventare aud ivit, quasi divino quodam spi- ritu correptus ad reprimendos Gallos Arde ates fortiter incitat. Incitat! pariter o mne s Camilli auspiciis bar­

baros caed u n t. Tum Roinanorum Veiis commorantium eriguntur animi; e ri pere pátriám ex hostium manibus omnes s tatu unt, sed corpori valido caput deest. Non deerat, auditores. Camilium suum Ardea ar cess unt, i ami am Capitolii liberatorem futurum. Quippe quod malum fortissimos saepe exercitus crudelíssimo hoste crudelius confecit, id Romanoruin in arce reliquias ur­

gebat; fames ultra ferri non poterat. Paciscuntur cum Gallis Romani; concidit superbum Rom anorum nomen, ni repente advenit vi nd ex. Adest. Arma suos aptare, ferro que non auro recuperare pátriám Camillus dicta­

tor iubet; instruit a ciem primoque stati m concursu Gallos fun dit, moxque iterum eosdem ita caedit, ut ne nuncius quidem cladis relinqueretur. Quo tunc ani­

mo Camilium, quo servatos cives fuisse existimad s?

Romulum eum patremque patriae et alterum urbis con-

elito rem appellant; triumphantem in urbeni laetissimo

clainore prosequuntur; hominem divinitus sibi missum suo se muñere abdicare non patiuntur, et agitata delu­

de quaestione Romae ruinas relinquendi atque in pa- է՛ a tarn urbem Veios transmigrandi dissuadent! Camillo obediunt omnes urbemque instaurant.

Huius igitur viri immortalis si quis imaginem animo intueatur, is videatur sibi virum supra morta­

les excelsum et, perfectum quoddam virtutis impera- toriae specimen intueri. Sed in Camillo quid est, au­

ditores., quod potissimum admiremur? Animumne fortem, nullis periculis, nulla aerumna p er do mitu m, iusignenique bellandi prüdentiam? At illam avi tam Romanorum landem communeni habet cum ceteris et civibus etsaeculorum insequentium ducibus plurimis. An regendi populi leniendarumque seditionum scientiam?

At ne earn quidem propriam habuit priorum lile aemnlus,

posteriorum dux atque auctcr. Pietatem p о tins admi ­

ra mur fortitudini iunctam, gratissimamque in pátriám

mentem, et, quod mains etiam est, illám animi ma-

gnitudinem, quae acceptae iniuriae omnium acerbis-

sirnae oblita earn unam recte et honeste ulciscendi

9

esse rationem putavit, ut, qui ipsius fortunas inhuma- niter evertisseht, eorum afflictas res pie excitaret. Sci­

licet duplex est genus vir tutum; alt e rum splendiduin, magnitudine sua mentes quasi praestringens atque in admirationem potins quam amorem vel invitos abstra- hens; mite alterum, blandum, melioremque noștri par­

tem quasi quad am dnlcedine et sancta voluptate deli ­ men s. Utrumque qui miscuit, ut fecit iile, quem cele­

bram us , is deni que omnium ore atque consensu in principibus human! generis viris suo iure locum obti- net, suumque immortalitati memori nomen tradit.

Huiusmodi excelsa magnitudinis humanae species ubi-

cunque offertur, miramur, stup emus, laetamur; si no ­

stra ipsoi urn gens talem vidit virnm, talis víri aemulum

principem benigna fortuna in patriae universae salu ­

tem oblatum sibi videt, nemo est paulló humanior,

quin sibi patriaeque et omni posteritati atque ipsi adeo

humano generi maxiinopere gratulandum esse cens eat,

nemo, quin huius regis auspiciis saecula felicíssima

omniumque pleníssima laudum patriae oritura prae-

Videat,