• Nie Znaleziono Wyników

Zaopiekuj się moją córką - Halina Mankiet - fragment relacji świadka historii [TEKST]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Zaopiekuj się moją córką - Halina Mankiet - fragment relacji świadka historii [TEKST]"

Copied!
2
0
0
Pokaż więcej ( Stron)

Pełen tekst

(1)

HALINA MANKIET

ur. 1936; Rawa Mazowiecka

Miejsce i czas wydarzeń Rawa Mazowiecka, II wojna światowa

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, Holocaust, getto w Rawie Mazowieckiej, Żydzi w Rawie Mazowieckiej, PRL, antysemityzm, emigracja do Izraela

Zaopiekuj sie moją córką

W [19]39 roku [wujek, miał siedemnaście lat], mówił: „Nie chcę zostać z Niemcami, ucieknę do Rosji.”. Jego rodzice powiedzieli: „Co? Ty pojedziesz do bolszewików?

Przecież oni cię aresztują, bo twój brat ma sklep. Cała rodzina jest zabezpieczona, [a] Niemcy [to] kulturalny naród.”. Zabrali mu pieniądze, żeby nie mógł wyjechać, zwrócił się do mojego ojca: „Nie chcę zostać tutaj, pomóż mi. Daj mi pieniądze.”. Mój ojciec mu pomógł i mówi do niego: „Pamiętaj, ja nie wiem kto zostanie przy życiu, ale jeżeli zostaniesz przy życiu, zaopiekuj się moją córką.”. I tak było. W [19]46 roku brat ojca, wrócił do Polski z żoną, ożenił się w międzyczasie, i zabrali mnie, nie bardzo chciałam być u nich. Byłam zawsze z dziećmi, wolałam iść do domu dziecka. Trochę byłam u nich, trochę byłam tam. Chodziłam do szkoły, zaczęłam studiować, poszłam na ekonomię polityczną, studiowałam rok. Na drugim roku zaczął się już ten pęd do Izraela, wtedy był Gomułka przy władzy, były demonstracje. Był jeden ze znanych kierowników jakiejś fabryki dużej, jego nazwisko było Polak, ale on był Żyd. W [czasie] demonstracji, która się tam nawiązała, krzyczeli „My nie chcemy żydowskich Polaków!”, była taka nagonka.

Chciałam również wyjechać, wtedy zawiązały się takie różne organizacje, które organizowały młodzież, żeby wyjechali do kibuców. [W kibucach] uprawiali ziemię, robili takie farmy, [które] kształciły dzieci jak pracować na polu i tak dalej. Trzy razy prosiłam o wyjazd do Izraela, trzy razy mi odmówili. Szukali propagandy syjonistycznej, czego nie miałam. Na tym ucierpiał mój wujek, bo z samej pracy żyć nie można było. On pracował dodatkowo w domu i za to płacił potem wysokie kary.

Jak [wujkowi] urodził się syn, to dostał prezent, pięć dolarów z zagranicy. Wtedy nie wolno było trzymać zagranicznych pieniędzy, ktoś naskarżył na niego, że on ma dolary w domu. Przyszli, zrobili rewizję, znaleźli te pięć dolarów i siedział pół roku w więzieniu. Nic mu nie zasądzili, zwolnili go, nie było jakiej kary dać za to. Wiem tylko, że żona jego nie miała z czego żyć. Sprzedawała rzeczy z domu na jedzenie i tak

(2)

dalej, więc oni też postanowili wyjechać.

Wyjechałam do Izraela, jak się dowiedziałam, że mój narzeczony wyjeżdża, [to] nie chciałam się rozstawać. Poszliśmy do Urzędu Stanu Cywilnego, pobraliśmy się i jako jego żonę, dopisali mnie do niego, i wyjechałam. Jak wyjechałam, to pisałam listy [do wujostwa], że tu jest bardzo ciężko, że krawiec, mój wujek był krawcem, nie ma co tu robić, płaszczy, kostiumów nie noszą prawie. [Wujek] dostał wizę do Australii i pojechał do Australii, tak żeśmy się rozstali. Miał dwoje dzieci. To jest moja najbliższa rodzina.

Tutaj nam się urodził w [19]58 roku pierwszy syn, potem urodzili się jeszcze dwaj synowie, trzech synów mamy. I mamy trzynaścioro wnuków. Także z jednej co nie zdołali zamordować, rozrosła się rodzina.

Data i miejsce nagrania 2017-12-04, Bat Jam

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Weronika Prokopczuk

Prawa Copyright © Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"

Cytaty

Powiązane dokumenty

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, Holocaust, getto w Rawie Mazowieckiej, Żydzi w Rawie Mazowieckiej, rodzina, dzieciństwo, pomoc Żydom w okresie II wojny

Modliłam się codziennie, dostałam w prezencie krzyżyk i różnego rodzaju polecania, gdyby ktoś podejrzewał czy co, żebym się schyliła, żebym sznurowała buty, żeby

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, Holocaust, getto w Rawie Mazowieckiej, Żydzi w Rawie Mazowieckiej, rodzina, dzieciństwo, ukrywanie się Żydów w czasie II

Słowa kluczowe II wojna światowa, Holocaust, ukrywanie się Żydów w czasie II wojny światowej, pomoc Żydom w okresie II wojny światowej, Fangrat (rodzina), rodzina Fangrat,

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, Holocaust, getto w Rawie Mazowickiej, Żydzi w Rawie Mazowieckiej, rodzina, ukrywanie się Żydów w czasie II wojny światowej,

Za strzelnicą koniec, to są te Wydmuchy, a później Kolonia Jakubowice, obecnie Konińskie, bo wpierw, to się mówiło Jakubowice Końskie, bo były i Murowane, i przez Marysin.. A przy

Ale w międzyczasie, jak się odratowałem fizycznie, moja siostra zaczęła pracować, moja mama zaczęła coś zarabiać i jakoś się to układało. Muszę

Miejsce i czas wydarzeń Rawa Mazowiecka, dwudziestolecie międzywojenne Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, Żydzi w Rawie Mazowieckiej, rodzina,.. rodzina Leszczyńskich,

Pamiętam jak weszli Niemcy, [wtedy] mój ojciec również próbował uciekać, ale doszedł razem ze mną do Bugu,, [tam] zaczęli strzelać, widocznie nie chciał się

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, getto w Rawie Mazowieckiej, rodzina, dzieciństwo, rodzina Leszczyńskich..

Potem był jeszcze jeden brat, nazywał się Jakub, był chory na gruźlicę.. W tym jednym pokoju, który dostał, usiłował zarobić coś

Właściwie to kto został z naszej rodziny, to tylko mój wujek, który uciekł do Rosji, jak miał siedemnaście lat i ja, [ponieważ] mnie ukryli. Data i miejsce nagrania 2017-12-04,

Miałam sześć lat, matka posadziła mnie na stół, stanęła przede mną i zaczęła mi kłaść do głowy, żebym [niczego] nie zapomniała, na dole stał koszyk taki kwadratowy z moim

Słowa kluczowe II wojna światowa, Holocaust, ukrywanie się Żydów w czasie II wojny światowej, pomoc Żydom w okresie II wojny światowej, Fangrat (rodzina), rodzina Fangrat,

Słowa kluczowe II wojna światowa, Holocaust, ukrywanie się Żydów w czasie II wojny światowej, pomoc Żydom w okresie II wojny światowej, Fangrat (rodzina), rodzina Fangrat,

Oni mnie znaleźli, ja nie mogłam znaleźć, to były dziewczęta, wszystkie powychodziły za mąż, miały nazwiska zmienione.. [Kiedy] szukałam pod nazwiskiem Fangrat, to

Myślałam, że w Polsce jest ciężko, [dlatego], jak ich znalazłam, to przesłałam im z drzewa oliwnego figurki, różańce i krzyżyk, posłałam [także] trzysta dolarów. Odesłali

Tylko prosiła, żeby nie zostali w ogrodzie, a oni nie mieli gdzie uciekać [i] właśnie schowali się w tym ogrodzie, w jakichś krzakach i Rosjanie ich znaleźli.. Przede

Zabrali mnie do domu dziecka, [tam zrobili mi] badania lekarskie [i] stwierdzili, że jestem chora na płuca, to się wzięło [jeszcze] z getta. Jeden z moich wujków miał gruźlicę

Nie było możliwości i czasu, żeby [mogła dopilnować swoje zdrowie], w każdym razie medycyna wtedy inaczej wyglądała niż dzisiaj. Ona zmarła na raka i [to] jest

Jeżeli chodzi o ten sklep, to był wynajęty, tam jest teraz Urząd Stanu Cywilnego, archiwum, w tym miejscu, gdzie był kiedyś sklep. Data i miejsce nagrania 2017-12-04,

Chcieliśmy wiedzieć co się dzieje, za każdym razem jak coś mówili, to leciałam do kogoś kto potrafił mi przetłumaczyć co to znaczy i tak się nauczyłam.

Chyba w gruncie rzeczy był człowiekiem uczciwym, oczywiście był komunistą, ale część ludzi musi być ateistami, część musi być komunistami, część musi być faszystami,