Temat: Kordian- przyczyny porażki bohatera.
1. Charakterystyka postawy winkelriedycznej- program Kordiana ogłoszony na szczycie Mont Blanc.
A. Indywidualizm- przekonanie o własnej wyjątkowości, ponadprzeciętności;
B. Bunt- bagatelizowanie ograniczeń wynikających z niedoskonałości ludzkiej natury (Tu szczyt… lękam się patrzeć w przepaść świata ciemną.
Spojrzę… Ach! Pod stopami niebo i nad głową Niebo);
C. Pragnienie władzy – chęć panowania nad ludzkimi umysłami;
D. Nieszczęśliwa miłość – rozczarowanie miłością;
E. związek z naturą – natura jako siła dająca życie (aż w powietrza błękicie Skąpałem się… i ożyłem, I czuję życie);
F. Myśli samobójcze – poczucie bezsensu życia (Może lepiej rzucić się w lodowe szczeliny?...);
G. zmienność nastrojów, słomiany zapał;
H. poczucie braku idei (Posągu piękność mam lecz lampy brak);
G. Patriotyzm – odkrycie sensu życia w idei rewolucyjnej (Polska
Winkelriedem narodów);- otwarta walka z wrogiem,- idea poświęcenia życia w walce o wyzwolenie.
2. Tło historyczne III aktu dramatu- koronacja cara Mikołaja I na króla Królestwa Polskiego w maju 1829 roku i nastroje Polaków towarzyszące tym wydarzeniom – spisek mający na celu zabójstwo carskiej rodziny.
3. Konfrontacja Prezesa z Podchorążym.
Cele przyświecające Podchorążemu:
- jest gotów poświęcić życie dla ojczyzny,
- zachęca spiskowców do walki, jest pełen zapału do walki, - pragnie zemścić się na carze za zniewolenie Polski,
- traktuje walkę przeciwko carowi jak misję od Boga, - poddaje się emocjom,
- uważa, głęboko wierzy, że swoim czynem wyzwoli ojczyznę.
Cele przyświecające Prezesowi:
- uważa, że spisek jest sprzeczny z wolą Boga, - lekceważy plany spiskowców,
- zniechęca spiskowców do walki,
- plany zabójstwa ocenia negatywnie, jako hańbę dla Polaków,
- nawołuje spiskowców do modlitwy,
- negatywnie ocenia możliwości spiskowców.
4. Przyczyny porażki Kordiana:
- spiskowcy głosują przeciw pomysłowi Kordiana, - Kordian nie respektuje postanowień głosowania, - przeświadczenie Kordiana o własnej wyjątkowości, - bohater decyduje się podjąć samotną walkę,
- walkę z zaborcą pojmuje jako poświęcenie życia jednostki, - Kordian przegrywa z własnymi emocjami,
- wiara w zwycięstwo samotnej walki z carem to wyraz naiwności Kordiana.
Postawa Kordiana jest wyrazem miłości do ojczyzny, ale też dowodem naiwności bohatera, że można osiągnąć tak wysokie cele w wyniku samotnej walki. Kordian przegrywa mimo gotowości do największych poświęceń, ponieważ nie zyskuje poparcia dla swoich planów.
5. Tragizm Kordiana.
Tragizm to sytuacja, z której nie ma wyjścia, trzeba podjąć decyzję i każda jest zła, to wewnętrzne rozdarcie bohatera. W takiej sytuacji jest Kordian, kiedy przemierza komnaty pałacu, by zabić cara. Jego rozdarcie uosabiają Strach i Imaginacja. Jeśli zabije cara – dotrzyma słowa,
zobowiązania, które złożył w podziemiach katedry – ocali więc honor rycerza. Z drugiej strony popełni grzech zabójstwa i królobójstwa – zaprzepaści tym samym szansę na zbawienie, poniesie też karę ziemską.
To tragizm tego bohatera – presja, której jego psychika nie zniosła, dlatego zemdlał.
