PL
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 30.6.2010
KOM(2010)346 wersja ostateczna
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY ZE ŚRÓDOKRESOWEJ OCENY WSPÓLNOTOWEGO PROGRAMU
STATYSTYCZNEGO NA LATA 2008-2012
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY ZE ŚRÓDOKRESOWEJ OCENY WSPÓLNOTOWEGO PROGRAMU
STATYSTYCZNEGO NA LATA 2008-2012
1. WPROWADZENIE
Decyzja nr 1578/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowego programu statystycznego na lata 2008-2012 (WPS) została przyjęta1 w dniu 11 grudnia 2007 r. Opiera się ona na priorytetach polityki, takich jak dobrobyt, konkurencyjność, innowacje i wzrost, solidarność i rozwój społeczny, spójność gospodarcza, społeczna i regionalna, zrównoważony rozwój i wyzwania demograficzne oraz dalsze rozszerzenie Unii Europejskiej (UE).
Niniejszy dokument stanowi sprawozdanie pośrednie wymagane w art. 6 wspomnianej decyzji i został sporządzony w oparciu o system sprawozdawczości wewnętrznej Eurostatu dla rocznych programów prac oraz o sprawozdanie konsultanta obejmujące niektóre szczególne aspekty. W sekcji 2 przedstawiono w skrócie główne osiągnięcia WPS, w sekcji 3 skoncentrowano się na drugiej połowie WPS, a w sekcji 4 omówiono określone elementy, które muszą zostać uwzględnione w sprawozdaniu. W sekcji 5 sformułowano zalecenia na przyszłość.
2. GŁÓWNE OSIĄGNIĘCIA PROGRAMU
W niniejszej sekcji skoncentrowano się na pierwszych dwóch latach programu.
Streszczenie
WPS zawiera około 130 celów, z których większość to cele wieloletnie i wymagające stałego wdrażania podczas całego okresu objętego programem. W przypadku każdego z tytułów2 programu wiele celów (około 90 %) jest już w trakcie realizacji i prawdopodobnie zostanie osiągniętych do końca 2012 r., chociaż ograniczone środki w ramach europejskiego systemu statystycznego (ESS) mogą spowodować, że będzie to trudniejsze niż przewidywano. Niektóre ważne cele zostały już zrealizowane do końca 2009 r. (ustanowienie Europejskiej Rady Konsultacyjnej ds. Zarządzania Statystyką, przyjęcie rozporządzenia w sprawie statystyki dotyczącej energii, opracowanie strony internetowej Eurostatu bardziej przyjaznej użytkownikowi). Cele, których realizacja ma się dopiero rozpocząć, obejmują opracowanie wskaźników służących do analizy skuteczności logistyki i transportu intermodalnego, wdrożenie NACE rev2 do rachunków narodowych oraz opracowanie metodyki oceny jakości danych o regionach.
1 Dz.U. L 344 z 28.12.2007.
2
Ponadto europejski system statystyczny (ESS) okazał się skuteczny w reagowaniu na statystyczne skutki kryzysu finansowego w dziedzinie statystyki makroekonomicznej i statystyki społecznej. Wydano decyzje w sprawie statystycznego ujęcia interwencji rządowych oraz opracowano odpowiednie wskaźniki gospodarcze i rynku pracy.
Prowadzony jest przegląd dostępnych wskaźników statystycznych; trwa również realizacja szeregu projektów w celu opracowania dodatkowych wskaźników dla decydentów poprzez lepsze wykorzystanie dostępnych danych. Z uwagi na stale malejące dostępne środki, aby cele określone w WPS zostały osiągnięte do końca 2012 r., niezbędne będzie podjęcie jeszcze większych wysiłków w zakresie zharmonizowania metodyki, pojęć i definicji w wielu dziedzinach oraz ulepszenia standaryzacji.
Zagadnienia przekrojowe
Rola statystyki w integracji europejskiej
Sprawnie realizowano prace w zakresie tworzenia wspólnotowego rejestru grup przedsiębiorstw międzynarodowych, prowadzone na podstawie rozporządzenia w sprawie rejestrów przedsiębiorstw, zatwierdzając zestawy danych dotyczące 5 000 takich grup. Przygotowany został projekt rozporządzenia w sprawie wymiany danych poufnych między Eurostatem i Europejskim Systemem Banków Centralnych w celu podniesienia jakości rejestrów. Inne znaczące działania obejmują podjęcie większych wysiłków w celu standaryzacji narzędzi do transmisji danych oraz standaryzacji metadanych, dalszy rozwój zintegrowanych narzędzi IT do systemów produkcji, pracę koncepcyjną nad nowym europejskim systemem rachunków narodowych, a także skuteczne wdrożenie NACE rev2 do wielu dziedzin statystyki.
Ustanowiono nową strukturę zarządzania w odniesieniu do poufności danych statystycznych oraz procedurę zapewniania ESS informacji zwrotnych na temat istotnych projektów badawczych.
Stosunki z zainteresowanymi stronami ESS
Pierwsze sprawozdanie na temat zgodności ESS z Europejskim kodeksem praktyk statystycznych zostało opublikowane 2008 r. Od tego czasu trwa wdrażanie środków w ramach całego ESS, a Europejska Rada Konsultacyjna ds. Zarządzania Statystyką – ustanowiona w celu zapewnienia niezależnej oceny ESS w tym zakresie – pomaga w przeprowadzaniu systematycznych kontroli zgodności oraz prowadzeniu działań następczych w odniesieniu do działań ulepszających. Co roku opracowywany jest europejski program szkoleń statystycznych jako część strategii długoterminowej.
Współpraca z użytkownikami
Wzmocniono dialog z użytkownikami poprzez organizację konferencji na temat rachunków narodowych i statystyki cenowej oraz poprzez ustanowienie i uruchomienie nowego organu ds. konsultacji z użytkownikami (Europejski Komitet Doradczy ds. Statystyki), który nawiązuje dialog z innymi zainteresowanymi stronami oraz organizuje spotkania wyjaśniające wewnątrz Komisji.
Współpraca techniczna z państwami trzecimi oraz współpraca z organizacjami międzynarodowymi
Dzięki systematycznym konsultacjom i działaniom w zakresie koordynacji podniesiona została ranga ESS oraz standardów europejskich na szczeblu międzynarodowym.
Instrumenty
Lepsze uregulowania prawne oraz bilans kosztów i korzyści
Działania w tym zakresie pokazały, że ani pomiary obciążeń ani kosztów nie są dokonywane przez wszystkie państwa członkowskie w systematyczny i jednolity sposób w odniesieniu do wszystkich dziedzin statystyki. W 2008 i 2009 r. w ramach działań prowadzonych w celu zmniejszenia obciążenia respondentów przyjęto wnioski w sprawie uproszczenia i zmiany przepisów dotyczących statystyki w dziedzinie energii, transportu, migracji i rolnictwa, systemu Intrastat oraz statystyk strukturalnych dotyczących przedsiębiorstw. Ponieważ dalsze mechaniczne uproszczenia wymogów statystycznych zakłóciłyby sprawne dostarczanie użytkownikom dobrej jakości danych, Eurostat podjął działania w celu zmodernizowania procesów tworzenia statystyk, dokonując jednocześnie przeglądu programu statystycznego i dokonując zmian w jego priorytetach.
Monitorowanie zgodności
W zakresie obowiązujących ram prowadzono systematyczne monitorowanie zgodności w celu podniesienia jakości statystyk wspólnotowych.
Zwiększona zdolność reagowania na potrzeby użytkowników
Rozpoczęto realizację szeregu projektów, np. związanych z modernizacją statystyki w zakresie przedsiębiorstw i handlu (program MEETS), w celu połączenia różnych źródeł statystycznych i zróżnicowania wymogów dotyczących wkładu do wyliczenia wartości ogółem dla Europy (przekształcenie statystyk strukturalnych dotyczących przedsiębiorstw). W dziedzinie statystyki społecznej rozszerzono wykorzystanie modułów ad hoc (np. odnośnie do zdrowia, niepełnosprawności, migrantów, przechodzenia ze szkoły do pracy), aby lepiej dostosować się do nowych potrzeb użytkowników.
Wsparcie finansowe w okresie objętym programem
W celu uproszczenia procedur dotyczących zarządzania dotacjami Eurostat podjął szereg inicjatyw obejmujących opracowanie ramowych partnerskich umów o dotacje, zbadanie zryczałtowanych dotacji oraz uproszczenie procedur dla sieci ESS, jednak niezbędne będą dodatkowe działania.
Korzystanie z wiedzy specjalistycznej partnerów do celów wspólnotowych
Utworzono nowe rodzaje sieci współpracy w celu dzielenia się wiedzą specjalistyczną oraz przekazywania wiedzy i zasobów w ramach ESS (sieci ESS).
Obejmują one prace w zakresie projektów, które zostały zrealizowane przez niektóre państwa członkowskie i których wyniki są udostępniane dla wszystkich
użytkowników w ramach ESS. Powyższy instrument służący lepszej współpracy w ramach ESS jest bardzo często stosowany w szeregu dziedzin i uzyskał już dobre wyniki.
Rozpowszechnianie danych
W kwietniu 2009 r. uruchomiono w trybie online odnowioną stronę internetową Eurostatu z wprowadzonymi ulepszeniami w zakresie dostępu, narzędzi nawigacji i pozyskiwania danych, a obecnie trwają końcowe prace nad zmienioną referencyjną bazą danych w celu usprawnienia funkcji zarządzania danymi i metadanymi.
Popularności różnych innych inicjatyw, takich jak opracowanie podręcznika na temat statystyk europejskich (Statistics Explained) oraz zamieszczanie istotnych publikacji, dowodzi coraz większa liczba osób pobierających pliki.
Działania przekrojowe
Prowadzono dalsze prace nad wskaźnikami strukturalnymi, które zastosowano do analizy krajowych programów reform w ramach systemów monitorowania do celów realizacji strategii lizbońskiej. Opracowano standardy jakości i ulepszone metody rozpowszechniania zarówno dla wskaźników strukturalnych, jak i wskaźników zrównoważonego rozwoju. W 2009 r. wskaźniki zrównoważonego rozwoju zostały zastosowane do zaktualizowania strategii UE na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz sporządzonego w jej ramach sprawozdania monitorującego. Ponadto zakończono studium wykonalności w celu uzupełnienia tych wskaźników wskaźnikami dobrostanu.
Jeżeli chodzi o kwestię rozszerzenia UE, udzielono pomocy krajom kandydującym i potencjalnym kandydatom w modernizowaniu i ulepszaniu ich systemów statystycznych oraz w zwiększaniu dostępności danych statystycznych dobrej jakości. Podjęto określone kroki w celu systematycznego publikowania danych w ramach wspierania procesu negocjacji oraz do celów międzynarodowego monitorowania spisów ludności.
W wyniku rozmów na temat uzupełnienia wskaźników makroekonomicznych, takich jak PKB, wskaźnikami odzwierciedlającymi społeczne i środowiskowe aspekty postępu przyjęto komunikat „Wyjść poza PKB: pomiar postępu w zmieniającym się świecie”3.
Dziedziny statystyki według tytułów
Swobodny przepływ towarów: opracowano nowe prawodawstwo w zakresie systemów Intrastat i Extrastat w celu ograniczenia obciążeń dla respondentów oraz, w przypadku Extrastatu, uporania się z potencjalną utratą danych w sytuacji, gdy wymaganych danych statystycznych nie można uzyskać ze zgłoszeń celnych.
Przeanalizowano sposoby ograniczenia asymetrii w lustrzanych przepływach wymiany handlowej oraz zwiększono spójność statystyki handlu towarami i bilansu płatniczego poprzez regularne monitorowanie i wydawanie odpowiednich zaleceń.
3
Rolnictwo: udzielono znacznego wsparcia państwom członkowskim oraz przyjęto prawodawstwo zapewniające wdrożenie spisu rolnego obejmującego lata 2009-2010.
Opracowano strategię na rzecz poprawy statystyki użytkowania gruntów oraz dołożono starań, aby zaspokoić potrzeby prowadzonej przez Komisję polityki morskiej w zakresie informacji statystycznych. Podjęto środki ustawodawcze w odniesieniu do statystyki rolno-środowiskowej oraz w celu ograniczenia obciążeń w dziedzinie statystyki hodowli i upraw.
Swobodny przepływ osób, usług i kapitału: po raz pierwszy zrealizowano proces gromadzenia danych z zakresu statystyki zagranicznych podmiotów zależnych oraz przyjęto prawodawstwo dotyczące sprawozdawczości jakościowej. Opracowano metodologię statystyki związanej z dokumentami pobytowymi oraz przyjęto środki wykonawcze.
Sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo: opracowano środki wykonawcze na potrzeby rocznych statystyk dotyczących migracji. Zrealizowano moduł ad hoc w zakresie integracji migrantów na rynku pracy. W 2007 r. rozpoczęto coroczną publikację statystyk w zakresie przestępczości i wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych oraz przeprowadzono 17 projektów pilotażowych w celu sprawdzenia w praktyce kwestionariusza badania UE na temat bezpieczeństwa na 2013 r. (badanie wiktymizacji).
Transport: w dalszym ciągu dostarczano dane dotyczące wszystkich rodzajów transportu oraz skonsolidowano podstawę prawną. W odniesieniu do bezpieczeństwa transportu rozpoczęto prace nad protokołem ustaleń z innymi podmiotami dostarczającymi dane.
Polityka gospodarcza i pieniężna: w odniesieniu do rachunków narodowych Eurostat przyczynił się do przeglądu systemu rachunków narodowych ONZ, który zakończono w 2009 r. Równocześnie trwają prace nad aktualizacją ESA oraz omawiany jest program przekazywania danych z ESA. Rozpoczęto planowanie działań mających zapewnić skoordynowane wdrożenie zmienionego ESA oraz nowego wydania Podręcznika bilansu płatniczego MFW. Dużo uwagi poświęcono weryfikacji statystyk zasobów własnych oraz dostarczono dane do kontroli budżetowej i fiskalnej w kontekście procedury nadmiernego deficytu, a jednocześnie kontynuowano prace nad udoskonaleniem ram metodologicznych oraz zwiększeniem porównywalności danych. Nadzwyczajna sytuacja związana z greckimi danymi dotyczącymi zadłużenia i deficytu stanowiła szczególne wyzwanie dla Eurostatu, analiza sytuacji i opracowanie środków zaradczych wymagały bowiem dużego nakładu zasobów. W 2009 r. po raz pierwszy opublikowano agregaty UE dla rachunku finansowego bilansu płatniczego. W odniesieniu do statystyki krótkookresowej opublikowano sprawozdanie z wykonania rozporządzenia, w którym podkreślono najlepsze praktyki oraz jakościowe aspekty danych. W dalszym ciągu pracowano nad poprawą zakresu, długości szeregów i terminowości głównych europejskich wskaźników gospodarczych (PEEI). W zakresie statystyki cen kontynuowano prace metodologiczne w odniesieniu do zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych (HICP) i kolejne państwa zostały objęte kontrolą zgodności.
Odnotowano postęp w gromadzeniu bardziej szczegółowych statystyk cen.
Począwszy od 2008 r. parytety siły nabywczej oblicza się zgodnie z nowym rozporządzeniem. Projekt dotyczący rachunków sektorów jest przykładem dostarczania nowych statystyk na podstawie integracji istniejących danych.
Zatrudnienie: wprowadzono kilka modułów ad hoc do badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL). Przyjęto podstawę prawną dla przyszłych modułów ad hoc oraz rozporządzenie w sprawie kwartalnych statystyk dotyczących wolnych miejsc pracy. Dokonano kompleksowego przeglądu jakości BAEL.
Rozpowszechniono wyniki badania struktury wynagrodzeń z 2006 r., między innymi wśród społeczności badawczej.
Wspólna polityka handlowa: odnotowano postępy w zakresie harmonizacji danych pochodzących z różnych, ale powiązanych dziedzin statystyki, takich jak statystyka handlu, statystyka bilansu płatniczego i rachunki narodowe.
Polityka społeczna, edukacja, szkolenie zawodowe i młodzież: w 2009 r. w następstwie kryzysu dokonano analizy statystyki społecznej w celu uzupełnienia luk w informacjach. Udostępniono porównywalne informacje na temat ochrony socjalnej i włączenia społecznego. Projekt dotyczący głównych zmiennych w sondażach społecznych prowadzi do lepszej integracji pojęć i definicji między dziedzinami.
Poczyniono postępy w zakresie statystyki w dziedzinie edukacji i uczenia się przez całe życie oraz opublikowano wyniki dotyczące kształcenia dorosłych i ustawicznego szkolenia zawodowego. Rozpowszechniono szeroki zakres danych na temat młodzieży za pośrednictwem sprawozdania UE z 2009 r. na temat młodzieży.
Przygotowano przegląd wszystkich statystyk dotyczących płci oraz uzyskano szczegółowe dane w tym zakresie. Przyjęto rozporządzenie w sprawie spisu ludności i mieszkań oraz przygotowano środki wykonawcze. Udostępniono powszechne i regionalne prognozy dotyczące ludności dla potrzeb odpowiednich celów polityki.
Zdrowie publiczne: przyjęto rozporządzenie ramowe w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy, przygotowano środki wykonawcze oraz opublikowano dane na temat opieki zdrowotnej, przyczyn zgonów, wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W 2008 r. przeprowadzono europejskie badanie zdrowia.
Ochrona konsumentów: opublikowano przekrojową publikację w sprawie konsumentów w Europie, jak również przewodnik po żywności „od pola do stołu”.
W odniesieniu do bezpieczeństwa żywności rozpowszechniono dane na temat działań w zakresie kontroli i monitorowania żywności i pasz.
Przemysł: prace rozwojowe w zakresie statystyki przedsiębiorstw koncentrowały się na wskaźnikach globalizacji i przedsiębiorczości; wykonano również kilka analiz i obliczeń wstępnych. Przyjęto program MEETS oraz zatwierdzono kolejne roczne programy prac. Zmieniono rozporządzenie w sprawie społeczeństwa informacyjnego oraz udostępniono dane na potrzeby sprawozdania w sprawie konkurencyjności Europy w dziedzinie technologii cyfrowych. W odniesieniu do statystyki turystyki wydano kilka publikacji ukierunkowanych na politykę oraz zmieniono podstawę prawną. W projekcie dotyczącym rachunków satelitarnych turystyki skoncentrowano się na ich dalszej harmonizacji. W 2008 r. przyjęto rozporządzenie w sprawie statystyki energii oraz zgromadzono stosowne dane. Prace metodologiczne koncentrowały się między innymi na pomiarze efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej.
Spójność gospodarcza i społeczna: w wyniku przeglądu klasyfikacji jednostek terytorialnych NUTS w 2008 r. wszystkie dane regionalne zostały dostosowane oraz
rozpoczęto gromadzenie szerokiego zakresu danych dotyczących poziomu NUTS 3.
Zapoczątkowano nowy etap gromadzenia danych na potrzeby audytu miejskiego.
Badania i rozwój technologiczny: przeprowadzono kilka badań dotyczących innowacji we Wspólnocie, rozwoju zawodowego osób posiadających tytuł doktora oraz badań i rozwoju, udoskonalono metodologię i jakość tych badań oraz zwiększono dostęp do danych. W odniesieniu do metodologii zaczęły funkcjonować odpowiednie struktury zarządzania zewnętrznego i wewnętrznego. Uruchomiono projekty współpracy na rzecz integracji danych, kontroli ujawniania statystyk i podejść modelowych oraz uzgodniono strategię zwiększania dostępu do danych jednostkowych.
Środowisko naturalne: zmieniono europejską strategię w sprawie rachunków ekonomicznych środowiska oraz przyjęto wniosek prawny. Zintensyfikowano prace w zakresie zagregowanych wskaźników wydajności zasobów i oddziaływań na środowisko oraz kontynuowane są prace w zakresie statystyki odpadów, recyklingu, wód i gleb. Eurostat wniósł wkład do obrad na temat statystyki dotyczącej zmiany klimatu, opracował stosowne plany działania oraz udzielił cennego wsparcia podczas przygotowywania sprawozdania rocznego dotyczącego wykazu gazów cieplarnianych w UE.
Współpraca na rzecz rozwoju: współpraca koncentrowała się na wspieraniu koordynacji darczyńców i propagowaniu statystyki, w szczególności w odniesieniu do krajowych strategii na rzecz rozwoju. Opracowano Przewodnik po statystyce w zakresie współpracy WE na rzecz rozwoju (Guide to Statistics in EC Development Cooperation) w celu wsparcia przygotowywania projektów statystycznych w krajach rozwijających się.
Współpraca gospodarcza, finansowa i techniczna z państwami trzecimi:
zapewniono szeroki zakres wsparcia i doradztwa technicznego krajom w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa oraz opublikowano dane wynikające z projektów współpracy.
Wykorzystanie zasobów ludzkich i finansowych
W 2008 r. nastąpił nieznaczny wzrost zasobów ludzkich, głównie ze względu na rozszerzenie, ale począwszy od 2009 r. realizowana będzie polityka Komisji zakładająca zerowy wzrost zasobów, poparta projektami strategicznymi wymagającymi planowania perspektywicznego i rozwoju zawodowego.
Zobowiązania budżetowe z tytułu wdrożenia programu wyniosły w przybliżeniu 66 mln EUR w 2008 r. (środki Eurostatu wyniosły 48 mln EUR) oraz 80 mln EUR w 2009 r. (54 mln EUR to środki Eurostatu), przy zwiększającej się części budżetu przeznaczanej dla Eurostatu i zastępującej budżety subdelegowane z innych służb Komisji.
3. KLUCZOWE ELEMENTY DLA DRUGIEJ POŁOWY WPS
W 2009 r. w odniesieniu do funkcjonowania ESS (krakowski/haski plan działania) przyjęto rozporządzenie w sprawie statystyki europejskiej4. Zapewnia ono stabilne i przejrzyste środowisko prawne gwarantujące niezależność, rzetelność i odpowiedzialność członków ESS. Rozporządzenie zawiera w szczególności zasady umożliwiające wszystkim członkom ESS sprawniejsze tworzenie i rozpowszechnianie statystyki, określa strukturę ESS, zapewnia Eurostatowi rolę koordynatora systemu statystycznego na poziomie europejskim, a krajowym urzędom statystycznym na poziomie krajowym, instytucjonalizuje sieci współpracy i zwiększa wymogi w odniesieniu do jakości wyników. Równie istotny dla podniesienia jakości i zaufania do statystyki europejskiej jest dalszy rozwój i wdrażanie kodeksu praktyk w ESS.
Co więcej, w sierpniu 2009 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie metod tworzenia statystyk UE: wizja na kolejną dekadę5, który w listopadzie 2009 r. z zadowoleniem przyjęła Rada ECOFIN6. Jego główną ideą jest poprawa wydajności tworzenia statystyk poprzez zmianę metod ich tworzenia. Stałe dostosowanie pakietu produktów i usług poprzez innowację i rozwój powinno zagwarantować ESS dalsze odgrywanie odpowiedniej roli wspierającej w procesie kształtowania polityki w UE oraz możliwość spełnienia oczekiwań użytkowników w przyszłości. Wizja ta opiera się na rozwoju instrumentów przy wykorzystaniu technologii informacyjno- komunikacyjnych oraz na podejściu całościowym; zakłada ona przejście od tradycyjnych modeli „od dołu do góry” do zintegrowanych modeli tworzenia opisanych w opracowanej niedawno wspólnej strategii wdrożenia.
Ponadto nowa struktura zarządzania ESS obejmuje zaawansowane modele i formy współpracy w ramach ESS, np. grupy dyrektorów zajmujące się wszystkimi dziedzinami statystyki, grupy sponsorujące dla pojedynczych, ograniczonych czasowo projektów o charakterze strategicznym oraz sieci współpracy ułatwiające rozwój technologiczny i przesyłanie wiedzy w ramach ESS. Obecnie prowadzona jest reforma procesu programowania i planowania.
W celu dostosowania greckiego systemu statystycznego do wymogów unijnych i standardów ESS grecki urząd statystyczny otrzyma wsparcie ze strony ESS w zakresie przebudowy systemu statystycznego, tak aby urząd ten mógł tworzyć wiarygodne dane statystyczne; w ramach tego wsparcia wykorzystana zostanie znaczna część zasobów ESS.
Rozpoczął się również proces poddawania wszystkich obszarów analizie kosztów i wyników (np. opracowanie formularzy informacji zbiorczych, pomiary kosztów i obciążeń), jednak konieczne będzie podjęcie dalszych wysiłków w tym zakresie.
4. SZCZEGÓLNE ASPEKTY SPRAWOZDAWCZOŚCI
Wpływ redukcji obciążeń administracyjnych na konkurencyjność MŚP
4 Rozporządzenie Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r.
5 COM (2009) 404 wersja ostateczna z dnia 10 sierpnia 2009 r.
6
Wpływ na konkurencyjność MŚP oceniono, szacując stopień zmniejszenia obciążeń w tej grupie przedsiębiorstw poprzez dokonanie przeglądu prawodawstwa statystycznego najbardziej obciążającego dla przedsiębiorstw, tj. w dotyczącego systemu Intrastat, statystyk strukturalnych dotyczących przedsiębiorstw i wykazu Prodcom. W działalność gospodarczą MŚP można będzie z powrotem zainwestować ok. 200–250 mln EUR, jeśli do praktyk państw członkowskich włączone zostaną takie zmiany w prawodawstwie unijnym, jak ograniczenie liczby badanych produktów statystycznych, zwiększenie progów sprawozdawczości dla przedsiębiorstw w odniesieniu do danych systemu Intrastat oraz wyeliminowanie pewnych zmiennych podawanych do statystyk strukturalnych dotyczących przedsiębiorstw.
Obciążenia finansowe ponoszone wspólnie przez budżet Unii Europejskiej i budżety państw członkowskich
Ponoszenie obciążeń finansowych definiuje się jako udział części budżetu odpowiednio UE i państwa członkowskiego w tworzeniu statystyk objętych WPS.
Większość nakładów finansowych zapewnianych przez UE wykorzystywanych jest na inwestycje i budowanie potencjału dla nowych inicjatyw w państwach członkowskich, co zasadniczo nie obejmuje działalności statystycznej opartej na aktach prawnych. Obciążenie finansowe związane z wdrażaniem WPS odnosi się głównie do tworzenia informacji statystycznych w krajowych urzędach statystycznych i jest w związku z tym głównie oparte na wkładzie państwa członkowskiego. Fakt, że od 60 % do 90 % programów prac statystycznych państw członkowskich odnosi się do programów prac UE sugeruje istnienie znacznego poziomu synergii pomiędzy unijnymi i krajowymi programami prac statystycznych.
W przypadku konieczności sporządzenia bardziej precyzyjnego oszacowania należy stworzyć odpowiedni system informowania o kosztach poniesionych przez UE i państwa członkowskie.
Dane do dokonania bezstronnej analizy skutków społecznych i ekonomicznych
Eurostat regularnie monitoruje potrzeby użytkowników, w tym decydentów, dla celów realizowania polityki monitoringu i sprawozdawczości. Zadowolenie użytkowników mierzy się przy wykorzystaniu regularnych ankiet i innymi metodami. ESS zapewnia odpowiednio zestawy danych do dokonania bezstronnej i obiektywnej analizy skutków społecznych i ekonomicznych
5. ZALECENIA
Działania następcze w odniesieniu do wcześniejszych zaleceń
Zalecenia z poprzedniej oceny są realizowane poprzez wprowadzanie mechanizmów, które umożliwią połączenie celów WPS z rocznymi programami prac w procesach planowania i sprawozdawczości, poprawiając w ten sposób monitorowanie wdrażania programu. Zalecenie zrównoważenia zapotrzebowania i zasobów pomogło w opracowaniu komunikatu dotyczącego wizji na kolejną dekadę.
Zdefiniowanie nowych potrzeb w odniesieniu do informacji statystycznych
Nowe, bardziej złożone i aktualne potrzeby w zakresie danych do celów politycznych mogą powstawać w każdej chwili, np. w związku z komunikatem w sprawie wyjścia poza PKB, sprawozdaniem Komisji na temat mierzenia wyników gospodarczych i postępu społecznego („sprawozdaniem Stiglitza, Sena i Fitoussiego”), czy potrzebą większej ilości informacji geograficznych, danych na temat niepełnosprawności i wskaźników na temat rynków konsumenckich, a w szczególności na potrzeby corocznego monitorowania szczegółowych cen produktów i strategii „Europa 2020”. W celu spełnienia tych potrzeb w ESS niezbędne będzie bardziej zintegrowane podejście wykorzystujące wielorakie i połączone źródła danych wraz z harmonizacją metod, pojęć i definicji.
Wzmocnienie partnerstwa w ESS
W wyniku zmian w ESS wspólnotowy program statystyczny (WPS) będzie ulegał dalszej reorientacji, aby sprostać przyszłym wyzwaniom. Konieczne będzie dostosowanie corocznego procesu planowania i programów oraz ocena celów WPS.
Stworzenie większej liczby różnych zintegrowanych modeli współpracy z państwami członkowskimi będzie wymagało lepszej interakcji, zwiększenia wykorzystania sieci ESS oraz wspólnego korzystania z narzędzi w celu osiągnięcia lepszej wydajności systemu.
Analiza kosztów i obciążeń oraz zmiana priorytetów
WPS wymaga sprawozdawczości w odniesieniu do powyższych aspektów. Należy rozważyć wyniki istniejących pomiarów kosztów i obciążeń; konieczna jest także dalsza refleksja nad sposobami pozyskania jednolitych informacji na temat kosztów i obciążeń od wszystkich państw członkowskich oraz nad sposobami wykorzystania statystyk. Koncepcyjne podejście do zmiany priorytetów działań powinno być rozwijane w oparciu o dostępne formularze informacji zbiorczych w odniesieniu do każdego aktu prawnego; należy również podejmować zdecydowane wysiłki w celu ich wdrożenia.
Dostępność zasobów do wdrażania programu
Na poziomie ESS należy rozważyć osiągnięcie odpowiedniej równowagi pomiędzy celami określonymi w WPS i w wizji na kolejną dekadę a pogarszającą się obecnie w urzędach statystycznych wielu państw członkowskich sytuacją w odniesieniu do zasobów. Na poziomie ESS konieczna jest strategiczna refleksja nad celami na drugą połowę programu oraz dodatkowa ponowna ocena potrzeb użytkowników, aby możliwe było określenie strategicznych priorytetów i zwiększenie skuteczności tworzenia statystyk.
