PROCEDURA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ QP-OP/ Procedura postępowania z noworodkiem zdrowym od urodzenia do wypisu

(1)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

QP-OP/2.1-1

Strona 1 z 9

WYDANIE: 2

Zestaw standardów akredytacyjnych (2009) Procedura postępowania z noworodkiem zdrowym od urodzenia do wypisu DATA OBOWIĄZYWANIA 2017-03-01 SPIS TREŚCI 1.Cel procedury ...2

2. Przedmiot procedury ...2

3. Zakres stosowania ...2

4. Sposób postępowania...3

5. Odpowiedzialność i uprawnienia ...6

6. Kontrola przebiegu procedury ...6

7. Terminologia ...7

8. Załączniki ...7

9. Tabela zmian...7

10. Rozdzielnik procedury ...8

11. Oświadczenia pracowników ...8

Kopia nr: Własność:

Żadna część niniejszej procedury nie może być zmieniana bez wiedzy ani kopiowana bez zgody Pełnomocnika ds. Zarządzania Jakością

STANOWISKO DATA NAZWISKO i IMIĘ PODPIS OPRACOWAŁ Lekarz kierujący

Oddziałem Pediatrii 15.02.2017 Jurkiewicz Marta SPRAWDZIŁ Z-ca Dyrektora

ds. Opieki Zdrowotnej 15.02.2017 Chmielewski Zdzisław ZATWIERDZIŁ Dyrektor 01.03.2017 Kamiński Dariusz

(2)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 2 z 9

WYDANIE: 2

Zestaw standardów

akredytacyjnych (2009) Procedura postępowania z noworodkiem zdrowym od urodzenia

do wypisu

DATA

OBOWIĄZYWANIA 2017-03-01

1.

Cel procedury

Celem procedury jest utrwalenie dobrego stanu zdrowia dziecka przez wprowadzenie właściwego standardu postępowania z noworodkiem zdrowym w Oddziale Ginekologiczno- Położniczym i Neonatologii w SPZOZ Nr 1 w Bełżycach zgodnego z aktualna wiedzą.

2. Przedmiot procedury

Przedmiotem procedury jest: właściwe zaklasyfikowanie noworodków do grupy noworodków zdrowych oraz adekwatna, odpowiednia opieka medyczna nad noworodkiem zdrowym w systemie opieki rooming In w Oddziale Ginekologiczno- Położniczym i Neonatologii w SPZOZ Nr 1 w Bełżycach od momentu urodzenia do wypisu.

3. Zakres stosowania

Procedura dotyczy noworodków zdrowych, tj. donoszonych (z ciąż trwających od 37 do 42 ukończonych tygodni), urodzonych w stanie dobrym (ocena wg skalli V.Apgar 8-10 pkt w 1- ej i 5-ej minucie życia), z adekwatną do wieku płodowego masą ciała i wymiarami, bez urazów okołoporodowych i bez wad wrodzonych, z fizjologicznie przebiegających ciąż i fizjologicznych porodów bez powikłań, matek z nieobciążonym wywiadem położniczym dotyczącym obecnej i poprzednich ciąż, bez obciążeń zdrowotnych ogólnych tj. bez chorób przewlekłych zwłaszcza układu krążenia, nerek, neurologicznych, wątroby, tarczycy, cukrzycy, zaburzeń krzepnięcia, trombofilii, zespołu antyfosfolipidowego, otyłości oraz bez nosicielstwa patogenów chorobotwórczych zwłaszcza paciorkowca beta hemolizującego (GBS) i bez infekcji dróg rodnych, moczowych i innych przewlekłych (kiła, HIV, zakażenia HBV i HCV, CMV, toksoplazmoza, różyczka, opryszczka, ospa wietrzna, grypa), a także ostrych zwłaszcza w I-ym i III-im trymestrze ciąży, nieprzyjmujących leków ani niestosujących leków ani niestosujących środków uzależniających.

3.1. Procedura obejmuje działania z zakresu:

- profilaktyki i promocji zdrowia

- odpowiedniej pielęgnacji noworodka i kompetentnego udzielania matce informacji z uwzględnieniem jej stanu zdrowia i poszanowania godności

- edukacji matki i pomocy jej we właściwej opiece nad noworodkiem,

- a w razie wystąpienia zaburzeń adaptacji u noworodka działania z zakresu wstępnej diagnostyki w celu wykluczenia stanów chorobowych z przekazaniem w razie potrzeby dziecka na Salę Intensywnej Opieki w celu wdrożenia koniecznego postępowania

(3)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 3 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

diagnostyczno-leczniczego,

- a także w razie konieczności natychmiastowe podjęcie czynności resuscytacyjnych zgodnych ze standardami resuscytacji.

4. Sposób postępowania

4.1.Czynności podejmowane na Sali porodowej zależne są od stanu zdrowia narodzonego dziecka i jego dojrzałości.

4.2.U dzieci wymagających resuscytacji priorytetem pozostaje podjęcie czynności resuscytacyjnych.

4.3. W ramach prowadzenia porodu osoba sprawująca opiekę (każdy w swoim zakresie) nad rodzącą, położnicą i noworodkiem jest zobowiązana do podjęcia, realizacji i udokumentowania wykonania następujących zadań.

4.4.Zebranie dokładnego wywiadu dotyczącego stanu zdrowia ciężarnej i identyfikacji czynników ryzyka powikłań przedporodowych i śródporodowych oraz zaburzeń występujących u płodu i noworodka.

4.5.Zapewnienie w miejscu, w którym rodzi się noworodek właściwej temperatury otoczenia i obecności co najmniej jednej osoby posiadającej umiejętność resuscytacji i dysponującej odpowiednim sprzętem do resuscytacji.

4.6.Ocena czynności serca płodu po każdym skurczu mięśnia macicy rodzącej.

4.7. Przygotowanie się do przyjęcia porodu zgodnie z zasadami aseptyki i antyseptyki.

4.8.Kontrola odginania się główki płodu, a po jej urodzeniu podjęcie czynności zapewniających prawidłowe wytaczanie się barków.

4.9.Oznakowanie noworodka, przed jego odpępnieniem oraz poinformowanie matki o godzinie porodu płci dziecka.

4.10.Zaciśnięcie pępowiny, przecięcie pępowiny jałowymi narzędziami i zaopatrzenie kikuta pępowiny jałowym opatrunkiem.

4.11.U noworodków, które nie wymagają resuscytacji, zalecane jest opóźnienie zaklamrowania pępowiny przynajmniej o 1 minutę. Odpępnienie noworodka przed upływem 30 sekund jest niefizjologiczne! Pobranie krwi pępowinowej nie może przyspieszać czasu odpępnienia noworodka.

4.12. Ocena stanu noworodka wg skali V.Apgar (w 1-ej i 5-ejminucie dla dzieci zdrowych możliwe nawet na brzuchu matki), ale w przypadku noworodków urodzonych w stanie średnim i ciężkim w 1-ej, 3-ej, 5-ej i 10-ej minucie życia na stanowisku otwartym z włączonym uprzednio promiennikowym ogrzewaczem, a w razie potrzeby podjęcie w trybie natychmiastowym czynności resuscytacyjnych, zgodnych ze standardem resuscytacji.

(4)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 4 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

4.13. Utrzymanie optymalnej temperatury ciała jest jednym z najważniejszych czynników zmniejszających śmiertelność noworodków. Temperatura na Sali porodowej powinna wynosić: 21-22 stopnie C dla noworodków donoszonych, oraz 25-26 stopni C dla wcześniaków.

4.14. Należy osuszyć nowo narodzone dziecko tuż po porodzie, a głowę i ciało dziecka (z wyjątkiem twarzy) należy okryć ciepłym jałowym ręcznikiem (chustą) w celu zapobieżenia dalszej utracie ciepła, należy położyć nagie dziecko bezpośrednio na skórze matki i przykryć oboje jałowym ręcznikiem, jeśli tylko stan ogólny noworodka i matki na to pozwalają, co umożliwia dziecku nieprzerwany kontakt z matką ,,skóra do skóry’’ przez pierwsze godziny życia dziecka (czas trwania tego kontaktu w miarę możliwości wg życzenia matki), który ma na celu: zapewnienie noworodkowi poczucie bezpieczeństwa, komfortu cieplnego, kolonizacji florą bakteryjną matki, pozwala lepiej zaadaptować się nowo narodzonemu dziecku, budzi w matce instynkt macierzyński i umożliwia ssanie piersi zapoczątkowujące prawidłowy przebieg laktacji u matki.

4.15. Opieka pielęgnacyjna nad położnicą i zdrowym noworodkiem powinna być realizowana każdorazowo przez jedną osobę, co zapewni adekwatne udzielanie informacji, pomoc matce w przypadku trudności i edukację matki w samodzielnej opiece nad noworodkiem (instruktaż w zakresie karmienia piersią z nauką prawidłowego przystawiania do piersi na żądanie, z częstością karmień do kilkunastu razy na dobę przez minimum 15 minut z każdej piersi, z koniecznością wybudzania dziecka do karmienia co 3-4 godziny za wyjątkiem pierwszych 12 godzin życia dziecka, z rozpoznawaniem skutecznego karmienia na podstawie zachowania dziecka, liczby karmień, mikcji i stolców ze zmianą ich charakteru, nauka mycia, ubierania, właściwego układania i noszenia dziecka ze stabilizacją jego kręgosłupa) i rozpoznawaniu potrzeb i czynności fizjologicznych jej dziecka, zaspokajaniu jego potrzeb oraz ocenie adekwatności laktacji do zapotrzebowania pokarmowego dziecka, niestosowanie smoczka do uspokajania w pierwszych 4-ech tygodniach życia dziecka, tj. w okresie stabilizowania się laktacji.

4.16. Po pierwszym kontakcie z matką położna opiekująca się noworodkiem ocenia w obecności matki, we właściwej temperaturze otoczenia stan ogólny noworodka oraz adaptację pourodzeniową, ze szczególnym uwzględnieniem wydolności układu krążenia i oddechowego, wyklucza obecność wad rozwojowych przez kontrolę drożności przełyku, nozdrzy przednich i tylnych oraz odbytu, a także ewentualną obecność uszkodzeń wynikających z przebiegu porodu, co odnotowuje w odpowiedniej dokumentacji.

4.17. Po przeprowadzonej ocenie stanu dziecka dokonuje się pomiarów antropometrycznych: masy ciała, długości ciała (bez prostowania kończyn dolnych w stawach biodrowych), obwodu głowy, obwodu klatki piersiowej, których wyniki również odnotowuje w dokumentacji.

(5)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 5 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

4.18. W okresie pierwszych 12 godzin życia noworodka lekarz specjalista w dziedzinie neonatologii lub pediatrii w obecności matki lub ojca dziecka wykonuje i odnotowuje w Karcie Noworodka poszerzone badania kliniczne obejmujące szczególnie:

- ciepłotę ciała

- zabarwienie skóry i ocenę ew. obecności znamion, odbarwień, wybroczyn, otarć, nacięć lub miejscowej sinicy

- wydolność oddechową (tor oddychania, częstość oddechów, ew. zaburzenia oddychania) - stan świadomości i aktywność ruchową

- wygląd dziecka (jego ułożenie, zabarwienie skóry, obecność lub brak cech morfologicznych nieprawidłowości chromosomalnych, a zwłaszcza zespołu Downa i Turnera, ocenę adekwatności masy ciała do czasu trwania ciąży, a w przypadku wątpliwości – ocena dojrzałości wg skali Ballard)

- głowę z oceną wielkości i napięcia ciemiączek, obwodu głowy, ew. obecności krwiaka podokostnowego lub przedgłowia

- wygląd twarzy z oceną osadzenia gałek ocznych, ew. wylewów dospojówkowych, z oceną powiek, budowy żuchwy i warg

- jamę ustną z oceną języka, podniebienia i odruchu ssania

- kończyn górnych i dolnych z oceną proporcji ich budowy, obecności obrzęków liczby palców, ruchomości biernej i czynnej, ew. obecności niedowładu splotu barkowego typu Erba lub Klumpkego

- stawów biodrowych w kierunku ew. obecności objawów przeskakiwania

- klatkę piersiową z oceną proporcji jej budowy, oceną powierzchni grzbietowej i kręgosłupa, toru oddechowego i częstości oddechów i szmerów oddechowych osłuchiwaniem, ocenę gruczołów piersiowych

- układ krążenia z oceną tonów i szmerów serca, uderzenia koniuszkowego, ocenę tętna na tętnicach ramiennych i udowych

- brzuch oceną obecności prawidłowości i dojrzałości budowy narządów zewnętrznych - OUN z oceną zachowania (pobudzenie, płacz, krzyk, senność, apatia), z oceną ułożenia kończyn i symetrii odruchów Moro i chwytnych.

4.19. Codzienna regularna ocena położnicza i lekarska stanu ogólnego noworodka, ew.

zaburzeń adaptacji, z oceną zabarwienia skóry, stanu nawodnienia oraz wypróżnień.

4.20. Noworodkowi należy wykonać czynności profilaktyczne:

- profilaktykę choroby krwotocznej przez jednorazowe podanie witaminy K zgodnie z aktualnymi zaleceniami

- profilaktykę zakażenia przedniego odcinka oka zgodnie z aktualnymi zaleceniami

- przeprowadzić szczepienia ochronne i założyć kartę uodpornienia zgodnie z odrębnymi przepisami i uodpornić czynno-biernie dzieci matek z HBs dodatnim przez podanie

(6)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 6 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

dodatkowe immunoglobuliny anty HBs.

- rozpocząć profilaktykę krzywicy zgodnie z aktualnymi zaleceniami..

4.21. Noworodkowi należy wykonać obowiązujące badania przesiewowe:

- w kierunku Fenyloketonurii, mukowiscydozy niedoczynności tarczycy w 72 godzinie życia oraz badanie przesiewowe słuchu przed wypisem z oddziału Neonatologii.

- przesiewowe badanie pulsoksymetryczne między 2 a 24 godziną życia na prawej kończynie dolnej przez 2-3 minuty w celu wczesnego wykrycia bezobjawowych krytycznych wad serca (saturacja </= 95 jest wskazaniem do wykonania badania echo kardiologicznego w trybie pilnym).

4.22. Należy sporządzić i na bieżąco prowadzić wewnętrzną dokumentację medyczną noworodka.

4.23. Należy sporządzić i wydać przedstawicielom ustawowym zewnętrzną dokumentację medyczną noworodka, zawierającą w szczególności:

- istotne dane dotyczące przebiegu ciąży i porodu - wykonane pomiary antropometryczne

- wykonane szczepienia ochronne - wykonane badania przesiewowe - wykonane czynności profilaktyczne - dane pobytu dziecka w szpitalu

- wydanych zaleceń żywieniowych, pielęgnacyjnych, profilaktycznych, leczniczych oraz niezbędnych konsultacji specjalistycznych.

5. Odpowiedzialność i uprawnienia

Położna koordynująca oraz lekarz kierujący oddziałem odpowiadają za wprowadzenie procedury i za przeszkolenie swojego personelu z jej funkcjonowania.

Za prawidłowe funkcjonowanie procedury odpowiadają położne, lekarze, położna koordynująca i Lekarz Kierujący Oddziałem Ginekologiczno-Położniczym i Neonatologii każdy w swoim zakresie.

6. Kontrola przebiegu procedury

Nadzór nad prawidłowością i skutecznością funkcjonowania procedury pełni Lekarz Kierujący Oddziałem, oraz Z-ca Dyrektora d/s Opieki Zdrowotnej.

.

(7)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 7 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

7. Terminologia

Osobami sprawującymi opiekę nad ciężarną, rodzącą, położnicą i noworodkiem zarówno podczas ciąży fizjologicznej, jak i w trakcie porodu są położna i lekarz ginekolog-położnik.

Osobami sprawującymi opiekę nad noworodkiem w Oddziale Neonatologii są położna i lekarz pediatra/neonatolog.

Ciąża fizjologiczna – ciąża przebiegająca w sposób prawidłowy.

Poród fizjologiczny – spontaniczny poród niskiego ryzyka od momentu rozpoczęcia i utrzymujący taki stopień ryzyka przez cały czas.

8. Załączniki

 brak

9. Tabela zmian

Nr karty zmian Symbol zmian Podpis Data

(8)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 8 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

10. Rozdzielnik procedury

Rodzaj dokumentu Komórka organizacyjna- osoba

otrzymująca dokument Oryginał

Wersja papierowa Pełnomocnik Dyrektora ds. Systemu Zarządzania Jakością

Kopia papierowa Komórki działalności leczniczej-wg rozdzielnika dostępnego u Pełnomocnika

11. Oświadczenia pracowników

…...

(komórka organizacja szpitala - pieczątka) Oświadczam, że zapoznałem się z treścią dokumentu:

…...

( nazwa dokumentu)

i zobowiązuję się do jego stosowania

L.p Nazwisko i imię Stanowisko Data Podpis

1 2 3 4 5

(9)

SP ZOZ Nr 1

w Bełżycach

PROCEDURA

QP-OP/2.1-1

Strona 9 z 9

WYDANIE: 2

do wypisu

DATA

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 ...