Książeczka Jubileuszowa czyli Nauka i modlitwy na Jubileusz Roku Pańskiego 1865

2 1 3 3 2 2

y W 9 t -

Ksiąźeczka Jubileuszowa

czyli

Manka i Modlitwy

na

Jubileusz Rokit Pańskiego 1865.

Za dozwoleniem Zwierzchności duchownej z Niemieckiego

p r z e ł o ż o n a

p rzez

Ks, Ant. Stabika.

"Wszelkie praw o zastrzeżone.

Wrocft%

N ak ład em K sięg a r n i G. P . A d erh o lza (G. P o rs c h ).

ImpriiTi a>ttu?.

W r a t i s l a v i a e , 13. Septemb. 1865.

Officm m V ic a r ia tn s G e n e ra lis E p is c o p a lis .

N e u k i r e tu

J a n ]

J ( U >.

$T 1 h J y h u / K ** '"'{*■

/ ! ■ ? , ? ' , c c t r * /

5

Nauka o Odpuście Jubileuszowym.

1. 0 Odpuście w ogólności.

P oniew aż jeszcze w iele znajduje się tak ich , co niem ają dokładnego w yobrażenia o O dpustach, dla tego podaje się tu najprzód k ro tk a nauka p ro sta o O dpuście.

K iedy św. S óbor T ry d e n tsk i (sess. 14. can. 12.) uczy: że z w i n ą nie odpuszcza się zarazem i cała k a r a , dzieli więc skutki grzechu najprzód na w i n ę a potem na k a r y . Skutkiem każdego grzechu je s t nasam przó d w i n a , k tó ra pochodzi z obrazy m aje­

s ta tu Boskiego. K ażda w ina ściąga za sobą, kary, w in a zaś obrazy Boga ściąga dw ojakie k ary t. j.

w i e c z n e i d o c z e s n e . W in a tedy wraz z wieczną, karą, w piekle odpuszcza się przez godne przyjm o­

wanie S akram entu S. P o k u ty , albo jeśli to być nie- może, przez doskonały żal z pragnieniem sprowiedzi św iętej. Doczesne zaś kary, które się raz skończą, nie byw ają przez rozgrzeszenie kapłańskie wraz z odpuszczeniem w iny i k ary piekielnej zgładzone, ale m uszą być po spow iedzi na inny sposob zma­

zan e; bądź to w ż y c i u przez cierpliw e ponoszenie uciskow i dolegliw ości, przez dobrow olne zrzeczenie sam ego siebie i sum ienne w ypełnienie od spow ied­

nika zadanej p o k u ty , bądź p o ś m i e r c i przez męki czyścowe.

Już z tą d , że spow iednik spow iadającem u się nadaje p o k u tę, poznać m ożna, iż przez Sakram ent P o k u ty w raz z w iną odpuszcza się i kara piekielna, ale nie odpuszczają się doczesne kary. Dla tego feościoł w p ierw szych w iekach dopiero po odpo­

k u to w an iu długich w kanonach sw oich w yznaczo­

ny ch k ar przyjm ow ał skruszonych grzeszników do grona chrześcian.

Podczas gdy tedy w ina i w ieczna k ara gładzi się przez Sakram ent P o k u ty , w ym aga surow a sp ra­

w iedliw ość Boska zgładzenia k ar doczesnych innym sposobem . Lecz jak o Bóg w p ostępow aniu swojem

6

z ludźm i oraz je st spraw iedliw y i m iłosierny, tak nain i tu m iłosierdzie Boskie nastręcza środek, przez k tó ry owe doczesne, w życiu lub w czyscu mające być zgładzone kary, łatw iej i rychlej odpuszcza albo przynajm niej zm niejsza, a tym środkiem je s t O d p u s t .

O d p u s t t e d y j e s t c a ł k o w i t e a l b o c z ę ­ ś c i o w e p r z e p u s z c z e n i e c z y l i p o d p e w n y m w a r u n k i e m d a r o w a n i e k a r d o c z e s n y c h , k t ó r e p o o d p u s z c z e n i u w i n y i k a r y w i e ­ c z n e j w p i e k l e , d o z g ł a d z e n i a p o z o s t a j ą j e s z c z e g r z e s z n i k o w i .

G dy P a n Jezus m ów ił do A postołów : „D ana mi je s t w szelka moc na niebie i na ziem i,“ — „Jako mnie Ojciec p o słał, tak i j a w as p o sy łam ;11 — gdy P io tro w i S. oddał klucze k ró lestw a niebieskiego z pełnom ocą wiązania i rozw iązyw ania, dał zarazem kościołow i w ogólności a S tolicy rzym skiej w szczególności m oc odpuszczania grzechów i moc udzielania O dpustów . T ę od samego Jezu sa C hry­

stusa otrzym aną moc zachow yw ał i w ykonyw ał k o ścio łp o w szystkie czasy. Albo całkiem albo częścią odpuszczał w kan o n ach w jTznaczone k ary takim grzesznikom , którzy okazyw ali z'al i sk ru c h ę, w duchu p o k u ty naw racali innych do w iary C h ry stu ­ sow ej, albo znajdow ali się w niebespieczeństw ie śmierci.

Jak o ted y kościoł w m acierzyńskiej m iłości ku skruszonym grzesznikom z jed n ej stro n y n a p o k u ­ tujących dłuższe kładzie k a ry su ro w e , aby ich do zgładzenia k ar doczesnych tu na ziemi naprow adzić i od k a r czyscow ych całkiem albo częścią u w o ln ić;

tak z drugiej stro n y tąź sam ą m iłością pow odow any używa, m ocy rozw iązyw ania, k tó rą mu P a n Jezus pow ierzył. K rótko m ów iąc: kościoł w n iek tó ry ch nadzw yczajnych przyp adkach d aro w ałp o k u tu jący m część albo w szystkie przez siebie nałożone k a ry w tern pewnem p rzekon aniu, że w tej samej mierze odpuszczone mu będą i od B oga zaw ieszone kary.

7

O d p u sty b io rą się ze skarbu ła s k , złożonego w kościele z zasług Jez u sa C hrystusa i Świętych P ań sk ich . Gdyż bowiem P a n Jezus przez mękę sw oję O jcu niebieskiem u za grzechy ludzkie nie- skończonie obficie zadosyć uczynił, a także i Święci więcej czynili, niż byli pow inni i więcej cierpieli, niż było potrzebno d la zadosyć uczynienia za ich ułom ności i niedoskonałości: więc z ty c h p o zo sta­

ły c h zasług uzbierał się obfity i niew yczerpany skarb łask i, któ ry złożony je s t w kościele i który dla w społeczeństw a, jak ie zachodzi między w al­

czącym , cierpiącym i tryum fującym kościołem, w szystkim w iernym o tw arty stoi. W sz ak to i Święci rów nie jak o i m y , są członkami ciała C hry­

stusow ego, a przez w szystkie członki ciała krew się przelew a. P rze to owoce O dpustu i duszom w czyscu m ogą byTć przyw łaszczone, jużci nie przez w yrok k ościoła, bo dusze cierpiące ju ż nie stoją pod jego ju ry s d y k c y ją , ale przez przyczynę za nimi do Boga.

N iektórzy naśm iew ają się z tego zasług skarbu, a to są ta c y , co nieznają p raw a n atu ry , podług którego ludzie m iędzy sobą tak z w iny jako i z zasługi w spólny u dział mają. Jako bowiem w ina rodziców rozciąga się i na potom stw o a jak o znów w nuki k o rzy stają z zasług sw ych pradziadów ; tak my korzystam y z obfitości zasług S yna B ożego, z przelania krw i M ęczenników i z sław nych czynów

Św iętych Pańskich.

Inni zarzucają, że P a n Jezus za męki swoje w iudzkiem ciele n a ziemi cierpiąc otrzym ał stosow ną nadgrodę w niebie a zatem z zasług Jego nic dla nas niepozostanie. N a to można im odpowiedzieć, że p o d łu g tego w niosku nie byłoby ani zbawienia w ogólności ani S akram entów św iętych w szczegól­

ności, a że w łaśnie to przyczynienie się zasług Chry­

stusow ych do naszego zbawienia, w scisłym związku sto i z Jego nad g ro d ą wychwalę wiekuistej. A gdy podobnie w znoszą, że Święci także za w alki i męki odebrali ju ż n adgrodę w niebie, tak że nam i z ty ch

ju ż zapłaconych zasług nic niezostanie; to im nie w iadom o, że Święci włas'nie w tern część swej nad- g rody w idzą, z’e się zasługam i swemi przyczynić mogą do pośw ięcenia serc w iernych i przyw rócen ia im łask i Bożej.

Nakoniec odw ołują się do teg o , że P a n Jezus przez śmierć sw oję tak obficie zadość uczynił s p ra ­ w iedliw ości B oskiej, że każde inne zadosyćuczy- nienie z stro n y grzesznika stało b y się krzyw dą za­

sługi ofiary krzyżowej. N a to m ożna ta k o d p o ­ w iedzieć: P an Jezus isto tn ie obfite przy n ió sł B ogu zadosyć uczynienie przez m ękę i śm ierć swoję, lecz nie w tym celu, ab y nas od w szelkiego zadosyć uczynienia uw olnił, ale chciał raczej, abyśm y naszę pokutę z Jego zasługam i połączyli. T a k rozum ieć m am y owe ważne słow a A postoła: „Ja w ypełniam to , czego niedostaw a utrapionym C hrystusow ym , w ciele mojem za ciało je g o , k tó re je s t kościoł.11 Kol. 1, 24. — N aszem u zadosyćucizynieniu same tylko zasługi C hrystusow e cenę i godność d aw ają;

przeto m ylą się ci, k tórzy utrzym ują, że n au k a o O dpuście skrzyw dzą zasługi ofiary krzyżowej.

P o ż y t e c z n o ś ć O d p u stu w ynika p o części z objaśnienia tego w yrazu, po części z niektórych koniecznie p otrzebnych w arunków , których w ypeł­

nienie jed y n ie zbaw ienne nam być może. W ielkiej ted y wagi je s t poznanie i w ypełnienie tychże w arunków .

Jako kościół zawsze utrzym yw ał, iż O d p u st je s t całkow item albo częściowem zgładzeniem k ar d o ­ czesnych, na k tó re za grzechy nasze zasługujem y, ale nigdy nie uczył: iż je s t o d p u s z c z e n i e m g r z e c h ó w ; tak też po w szystkie wieki ro z u m ia ł:

że owoców O dpustu p od następującem i ty lk o dwom a w arunkam i zyskać m ożna t. j. 1) że w ierni pow inni się znajdow ać w stanie łaski. 2) że pow inni od zw ierzchności duchow nej p rzepisane dobre uczynki pełnić.

1) Grzesznik chcący d ostąpić O dpustu pow inien

*

9

przedew szystkiem przez g o d n ą s p o w i e d ź tak oczyścić się z grzechów , żeby z Apostołem mógł w yznać: „S tare rzeczy pom inęły, oto się w szystkie now e stały .“ 2 K or. 5, 17. — Spow iedź zaś w ten ­ czas je s t g o d n a , gdy pochodzi z doskonałego żalu za grzechy t. j. tego nadprzyrodzonego głębokiego żalu, który się z um iłow aniem B oga zaczyna, w szyst- kiemi grzecham i ja k o obrazą, Boga się brzydzi i do przedsięw zięcia poniechania w szystkich grzechów pobudza. Jeśli tedy z tak ą boleścią żałujesz za tw oje g rzech y , że z bojaźni i miłości Boga chcesz się strzedz wszelkiej okazyi do grzechu, złe chuci po k o n y w a ć, przez grzechy w yrządzoną szkodę n a­

p ra w ić; a je śli potem szczerze i doskonale w yspo­

w iadasz się ty ch pożałow anych grzechów : w tenczas staniesz się przez rozgrzeszenie kapłańskie istotnie innym człowiekiem i będziesz w s t a n i e ł a s k i . W ięc pierw szą p o trzeb ą grzesznika chcącego zyskać owoców O dpustu j e s t o c z y s z c z e n i e s i ę z g r z e - - c h ó w p r z e z s p o w i e d ź s a k r a m e n t a l n ą . Z tąd poznać m ożna, ja k grubo błądzą ci, co m ów ią, iż kościoł przez O dpusty p o b ł a ż a grzeszeniu.

S koro grzesznik przez godną spow iedź dostąpił łaski uspraw iedliw ienia, pow inien dla potw ierdzenia i uzupełnienia swego naw rócenia podług przepisów kościoła połączyć się przez k u m u n i j ą ś w i ę t ą z Zbaw icielem , który i w słaby ch je s t m ocny i od którego wszelkie utw ierdzenie i wszelkie błogosła­

w ieństw o pochodzi. T aki tylko przez spowiedź uspraw iedliw iony a przez kom uniją św iętą z Zba- wiecielem swoim połączony grzesznik przynosić może owoce n a żyw ot wieczny.

2) Grzesznik znajdujący się w stanie łaski i pragnący d ostąpić całkow itego albo częściowego odpuszczenia kar doczesnych, pow inien od kościoła przepisane d o b r e u c z y n k i w naznaczony sposob, w naznaczonym czasie i w d uchu p o k u ty pełnić.

W szystkie dobre uczynki, do k tó ry ch kościoł d o stą­

pienie O dpustów przyw ięzuje, ograniczają się na

10

m o d l i t w i e , p o s t a c h i j a ł m u ż n y , bo te są, najpotężniejszym orężem przeciw ko najgłów niej­

szym zbaw ienia naszego nieprzyjacielom , k to re m isą : p y c h a ż y w o t a , p o ż ą d l i w o ś ć c i a ł a i p o ż ą ­ d l i w o ś ć o c z u .

M o d l i t w a j e s t oskarżeniem sięzsw ej ułom ności i niepraw ości przed w szechm ocnością i spraw iedli­

w ością B oską, przeto zaleca ci j ą kościół ja k o n aj­

pożyteczniejszy środek przeciw ko pysze i w ynio­

słości. A poniew aż sam tylko Bóg najlepszych dóbr udzielić m oże, dla tego kazuje ci k ościoł w celu dostąpienia O d p u stu m odlić się do niego o te d o b ra t. j. o rozszerzenie p ra w d y , o w ykorzenienie kłam ­ stw a, o pokoj i zgodę. — N a poham ow anie złych chuciipożądliw ości cielesnych służą d o b r o w o l n e p o s t y , przez które uzyskać możesz ow oców O d­

p u s tu , gdy je, zachow asz w dni nieprzym uszające cię do tego. — N akoniec przeciw ko pożądliw ości oczu przepisuje ci kościoł w celu dostąpienia O d­

p u stu j a ł m u ż n ę , abyś w ten sposob dop ełnił obo­

w iązku miłości bliźniego i p rzysłużył się Bogu.

Jeśli w ten sposob dopełnisz ty ch dwóch g łó ­ w nych w arunków t. j. je śli godnie w yspow iadasz się grzechów sw oich i będziesz pełnił te trzy dobre uczynki; w tenczas staniesz się w olnym od grzechu i k ar piekielnych przez rozgrzeszenie kapłańskie a wolnym od k ar doczesnych przez O d p u st; słow em : staniesz się tak im ’, jakim masz być w edług woli kościoła: „odnow iony w duchu um ysłu.11 Ef. 4, 23.

2. 0 Jubileuszowym Odpuście wszczegdlności.

Odpust, Jubileuszow y je s t to z u p e ł n y O d p u s t p o w s z e c h n y , zapow iedziany przez P apieża wsnystkim wiernym na każde la t 25. P rzeciąg czasu, w którym zyskać można O d p u stu , nazyw a się M i ł o ś c i w e l a t o czyli J u b i l e u s z . W y raz pochodzi z hebrejskiego J o b e l t. j. głos trą b y i ma poniekąd podobieństw o do owego żydow skiego

11

Ju b ileu szu , któ ry dnia dziesiątego m iesiąca s i o d - m e g o ludow i trą b ą by ł ogłoszony. Jak o bowiem w starym zakonie pośw ięcono B ogu d z i e ń s i o d m y n a dzień spoczynku, a ja k o następnie r o k s i ó d m y przeznaczono na sab at czyli rok spoczynku, w któ ry ani siać ani zbierać niegodziło się a co samo urosło, należało ubogim ; tak rozporządzono święcić po siedm kroć siedmiu łatach następ u jący rok p i ę ć ­ d z i e s i ą t y , jak o czytamy 3. Mojż. 25, 10.:

„Pośw ięcisz ro k pięćdziesiąty i ogłosisz odpuszcze­

nie w szystkim obyw atelom ziemi tw o jej, albowiem ten je s t ju b ile u sz; w róci się człowiek do m ajętności sw ojej i kaz’dy się wróci do w łasności swojej i domn daw nego.“

J w kościele C hrystusow ym obchodzi się u ro ­ czyście upływ dłuższego przeciągu czasu. N apo- czątku przeznaczono n a taki obchód każde la t 100.

a pierw sza takiego obchodu w zm ianka sięga roku 1300. G dy bowiem ku schyłku każdego stulecia w ielka liczbajnelgrzym ów zgrom adzała się do Rzymu do grobów SS. A postołów P io tra i Pawda, tedy P a ­ pież B onifacy V III. (na zeznanie 107. letniego starca, ze przed 100. la ty także wielka liczba pielgrzymów b y ła w Rzymie) ogłosił z u p e ł n y O d p u s t dla w szystkich w iernych, którzy kościoł S. Jan a na L a- teranie pobożnie i w duchu p okuty odw iedzać będą.

B yło w tenczas na 200,000. pielgrzymów w Rzymie.

Lecz poniew aż mało kto dożyć zdoła la t 100., przeto K lem ens VI. zapow iedział w roku 1343. J u ­ bileusz n a każde la t 50. P apież zaś Urban IV.

w ro k u 1389. n a każde lat 33. na pam iątkę wieku C hrystusow ego na ziemi, a P apież P aw eł II. w roku 147Ó. na każde la t 25. T en ostatni Jubileusz ro k u 1500. po raz pierw szy rozpow szechniony został na całe chrześciaństw o w świecie.

P odobieństw o żydow skiego Jubileuszu do chrze- ściańskiego i zacna celność jego nad żydowskim objaśniona je s t w iernym dyecezanom W rocław skim w liście pasterskim N ajprzew ielebniejszego K sięcia-

12

B isk u p a naszego H e n r y k a ro k u 1858. w n astęp u ­ ją c y c h słow ach: „ W takim ro k u Jubileuszow ym

spoczyw ały pola, niew olnicy otrzym yw ali w olność, długi byw ały wymazane, sprzedane dobra rodzinom zw racane a w szelka posiad ło ść w racała do pier­

w iastkow ego stanu. Cóż uw ażam y w tem innego, ja k tylko cień i w yobrażenie dóbr p rzyszłych? — Spoczyw ające po la przypom inają nam spoczynek, na który i m y z trosków i kłopotów św iata u dać się mamy. N iew oinikam iuw olnioneinim y sam ijesteśm y, którzyśm y z jarzm a grzechu do w olności synów B oźychpodzw ignieni. W ym azane długi w yobrażają nasze przew inienia, przez które staliśm y się dłużni­

kami Boga a k tóre przez krew Jezusow ą zm azane zostały. S przedane d o b ra oznaczają, niew inność i św iętobliw ość naszą, któreśm y przez grzechy u tr a ­ cili a przez m iłosierdzie Boskie na p o w ró t o trzy ­ m ali.“ — Cieniem ted y i wyobrażeniem dóbr przy­

szłych (Żyd. 10, 1.) był sta ry zakon; ta k też i Ju b i­

leusz starego zakonu był wyobrażeniem w now ym zakonie co la t 25. w racającego „czasu u podobanego, w który w ysłuchuje nas P a n , dnia zbaw ienia, w k tó ry n as ra tu je .“ Jez. 49, 8.

W a r u n k i , do k tórych się skutki O dp u stu J u ­ bileuszow ego przyw ięzują, nie różnią się w ogol- ności od zw yczajnego O dpustu, dobre tylko uczynki m ające się pełnić w stan ie łask i, b y w ają p rzy ogłoszeniu O dpu stu Jubileuszow ego ściśle prze­

pisane.

O d p u st Jubileuszow y je s t najprzód O d p u s t z u p e ł n y t. j. gładzi u grzesznika skruszonego w s z y s t k i e d o c z e s n e k a r y , byleby tenże szczerze w ypełnił w yznaczone w arunki. P otem je s t O dpust Jubileuszow y p o w s z e c h n y t. j. z a p o ­ w iedziany wszystkim chrześcianinom na całym zie- m iokręgu. Jego łask a m a się rozlać na cały św iat k ato lick i, w szyscy w ierni m ają być w zruszeni i do p ow stania z grzechów przebudzeni.

W yznacza się także nań dłuższy przeciąg czasu,

13

po większej części m i e s i ą c c a ł y , aby wierni mieli sposobność do w ypełnienia przepisanych w a ru n ­ ków i uzyskania ła sk Jubileuszo w ych. Spow ied­

nicy otrzym ują na ten czas łaskaw y w iększą moc w odpuszczaniu grzechów, m ogą bowiem i z takich grzechów rozgrzeszać, k tóre inną razą Papieżow i albo B iskupow i są zatrzym ane; m ogą niektóre śluby zamieniać i przepisane dobre uczynki przeinaczać.

N akoniec jest O dp ust Jubileuszow y uroczyściejszy od kaz’dego innego O dpustu zupełnego; albowiem jeg o zapowiedzenie. jeg o obchód, jeg o zakończenie tak je s t u p o rz ąd zo n e, ze w szystko serca w iernych p o ru sza, aby się około ołtarzów zgrom adzali i w spólną m odlitw ę do nieba zasyłali.

3. 0 Jubileuszu roku 1865.

Oprócz zw yczajnych, co la t 25. w racających się O dpustów Jubileuszow ych znajdujem y także w h isto ry i kościelnej n a d z w y c z a j n e Jubileusze. Ile razy bow iem Ojciec św ięty, nie tak upływem lat 25.

ja k inneini okolicznościam i i waz’nemi zdarzeniam i pow odow any, O d pust zupełny całemu chrześciań- stw u uroczyście ogłasza, nazyw am y taki O dpust O d p u s t e m w f o r m i e J u b i l e u s z u . T ak i O d­

p u st w łaśnie te same ma ustaw y , jak kaz’dy inny Ju b ile u sz .

P ierw szy O dpust w formie Jubileuszu w ypisał P apież S ykstus V., gdy w ro k u 1586. w siadł na s to ­ licę P io tra S. — R ów nie taki Jubileusz ogłosił P iu s IX. z pow odu intronizacyi sw ojej dn. 20. L isto ­ p ad a 1846. r. (O dpust z dn. 21. L istop. 1851. po uciszeniu się rew o lu cy i, k tóra całą E u ro p ę op ano­

w a ła , był to Jubileusz zw yczajny). Drugi O dpust w form ie Jubileuszu zapow iedział tenz’e sam Papież’

dn. 1. Sierpnia 1854. r. gdy chrześcianie sm utneuń uciskam i, krwawerai w o jn am i, w nętrzneini ro z te r­

kami i zaraźliwemi chorobam i naw iedzeni byli.

T rzeci dn. 25. W rześnia 1857. r . , gdy wszędzie

14

poczęła się w iara katolicka na nowo w zbudzać a opam iętane n aro d y skupiały się znów około S tolicy apostolskiej i przynosiły je j h o łd y uszanow ania.

T ak i O d p u st w torm ie Jubileu szu je s t tez nadchodzący O d p u st na ro k 1865.

Ojciec św ięty udziela tego Jubileuszu na ro k 1865. w ten sam sp o so b , ja k to był uczynił na początku swego urzędow ania chw alebnego w liście apostolskim z dnia 20. L istop. 1846. i tego żąda w yraźnie, aby w szystko było tak w ypełnione, ja k w tam tej odezwie je s t przepisane z w yjątkiem tego, co tam je s t w yjęte. S łuszna więc przypom nieć w iernym te pow szechne w arunki i przepisy z w spom nionej odezwy.

I. W szyscy w ierni, którzy ch cą d o stąp ić O d­

p u stu Jubileuszow ego, od Ojca św. P iu sa IX . udzie­

lonego, pow inni w przeciągu w yznaczonego przez B iskupa m iesiąca następ u jące w arunki w ypełnić:

1) z praw dziw ie skruszonem sercem grzechów się s p o w i a d a ć i najśw iętszy S akram ent g o d n i e p r z y j m o w a ć ;

2) trzy przez B iskupa naznaczone kościoły albo przynajm niej jed en z nich dw akroć odwiedzić * i tam przez niejaki czas o rozszerzenie k a to ­ lickiego k ościoła, o w ytępienie herezyj i o p o ­ kój i zgodę między P an y chrześciańskiem i p o ­ bożnie się m o d l i ć ;

3) w jed en tydzień w Ś ro d ę, P iątek i Sobotę p o ś c i ć t. j. od m ięsa się w strzym ać i raz ty lk o na południe pojeść do sy ta;

4) Ubogim j a ł m u ż n ę d a w a ć w edług pobożnej intencyi każdego z osobna.

II. D la tych, któ rzy w szystkich ty ch pom ienio- ny ch d obrych uczynków dopełnić n ie m o g ą , takie są lzejsze przepisy:

1) P o d r ó ż u j ą c y na lądzie albo na m orzu m ogą dostąpić O dpustu, byleby w róciw szy do dom u w ypełnili wyznaczone uczynki i dw akroć zw ie­

dzili k ościoł swój parafialny;

15

2) O s o b y z a k o n n e , które wciąż żyją pod zam­

knięciem tak iż m ieszkania swego opuścić nie mogą, za rozporządzeniem swego spow iednika za te uczynki, k tórych w epełnić nie są w stanie, inne pobożne uczynki p ełnić;

3) C h o r z y , w i ę ź n i o w i e , zgoła w szyscy, którzy przez jak ąk o lw iek przeszkodę przepisanych uczynków dopełnić nie zdołają, m ogąinne dobre uczynki pełnić, które im zada spow iednik;

4) D z i e c i , które jeszcze nie były przypuszczone do kom unii św ., m ogą z rodzicam i odwiedzać kościoł.

III. Oprócz tego użycza Ojciec S. wszystkim , którzy Jubileuszow ego O dp u stu do stąp ić pragną, następ u jący ch w zględów :

1) W szy scy w iern i, naw et i tacy, którzy równie ja k o osoby zakonne sw oich stały ch spow iedni­

ków m ają, m ogą w e d ł u g s w e g o u p o d o b a ­ n i a innego pełnom ocnego k ap łan a sobie na spow iednika obrać.

2) S pow iednicy m ogą skruszonych grzeszników z w s z y s t k i c h grzechów rozgrzeszać i z takich naw et, które inną razą zatrzym ane są Papieżow i albo B iskupow i.

3) S po w iednicym ogą także ś l u b y wi n n e pobożne i zbaw ienne uczynki zam ieniać, w yjąw szy ślub wiecznej czystości, w stąpienia do zakonu; po ­ tem takie śluby, które obow iązki takie n a nas k ła d ą , ja k ie ju ż i inni z nami przyjęli a przez k tó ry ch zamianę m ogłaby się stać szkoda inne­

m u; nakoniec ta k ie , które grzesznik uczynił, aby się niektórych grzechów w arow ał, chyba żeby przez zamianę ten sam zamiar d obry mógł być dopełniony.

16

Modlitwy przy odwiedzaniu trzech kościołów.

Odwiedzenie pierwszego kościoła.

(U klęknij p rzed w ielk iem ołtarzem i m ódl się do P a n a J ezu sa w N a jśw ię tsz y m S ak ram encie u ta jo n eg o .)

Panie Jezu C hryste, któryś z nieskończonej d o ­ broci i miłości dla nas wednie i w nocy o b e c n y je s tw N ajśw iętszym Sakram encie ołtarza i przyjm ujesz w szystkich łagodnie, którzy Cię o dw iedzają: w i e r z ę m ocno, źe tu je ste ś istotnie przytom ny. K ł a n i a m się T obie pokornie i w ychw alam łaskę i m iłosierdzie Tw oje. D z i ę k u j ę Ci za w yśw iadczone mi d o b ro ­ dziejstw a zw łaszcza za to , źeś mi się sam darow ał w tym S akram encie, ześ mi M atkę T w oję św iętą dał za O rędow niczkę i źeś mnie do odw iedzenia Cie­

bie w tym kościele zaw ołał. K o c h a m Cię z całego serca i pragnę tę miłość moję okazać przez szczere w ypełnienie woli Tw ej św iętej. Z a ł u i ę za moje nieposłuszeństw o i m oję niew ierność. Juz teraz nie będę czynił tego, do czego mnie moje żądze i sk ło n ­ ności zachęcają, ale w m yśli, mowie i uczynku prag n ę to tylko pełnić, co się T obie podoba. Udziel mi do tego łaski T w ojej św iętej: p r o s z ą Cię o to p o k o rn ie, Panie i Zbaw icielu mój Jezu C hryste.

Amen.

P r z e d tak w ielkim Sakram entem U p a d a jm y na tw arzy, N ie c h u stą p ią z testam en tem

N o w y m sp ra w o m ju ż starzy.

W iara b ęd zie suplem entem , Co s ię z m y sło m nie zd arzy.

O jciec z S y n em Diech to sp raw i, B y mu d zięka zabrzm iała.

N i e c h D u c h ś w i ę t y b ł o g o s ł a w i , B y się j e g o m oc stała.

N iech n as n a sz a w ia ra sta w i, G dzie j e s t w ieczn a c z e ść , chw ała.

T . Chlebem n iebieskim o b d a rzy łeś ich.

1%. W sz e lk ą r o sk o sz w so b ie zam ykającym .

17

M ó d l m y s i ę .

Boże, któryś nam w Sakram encie cudownym męki T w ojej pam iątkę zostaw ił; racz nam dać p ro ­ simy, abyśm y tak Ciała i K rw i T w ojej św ięte tajem ­ nice nabożnie czcili, żebyśmy odkupienia Twego pożytku sami w sobie doznaw ali. K tóry zyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jed n o ści D u ch a świę­

tego B óg n a wieki wieków. Amen.

Litania do W szystkich Świętych.

K y rie elejso n . C h ryste elejso n . K y rie elejson.

C h ryste u sły s z m is. C h ryste w ysłu ch aj nas.

O jcze z n ieba B o ż e. Zm iłuj się nad nami.

S yn u O dkupicielu św ia ta B o ż e . Zmiłuj się nad nami.

D uchu ś w ię ty B o ż e. Zm iłuj się nad nami.

Ś w ię ta T r ó jc o je d y n y B o ż e . Zm iłuj się nad nami.

S. M aryjo.

Ś . B o ż a R od zicielk o.

S. P a n n o n ad Pannam i.

Ś. M ichale.

S . G abryelu.

Ś . R afale.

W s z y s c y św ię c i A n io ło w ie i A rch a n io ło w ie. M ód lcie się za nami.

W s z y stk ie św ię te b ło g o sła w io n y c h du ch ów za stęp y . M ódlcie się za nami.

Ś. Janie C hrzcicielu. M ódl się za nami.

S . Jozefie. M ódl się za nami.

W s z y s c y św ię c i P atry a rc h o w ie i P r o r o c y . M ódlcie się zan am i.

S. P ię tr z ę . \ g Ś. B artłom ieju.

Ś. P a w le . J o . Ś . M ateu szu .

Ś . A ndrzeju. I — Ś . Szym onie.

Ś. Jakóbio. ( Ś . T ad eu szu .

S . Janie. ? g Ś. M acieju.

S . T o m a sz u . I 3 Ś. Barnabo.

Ś . Jakóbie. 1 § Ś . Ł ukaszu.

S. F ilip ie. ) r- ś . Marku.

W s z y s c y św ię c i A p o s to ło w ie i E w a n g elisto w ie . M ódlcie się za nami.

W s z y s c y św ię c i U czn io w ie P a ń sc y . M ód lcie s ię za narji.

W s z y s c y św ię c i niew inni M łod zian k ow ie. M ódlcie się za nami.

S. S zczep a n ie. M ód l się za nami.

S. W a w r z y ń c z e . M ód l się za nami.

Ś. W in cen ty . M ódl się za nami.

Ś Ś . F abian ie i S eb a sty a n ie. M ód lcie s ię za nami.

2

18

S Ś . Janie i P a w le. M ód lcie się za nami.

Ś Ś . K o zm o i D am ianie. M ód lcie .się za nami.

Ś Ś . G erw azy i P ro ta zy . M ódlcie się za nami.

W s z y s c y św ię c i M ęczen n icy. M ódlcie się za nami.

Ś. S y lw e str z e . ' v

S . G rzegorzu. J g

Ś . A m broży. / _ g-

!■>. A u g u sty n ie. S 5 “

Ś . H ieronim ie. [ r-*5'

Ś. M arcinie. ' g

Ś. M ikołaju. '

W s z y s c y św ię ci Biskupi i W y z n a w c y . M ód lcie s ię za nami.

W s z y s c y św ię c i D o k to ro w ie. M ód lcie się za nami.

Ś. A ntoni.

Ś. B enedyk cie. . a

S. B ernardzie. / § ”

Ś , Dominiku.

Ś. Franciszku,

W s z y s c y św ię c i K apłani i L ew itow ie. M ód lcie s ię za nami.

W s z y s c y św ięci Z ak on n icy i P u ste ln ic y . M ód lcie się za nami.

S. M aryjo M agdaleno.

S. A g a to . S. Ł u ey jo . Ś . A g n iesz k o . Ś. C ecylijo.

Ś. K atarzyn o.

Ś. A nastazyjo.

W sz y stk ie św ię te P a n n y i W d o w y . M ód lcie się za nami.

W s z y s c y Ś w ięci i Ś w ię te B o ż e . P r z y c z y ń c ie się z a nami, .B ą d ź nam m iło ściw . O d p uść nam P anie.

B ądź nam m iłościw . W y słu c h a j n a s P a n ie.

Od w sz e g o z łe g o . Od grzechu k ażd ego.

Od gniew u T w e g o

Od nagłej i n iesp od zian ej śm ierci.

Od s id e ł szatańskich.

Od gniew u, n ien aw iści i w szelk iej złej w o li.

Od ducha n ieczy sto ści.

Od pioru n ów i burzy.

Od śm ierci w ieczn ej.

P rzez tajem nicę św ię te g o W c ie le n ia T w e g o . P rzez P rzy jście T w o je.

P rzez N a ro d zen ie T w oje.

P r z e z C h rzest i św ię ty P o st T w ó j.

P rzez K rzyż i M ęk ę t w o j ę . P rzez Śm ierć i P ogrzeb T w ó j.

P rzez św ię te Z m artw ych w stan ie T w o je .

cr

P r z e z cu d o w n e W n ie b o w stą p ie n ie T w o je , }

P rzez Z e sła n ie D u ch a św . P o c ie sz y c ie la . > W y b a w nas Panie.

W dzień Sądu T w e g o . )

M y g rzeszn i — C iebie p ro sim y , w y słu c h a j n a s Panie.

A b y ś nam g r z e c h y od p u ścić raczył. \

A b y ś karanie od n a s oddalić raczył.

A b y ś n a s d o p r a w d z i w e j p o k u t y p r z y p r o w a d z i ć

raczył.

A b y ś n a s d o p r a w d z i w e j p o k u t y p r z y p r o w a d z i ć

raczył.

A b y ś n a s d o p r a w d z i w e j p o k u t y p r z y p r o w a d z i c l O

r a c z y ł . ' —

A b y ś K o śc io ł T w ó j św ię ty rządzić i zach ow ać raczył.

A b yś N am iestn ik a T w e g o i w sz y stk ie duchow ne stany w św ię tej p o b o żn o ści zach ow ać raczył.

A b y ś n iep rzy ja ció ł K o śc io ła ś w ię te g o u p ok orzyć raczył.

A b y ś k rolom i rządcom chrześciańskim pokój i zg o d ę p ra w - '

d ziw ą dać raczył. I

A b y ś w szy stk iem u ludow i ch rześciań sk ien m pokój i je d n o ś ć /' darow ać raczył.

A b y ś n as sam ych w słu żb ie T w e j św ię tej utw ierdzić i za ch o ­

w ać ra czy ł. ' ' *

A b y ś m yśli n a sze ku niebieskich r zec zy pożądaniu p od n ieść raczył.

A b y ś w szy stk ich d ob rod ziejów n a szy ch w iek u istą zap łatą n ad grod zić racaył.

A b y ś d u sze n a sze, braci, p ow innycli i d ob rod ziejów naszych od w ieczn eg o zatracenia w y b a w ić raczył.

A b y ś urod zaje ziem skie dać i one zach o w a ć raczył.

A b y ś w szy stk im w iernym zm arłym w ieczn y o d p oczyn ek dać I raczył.

A b y ś n as w y słu ch a ć raczył, )

Synu B o ż y . C iebie p rosim y, w y słu ch a j nas P anie.

B aranku B o ż y , k tóry g ła d z isz grzechy św iata. P rzep u ść nam P anie.

B aranku B o ż y , k tóry g ła d z isz g rzec h y św iata. W y słu ch a j nas Panie.

B aranku B o ż y , k tóry g ła d z sz g rzec h y św iata. Zm iłuj się nad nami.

C hryste u sły sz n as. C hryste w ysłu ch aj nas.

K yrie elejso n . C h ryste elejson . K yrie elejson . O jcze n a sz i t. d. (p o cichu.) y . I nie w ó d ź n as na p ok u szen ie.

% A le n as zb a w o d człeg o .

19

2*

20

Psalm 69.

B o ż e , w ejrzyj ku w sp o m o żen iu m em u: P a n ie , pc śp ie sz się ku ratunkow i m ojem u. -

N iechaj b ęd ą za w sty d zen i i p oh ańbieni: k tó r zy szuk ają d u szy m ojej.

N iech się ob rócą na w s te c z a niech się z a w sty d z ą : k tó r zy mi chcą z łe g o .

N iech się n atychm iast o b r ó c ą , w sty d zą c s ię : k tó r zy m i m ów ią:

ebej, e h e j !

N ie c h s ię w e s e lą i radują w to b ie w s z y s c y , k tó r zy cię szukają, a n ie c h z a w z d y m ó w ią : niechaj uw ielbion b ę d z ie P a n : k tó r zy m iłują zb aw ien ie tw oje.

A jam j e s t u b ogi i żebrak : B o ż e w sp o m ó ż mnie.

P om ocnikiem m oim i w yb aw icielem m oim j e s t e ś ty : P a n ie nie om ieszkajże.

C hw ała Ojcu i S y n o w i i D u ch o w i św iętem u . Jak b y ła n a p oczątk u i teraz i z a w sz e i na w ieki w iek ó w . A inen.

y. Z b aw słu g i T w e P anie,

ty. B o ż e mój w T o b ie n ad zieję pok ładające,

y. B ą d ź nam , P a n ie! m ocn ą w ieżą , ty. P rzed ob liczem n iep rzy ja ció ł n aszych,

y. N iech n ieprzyjaciel nie bierze g ó r y nad nami.

ty. A sy n n iep ra w o śc i niech się n ie w a ż y nam szkod zić,

y. P a n ie, n ie w ed le g r z e c h ó w n a szy c h czy ń z nami.

ty. A ni w ed le n iep ra w o śc i n a sz y c h oddaw aj nam.

y. M ódlm y się z a P a p ież a n a sz e g o P i u s a ,

ty. N iech g o P a n zach ow u je i o ży w ia i b ło g o s ła w i mu naziem i, a niech g o nie p o d a je w m oc n iep rzy ja ció ł je g o .

y . M ódlm y się za d ob rod ziejów n aszych,

ty, R acz o d p ła c a ć , P a n ie! w s z y s tk im , k tó r zy nam dobrze czyn ią dla im ienia T w e g o , ży w o tem w ieczn ym . A m en.

y. M ódlm y się z a w iern e zm arłe.

ty. W ieczn y od p o czy n ek ra cz im dać, P a n ie ! a ś w ia tło ść w ie ­ kuista niechaj im św ieci,

y. N iech o d p o c z y w a ją w pok oju , ty. A m en.

y. Z a braci n a szy c h n ieob ecn ych .

ty. Z b aw słu g i T w e , B o ż e m ój, w T o b ie n ad zieję p ok ład ające.

y. Z eszlij im, P a n ie ! poir-oc z św iątn icy.

ty. A z Syor.u racz ich obronić.

y. P a n ie! w y słu ch a j m o d litw ę m oję.

ty. A w o ła n ie m oje niech p rzyjd zie do C iebie.

M ó d l m y s i ę .

Boże, któremu właściwą je st, litować sig zawsze i przebaczać, przyjmij błag-ania nasze: by nas i wszystkie

21

sługi Twoje, którzyśmy petami grzechu związani, zmiło­

wanie litości Twojej łaskawie rozwiązało.

Wysłuchaj, prosimy Cię Panie! korzących sięmodiy, awyznawających Tobie odpuść grzechy: ażebyś zarówno przebaczenie i pokój litościwie darować nam raczył.

Niewypowiedziane miłosierdzie Twoje, Panie! okaż nam łaskawie: abyś nas i od wszelkich grzechów wyzwolił i od karania, na któreśmy przez nie zasłużyli, wybawił.

Boże, który grzechem obrażony, ale pokutą ubłagany bywasz: wejrzej miłościwie na modlitwy korzącego się ludu Twego, a odwróć od nas bicze zapalczywości Two­

jej, na któreśmy grzechami naszemi zasłużyli.

Wszechmogący wieczny Boże, zmiłuj się nad sługą Twoim Papieżem naszym P i u s e m i według łaskawości Twojej prowadź go drogą zbawienia wiecznego: ażeby za łaską Twoją, co się Tobie podoba, pragnął i całą siłą wypełniał.

Boże, od którego święte żądze, dobre rady i spra­

wiedliwe pochodzą uczynki: udaruj sługi Twe pokojem, którego świat dać nie może , ażeby serca nasze przyka­

zaniom Twoim były posłuszne i aby czasy nasze, wolne od trwogi nieprzyjaciół, pod Twoją opieką były spokojne.

Zapal, o Panie! ogniem Ducha świętego serca i wnętrzności nasze: abyśmy ezystem ciałem Tobie służyli i nieskalanem sercem Tobie się podobali.

Boże, wszystkich wiernych Stwórco i Odkupicielu!

odpuść duszom sług i służebnic Twoich wszystkie grzechy: ażeby za przyczyną pobożnych modłów dostą­

piły przebaczenia, którego zawsze pragnęły.

Wszystkie sprawy nasze, prosimy Cię Panie! natchnie­

niem Twojem uprzedzaj a pomocą wspieraj: ażeby wszelka modlitwa i praca nasza zawsze się od Ciebie poczynała i w Tobie kończyła.

Wszechmogący wieczny Boże, który i nad żywemi i nad umarłemi panujesz, a miłosierdzie okazujesz nad wszystkiemi, o których wiesz naprzód, że przez wiarę i uczynki Twoimi być mają: Ciebie pokornie błagamy, aby ci wszyscy, za których modlić się postanowiliśmy, czy żyją czy już pomarli, za przyczyną wszystkich Świę­

tych Twoich, przez litościwe miłosierdzie Twoje dostą­

pili przebaczenia wszystkich win swoich. Przez Chry- stusu Pana naszego. Amen.

y . P an ie w y słu ch a j m o d litw y n asze, ty. A w o ła n ie n a sze niech do C iebie przyjdzie.

T . N iech n as w y słu ch a P an w sz e c h m o c n y i m iłosiern y, ty. A m en.

f ■ A d u sze w iernych zm arłych p rzez m iło sierd zie B o ż e niech o d p o czy w a ją w pok oju ,

ty. A m en.

1. Modlitwa o rozszerzenie kościoła.

Módlmy się za ś w i ę t y k o ś c i o ł B o ż y , aby go P an Bog w p okoju zachow ać i w jed n o ści strzedz raczył na całym ziem iokręgu, aby w szelkie m ocy i potęgi jem u były p o d d an e , a my żebyśm y przez ciche i spokojne życie uw ielbiali Boga Ojca w szech­

mogącego.

W szechm ogący wieczny Bodę, któryś chw ałę T w oję w C hrystusie w szystkim narodom objaw ił;

racz ochraniać kościół, dzieło T w ego m iłosierdzia, aby się na całym ziem iokręgu rozszerzał i statecznym p ozostał w wiernem w yznaniu im ienia Tw ego świętego.

Modliny się także za naszego Ojca św iętego P i u s a IX., aby Bóg i P an n asz, który go podniosł do papieźskiej godności, w spierał go w bespiecznym i nienaruszonym zarządzie l udu Bożego w kościele świętym swoim.

W szechm ogący w ieczny Boże, któ ry w yrokiem swoim świętym w szystko kierujesz; utrzym uj n aj­

wyższego P asterz a naszego P i u s a IX , w w iernej miłości Tw ojej, aby lud chrześciański, przez Ciebie jeg o zarządowi p o w ierzony, pod rządem tak w iel­

kiego k a p ła r a coraz więcej w zm acniał się w wierze świętej.

Módlmy się i za naszego N ajprzew ielebniejszego B iskupa H e n r y k a , za, w szystkich Biskupów,

K apłanów i cale D uchow ieństw o, za W yzuawców, za P anny i W dow y i za w szystek lud chrześciański.

W szechm og ący wieczny Boże,, który duchem swoim całe ciało kościoła pośw iącasz i kierujesz;

w ysłuchaj nas proszących Cię za w szystkie du c ho­

w ne osoby, aby za T w oją ła sk ą kaz’dy na swoim stopniu godności wiernie służył Tobie. Przyjm ij także p ro śb y w szy stkich, którzy w jakiem kolw iek utrapieniu do Ciebie w ołają, aby w szyscy w potrze­

bach sw oich doznali T w ego miłosierdzia. Przez C h ry stu sa P a n a naszego. Amen.

T i A b y ś k o ś c ió ł T w ó j św ię ty rządzić i zach ow ać raczył.

]%. C iebie p ro sim y , w y słu ch a j nas P anie.

O jcze n a sz. Z d row aś M aryja.

2. Modlitwa o wykorzenienie błędów.

Módlmy się za h e r e t y k ó w i o d s z c z e p i e r i - c ó w , aby ich Pan Bóg od w szelkich błędów w y b a­

wić i na łono m atki, kościoła św iętego katolickiego i apostolskiego naw rócić raczył.

W szechm ogący w ieczny Boże, który w szystkich ludzi zbaw ieniapragnieszi nikogo zagubić niechcesz;

spojrzyj łaskaw ie na dusze zdradą szatana oszukane, aby porzuciły błędy i fałsze i pow rociły do jed n o ści praw dziw ego kościoła Tw ego.

Modliny się i za n i e w i e r n y c h ż y d ó w , aby P an Bóg zdiął zasłonę z serc ich a żeby poznali P an a naszego Jezusa Chrystusa.

W szechm ogący wieczny Boże, któ ry i niew ier­

n ych żydów nie odrzucasz od miłosierdzia T w ego;

racz w ysłuchać p o k orne p ro śb y nacze, które za ten zaślepiony naró d do Ciebie zasyłamy, ab y wreszcie uznali Jezusa C h ry stu sa za Zbaw iciela i praw dzi­

w ego M essyasza.

Módlmy się i za p o g a n y , aby Bóg w szechm o­

gący zdiął z ich serca złości, a żeby opuścili swe b ałw any i naw rócili się do Boga prawdziwego i jednoro dzonego Syna jeg o Jezusa C hrystusa.

24

W szechm ogący w ieczny B oże, k tó ry niechcesz śmierci grzesznika, ale chcesz aby się naw rócił i żył wiecznie; przyjm ij pro śb y nasze, wyzwól pog an y od służby bałwanów i zjednocz je z św iętym k o ścio ­ łem na cześć i na chw ałę imienia. T w ego. Przez C hrystusa P an a naszego. Amen.

y . A b y ś n iep rzy ja ció ł k o śc io ła T w e g o ś w ię te g o u p ok orzyć raczył.

Sf. C iebie p ro sim y , w y słu ch a j n as P anie.

O jcze n a sz. Z d ro w a ś M aryja.

3. Modlitwa o pokój.

Boże p okoju i zgody! daj pokój św ięty w dniach naszych i zachow aj nas od w ojny i niepokojów , od niezgody i rozterków pom iędzy narody.

B roń w szystkich królów i książęta od wrogów . Udziel im pobożności D aw ida i m ądrości Salam ona, aby poznali, co je s t dobre i ro z p o rząd zali, co je s t poddanym pożyteczne. Udziel im T w ej ła sk i, aby z m iłością zastęp o w aliT w o je miejsce m iędzy synami Bożerni. N apełnij serca książąt prawdziwym po k o ­ jem a serca ich radzców dobreini radami.

N atchnij serca p o d d a n y c h , aby zw ierzchność swoję kochali i czcili, rozkazów chętnie słuchali i szczerze i w iernie obow iązków pow ołania dopełniali.

Oświeć i w zm acniaj w dobrem w szystkie k sią­

żęta, aby tego dopilnow ali, co służy ku chw ale im ie­

nia Tw ego i ku pow szechnem u pożytkow i całego chrześciaństw a.

Boże, od którego św ięte żądze, d obre rad y i spraw iedliw e pochodzą u c z y n k i; u d aru j nas p o k o ­ jem , którego św iat dać nie może, aby nam nie mógł

szkodzić nieprzyjaciel a żeby czasy pod T w o ją opieką ciche były i spokojne. Przez C h ry stu sa P a n a naszego. Amen.

.TT. A b y ś chrześciańskim narodom i P a n o m pokój i zg o d ę dać raczył.

R-. C iebie prosim y, w y słu ch a j n a s Panie.

O jc z e n a s z . Z d ro w a ś M aryja.

25

Odwiedzenie drugiego Kościoła.

(M ó d ł się p rzed Panem J ezu sem w N ą jśw . Sakram encie.)

N ajśw iętszy Zbaw icielu! T y ś przez niepojęty cud miłości z nieba zstąp ił na ziemię i utaiłeś się tu w N ajśw iętszym Sakram encie. T u jesteś zawsze obecny jako nieustająca ofiara za nasze winy i jak o niebieski pokarm dusz naszych. T u mieszkasz jak o w szechm ocny P o śred n ik , ja k o tkliw y Ojciec, ja k o najlepszy Nauczyciel, ja k o m iłości pełen Lekarz.

Lecz niestety! ja k ą ż niew dzięcznością w ypła­

caliśmy Ci nieskończoną dobroć T w oję!

Otóż rzucam się na kolan a przed ołtarzem Twoim, w którym praw dziw ie i istotnie je ste ś obecny, i chciałbym Ci przynajm niej m aleńką dać nadgrodę za to , co T w oje serce cierpi dla mojej niew dzię­

czności i pogardy.

Przyjm ijże w ięc, Zbaw icielu Boski! pok orny mój odpros za te w szystkie zniew agi, które Ci w Sakram encie m iłości w yrządzają. Odpuść, Zbaw i­

cielu mój! odpuść tym chrześcianom , którzy Cię znać niechcą, którzy Cię o brażają, którzy Cię nie uw iel­

b iają i tak niegodnie przyjm ują w kom unii świętej.

O dpuść tym heretykom i odszczepieńcom , którzy urąg ają się i szydzą z Ciebie, którzy Cię prześladują.

O gdybym m oją gorącą m iłością zgładzić mógł ich nieczułość! O jakże byłbym szczęśliwy, gdybym pobożnością i uszanow aniem rnojem zniewagi i obelgi, które Ci zadaw ają mógł nadgrodzić! Udziel mi przeto łaski, abym Cię z tkliw ą i czułą m iłością pok o ch ać mógł w Najświętszym Sakramencie.

N ajśw iętsza Panno, najlepsza i najm ilsza M atko moja! przytul mnie przez tw oje niepokalane serce do czcigodnego serca Boskiego Syna tw ego Jezusa C hrystusa. Amen.

1. Módlitwa o rozszerzenie kościoła.

N iech będzie uw ielbione miłosierdzie Twoje, P an ie Jezu C h ry ste , K rólu nasz, od całego św iata

26

czczony F.ynu Boży! T y ś Bogiem naszym , T y ży- ciodaw cą i największą, nadzieją naszą! Z m iłosier­

dzia Tw ego przyszedłeś nas odkupie i uw olnić od grzechu. T y ś nasze ran y zagoił. T y ś nasze w iny zgładził, T yś nas od śmierci wiecznej wybawił.

T y ś na wzór królestwa, niebieskiego założył kościół św ięty na ziemi. T y ś go w miłości zb udo­

wał , w m iłosierdziu zaszczepił a przez mękę T w oję odkupił. T y ś mnie duchow nym sposobem z nim poślubił.

T eraz n ap astuje przeciw nik z bezw sty dną zuchw ałością ten kościół św ięty. B roń go, o Panie!

aby się spełniły obietnice Tw oje. Nie daj oszpecić piękności O blubienicy Tw ojej, nie pozw alaj jej zra­

bow ać i zniszczyć. Spełnij, coś przyrzekł P iotrow i, aby bram y kościoła T w ego zostały m ocne i nie­

zwyciężone a głow a jeg o zawsze była uszanow ana.

Błogosław w ierne kościoła dziatki, udziel kapłanom jeg o pokoju a przyjm ij na. łaskę nieprzyjaćioły jego.

Niechaj pokój Twój św ięty m ieszka w nim, a niechaj w szystkieniebespieczne odszczepieństw a o d d alą się od niego.

Udziel nam łaski., abyśm y spokojne i bespieczne prowadzili życie w św iętej bojażni przed T o b ą i abyśm y zawsze pozostali w m ocnej w ierze, stałej nadziei i dostojnej miłości. Spraw to , abyśm y Ci się w życiu podobali a po śm ierci m iłosierdzie zn a­

leźli. T ed y nieustannie będziem y w ychw alać Cie­

bie w raz z Ojcem i Duchem świętym . Amen.

T . A b y ś k o śc io ł T w ó j św ię ty rządzić i zach ow ać raczył, ty. C iebie p ro sim y , w y słu ch a j n as P anie.

O jcze n a sz. Z d n m a ś M aryja.

2. Modlitwa o wykorzenienie błędów.

P om nij, odwieczny Stw órco w szech rzeczy, żeś i dusze niew iernych stw orzył na obraz i p o d o b ień ­ stw o T w oje. Oto na zniew agę im ienia T w ego św ię­

tego napełnia się piekło takiem i nieszczęśliwemi duszami a nad ich potępieniem w eselą się złe duchy.

27

Pom nij, że Syn Tw ój Jazus C hrystus za wszystek lu d um arł śm iercią okropną. Nie karaj w gniewie ty ch niew iernych i błędnow ierców , którzy u k ocha­

nym Synem Twoim pogardzają, ale daj się, o Panie!

przebłagać przez p ro śb y dusz św iętobliw ych i przez kościół, tę św iętą O blubienicę Syna Tw ego. W m iłosierdziu Tw ojem oddal od niew iernych w szy­

stkie błędy i urojenia a spraw to, aby poznali Jezusa C h ry stu sa, P ana naszego, Syna T w e g o , który je s t naszem zbaw ieniem , naszem zm artw ychw staniem , naszym żywotem, przez którego jesteśm y odkupieni i w y sw obodzeni, i którem u chw ała niechaj będzie po w szystkie wieki. Amen.

f . A b y ś n iep rzy ja ció ł k o ścio ła T w e g o u p ok orzyć raczył, ty. C iebie prosim y, w ysłu ch aj n as P anie.

O jcze n a sz. Z d ro w a ś M aryja.

3. Modlitwa o pokój.

D ucbu św ięty , D uchu miłości i pokoju, któryś ta k liczne i tak rozm aite narody do jednej wiarjr zjednoczył, udziel książętom chrześciańskim obfitej łaski T w ojej i natchnij ich serca m iłością. S praw to , aby się żadną żądzą nie dali uwieść do czynie­

nia te g o , coby się chw ale Tw ej albo pom yślności i w olności kościoła albo pokojow i narodów sprzeci­

w iało , ale aby raczej w spólną siłą poddane sobie n aro d y prow adzili do mieszkań wiecznego pokoju, do niebieskiej Jerozolim y. Amen.

T . A b y ś m ięd zy ch rześeiań sk iem i P any pokój i zg o d ę zach o­

w ać raczył,

ty. C iebie p ro sim y , w y słu ch a j nas P anie.

O jcze n a sz. Z d row aś M aryja.

Odwiedzenie trzeciego kościoła.

(M ódl się przed Panem J ezu sem w N a jśw . Sakram encie.)

Jezu mój k o chany! cożeś większego mógł uczy­

nić dla uzyskania sobie miłości ludu niewdzięcznego?

G dyby Cię ludzie praw dziw ie koch ali, zupewne w szystkie kościoły b y ły b y napełnione ludem , któ­

28

ry b y w pokorze uw ielbiał Ciebie i m iłością przeni- k niony dzięki Ci składał, w idząc Cię okiem w iary w tym N ajśw iętszym Sakram encie utajonego. Lecz n iestety ! po większej części zapom inają ludzie na Ciebie i na T w oję miłość, opuszczają Cię, mój B o ż e ! i w olą z takim i o bcow ać, od których się ty lko nędznych i znikom ych dóbr spodziew ać m ogą.

I ja niestety! należałem do ty c h lekkom yślnych i niew dzięcznych ludzi. Ale z’ałuję za to w iarołom - stw o i niechcę juz’ więcej być niewdzięcznym , owszem ile można z T o b ą obcow ać pragnę.

Z apal mnie T w o ją św iętą m iłością, Jezu mój!

abym od dnia dzisiejszego Ciebie ty lk o m iłow ał i T obie się podobał. T y bowiem godzien jesteś, aby Cię w szystkie serca k ochały. Jeśli więc zapom nia­

łem Ciebie, p rzebacz; ju z teraz nic innego nie pragnę, ja k tylko Ciebie m iłow ać.

0 Jezu mój! T y ś je s t m oją m iłością, m ojem dobrem , moim B ogiem , m ojem w szystkiein. Amen.

1. Modlitwa o rozszerzenie kościoła.

Boże, któryś kościół święty k ato lick i założył, aby w s z y s c y ludzie w nim pośw ięcenie i w ieczną szczęśliwość znaleźli, rozszerzajże ten kościoł na całym ziemiokręgu. O bdarz tych ap o sto lsk ich mężów, którzy się dla opow iadania E w angelii św ię­

tej w najdalsze kraje u d aw ają , lask ą T w oją, i bło ­ gosław pracom ich, aby tych, co jeszcze w ciem ności bałw ochw alstw a żyją, ośw iecali i do poznan ia p ra ­ w dziw ego Boga i praw dziw ej w iary doprow adzali.

W kościele tylko je s t p ra w d a; niechże nauka jeg o od w szystkich ludzi p rz y ję ta będzie! W kościele ty lk o je s t zbaw ienie; o niechże w szyscy ludzie szu- k ająw nim zbawienia i k o rz y sta ją z jeg o a k a rb u ła s k i!

Zwłaszcza teraz prosim y Cię o to u siln ie , gdyż kościół św ięty jest zelżony, zh ańbiony i p rz e śla d o ­ wany a nauki jeg o i S akram enta św ięte znieważone.

Utw ierdź ted y tenże kościół w ty ch b u rz ach prześla­

dow ania i wzmacniaj g o , aby w opow iadaniu p ra ­

29

w dy w y trw ał statecznie. W eźm ij go pod szczególną, opiekę T w o ję , aby w edług Twój obietnicy mocno s ta ł na opoce i aby bram y piekielne przeciwko niem u nic nie przemogły.

P o b ło g o sła w , Boże! w idom ą głow ę kościoła P i u s a IX. i udziel mu siły , m ęzstw a i m ądrości w niepokojach życia tego.

P o b ło g o sła w , P anie! i naszego B iskupa H e n ­ r y k a , aby lu d w ierny pod jeg o zarządem obfito­

w ał w zasługi w iary i uczynków miłości.

Daj kościołow i Tw em u godnych i gorliw ych k a p ł a n ó w , którzyby z miłości ku T obie pilcie p racow ali n ad zbawieniem dusz pow ierzonych sobie przez opow iadanie Ew angelii św iętej, przez w ydzielanie Sakram entów św iętych i przez pobożne i przy k ład n e życie.

Prosim y Cię także o łaskę dla w s z y s t k i c h w i e r n y c h , aby poznali to wielkie szczęście, że są członkam i kościoła praw dziw ego, a żeby to uznanie przez dopilnow anie p rzykazań je g o , przez w ierne dopełnienie obow iązków pow ołania i przez czynną m iłość bliźniego okazali. P rzez C hrystusa P ana naszego. Amen.

y . A b y ś k o ś c ió ł T w ó j ś w ię ty rząd zić i zach ow ać raczył.

]%. C iebie p rosim y, w y słu ch a j nas P anie.

O jcze n a sz . Z d ro w a ś M aryja.

2. Modlitwa o wykor»enienie błędów.

Zlituj się, o Boże! nad wszystkiem i duszami, które przez złość szatana, ojca kłam stw a, oszukane w błędach pozostają. Oświeć w szystkie narody, ab y poznały praw d ę nauki T w ojej i w w yznaw aniu ' ilbiały imię T w oje święte.

ciw szy je w róciły do trzo d y Tw ojej.

P asterzu d o b ry , któryś życie dał za owieczki T w o je i niechcesz, aby się która z nich strac iła ; strzez T w ojej trz o d y , żeby nie dała się zaw ikłać w sidła ty c h , co w odzieniu owezem do niej przy­

chodzą a w ew nątrz są wilki drapieżne.

uznały sw e błędy i porzu-

30

P rzyprow adź w szystkich b łądzących na łono kościoła T w ego św iętego, aby w szyscy ludzie w św iatłości "I w ej praw dy żyli, tu na ziemi miłością, b ra te rsk ą się łączyli a w niebie na wieczne uw iel­

bienie imienia T w ego św iętego się zjednoczyli. Przez C h rystusa P an a naszego. Amen.

~f. A b y ś n iep rzy ja ció ł k o śc io ła u p o k o rzy ć raczył.

'Ą. Ciebie p ro sim y , w ysłu ch aj n as Panie.

O jcze n asz. Z d ro w a ś M aryja.

3. Modlitwa o pokój.

W szechm ogący Boże, K rólu nad Królami, Panie nad P an y ! natchnij w szystkie książęta, ab y pow ie­

rzonej sobie m ocy używ ali na cześć i na chw ałę Boga a na pożytek p oddanych sw oich. Ddziel im m ądrości, aby zawsze uznaw ali, co je s t ku pożytkow i narodu, udziel im siły, aby tego dopełnili. Niechaj b ędą uciechą d o b ry c h , ucieczką u trap io n y c h a ukarzycielam i w y s tę p n y c h !

Oświeć także i w szystkich poddanych i napełnij je bo jaźnią B ożą, aby przez w ierne posłuszeństw o godnem i stali się tego błogosław ieństw a, które T y, o Boże! przez książęta wylew asz na narody.

N akłoń serca książąt i ludu do pokoju i zgody, aby przez wierne zachow anie przykazań T w o ich tu na ziemi ku T w ojej chw ale żyli a w niebie około tro n u M ajestatu T w ego z w ybranem i w wiecznym pokoju w ychw alali Ciebie. P rzez C hrystusa P an a naszego. Amen.

y . A b y ś m iędzy clirześciańskieini P a n y pokój i zg o d ę z a c h o ­ w a ć raczył.

Tty, C iebie prosim y, w y słu ch a j n as P anie.

O jcze n asz. Z d ro w a ś M aryja. W ie r z ę w B o g a .

Podziękowanie na zakończenie Jubileuszu.

Święty Boże! upadam przed T o b ą na k o la ra , dziękując Ci z całego serca i w ychw alając nieskoń­

czoną dobroć Tw oje. T y ś n a tc h n ą ł serce moje, abym w raz z tysiącam i w iernych czerpał z nieprze­

branego skarbu kościoła. T y ś w szystko odem aie

31

od d alił, coby w ypełnieniu przedsięwzięcia mego p rzeszkodą być mogło. T y ś mnie wzm ocnił do spełnienia wa r u n k ó w, które nam kościół przepisał.

Panie ! jak żeś T y je s t dobry a jakże łagodny je st kościół, matka nasza! — Z apraw dę nie wiele on żądał odem nie a j a i tego nie wykonałem dostatecznie.

Nie patrz tedy na to, co uczyniłem, ale raczej na to, co chciałem czynie, a. dopełnij, co brakuje, przez wielkie m iłosierdzie. T w oje i przez obfite zasługi Jezusa C h ry stu sa i Św iętych P ańskich.

S puszczając się na nieograniczoną miłość T w oję mam pew ną nadzieję, że dostąpiłem zupełnego O d­

pustu tak dalece, iż gdybyś mnie, o P anie żywota!

w tej chwili pow o łał do siebie, stałbym się zaraz uczestnikiem radości niebieskiej.

P rzeto dziękuję Ci z głębi serca mego i pragnę Ci się przysłużyć przez w ierność i statezność w przedsięw zięciach moich. W zm acniaj m nie, abym zawsze w ypełniał w olę T w oję św iętą!

N ajśw iętsza P anno, M atko moja M aryjo!,św ięci A postołow ie P iotrze i P aw le i w szyscy Święci!

przyczyńcie się za mną, abym stałym p o zo stał i uzyskanej łaski nie utracił. W yproście mi w ytrw a­

łość aż do śm ierci, aby ta przeniosła mnie do k ró ­ lestw a niebieskiego. Amen.

Himn Ś. Ambrożego.

C iebie B o ż e chw alim y Ś w ię ty B o ż e S a b a o th ! T w o ję m oc m y w y sła w ia m y , N ie b o p e łn e czci T w ó j w ielkiej, Im ię T w o je w ielb im y, T w ó j M ajestat w szelk ich cnót, I na ziem ię upadam y. J e s t on god zien ch w ały w szelk iej.

T w ó j M ajestat, o B o ż e ! Ziem ia, w iatry i m orze Ż aden p ojąć nie m oże. S ła w y p ełn e, o B o ż e l W s z y s tk o , co w ielb ić m oże, S ła w n y chór A p o sto łó w Cherubin, Serafin o w ie S w ia tłe n fr w o iin ozdobionych;

C hw alą C iebie, o B o ż e ! L iczba w ielka P ro ro k ó w W s z y s c y św ię c i A n io ło w ie Duchem św ię ty m napełnionych.

G ło sem w d zięczn y m w o ła ją : M ęcz en n icy śpiew ają, Ś w ię ty , ś w ię ty śp iew a ją . C hw ałę T w ą w y sła w ia ją .