Śmierć Stefana Fangrata - Halina Mankiet - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

HALINA MANKIET

ur. 1936; Rawa Mazowiecka

Miejsce i czas wydarzeń Rawa Mazowiecka, II wojna światowa

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, Fangrat (rodzina), rodzina Fangrat, Głuchów, Fangrat Stefan

Śmierć Stefana Fangrata

Stefan Fangrat, był partyzantem. Pomagał partyzantom i brał udział także w różnych wypadach. Był inwalidą, miał tylko jedną rękę, nosił protezę, taką skórzaną, jego rodzice mieli młyn i jak [był] dzieckiem [to] urwało mu rękę.

W którymś roku, nie pamiętam w którym, ale zdaje się pod koniec [19]44 roku, [partyzanci] wyszli z lasu [o poranku] i spotkali [kogoś] z władz tej wioski. On oczywiście zrozumiał kim oni są, oni postanowili go zabić, bo tam było kilkunastu mężczyzn. Rzucił im się do nóg, błagał, płakał, całował, przysięgał na wszystko co mu święte, na Boga, na Jezusa, że on na pewno ich nie wyda, żeby go zostawili.

Zlitowali się nad nim, [a] on poszedł i naskarżył do gestapo, aresztowali wszystkich i stracili w Tomaszowie Mazowieckim.

[Zofia Fangrat] miała duże znajomości u Niemców. Myślała, że zdoła [je]

wykorzystać. Zrobiła im szynki, spirytus, i wódki, cały wóz zawiozła do naczelników tego więzienia, żeby go nie zabili. Obiecać obiecali, ale nie zdążyła wrócić do domu jak powiedzieli, że zostali skazani na śmierć i zamordowali ich. Jedyne co zrobili, [to]

protezę jej oddali i zdaje mi się, że pozwolili jej pogrzebać go. Pochowany jest w Głuchowie.

Data i miejsce nagrania 2017-12-04, Bat Jam

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Weronika Prokopczuk