Głodu nie zaznałam - Halina Mankiet - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

HALINA MANKIET

ur. 1936; Rawa Mazowiecka

Miejsce i czas wydarzeń Rawa Mazowiecka, II wojna światowa

Słowa kluczowe Rawa Mazowiecka, II wojna światowa, getto w Rawie Mazowieckiej, Holocaust, Żydzi w Rawie Mazowieckiej, rodzina Leszczyńskich, Leszczyńscy (rodzina)

Głodu nie zaznałam

[W getcie] to był dom, który należał do mojego dziadka i babci. Miał kilka pokoi i to było wielkie szczęście, że każdemu z synów [dziadkowie dali] jeden pokój. Potem [jak] przybywali inni, to błagali, żeby dać [im] mieszkać w kurniku albo na strychu, albo nawet tam gdzie się trzymało opał na zimę, co już ścian nie było, tylko dach był.

Potem to już nigdzie, na ulicy. Wpychali do getta [ludzi] bez końca. My naprawdę mieliśmy szczęście, bo jedna z sióstr matki miała męża piekarza i on piekł dla całego getta, to przynajmniej chleb mieliśmy. Mogę powiedzieć, że głodu nie zaznałam.

Taki przykład [z rodziny] mojego męża, jego ojciec w wieku trzydziestu dziewięciu lat zmarł z głodu. Ciężko pracował i zmarł z głodu. Byli na Uralu, strasznie zimno [tam było], minus czterdzieści pięć stopni. Oni cierpieli głód w Rosji, ci co zdołali uciec.

Myślę o tej rodzinie polskiej, która mnie przechowała. Jedzenie miałam zawsze, tylko brakowało mi powietrza, słońca [przez] trzy lata. Byłam bardzo niska, [gdy miałam]

jedenaście lat, [to] ledwo brodą do stołu dostawałam.

Data i miejsce nagrania 2017-12-04, Bat Jam

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Weronika Prokopczuk