Metoda wyznaczania parametrów elektromagnetycznych maszyny synchronicznej z litym blokiem magneśnicy

(1)

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 1975

Seria: Elektryka z. 47 Kr kol. 428

Władysław Paszek

Zakład Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej

Zdzisław Janson Zygmunt Rozewicz ZPBS Energopomiar

METODA WYZKACZAHIA PARAMETRÓW ELEKTROMAGNETYCZNYCH MASZYNY SYNCHRONICZNEJ Z LITYM BLOKIEM MAGNESNICY

Streszczenie. Przedstawiono nowy sposób wyznaczania parametrów elektromagnetycznych maszyny synchronicznej z litym blokiem magneś- nicy. Wprowadzono pojęcie operatorowej reaktancji wewnętrznej, któ

rej charakterystykę modułowo-fazową wyznaczono na podstawie pomiaru zaniku prądu przy postoju maszyny. Wskazano sposób określania z cha

rakterystyki modułowo-fazowej parametrów elektromagnetycznych w tym stałej czasowej bloku litego i stałej czasowej uwzględniającej rezy

stancję zastępczej klatki tłumiącej utworzonej z klinów i zębów ma- gneśnicy i przypowierzchniowej strugi prądów wirowych. Zamieszczono wy

niki pomiarowe,które posłużyły do wyznaczenia parametrów elektroma

gnetycznych turbogeneratora 50 MW.

Podstawą analizy stanów nieustalonych w maszynie synchronicznej jest znajomość jej parametrów elektromagnetycznych w równaniach transmitancji operatorowych.

Jeżeli w schemacie zastępczym uwzględni się wyłącznie rezystancje i in- dukcyjności skupione, wyznaczenie parametrów elektromagnetycznych maszyny nie nastręcza trudności teoretycznych.

Przebiegi przy typowych zakłóceniach: zaniku napięcia wzbudzenia,odbu

dowie napięcia twornika i zwarciu udarowym są wówczas wykładnicze i na tej podstawie określa się parametry elektromagnetyczne, zakładając, że reje

strowane przebiegi odpowiadają tym funkcjom wykładniczym.

Uwzględnienie litego bloku magneśnicy powoduje uzależnienie reaktancji oddziaływania twornika Xa(^ maszyny o nienasyconym obwodzie magnetycznym od operatora p [ 8 ] przy posłużeniu się rachunkiem operatorowym w roz

wiązywaniu równań różniczkowych.

V/stęp

(2)

10 W. Paszek, Z. Janson, Z. Rozewicz

Schemat zastępczy maszyny synchronicznej uwzględniający lity blok ma- gneśnicy przedstawiono na rys. 1 .

Reaktancja i admitancje operatorowe wynikające z równań Parka i sche

matu zastępczego (rys. 1 ) wyprowadzono w pracy [8 ]. Tam również podano od powiędnie założenia upraszczające. Jednym z założeń było pominięcie klat

ki tłumiącej, w związku z czym schemat zastępczy w osi d posiadał tyl

ko jeden obwód o stałych skupionych w magneśnicy. Konsekwencją tego było przedstawienie transmitancji operatorowych w postaci funkcji ułamkowej wy

miernej, której licznik i mianownik są co najwyżej wielomianami 3 stopnia ze względu n a "^P*

Jednakże w magneśnicy rzeczywistego generatora poza obwodem wzbudzenia trzeba uwzględnić drugi obwód o stałych skupionych utworzony przez pozor

ną klatkę tłumiącą złożoną z klinów żłobkowych i zębów wirnika.

Obwód ten można uwzględnić przez włączenie równoległe do rezystancji i indukcyjności rozproszenia wzbudzenia - rezystancji i indukcyjności roz

proszenia klatki.

Jak wynika z pomiarów generatorów nie posiadających wyraźne j klatki tłu

miącej, indukcyjność rozproszenia pozornej klatki jest znikomo mała i bez uszczuplenia dokładności odwzorowania może być pominięta. Schemat zastęp

czy generatora uwzględniający rezystancję pozornej klatki przedstawiony jest na rys. 2 .

Przyjęcie takiego schematu zastępczego prowadzi do przedstawienia trans- mitancji operatorowych generatora w postaci funkcji ułamkowej wymiernej z wielomianami 4 stopnia względem Yp w liczniku i mianowniku.

Ogólna postać transmitancji operatorowej generatora z litym blokiem magneśnicy (schemat zastępczy rys. 2 ) ma postać

rrT1 i r v 2 + A3p3/2 + V + v 1/2 + Ao (1.1 ) P > “ K ---5--- T75---T72----

0 B^p + B3p3/Z + B2p + B^p + Bq

Przykładem transmitancji operatorowych mogą być reaktancje operatorowe X^(pJ bądź Xq(p) zdefiniowane w odniesieniu do schematu zastępczego (rys. 1 )

(3)

Metoda wyznaczania parametrów.. 11

Rys. 1

Rya.

a) PLS Id

P'Lsn

'OOłOO '

V

V *

_{I plgd}

,b ł * ł pTjd ^{© u *}

Schemat zastępczy maszyny synchronicznej, uwzględniający lity blok magneśnicy

aj w osi wzdłużnej, b) w osi poprzecznej

^kq

1. Schemat zastępczy generatora z dwoma obwodami o stałych skupio

nych vi magneśnicy z blokiem litym aj w osi wzdłużnej, bj w osi poprzecznej

(4)

12 W. raszek. Z. Janson, 2. Roze'.x:^

Odwrotna transformata tranamitancji operatorowej obliczona po rozłoże

niu F(p) na ułamki proste i

A, K1 K1 K- K_

3 + ---1 — + L _ + i — + L _ ( 2 )

^4 tfp + Z1 + Np + z 2 Np + ż 2

określona jest funkcjami typu e Z2 t erfciZtfD argumentu zespolonego.

Wydzielenie z rejestrowanego oscylograficznie przebiegu prądu względ

nie napięcia składowych wykładniczych przy typowych zakłóceniach jest nie skomplikowane, natomiast wydzielenie słkadowych określonych funkcjami ty- pu e J 72t erfc(ZVt’) jest praktycznie niemożliwe. Dlatego parametry elektro

magnetyczne generatora z litym blokiem magneśnicy nie mogą być wyznaczone bezpośrednio z oscylogramów typowych zakłóceń.

n p ) - k0

Charakterystyki modułowo-fazowe reaktancji operatorowej generatora

Parametry elektromagnetyczne generatora w osi d

XB ’ X d* X8W* T jd* Tkd “ TW "

oraz w osi q

X n. T. , T. ~ — ^ 3 - 8 * q' jq* kq a>N Rfcq

mogą być wyznaczone z charakterystyk modułowo-fazowych reaktancji operato

rowej generatora.

Reaktancja operatorowa generatora:

, „ A , Tk d V a + P 3 / 2 ^ W b + P V f c + P 1/V ^ + 1

d " d p^T T ó + P 3/Z Y i 'T 6 + p'(T + T ) + p ^ Ń t +1 ° p w kd w + p jd w w + p '1w + i k d ‘/ + p , i j d+ 1

gdzie

* ^ ^

X L

. 3W » 8W

* T T

T 6 = ó + 6 0 - 6 ^ + 6 7T~~~

z w a w e e T w

«

(5)

Metoda Y/yznaczania parametrów.. 13

może być przedstawiona w postaci sumy ułamków prostych«

x d (p) - xd 6 + M 1 ~ JN1 M 1 * JN 1 + M 2 - ^ 2 “2 * 3*2 8 T fp ' + z 1 + ż 1 - V ? + z 2 V F + 22

(4)

Charakterystyka modułowo-fazowa X d (ju) jest złożona ze wskazów okre

ślonych poszczególnymi składnikami sumy w równaniu (4) po wstawieniu p»J«i>

Wyrażenie typu«

f f o j u j l . U - J l --- (5)

13« + a + jb B + J g f c + J{b +

gdzie a + jb «■ Z można przedstawić

gdzie«

f [z(jw)J » x + jy

M( a + jy^iw') — N(b + T^fto') a 2 + b2 + V 2 Y u ( a + b) + u

(5.1 )

N(a + + M(b +

y - - 5 ---- %----=rj=r---- (5.2 ) a + b + ‘N2'Nij(a + b) + «

Dzieląc równanie (5.1) i (5.2) stronami i odpowiednio przekształcając otrzymuje się

_ - | ( M b + N a ) - M a + N b

V Z ? - V 2 - ^ - (5.3)

| (M + N) + (M - N)

Podstawiając w równaniu (5.2) w miejsce H o prawą stronę równania (5.3) otrzyma się po przekształceniach równanie okręgu jako miejsce geometrycz

ne charakterystyki modułowo-fazowej

- M — N „ M M

X ' 2 x Ż ( a - b ) + y - 2y £( a~ b 7 " 0

(6)

14 W. Paszek, Z. Janson, Z. Rozewioz

o współrzędnych środka i

M + U M - N

2 ( a - b ) J yo = 2( a - b) (5.4)

i o promieniu:

-^2 ^ M 2 + N2 r a 75— --- I b - a|

(5.5)

Dla u 3 0

(5.6)

Dla ló * 00 Re |f[z(jo)]} -3Jn{f[z(Ju)]j = 0

Charakterystyka modułowo-fazowa trzeciego składnika wyrażenia (4)

leży również na okręgu o współrzędnych środka

M - U . „ _ M + H o “ 2(a +b)* yo 2(a + b)

i o promieniu:

Dla w - 0

l(2 ^ M 2 + N 2 r “ 5 ~ | a + b' |

Re

Njw + a - jb

M. I - - v *

a + b VJiu + a - jb

M b + ii a + n---- tr-

aT + b

dla to = w Re ^m^{+ .m} lljto + a - jb

'Im M + ,jH

(7)

Metoda wyznaczania parametrów..

Rys.3.Konstrukcjacharakterystyk modułowo-fazowychskładnikówreaktancji operatorowejorazichsumy

(8)

1& W. Paszek, Z. Janson, Z. Rozewie:;

Na rysunku 3 przedstawiono konstrukcję charakterystyk m o du ł ow o-1 az owycn składników reaktancji operatorowej i

M - j N ___ M + jN 3047 + a + jb ^ j u + a - jb

oraz ich sumy.

Długość wskazu reprezentującego punkt charakterystyki dla poszczegól

nych częstotliwości U wyznacza odpowiedni okręg. Kąt fazowy cc położenia wskazu może być wyznaczony z równań (5.1) i (5.2)t

N(a + pt f o ) + M(b + tgCfa 3 £ * — -... , ■ ■

M(a + " p C j _ N(b +

dla charakterystyki wyrażenia

M - jN

>[jij + a + jb

oraz

-N(a + + M(-b +

tg<^ ■ * # —

M( a f + N(—b + 75— Vai)

dla charakterystyki wyrażenia

M + jN 3|ju + a - jb

Ponieważ dla konkretnych parametrów generatora zachodzi nierówność

W |N|

(9)

Charakterystyki modułowo-fazowe wewnętrznej reaktanc.li operatorowej w osi d generatora

Wprowadza się pojęcie wewnętrznej reaktancji operatorowej X id(p) de

finiując ją jako reaktancję widzianą w schemacie zastępczym osi d maszy

ny bądź od strony twornika przy otwartym obwodzie wzbudzenia po odjęciu reaktancji rozproszenia twornika, bądź od strony obwodu wzbudzenia przy otwartym tworniku po odjęciu reaktancji rozproszenia i rezystancji uzwoje

nia wzbudzenia.

W przypadku rozważania maszyny z jednym obwodem o stałych skupionych w magneśnicy (rys. 1)

x id ( P;

Xad 1

(6)

Charakterystyka modułowo-fazowa operatorowej reaktancji wewnętrznej

1 Xad 1

X. j(ja) ■ X . --- ;-; =--- ¡=^

ad 1 + TlSTTja ^ _ J _ + \j-w

(7J

X , X

leży n a okręgu o współrzędnych środka X Q = ~ i o promie- niu: r - X ad

Konstrukcyjne wykreślenie charakterystyki modułowo-fazowej nie przed

stawia trudności. Końce wskazów leżą n a opisanym wyżej okręgu a kierunki ich określa kąt

K *> arc tg lii.

1

(8 )

Jak łatwo się przekonać maksimum części urojonej charakterystyki wystę

puje przy kącie

Oi-j - arc tg(l — AT2 i (6.1)

Oznaczając częstotliwość występującą przy maksymalnej wartości części urojonej charakterystyki przez a) 1 i porównując dwa ostatnie równania otrzyma się

(10)

18 W. Paszek, Z. Janson, Z. Rozewiez

xid (p) _ad _sF _pT, ^sF

sP + 1

Rys. 4. Charakterystyka modułowc- fazowa wewnętrznej reaktancji ope

ratorowej

a - generator z litym blokiem i jednym obwodem o stałych skupio

nych w magneśnicy, b - generator, w którym obwód tłumiący zastąpio

no obwodem KL o stałych skupio

nych

Oznaczenia:

sF - reaktancja rozproszenia za

stępczej strugi prądów wiro- rowych,

- rezystancja obwodu zastęp

czej strugi prądów wirowych.

4 = X b? , * „ A sP + Xad

’aP * ^ T + ad 'sP ' " N KP

Cnarakterystyka modułowo-fazowa

Xid( j«) - Xad J^<5sP + j w TBpS+ 1 j

przedstawia sobą okręg o współrzędnych

1 + 6

Xo = X ad Yo = 0

i o promieniu: r = ^ Xad (1 - 6 8p)>

Charakterystykę modułowo-fazową wewnętrznej reaktancji operatorowej Xid(p) wykreślono na rys. 4 (krzywa a). Na rysunku tym wykreślono rów

nież charakterystykę modułowo-fazową reaktancji wewnętrznej generatora w ujęciu klasycznym (krzywa b), w któ

rym strugi prądów wirowych zastąpio

no obwodem RL o stałych skupionych.

W tym przypadku

(11)

Na podstawie wykonanych pomiarów turbogeneratorów z litym blokiem wir

nika, bez klatki tłumiącej stwierdzono, że rzeczywiste charakterystyki mo- dułowo-fazowe operatorowej reaktancji wewnętrznej odbiegają od przedsta

wionych na rysunku. Przebiegają powyżej charakterystyki określonej wyra

żeniem:

i poniżej charakterystyki wynikającej z klasycznego ujęcia generatora.

Pakt ten skłonił do uwzględnienia w schemacie zastępczym generatora w postaci obwodu zawierającego rezystancję % przypowierzchniowej strugi prądów wirowych i prądów płynących w klinach magneśnicy. Wewnętrzna reak- tancja operatorowa w osi d generatora z dwoma obwodami o stałych skupio

nych w litej magneśnicy (rys. 2)

X id( p J ---- (9)

pTkd + f PT jd + 1

Charakterystyka modułowo-fazowa

x id(jd>) Xa<L — (1 0 ;

J ^ k d + V > T j d + 1

Ze zdjętej pomiarowo charakterystyki modułowo-fazowej wewnętrznej reak

tancji operatorowej generatora można w łatwy sposób wyznaczyć Tkd oraz

^ T jd*

Charakterystykę modułowo-fazową reaktancji wewnętrznej można przedsta

wić w postaci:

( & ) 1 )2 + ( p + w T k d ;2

Jeżeli dla a » cj1

Re[xid (jd>)] - - Im[xld (ju ) J

to z równania (11^ wynika, że

y „ J_

kd u ,| (1 1 .1

)

(12)

20 W. Paszek, Z. Janson, 2. Rozewie z

Jeżeli dla u =*

to odpowiednio wynika

R e [ x . d( j u j ] - - 2 I m[xi d ( d « ) ]

Charakterystyka modułowo-fazowa reaktancji operatorowej generatora w oąl q

Reaktancja operatorowa w osi q generatora z dwoma zastępczymi obwoda

mi w litej magneśnicy

p T , 6 + 6 tlpT. + 1 X

x (P ) - x _JŁa_aa— :-a-i N .¿9 „ x +-- --- aa— .— (12)

PT kq + + 1 0 PTkq + 1

gdziet

X Q L A _ 8 B

<3sq ’ T T m TT

q q

Charakterystyka modułowo-fazowa

X (jo) - X a + * aq ,---- (13)

J ^ k q + ^ « ¡ 7 + 1

Wyrażenie»

X_

( 1 4 )

^ T k q * N j « V + 1

jest p o d o b n e do X i d (ja)) ( r ów nanie (10)).

(13)

Pomiary przy postoju maszyny

Pomiary statyczne przy zaniku prądu stałego w uzwojeniu maszyny są opisane szczegółowo w wielu publikacjach i zalecane przez CEI jako uzna

na metoda określenia charakterystyk modułowo-fazowych reaktancji operato

rowych maszyn synchronicznych.

Dla określenia charakterystyki modułowo-fazowej reaktancji wewnętrznej w osi d wykonuje się pomiar zaniku prądu w uzwojeniu wzbudzenia przy ot

wartym tworniku bądź w uzwojeniu twornika przy otwartym uzwojeniu wzbudze

nia i ustawieniu osi magneśnicy zgodnie z przepływem twornika.

Jeżeli oś magneśnicy ustawiona będzie poprzecznie w stosunku do prze

pływu twornika, z pomiaru zaniku prądu można wyznaczyć charakterystykę mo- dułowo-fazową reaktancji w osi q generatora.

Dla określenia charakterystyki modułowo-fazowej reaktancji bądź admi- tancji w osi d maszyny wykonuje się pomiar zaniku prądu w uzwojeniu twor nika przy zwartym uzwojeniu wzbudzenia i wzdłużnym ustawieniu osi magneś

nicy względem przepływu twornika.

Odpowiednie schematy układów pomiarowych podano na rys. 5.

Prąd I(p) po załączeniu wyłącznika może być obliczony na drodze su

perpozycji prądu ustalonego

na prąd zakłócenia wywołany załączeniem SEM U o w obwodzie zawierającym reaktancję X(p)

Wypadkowy prąd»

a po przekształceniach

(15)

(14)

W. Paszek, Z. Janson, Z. Rozewiez

a)

f l p j D

Rys. 5. Schematy układów pomiarowych dla określenia charakterystyk modu- łowo-fazowych

a) określenie charakterystyki modułowo-fazowej reaktancji wewnętrznej w osi d przez pomiar zaniku prądu w uzwojeniu wzbudzenia i otwartym twor- niku, b) jw. lecz przez pomiar zaniku prądu w uzwojeniu twornika przy ot

wartym uzwojeniu wzbudzenia lub określenie charakterystyki modułowo-fazo

wej reaktancji bądź admitancji w osi d przez pomiar zaniku prądu w uzwo

jeniu twornika przy zwartym uzwojeniu wzbudzenia, c) określenie charakte

rystyki modułowo-fazowej reaktancji w osi q przez pomiar zaniku prądu w uzwojeniu twornika przy otwartym uzwojeniu wzbudzenia

(15)

Rozwiązując równanie (15) ze względu na X(p) otrzymuje się*

I(p)

X ( p ) = R u H - = --- — n d 6 >

" p p - I(p)]

gdzie l(p) =

W zależności od tego czy pomiar wykonano od strony uzwojenia wzbudze

nia czy od strony uzwojenia twornika wyrażenie (1 6 ) określa reaktancję wzbudzenia bądź reaktancję operatorową generatora w odpowiedniej osi. Dla obliczenia charakterystyki modułowo-fazowej

I(jw)

X(Ju) = Ru„ — -=r (17)

H jw[l - I(j6))]

potrzebna jest znajomość charakterystyki I( jco) bądź transformaty opera

torowej przebiegu prądu I ( t ) otrzymanego z pomiarów.

Charakterystykę I(j*>j) można wyznaczyć na podstawie zmierzonego prze

biegu I ( t ) co wynika z następującego rozumowania.

Z rozwiązania całki Laplace»a OO

I(p) = p

j

I(t) e_pt dt

po podstawieniu p = j£J!

I(jcu) - j a j I(t) e“ ^ dt

OO

.£d/l(t) sinut dt - ¿ u j l ( t ) cosut dt

0 0

i zastosowaniu linearyzacji odcinkowej funkcji I(t) w przedziałach (^i_1* f )■

(16)

24 W. Paszek, 2. Janson, Z. Rozewicz

ja fi

Re[ I(3 6 ,,L * - ^

k i*1 t

i-1

(t - t± ) + sino^t dt

[i(jo>)] - f > k / f ^ = - i 7 7 (t " V + J 00^

L -»«.6^ im1 1 i-1 J

Im

Stądl

dt

I- - I,

Re[i(j6>)] - 1 + i - X t h r ^ T T - 8iBV i . i J L -,0)*6)jc K 1 1— 1

" k ^ ^ ( C 0 8 ^ i ‘ 0 0 8 W k *1 - 1 )

k 1*1

Oznaczając

otrzymuje sięs

Re[l(ju)] - Refa^.)

Imjjr(jw)] » h u lu iy .)

+ i K K j + R e K ^ " » « ( « k i ] X ^ u ^a)«u, “ r -.2 „ j

« k {[l - Re(4.k )] + I > k )j

(

1 8

)

Obliczenia charakterystyki modułowo-fazowej reaktanoji operatorowej na podstawie przebiegu zanikania prądu mogą być wykonane na maszynie cyfro

wej.

(17)

Metoda wyznaczania parametrów... 25

Rys.6.Charakterystyka modułowo-fazowareaktancji wewnętrznej generatoratypuT2-50-250MW

(18)

26 W. Paazek. Z. Janaon, Z. Rnzewicz

Na rys. 6 przedstawiono charakterystykę modułowo-fazową reaktancji we

wnętrznej generatora typu T2-50-2 50 MW, określoną na podstawie pomiarów zaniku prądu w uzwojeniu wzbudzenia przy otwartym tworniku.Dla u .j »1,26 s~1 część rzeczywista charakterystyki modułowo-fazowej jest równa bezwzględ

nej wartości części urojonej, a dla co 1 = 0 , 5 0 o” podwójnej bezwzględnej wartości części urojonej.

Na podstawie równań (11.1) i (11.2)

Tkd = °-794> > 1 ^ 7 = °«409*

Dla sprawdzenia adekwatności przyjętego schematu zastępczego maszyny dla wyznaczonych parametrów Tfcd i ^ T ^ ’ obliczono przebieg charakte- rystyki modułowo-fazowej reaktancji wewnętrznej:

X,.

x id(jw) » ---4

^ T k d J + 1

Charakterystykę tę wykreślono na rys. 6 linią ciągłą. Z porównania oby

dwu krzywych wynika, że przyjęcie schematu zastępczego maszyny przedsta

wionego na rys. 2 daje dobre przybliżenie rzeczywistego obiektu.

LITERATURA

[1] Basta J. : A complex solution of conditions in a machine with massive poles. Acta Technika CSAV 1967. 5 Praha.

[2] Bharali P. , Adkins B. : Operational impedances of turbogenerators with solid rotors. Proc. IEE Vol. 10, Nr 12, 1963.

[3 ] Canay M. : Ersatzschema der Synchronmaschine zur Berechung von Polrad

grössen bei nichtstationären Vorgängen sowie asynchronen Anlauf.Brown Boveri Mitteilungen 2/1969.

.[4 ] Kazowskij E. J. : Pierechodnyje processy w elektriczeskich maszinach pieremiennogo toka. Izdat. Akademii Nauk ZSRR Moskwa Leningrad 1962.

[5 ] Paszek W. : Podstawowe parametry elektromagnetyczne maszyny synchronicz

nej i metody ich pomiaru. Archiwum Elektrotechniki 3/1962.

[6] Paszek W. : Ï.Ziaacniacze elektromaszynowe i transduktorowe w przemyśle cię ż k im . Wyd. Śląsk 1971.

[7 ] Paszek W., Glinka T.: Wyznaczenie dynamicznej strefy beziskrowej komu tacji maszyn prądu stałego na podstawie charakterystyk częstotliwości.

Archiwum Elektrotechniki 1/1970.*

[s] Paszek W., Janson Z., Rozewicz Z.: Wpływ litej magneśnicy na własno

ści elektromagnetyczne maszyn synchronicznych.' Zeszyty Naukowe Pol.

SI. Elektryka z. 42, 1974.

l9] Rosenberg P.: Wirbelströme im massiven Eisen. Elektrotechnik u.Maschi nenbau 1923, str. 317.

Przyjęto do druku w czerwcu 1974 r.

(19)

SKdlEPUMEHTAJIbHHil METO.H OUPEJCEJIEHHfl SJIEKTPOMArHHTHHX nAPAMETPOB CUHXPOHHOii MAEDIHU C MACCKEHbiM POTOPOM

P e 3 b m e

KsjiosceH HOBHit MeTOfl o n p e ie jie H u s 3wieKTpoMarHHTHŁJX napaM exoB chhxbohhoS Ma- mHHH c aacoHBHhiM p o T o p o u . BBejieHO noHHTHe BHyrpeHHeii onepaTopHOii peaKiaH U H ii, aiinaHTyiH0-(})a30BaH xapaKTepHCTHKa K O iopoS duma on peaejieH a nyTeM Hcnojii>3 0BaHHfl ocuaMorpaMMhi saiyxaH H H TOKa npa HepadoiarameM re n ep aT o p e.n o K a3 aH onocoC onpe-

^e.ieHHH s jieKTpoMarHKTHbix napaM expoB Bmnovaji nocxoKHHyso BpeweHH ,yvHTHBax>myio aKTHBHoe cocpoTHBjieHHe fleMH(t>Hpyioneił KJieTKH, cocTosm eft H3 KJiHHbeB, 3y6beB poTopa u nenu noBepxHOCTHoro noxoK a BHxpeBHx tokob npn noMoqa aMiurMyrnHO-

$a30BOtt xapaKTepHCTHKH. npHBe^eH npHMep 3KcnepnM eHia;iHoro onpe^ejieH H a ajieie- tpoMarHHTHHx napaM expoB T y pO oren epaT op a 50 Mb t.

EVALUATION OP THE ELECTRO-MAGNETIC PARAMETERS OP THE SYNCHRONOUS MACHINE WITH SOLID ROTOR

S u m m a r y

A new method of electro-magnetic parameters evaluation of the synchro

nous solid rotor machine is presented.

Operational internal reactance has been introduced. Its amplitude phase characteristic was evaluated by measurement of the current at standstill of the machine.

The amplitude - phase characteristic enables to evaluate the electro

magnetic constants wherein the solid rotor time-constant and the suitable time-constant regarding the resistance of the replacing damping squirrel-cage, formed by the rotor wedges and teeth and eddy current sur

face circuits.

Measurement results are given which enabled to determine the electroma

gnetic parameters of a 50 MW turbogenerator.