OPŁATA POCZTOWA UISZCZONA RYCZAŁTEM.
mam O R G A N CHORZOW SKIEJ S P Ó Ł D Z I E L N I M IE S Z K A N IO W E J sromm
NUMER 2 CHORZÓW/'LUTY 1939 r. ROK II.
ZAWIADOMIENIE
W środę, dnia 8-go marca 1939 r. o godzinie 19-tej odbędzie się w sali „Domu Ludowego“
w Chorzowie I., przy ulicy Sienkiewicza Nr 5.
Roczne
W aln e Zgromadzenie
członków Chorzowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej z następującym porządkiem obrad:
1. Odczytanie protokółu z ostatniego rocznego Walnego Zgromadzenia odbytego w dniu 23-go marca 1938 r.
2. Odczytanie protokółu z dorocznej rewizji Spółdzielni przeprowadzonej w dniach 15 i 16. IX . 1938 r. przez rewidenta Związku Spółdzielni i Zrzeszeń Pracowniczych R. P. w Warszawie.
3. Sprawozdanie Zarządu i Rady Nadzorczej z działalności za rok 1938 oraz dyskusja nad spra
wozdaniem.
4. Przyjęcie bilansu oraz udzielenie Zarządowi i Radzie Nadzorczej absolutorium.
5. Podział nadwyżki.
6. Zatwierdzenie budżetu na rok 1939.
7. Wniosek Zarządu w przedmiocie regulacji komornego w starych blokach.
8. Wybór 4. członków Rady Nadzorczej w miejsce ustępujących, oraz jednego członka w miej
sce zmarłego śp. Klicha.
9. Wolne głosy.
Uprasza się o udział wszystkich członków Spółdzielni.
Wstęp na salę tylko za okazaniem książki członkostwa.
Chorzów I., dnia 26. stycznia 1939 r.
Z A R Z Ą D .
<x
Sprawozdanie Chorzowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
z ogr. odp. w Chorzowie za rok 1938.
Opracowane przez Zarząd Spółdzielni na Walne Zgromadzenie w dniu 8. marca 1939 r.
Str. 2. _____________ W IADOMOŚCI SPÓ Ł D Z IE L C Z E “ Nr 2.
DANE OGÓLNE.
Nazwa o brzmieniu statutowym: Chorzow
ska Spółdzielnia Mieszkaniowa z ograniczoną od
powiedzialnością w Chorzowie.
Adres i Biuro Administracji: Chorzów I., ul.
Dąbrowskiego Nr 36. Telefon nr 41-102.
Rok założenia: 1908.
Data pierwszej rejestracji: 16-go IV . 1908 r.
Związek Rewizyjny, którego Spółdzielnia jest członkiem: Związek Spółdzielni i Zrzeszeń Pracow
niczych Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie, ulica Trębacka 11. m. 10.
Zarząd: Gruszka Alojzy, Janek Franciszek, Czempas Walenty.
Rada Nadzorcza: Prezes: Myciński Lucjan, inżynier dypl. Dyrektor Huty Batory; Zast. P re
zesa: Bednorz Józef, inspektor biur; Sekretarz:
Pietryga Edmund, insp. huty Batory; Członkowie:
Dr. Strzemecki, Kierownik Wydziału „Wspólno
ty Interesów“, Tronowicz Stanisław, emer. Dyrek
tor biur.; Klich Ja n , emer. insp. kolejowy; Som- mer Paweł, kier. adm inistracji; Smogorzewski To
masz, inżynier; Kołodziejczyk Ja n , profesor; L a
sek Ryszard, kier. działu materiałów; Hornig Augustyn, kalkulator; Nowak Jerzy, maszynista kolejowy.
W ciągu roku sprawozdawczego zmarł czło
nek Rady śp. Klich Jan .
Skład Komisji:
Komisja Budowlana: p. p. Myciński, Smogo
rzewski, Bednorz, Lasek.
Komisja Rewizyjna: p. p. Bednorz, Dr. Strze
mecki i Somer.
Komisja Remontowa: p. p. Somer, Hornig i Nowak.
Komisja Przydziału Mieszkań: p. p. P ietry
ga, Lasek i Tronowicz.
Ruch w składzie członków:
Liczba członków dnia 1. I. 1938 r. . . . 804 W ciągu roku nowo w s t ą p i ł o ... 29 W końcu roku sprawozdawczego pozostało 833
Odpływ członków w końcu roku:
a) przez wypowiedzenie ... 61 czł.
b) „ ś m i e r ć ... 5 „ c) „ wykluczenie ... 12 „
Razem: 78 czł.
Zatem pozostało na nowy rok . . . . 755 czł.
W ięcej niż jeden udział posiada 111 człon
ków, a mianowicie:
Po 2 udziały . . .
„ 3 » . . . . . . 23 V
„ 4 . . . 8
„ 5 udziałów . . . . . . 4 >>
„ 6 . . . 3
„ 7 . . . 2
„ 8 . . . . . . 4
„10
„12 V . . . . . . 1
„13 ,, . . . . . . 1
„17 » •
Pozostałych 644 członków posiadają tylko po jednym udziale. Zatem wynoszą zobowiązania (dodatkowe) wszystkich członków razem na ko
niec roku 306.600,— złotych.
Udziały wszystkich członków na koniec ro
ku sprawozdawczego wynoszą 225.631,73 zł, co stanowi 73,59% sumy zobowiązania (dodatkowe
go) i zwiększyły się w stosunku do roku poprzed
niego o 13.430,97 złotych^
Członkowie Chorzowskiej Spółdzielni Miesz
kaniowej według zawodów:
1) Przemysł metalowy, węglowy i przetwórczy:
a) urzędnicy te ch n icz n i... 145 b) „ administracyjni . . . 181 c) pracownicy f i z y c z n i ... 107 2) Inni pracownicy umysłowi:
a) państwowi ... 34 b) samorządowi ... 93 c) p r y w a t n i ... 13 3) Wolne zawody, rzemieślnicy i inni:
a) rzemieślnicy i wolne zawody . . .
b) emeryci ... 81 c) w d o w y ... 63 d) osoby p r a w n e ... 1 Ostatnie doroczne Walne Zgromadzenie spra
wozdawcze za rok 1937 odbyła Spółdzielnia w dniu 23. marca 1938 r. przy udziale 174 członków.
Przyjęto bilans, oraz udzielono Władzom Spół
dzielni pokwitowania. Ponadto zatwierdzono podział nadwyżki jakoteż budżet na rok 1938 w
Nr 2. „W IADOMOŚCI S P Ó ŁD Z IELCZE brzmieniu wniesionym na Walne Zgromadzenie.
Uchwały powzięte, w przedmiocie rocznego planu budowy, upoważniły Zarząd do zaciągnięcia po
życzki budowlanej do wysokości 450.000,— zł. z za
bezpieczeniem hipotycznym, w celu umożliwie
nia jeszcze z wiosną rozpoczęcia budowy dwóch bloków mieszkalnych na nowo nabytym terenie w Wielkich Hajdukach. Następnie powzięto uchwałę zatwierdzającą nowy statut oraz Regu
lamin Walnego Zgromadzenia bez wniesienia po
prawek. W końcu dokonano wyboru czterech członków Rady, akceptując w całości wniosek o
ponowny wybór ustępujących członków.
W okresie sprawozdawczym Rada Nadzor
cza wspólnie z Zarządem odbyła cztery zebrania plenarne, dokonując na pierwszym posiedzeniu wyboru Prezydium Rady oraz członków poszcze
gólnych Komisji, których skład ogłoszony nie uległ w ciągu roku zmianie. W sprawach waż
nych, szczególnie W związku z prowadzeniem ak
c ji budowlanej, Zarząd współpracował z Prezy
dium Rady, odbywając w ciągu roku sprawoz
dawczego kilkanaście wspólnych konferencyj.
Komisja Rewizyjna odbyła pięć posiedzeń, na których sprawdziła szczegółowo gospodarkę fi
nansową Spółdzielni, dokonała kontrolę Kasy, oraz przeglądała wykazy i księgi kasowe.
Kom isja budowlana współdziałając z Zarżą dem, rozpatrywała na licznych zebraniach oferty i kosztorysy na roboty wchodzące w zakres bu
dowy, ustalała wysokość kosztów i przydziału poszczególnych prac, oraz dokonywała bieżących lustracyj na miejscu budowy.
Komisja przydziału mieszkań obradowała na trzech posiedzeniach, przy czym jeszcze w listo
padzie dokonała wspólnie z Zarządem przydzia
łu mieszkań w nowycli blokach w Wielkich H aj
dukach.
Kom isja remontowa także była bardzo ruch
liwa, przeprowadzając wspólnie z Zarządem licz
ne lustracje w starych mieszkaniach, oraz usta
lając konieczne remonty. Mianowicie wydatko
wano na te roboty następujące sumy:
Blok: Remont Remont Remont Inne remonty
pieców: instalac.: dachów: bieżące:
I. — 242,80 63,70 608,60
II. 1.467,85 1.424,45 — ■ 865,88
I I I. 105,80 197,55 188,28 143,35
IV . 319,70 541,61 1.755,35 836,89
y . 592,10 271,90 1.163,80 1.041,10
V I. — 96,00 — 559.44
Ponadto wykonano remont tynków Bloku I.
i I I I . łącznym kosztem 6.787,87 zł.
Zarząd Spółdzielni odbył 55 protokołowanych posiedzeń w własnym biurze Spółdzielni, przy sta
łym udziale zastępcy prezesa Rady Nadzorczej, jakoteż innych członków Rady. Niezależnie od załatwiania spraw bieżących, przyjmował w ty
godniu przychodnich członków i strony zaintere
sowane. Starania o kredyty budowlane, a jedno
cześnie prowadzenie akcji budowlanej sposobem gospodarczym, w dalszym ciągu administrację długów stanowiły poważne obciążenie aparatu biurowego Spółdzielni. Znacznego nakładu pra
cy w roku 1938 wymagała obsługa członków Spół
dzielni nie będących jeszcze lokatorami naszych osiedli, a domagających się przydziału mieszka
nia. Absorbowało również Zarząd załatwianie zgłaszających się kandydatów na członków Spół
dzielni, przyjmowanie nowych członków, oraz za
łatwianie licznycli zażaleń i sporów z pośród członków - lokatorów. Równocześnie pochłoniło dużo czasu i wysiłku Zarządu Spółdzielni zadość
uczynienie zarządzeniom Władz Komunalnych w sprawach wewnętrznych, tynków, płotów, uporząd
kowanie podwórek itp., zaś następnie kwestia zarządzeń w sprawach O. P. L. G., niemniej pilna i terminowa. Za wydatnią pomocą Kom isji re
montowej, Zarząd wywiązywał się stopniowo z tych zadań, ograniczając się jednak tylko do ko
niecznych wydatków.
Ogółem otrzymano 527 korespondencji oraz wysłano 433 różnych pism.
Najważniejszym rezultatym pracy Władz Spółdzielni w roku sprawozdawczym było rozpo
częcie i wykończenie w ciągu niespełna sześć mie
sięcy dwóch nowych domów mieszkalnych w Wiol ki cli Hajdukach, dających pomieszczenie 34 rodzinom w mieszkaniach jedn. do trzech po
kojowych. Ponieważ niektóre szczegóły budowli ogłaszaliśmy w naszych „Wiadomościach Spół
dzielczych“, przeto ograniczymy się do podania ogólnych kosztów budowy wzgl. do zapłaconych kosztów w roku sprawozdawczym.
Ogólne koszta wszelkich robót według kosz
torysów wynoszą około 439.000,— zł, zaś roboty nie objęte ogólnym kosztorysem jak przewody i urządzenia kuchenek gazowych, roboty brukar
skie, skrzynki pocztowe, dniówki czyścicielek itp.
wynoszą przeszło 6.000,— zł. Ponodto dochodzą koszta projektów i kierownictwa przewyższające
kwotę 11.000,— zł.
Str. 4. WIADOMOŚCI SPÓ Ł D Z IE L C Z E “ Nr 2.
W roku sprawozdawczym Spółdzielnia wy
datkowała na powyższe koszta następujące kwo
ty:
a) roboty wełdug kosztorysów . b) roboty nieobjęte kosztorysem . c) plany (projekty) i kierownic
two b u d o w y ... . d) parcela pod budowę . . . .
Razem:
378.979,62 zł 1.553,35 „ 9.000,00 „ 14.675,00 „ 404.207,97 zł Na pokrycie kosztów budowy bloku miesz
kalnego w Wielkich Hajdukach, Spółdzielnia otrzymała pożyczkę budowlaną z Śl. Funduszu Gospodarczego w wysokości 158.000,— zł, co sta
nowi zaledwie 35% ogólnych kosztów budowy.
Dzięki życzliwemu poparciu prezesa Rady p. Dy
rektora Mycińskiego, na pokrycie dalszych kosz
tów budowy Spółdzielnia uzyskała od Robotniczej Kasy Em erytalnej Zakładów Huty Batory i Flo
rian dwie pożyczki budowlane w łącznej wysokoś
ci 227.000,— złotych. Ponadto znajduje się w re
alizacji załatwienia pożyczka z te j samej Insty
tu cji w wysokości 50.000,— zł, przeznaczona na wyrównanie rachunków budowlanych do wyso
kości 95%.
Pod względem finansowym mimo prowadzę nia akcji budowlanej i terminowego pokrycia z te
go tytułu zobowiązań płatniczych, Spółdzielnia obsłużyła długi hipoteczne w 100%, a równocześ
nie zaspokoiła wszelkie pretensje swych człon
ków tak z przynależnych odsetek od udziałów jak i zwróciła w całości wypowiedziane w terminie udziały.
Posiadamy stan użytkowy ubikacyj mieszkal
nych z końcem roku 1938 łącznie z nowym osie dlem w Wielkich Hajdukach wynosił: kuchni 329, pokoi 679, ubikacyj handlowych 1 3— razem 1021 jednostek wzgl. 329 mieszkań 1—4 pokojowych, 8 składów oraz 5 mieszkań kawalerskich.
Ogólny stan użytkowy powierzchni w m2 przedstawia się jak następuje:
a) ogólna powierzchnia izb mieszkalnych (bez kuchni) wynosi 14.262,77 m2;
b) ogólna powierzchnia użytkowa łącznie z kuch
niami, przedkojami, łazienkami, pokojami dla służby itd. wyraża się w sumie 23.030,88 m2.
Z powyższych liczb mieszkań, wzgl. rozmia
rów powierzchni użytkowej przypada na okres od czasu prowadzenia gospodarki Spółdzielni przez władze polskie, wybudowanie nowych osie
dli w liczbie 67 mieszkań od 1—3 pokoi, 5 miesz- kańkawalerskich oraz trzy składy handlowe z przyległemi ubikacjami.
W m2 dają nowo stworzone .osiedla następu
jący rozmiar:
a) powierzchnia izb mieszkalnych = 2.889,08 m2;
1)) ogólna powierzchnia użytkowa = 4.666,75 m2.
Wewnętrzne podstawy ustrojowe Spółdzielni ni doznały gruntowego uporządkowania przez nowy statut Chorzowskiej Spółdzielni Mieszka
niowej. W przygotowaniu znajdują się dalsze wewnętrzne regulaminy w przedmiocie ustalenia czynności Rady i Zarządu, określające ich prawa i obowiązki, zaś w dalszym ciągu także regula
miny dla Administratorów i dozorców domu.
Możemy zatem stwierdzić z zadowoleniem, że praca na naszym odcinku mimo różnych trud
ności i skromnego aparatu administracyjnego po
stępuje naprzód, wykazując przede wszystkim w kierunku powiększenia majątku Spółdzielni rezultaty dodatnie. Do takich wyników przyczy
nił się niezaprzeczalnie fakt zgodnej i harmonij
nej współpracy Rady Nadzorczej z Zarządem Spółdzielni.
W końcu Zarząd zwraca się z prośbą do wszystkich członków, nieposiadających jeszcze pełnych udziałów, o uregulowanie ich zobowiązań statutowych, zaś do członków lokatorów zalega
jących z opłatami, do wyrównania ich zaległoś
ci, gdyż tylko normalny i pełny wpływ dochodów, daje gwarancję za należyte wykonanie budżetu na rok bieżący, którego równocześnie przedkła
damy Walnemu Zgromadzeniu do zatwierdze
nia. 1
Komunikat Zarządu
Zawiadamia się, że nowe statuty Spółdzielnia są gotowe i mogą być natychmiast wymienione za zwrotem starych książeczek. W osiedlach za
mianę statutów przeprowadzać będą administra
torzy domów , począwszy od 1. marca rb., zaś członkowie pozostali mogą wymianę książeczek uskutecznić w każdy wtorek na posiedzeniach Zarządu Spółdzielni.
Obroty i pozostałości Rachunków Dziennika Głownego za rok 1938
________________________________________ -W
Nr 3. „W IADOMOŚCI SPÓ ŁD ZIELC ZE______ Str. 5.
Stan w dniu 1. I. 38 Obroty w roku 1933 Stan w dniu 31. 12. 38
Winien Ma Winien Ma Winien 1 Ma
Kasa ... 402,42 778.585,02 778.962,66 24,88 Blok I... 11.306,97 11.306,97
„ I I ... v . >! i; i !>;■; 18.436,94 18.436,31
„ I I I ... 23.577,90 23.577,90
„ I V ... 21.612,15 21.612,15
„ V . ... 29.537,95 29.537,95
■ V I... 24.630,70 24.630,70
„ V II... 2.982,67 2.982,6/
B a n k i ... 54.868,74 423 657,08 468.665,78 9.860,—
Papiery w a r to ś c io w e ... 4.185,— 565,- 3.620,—
Udziały c z ł o n k ó w ... 212.200,76 10.065,89 23.406,86 225.631,73
Fundusz zasabowy ... 62.585,36 3.883,57 66.468,93
Koszty a d m i n i s t r a c y jn e ... 12.215,44 12.215,44
„ uboczne przy bud. bl. V II... 13.090,45 13.090,45
Budowa bloku V II... 405.453,65 1.245,6S 404.207,97
Ruchomości ... 306,— 26 — 4 2 - 290,—
Hipoteka . ... 396.158,18 44.764,40 387.801,50 739.195,27 Dłużnicy i w ie rzy cie le... 751,85 6.142,23 7.765,77 1.992,99 949,2t> 566,85 Odsetki ... 1.294,04 1.294,04
Fundusz budowlany ... 26.600,72 4.522,40 31.123,12
„ p o m o c n i c z y ... 16.836,Od 16.836,08
dyspozycyjny ... 598,65 598,65
„ budowl. uzupełń. ... 19.701,35 19.701,3ti
Sumy przechodnie ... 460,25 9.128,72 13.916,51 21.286,32 2.191,26 18.229,51 D y w id e n d a ... 12.351,84 12.351,0i
R ó ż n e ... 1.326,40 1.326,40
Zaległe k o m o r n e ... 7.211.62 4.620,83 6.710,2.rl 5'.122,2c
Nie podjęte o d s e t k i ... 2 554,99 . 980,85 956,13 2.530,27
Udziały do z w ro tu ... 21.026,38 19.999,14 7.913,34 8.940.56
Nieruchomości ... 741.148,79 7.963,79 733.185.—
D e p o n o w a n i e ... 1 — 30,— 31,—
Rez. specjalna: kt. k o r r e n t ... 17.053,11 17.053,11
Wiadomości S p ó łd z ie lc z e ... 2.956,17 2.956,17
Fundusz specjalny ... 48.472,36 48j.472,36
Straty i n a d w y ż k i... 18.74916 55.215,— 54.788,7£ 18.322,95 809.335,67 809.335,67 1.994.588,31 1.994.588,31 1.159 481,5fe 1.159.481,59
Rachunek depoz. sądów... 14 129,27 14.129,27
„ różnych 14.129,27 14.129,27
„ zapisu h i p o t e k ... 391.546,50 385 000,— 776.546,5C
„ różnych zap. hip... 391.546,50 385.000 — 776.546,50
Str. 6. WIADOMOŚCI SPÓ Ł D Z IE L C Z E “ Nr 3.
Bilans na dzień
Stan czynny:
A. Majątek stały:
1) Nieruchomości:
budynki mieszkalne Blok I . II.
III.
IV . Y.
V I.
2) Budowa bloku V II.
3) Ruchomości — inwentarz
35.200,- 68.100,-
69.000,- 86.000,-
122.300,-
352.585,- 733.185
404.207,97
290,- 1.137.682,97 zł
B. Majątek płynny:
K a s a ...
B a n k i ...
Papiery wartościowe . Zaległe komorne
D ł u ż n i c y ...
Deponowane . . . . Rachunek sum przechodnich
Rachunek depozytów sądowych
„ zapisu hipotek
24,88 9.860,—
3.620,—
5.122,23 949,25
3 1 , -
2.191,26 21.798,62 zł 1.159.481,59 zł 14.129,27 zł 776.546,50 „
Rachunek strat
Odpisy . ...
Koszta administracyjne
„ uboczne przy bud, bl. V II Koszta własne:
a) podatki . . * . b) ubezpieczenie .**
c) czyszczenie kominów d) wywóz śmieci i kloak e) w o d a ...
f) światło . . . . g) administracja domowa h) różne ...
12.805,04 1.769,98 1.717,01 2.953.75 8.401,44 2.204,90 6.521.75 4.871,25 Reparacje
Strata na różnicy kursu papierów wartościowych Wiadomości Sp ó łd zielcze...
Odsetki h ip o teczn e...
Nadwyżka ...
8.005,79 zł 12.206,79 ■„
13.090,45 „
41.245,12 zł 14.049,02 „ 3 0 0 ,- „ 1.215,99 „ 19.229,— „ 18.322,95 „ 127.665,11 zł
Nr 3 ._______________________ „W IADOM OŚCI____SPÓ ŁD Z IELC Z E ________________Sir. 7
3t. XII. 1938 roku.
Stan bierny:
A. Kapitały:
1) Udziały członków
2) Rezerwy: Fund. Zasobowy Budowlany Specjalny
66.468,93 31.123,12 48.472,36
225.631,73
146.064,41 371.696,14 zł
B. Zobowiązania:
1) Długi hipoteczne
2) Wierzyciele . . . . 3) Rachunek sum przechodnich 4) Udziały:
a) nie podjęte odsetki b) udziały do zwrotu
■ • • 739.195,28
• • 566,85
. . . 18.229,54
2.530 27
8.940,56 11.470,83 769.462,50 zł
C. Nadwyżka: 18.322,95 zł
1.159.481,59 zł R-k różnych za złożone przez nas depoz. sąd. . . 14.129,27 zł
„ „ zapisów hipotek . . . 776.546,50 „
i zysków
1) Przychód domowy:
a) komorne ... 115.326,45 124.823,82 zł b) woda ... 9.497,37 1.646,24 „ 2) Inne przychody:
Odsetki:
1.195,05 „
Str. 8.________________ . , WIADOMOŚCI SP Ó ŁD Z IELC Z E“______________________ Nr 3.
Zarząd proponuje nadwyżkę rozdzielić jak następuje:
10% Fundusz zasobowy . . . 1.832,30 zł 6% d y w i d e n d y ... 12.808,68 „ ... v - . Fundusz budowlany . . . . 3.681,97 „ Razem: 18.322,95 zł
ZARZĄD:
Chorzów, dnia 14. lutego 1939 r. (—) Czempas (—) Janek (—) Gruszka.
Na zasadzie przeprowadzonej rewizji potwierdzamy zgodność sprawozdania, bilansu oraz ra
chunku strat i nadwyżek z księgami głównymi i pobocznymi.
Chorzów, dnia 21 lutego 1939 r.
Komisja rewizyjna:
(—) Bednorz (—) Dr. Strzem ecki (—) Somer
Rada Nadzorcza przyjęła na dzisiejszym posiedzeniu wynik do wiadomości, zatwierdza spra
wozdanie, bilans i rachunek strat i nadwyżek, oraz popiera wniosek Zarządu co do podziału nadwyżek.
C h o r z ó w, dnia 24. lutego 1939 r.
Rada Nadzorcza:
(—) Dyr. Myciński i—) Bednorz (—) Smogorzewski
(—) Dr. Strzemecki (—) Pietryga (—) Somer (—) Hornig.
Budżet na 1939 rok.
Dochód Rozchód
1) K o m o rn e ...
2) Opłata za w o d ę ...
3) Wpływ na u d z i a ł y ...
4) Wstępne nowych członków .
5) O d s e t k i ...
6) P o ży czk a...
7) Saldo kasy i K. K. 0 ...
139.000 — 10.200 — 5.000,- 5 0 0 ,- 1.000 — 50.000,- 9.000 — 1. Zobowiązania hipoteczne
a) spłata h i p o t e k ...
b) odsetki hipoteczne . . . .
24.500,—
34.100,—
t •) 58.600,- 2. D y w id e n d a ... 10.000.—
3. Koszty administracyjne . . . . 13.000,—
4. Koszty utrzymania budynków . a) podatek ...
b) ubezpieczenia...
c) opłaty kominarskie . . . . d) wywóz śmieci i kloak . . . . e) zwrot opłat za wodę . . . . f ) opłaty za św iatło ...
g) administracja domów li) r ó ż n e ...
20.000,—
2 .2 0 0 - 2.000,—
3.300,- 9.200,—
2.600,—
7.200.-
2.500,- 49.000,—
5. Remont i inwestycje . . . . a) reparacje bieżące . • . . . b) roboty zduńskie ...
c) i n w e s t y c j e ...
10,000.- 3.000.—
4.000,- 17.000,—
fi.
7.8.
9.
Zwrot wypowiedzianych udziałów . Wiadomości Spółdzielcze
Budowa bloku V I I ...
Nadwyżka do dyspozycji Walnego Zebrania ...
8.500.- 1.200,—
40.000,—
1 8 .3 0 0 -
215.600,- 215.600,-
Nr 2 . _____________________ „WIADOMOŚCI SPÓ ŁD ZIELCZE_______________________ S tr. 9.
Wykonanie budżetu 2 a r. 1938
'• Dochody: Rozchody:
- prelim. osiągn. prelimin. wydano:
1) K o m o rn e ... 12.000,— 115.326,45 2) Opłata za w o d ę ... 9.000,— 9.497,37 3) Wpływ na u d z i a ł y ... 28.000,— 19.800,37
4) Wstępne nowych członków . 1.000,— 1.400 —
5) O d s e t k i ... 1.000,- 1.195,05 6) Inne d o c h o d y ... 1.646,24 1. Zobowiązania hipoteczne
a) spłata h i p o t e k ... 28.800,— 24.215,16
b) odsetki hipoteczne . 17.500,— 19.229,—
2. D y w id e n d a ... 10.000,- 8.548,16
3. Koszty administracyjne . 1 1 .0 0 0 - 12.206,79
4. Koszty utrzymania budynków .
a) p o d a t e k ... 12.500,- 12.805,04 b) ubezpieczenie... 2.200,- 1.769,98
c) opłaty kominarskie . . . . 1.500,— 1.717,01
d) wywóz śmieci i kloak . . . . 2.500,— 2.953,75
e) zwrot ophit za wodę . . . . 7.500,- 8.401,44
f) opłaty za św iatło ... 2.300,— 2.204,90
g) administracja domów 6.0 0 0 ,- 6.521,75
h) różne ... 2.000,— 4.871,25
5. Remont i inwestycje . . . .
a) reparacje bieżące . . . . 10.000,— 10.000,70
b) roboty z d u ń sk ie ... 3.000,— 2.485,45 c) i n w e s t y c j e ... 3.000,— 1.562,87
6. Zwrot wypowiedzianych udziałów . 20.000,— 18.271,34
7. Wiadomości Spółdzielcze . 1.200,— 1.215,99
8. Zakup parceli pod budowę . 10.000,— —
9. Nie w y d a n o ... — 9.884,88 151.000,— 148.865,46 151.000,- 148.865,46
Budżet nadzwyczajny: •
Saldo z roku 1937 ... ---- 55.271,16
Pożyczka na bud. bloku V II. ---- 384.800,—
Budowa bl. V II.: budoAva . . . . 389.532,97
parcela . . . .
koszty adm inistracyj 14.675,-
ne przy budowie . 13.090,45
Spłata h i p o t e k ... 17.547,74
Spłata reszty kosztów budowy bloku V I. 5.225,—
440.071,1(: 440.071,16
151.000,— 588.936,62 151.000,- 588.936,62
Str. 10. W IADOMOŚCI SPÓ Ł D Z IE L C Z E “ Nr 2.
Nasze miasta winne iść
W kwartalniku „Samorząd Terytorialny", któ
ry w sposób poważny i naukowy zajmuje się teorią i praktyką samorządu w Polsce i zagranicą, ukazał się ciekawy dla spółdzielców mieszkaniowych i dzia
łaczy samorządowych artykuł członka W. S. M.
Marii Balsingerowej, poświęcony „polityce budow
lano - mieszkaniowej miasita Zurychu.
Demokratyczny samorząd miasta Zurychu jest dla naszych samorządów miejskich, zwłaszcza więk
szych, przykładem czynnej i owocnej polityki na polu społecznego zaspakajania potrzeb mieszkanio
wych ludności.
Warto wybrać z artykułu Balsingerowej to, co może być potrzebne dla przełamania dotychczaso
wej bierności w dziedzinie popierania budownictwa sp o łeczn eg o I tak warto wiedzieć, że już w 1907 roku ludność Zurychu wypowiedziała się w głosowa
niu powszechnym na rzecz postulatu sformułowane
go przez magistrat, że dla uzdrowienia stosunków mieszkaniowych niezbędny jest czynny udział mia
sta w produkcji mieszkań, bądź to w formie budo
wania mieszkań we własnym zakresie, bądź też w formie popierania budownictwa społecznego prze
de wszystkim zaś spółdzielczego. Czynna interwen
cja gminy na rynku mieszkaniowym jest, zdaniem samorządców Zurychu, koniecznym warunkiem za
pobieżenia lichwie mieszkaniowej i spekulacji tere
nowej. Pewien zapas wolnych mieszkań t. zw. prze
stojów utrzymuje rynek mieszkaniowy w równowa
dze to znaczy, że wówczas ceny mieszkań nie pod
noszą się i ńie spadają. Zarząd m. Zurychu doiszedł do wniosku, że równowagę tę zapewnić może dla Zurychu istnienie 2 proc. mieszkań wolnych, przy- czem zapas małych mieszkań, jako najbardziej po
szukiwanych, winien być nieco większy od zapasu mieszkań powyżej 3 pokojów. Gmina Zurychu, u- zupełniając prywatną inicjatywę budowlaną, stawia sobie za cel, by na drodze budownictwa komunal
nego we własnym zakresie i popierania budownict
wa społecznego osiągnąć niezbędne minimum zapa
su wolnych mieszkań i ustabilizować cenę poszczę-
za przykładem Zurychu
gólnych rodzajów mieszkań na poziomie proporcjo
nalnym do siły płatniczej poszczególnych warstw ludności. Wytyczony cel daleki jest oczywiście od realizacji, zwłaszcza jeśli chodzi o mieszkania ro
botnicze. Samo jednak sformułowanie celu i znacz
ny wysiłek w kierunku jego realizacji jest oczywiś
cie krokiem naprzód.
Ogółem w latach 1907 — 1931 gmina Zurychu wybudowała we własnym zakresie 12 kolonii z 387 domami i 1773 mieszkaniami, wśród których prze
ważają mieszkania małe, przeznaczone dla rodzin ro
botniczych.
Budownictwo komunalne we własnym zakresie jest jednak tylko bocznym torem samorządowej poli
tyki budowlano-mieszkaniowej Zurychu. Najwięk
szym bowiem uznaniem cieszy się popieranie budo
wnictwa społecznego „Ta forma — pisze oficjalny organ gminy Zurychu — przyczynia się do rozwoju akcji samopomocy a tym samym odpowiada idei de
mokracji, pozatem popieranie społecznego budow
nictwa wymaga zazwyczaj mniejszych środków fi
nansowych, aniżeli budowa we własnym zakresie".
Sformułowane przez radę miejską Zurychu i potwier
dzone wieloletnią praktyką zasady popierania spół
dzielni mieszkaniowych i mieszkaniowo - budowla
nych przewidują następujące formy pomocy: 1) ulgo
wa sprzedaż terenów pod budowę, 2) udzielanie po
życzek na drugą hipotekę za umiarkowanym opro
centowaniem, 3) przystępowanie na członka do spółdzielni i nabywanie pewnej liczby udziałów.
Gmina udziela pożyczek do wysokości 94 proc.
kosztów budowy. Poza tym z reguły nabywa udzia
ły spółdzielni do wysokości 10 proc. ich kapitału własnego, W ten sposób członkowie spółdzielni do
starczają tylko 5,4 proc. kapitału inwestowanego w budowie. Poza tym miasto udziela pomocy społecz
nemu budownictwu w formie subwencyj bezzwrot
nych na cele potanienia mieszkań dla mniej zarabia
jących rodzin.
Tyle robi Zurych, a co zrobiły dotychczas nasze większe gminy miejskie w Polsce?
Polska Spółdzielczość w Niemczech
Odbył się niedawno we Wrocławiu doroczny Sejmik Związku Spółdzielni Polskich w Niemczech połączony z uroczystością poświęcenia nowego lo
kalu Związku. Prezes Szczepaniak złożył Sejmiko
wi obszerne sprawozdanie, z którego zaczerpnęliśmy dane o stanie spółdzielczości polskiej w Niemczech.
Rozważając ten san, należy mieć na względzie nie tyle bezwzględną wartość cyfr, ale przede wszyst
kim ogrom wysiłku, pracy i walki, jakie rodacy nasi muszą włożyć w działalność spółdzielczą, a jaki znajduje nikły tylko wyraz w osiągniętych re
zultatach. Zorganizowany i niezorganizowany o- pór, jaki ze strony społeczeństwa niemieckiego sta
wiany jest na każdym kroku spółdzielczości pols
kiej, uniemożliwiłby już dawno wszelką akcję lu
dziom słabym i giętkim. Polacy w Niemczech do
takich ludzi nie należą, to też mimo wszystko po
stępują naprzód.
Obecnie istnieje w Niemczech 1 bank central
ny, 22 banki spółdzielcze, 5 spółdzielni rolniczo- handlowe, 2 spółdzielnie budowlane (mieszkanio
we), 1 spółdz. ogrodnicza, 3 spółki wydawnicze i 1 spółka turystyczna (biuro podróży). Instytucje te rozmieszczone są jak następuje: 17 placówek gospodarczych na Śląsku Opolskim (9 banków, 3 Rolniki, 2 spółdz. budowlane, 1 spółdz. ogrodnicza, 1 spółka wydawnicza, 1 spółka turystyczna); na Pograniczu i Kaszubach 6 spółdzielni (5 banków, 3 Rolnik); na Warmii i Ziemi Malborskiej 5 spół
dzielni (4 banki, 1 Rolnik); na obczyźnie 7 insty- tucyj (5 banków i 2 spółki wydawnicze).
Spółdzielnie polskie sprostowały w zupełności swoim zadaniom gospodarczym i społecznym. Acz
kolwiek okres kryzysowy również instytucjom go
spodarczym zadał poważne ciosy, to jednakże ani jeden Rolnik ani jeden bank polski nie upadł.
W bankach spółdzielczych, mimo straszenia klienteli i wywierania wpływu na członków i de
ponentów, suma składanych oszczędności i innych lokat powoli a stale wzrasta. Suma wkładów o- szczędnościowych dochodzi w r. 1938 do 3 i pół mil.
marek, suma innych wkładów krótkoterminowych i na r-kach bież. wynosi 3 miln. marek. Ogólna wartość wszystkich nieruchomości, które są włas
nością banków, wynosi przeszło 2 miln. 300 tys.
marek. Suma drobnych Jpożyejzek, udzielbnych przeważnie drobnym rolnikom, wynosi przeszło 3 i pół miln. marek. Suma bilansowa polskich ban
ków wynosiła na początku r. 1938 ca. — 10 miln.
marek. Przy niektórych bankach spółdzielczych Nr 2 . ______ ____ ____ „WIADOMOŚCI
Z życia spółdzielczego na Śląsku
SP Ó ŁD Z IELN IA BUDOWLANO - M IE S Z K A NIOWA Katowice-Zawodzie, ulica Bogticieka 5.
Spółdzielnia ta powstała w r. 1908 i w tym samym czasie wybudowała duży 4-piętrowy dom z niemieckich kredytów rządowych. Później jednak Spółdzielnia zaniechała działalności budowlanej — podobnie jak je j siostrzyca, dawniejsza Chorzows
ka Spółdzielnia Mieszkaniowa, gdy była jeszcze pod zarządem niemieckim i ograniczyła się jedynie do administracji domu, nie zabiegała o kredyty, nie przyjmowała nowych członków, chociaż więk
szość dawniejszych przeniosła się do Niemiec. Do
szło do tego, że latem ubiegłego roku postanowiono na Walnym Zgromadzeniu dom sprzedać a Spół
dzielnię zlikwidować. Na szczęście jednak nie do
szło do wykonania takiej decyzji, naruszającej in
teres publiczny, a w szczególności miasta Katowic, które cierpi na wielki brak mieszkań i dlatego po
piera gorąco ruch budowlany. Znalazło się grono osób-Polaków ze Stowarzyszenia Urzędników Magistratu miasta Katowic i Wspólnoty Interesów, które skłoniło władze spółdzielcze do rewizji swego stanowiska i do podjęcia planu konstruktywnego, aby uratować tak pożyteczną placówkę i zapewnić je j warunki rozwoju.
SPÓ ŁD Z IELC Z E Str. 11.
istnieją kółka oszczędnościowe, do których należy przeważnie młodzież. Liczba drobnych ciułaczy, zor ganizowanych w 34 kółkach oszczędn. wynosi obw
iń e już przeszło 1600.
Także polskie spółdz. roln.-handl. tzw. „Rol
niki“ spełniają swe zadania i pomimo licznych tru
dności ne ustępują w swej sprawności niemieckim instytucjom handlowym. Banki spółdzielcze i Rol
niki współpracują z centralną instytucją kredytową, którą jest Bank Słowiański w Berlinie, zał. w r.
1933. Wszystke zaś spółdzielnie i spółki zjednoczo
ne są w Związku Spółdzielni Polskich w Niem
czech, który mocą dekretu M inistra dla Spraw Gospodarczych ma własne prawo rewizyjne i jest dla polskich spółdz. urzędową instytucją kontrol
ną. Tyle sprawozdanie. Teraz stan spółdzielczości polskiej w Niemczech porównamy ze stanem spół
dzielczości niemieckiej w Polsce:
Og. liczba ludn. w tys. liczba spółdz. liczba czl.
Polacy w Niemczech 1.300 36 7.560
Niemcy w Polsce 741 768 56.900
Sumy bilans, wkłady stan pożycz. obr. tow.
Spółdz:. polsk. w Niem.
(miln. RM) 9.5 4.8 4,3 8,2
Spółdz. niemiec. w Polsce
(miln. RM) 142,3 66,2 93,9 70,3
Tych różnic nie tłumaczy jakiś brak zmysłu organizacyjnego u Polaków: w b. zaborze pruskim Polacy potrafili zorganizować ruch spółdz., który imponował spółdzielcom całego świata. Różnica leży przede wszystkim w warunkach zewnętrznych rozwoju ruchu, które powinny być wyrównane na iych zasadach, jakie obowiązują po stron • p( Iskiej .
Na podstawie obopólnego porozumienia na Walnym Zgromadzeniu w dniu 15 lutego br. ustą
piły dotychczasowe władze, a wybrano nową Radę Nadzorczą w nast. składzie: Dyrektor Wspólnoty Interesów inż. M. Trembecki jako Prezes, oraz p.
M. Kopiec, inspektor Wspólnoty Interesów i Mgr.
Gacka, Dyrektor Magistratu — jako członkowie.
Zmienił się też skład Zarządu. Przez nową R a
dę Nadzorczą wybrani zostali: Mgr. Erwin Ma
kowski, Naczelnik Wydziału jako Prezes, dalej p. inspektor Ludwig z Magistratu, oraz p. E . W it
kowski ze Wspólnoty Interesów. ,
Spółdzielnia zamierza wybudować jeszcze w tym roku duży dom o 40 mieszkaniach dwu i trzy
pokojowych.
Członkowie Spółdzielni Związkowych W r. 1936 — 11.496 spółdzielni związkowych zrzeszało 2.803.606 osób, co w porównaniu do r.
1935 wykazuje wzrost członków o 135.628 czyli o 4,84%.
Skład narodowościowy członków spółdzielni w/g przynależności do poszczególnych zespołów, przedstawiał się następująco: do spółdzielni pols
kich należało 2.005.443 członków; do ukraińskich i ruskich — 597.628; do niemieckich — 56.927; do żydowskich — 143.608. Stosunek liczebności po
szczególnych grup narodowościowych do ogółu zrzeszonych, w procentach przedstawia się nastę
pująco: 71.5: 21.3; 2.0; 5.1. Skład narodowościowy ogólnej ilości ludności Polski je st następujący:
(w %) 68.9; 13.9; 2.3; 8.6. Stąd kolejność pod względem uspółdzielczenia jest następująca: U kra
ińcy, Polacy, Niemcy i Żydzi.
Jeżeli uwzględnimy fakt, że pewna liczba spół
dzielni ukraińskich i niemieckch należy do pols- kch związków rewizyjnych, to wskaźnik uspółdźiel- czenia narodowości polskiej zmieni się na gorszy.
Spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe rol
nicze zrzeszały 27,6% ogólnej liczby zrzeszonych, spółdz. oszczędn. - pożyczkowe powszechne — 21, 23%, spółdz. mleczarskie — 19,4%, spółdz. roln.- handlowe i roln.-spożywcze — 13,9%, spółdz. spo
żywców — 11,9%. Wyżej wymienione typy spół
dzielni obejmowały razem 94% ogólnej liczby zrze
szonych; reszta — 6 % — przypada na 12 typów pozostałych spółdzielni.
Dla narodowości polskiej największą pozycję wykazują spółdz. oszcz.-pożyczkowe rolnicze (zrze
szonych 34,0%). 41,7% Ukraińców zrzeszonych na
leżało do spółdrz. oszczędnl-spożywczych; 36,16%
zrzeszonych Niemców zgrupowało się w spółdz.
oszczędn.-pożyczkowych rolniczych; Żydzi prawie wszyscy (96,6%) należeli do spółdzielni oszczędn.- pożyczkowych powszechnych. ,
Rolnicy stanowili 75,2% ogólnej liczby zrze
szonych, urzędnicy — 8,6%, robotnicy — 7.3%, kupcy i przemysłowcy — 5.0 %, rzemiślnicy — 3,4 % inni — 5,2%.
Skład społeczny członków spółdz. związkowych w/g główniejszych typów spółdzielni przedstawiał się następująco: (w tysiącach).
SPÓŁDZIELNIE
Str. 12.______________________ W IADOMOŚCI
rolnicy 126,5 298,6 693,5 54,3 292,0 524,1
przmsł. i kpc.. 0,5 118,3 8,7 1,0 2,3 0,2
rzemieślnicy 1,2 67,0 15,0 0,5 2,9 0,4
robotnicy 102,6 17,4 19,3 0,6 12,1 11,8
urzędnicy 66,9 43,8 21,5 2,4 8,3 1,1
inni 35,3 50,1 16,2 4,8 8,3 5,2
RAZEM: 333,0 595,2 774,2 63,6 315,9 542,8
Z innych spółdzielni
Nowe spółdzielnie specjalne w woj, lubelskim.
W powiecie lubelskim powstały 2 spółdzielnie specjalne: Lubelska Spółdzielnia Rybacka w Lubli
nie i Spółdzielnia Owocarska w Motyczu. Lubelska Spółdz. Rybacka rozpoczęła swoją działalność han
dlową w paldzierniku r. ub., przyjmując od swych członków rolników ryby na warunkach komisowych
z bezpośrednim dostarczeniem ich do Poleskiej Spółdz. Rybackiej, Oddział w Warszawie. Prócz te
go Spółdzielnia prowadzi sklep sprzedaży ryb na targu miejskim. Obroty rybami za okres 2-u miesię
czny wyniosły ok. 70 tys, zł. Jak na początkową działalność, są to obroty dość znaczne.
Spółdzielnia Owocarska w Motyczu, rozpoczy
na dopiero swoją działalność. Zaliczkowała już sady na sumę ponad 5 tys zł. Dzięki poparciu samorządu wybudowany został odpowiedni budynek, gdzie mieścić sis będzie przechowalnia, suszarnia oraz przetwórnia owoców.
Sprawy spółdzielcze na wielkim zjeździe gospodar
czym w Tarnopolu
Na wielkim zjeździe gospodarczym w Tarnopo
lu, który odbył się w styczniu rb. w obecności Min.
J. Poniatowskiego i Min. M. Zyndram - Kościałkow- skiego i innych przedstawicieli Rządu, Armii i Władz lokalnych, w dyskusji sparwy spółdzielczości poru
szone były przez kilku działaczy spółdzielczych spośród drobnego rolnictwa, w szczególności przez pp. Kołodzieja i Witosa oraz przez dr Marszałka, dyr. Okr. Związku Spółdzielni Rolniczych i Zar. - Gosp. we Lwowie, który przedstawił postępy pra
cy spółdzielczej osiągnięte dzięki zmianie nastroju w społeczeństwie polskim. Wyraził następnie ży
czenie zasilenia zdrowymi kredytami polskich spół- ^ dzielń pożyczkowo - oszczędnościowych oraz rolni* - czo - handlowych, podobnie jak to się dzieje w spół
dzielczości mleczarskiej.
Po dyskusji przemawiał p. Minister Poniatow
ski, który m. in. podkreślił znaczenie formy spół
dzielczej w organizowaniu życia drobnego rolnict
wa.
Piekarnictwo spółdzielcze.
Dzięki podniesieniu jakości pieczywa wszyst
kie niemal piekarnie, istniejące przy spółdz. spo
żywców, zrzeszonych w Związku ,,Społem", znacz
nie zwiększyły produkcję. Typowym przykładem rozwoju produkcji piekarniczej spółdzielni jest Łódź.
Powszechna Spółdzielnia Spożywców w tym mieś
cie posiadająca 3 piekarnie, produkuje dziennie do 15 tys. kg. pieczywa, pracując na trzy zmiany. Nie
które sklepy Powsz. Spółdz. Spóż. sprzedają dzien
nie do 800 kilogramów pieczywa własnej produkcji,
SPÓ ŁD Z IE L C Z E “ Nr 2.
Wydawca: Chorzowska Spółdzielnia Mieszkaniowa. R ed akcja i Administracja: Chorzów, ulica Dąbrowskiego 36.
Za komitet Redakcyjny: Józef Bednorz Chorzów. Redaktor odpowiedz. Alojzy Gruszka, Chorzów, ul. Dąbrowskiego 38.
Cena egz. pojed. 0,30 gr. Abonament roczny: zł. 3.—
Cennik ogłoszeń: */i str. 200 zł, % str. 120 zł,
yK
str. 40 zł, 1/16 25 zł, 1 wiersz m/m na jeden łam 0,75 zł.Druk: „Drukarnia Narodowa“, właśc. Ignacy Sikora i Ska, Chorzów I, ulica Krzywa 14. — Telefon 406-62.
