Postêpy w Kardiologii Interwencyjnej 2009; 5, 2 (16)
66
AAddrreess ddoo kkoorreessppoonnddeennccjjii//CCoorrrreessppoonnddiinngg aauutthhoorr:: prof. dr hab. n. med. Jacek Bia³kowski, Kliniczny Oddzia³ Wrodzonych Wad Serca i Kardiologii Dzieciêcej, Œl¹ski Uniwersytet Medyczny, Œl¹skie Centrum Chorób Serca, ul. Szpitalna 2, 41-800 Zabrze, tel. +48 32 271 34 01, e-mail: jabi_med@poczta.onet.pl Praca wp³ynê³a 18.05.2009, przyjêta do druku 3.06.2009.
Raport Komisji Wrodzonych Wad Serca Sekcji Interwencji
Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego za rok 2008
Report of Congenital Heart Disorders Committee of Working Group on Interventional Cardiology of the Polish Cardiac Society in 2008
Jacek Bia³kowski, Ma³gorzata Szkutnik, Agnieszka Janas
Kliniczny Oddzia³ Wrodzonych Wad Serca i Kardiologii Dzieciêcej, Œl¹ski Uniwersytet Medyczny, Œl¹skie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Post Kardiol Interw 2009; 5, 2 (16): 66-69
Sekcja Interwencji Sercowo-Naczyniowych PTK/Working Group on Interventional Cardiology of the Polish Cardiac Society
Interwencyjne leczenie strukturalnych i wrodzonych wad serca (WWS) stanowi odrêbn¹ podspecjalizacjê kar- diologii. Znalaz³o to odzwierciedlenie w przygotowywa- nym rozporz¹dzeniu Ministra Zdrowia, gdzie spoœród 56 umiejêtnoœci dotycz¹cych medycyny, oprócz kardiologii interwencyjnej (zajmuj¹cej siê g³ównie leczeniem choro- by wieñcowej), wyodrêbniono umiejêtnoœæ „kardiologia inwazyjna”. Ma siê ona zajmowaæ przede wszystkim dia- gnostyk¹ i terapi¹ WWS. Wed³ug wstêpnego projektu umiejêtnoœæ tê mog¹ uzyskaæ kardiolodzy dzieciêcy (od ro- ku 2004 odrêbna specjalizacja) oraz kardiolodzy, zgod- nie z przygotowanym projektem szkolenia, tak aby nie za- wê¿aæ jej jedynie do pediatrii.
W dniu 16 kwietnia 2009 r. podczas Warsztatów Kar- diologii Interwencyjnej w Warszawie odby³y siê wybory do Zarz¹du Sekcji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Pol- skiego Towarzystwa Kardiologicznego (SISN PTK). No- wym przewodnicz¹cym zosta³ dr hab. Maciej Lesiak, a na reprezentanta kardiologii dzieciêcej i przewodnicz¹- cego Komisji Wrodzonych Wad Serca wybrano dr hab.
Ma³gorzatê Szkutnik (sk³ad Komisji jak poprzednio [1]).
W ostatnim numerze Postêpów w Kardiologii Interwen- cyjnej [1] opublikowano raport Komisji Wrodzonych Wad Serca dotycz¹cy roku 2007. Aktualny zawiera dane z ro- ku 2008.
Ogólnie, podobnie jak w przypadku interwencyjnej dia- gnostyki i leczenia choroby wieñcowej [2], w tej dziedzinie tak¿e obserwuje siê wzrost liczby zarówno diagnostycznych cewnikowañ serca, jak i zabiegów interwencyjnych (tab. 1.).
Tak jak w 2007 r. otrzymano raporty z 13 oœrodków (ryc. 1.).
Podobnie jak w 2007 r. w 6 pracowniach wykonywano dia- gnostyczne cewnikowania serca i zabiegi interwencyjne je- dynie u chorych poni¿ej 18. roku ¿ycia [Centrum Zdrowia Dziecka (CDZ) w Warszawie, Instytut Centrum Zdrowia Mat- ki Polki (ICZMP) w £odzi, USD w Krakowie, IP w Poznaniu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, WSS w Szczecinie], w 3 pracowniach u dzieci i u doros³ych [Œl¹skie Centrum Chorób Serca (SCCS) w Zabrzu, Gdañski Uniwersytet Me- dyczny, WSS we Wroc³awiu], a w 4 oœrodkach jedynie u do- ros³ych [Instytut Kardiologii (IK) w Warszawie, Górnoœl¹ski Oœrodek Kardiologii w Katowicach, IK w Poznaniu, Krakow- ski Szpital Specjalistyczny]. Spoœród pracowni pediatrycz- nych 4 maj¹ akredytacjê w skali B (kryterium powy¿ej 100 zabiegów interwencyjnych w WWS w ci¹gu roku), s¹ to:
CZD w Warszawie, ICZMP w £odzi, SCCS Zabrze oraz UM w Gdañsku. Kategoriê A przyznano 3 pracowniom – USD w Krakowie, IP w Poznaniu oraz UM w Warszawie. Dotych- czas nie przyznano akredytacji oœrodkom we Wroc³awiu i w Szczecinie, jakkolwiek istniej¹ przes³anki, aby logistycz- nie dopomóc rozwojowi tych placówek.
W latach 2008 i 2009 dokona³ siê istotny prze³om w kardiologii interwencyjnej – zosta³y wprowadzone w Pol- sce do praktyki klinicznej nowe techniki, o czym wspomi- na w swoim raporcie A. Witkowski [2] – przezskórnej im- TTaabbeellaa 11.. Cewnikowania diagnostyczne i interwencyjne we wrodzonych i struk-
turalnych wadach serca wykonane w Polsce w latach 2004–2008 TTaabbllee 11.. Diagnostic and interventional catheterization in congenital and structural heart defects performed in Poland in years 2004-2008
2
2000044 22000055 22000066 22000077 22000088
Cewnikowania 1631 1813 1836 2019 2413
diagnostyczne
Cewnikowania 979 1118 1037 1261 1370
interwencyjne
Postêpy w Kardiologii Interwencyjnej 2009; 5, 2 (16) 67 plantacji zastawek aortalnych i p³ucnych. Ta pierwsza pro-
cedura jest stosowana u osób w podesz³ym wieku ze zwê-
¿eniem zastawkowym aorty, u których istniej¹ przeciw- wskazania do wykonania kardiochirurgicznej wymiany zastawki, i jest domen¹ kardiologów interwencyjnych zaj- muj¹cych siê doros³ymi. Przezskórne wszczepianie zastaw- ki têtnicy p³ucnej dotyczy m³odych chorych (starannie wy- selekcjonowanych), u których w przesz³oœci w leczeniu kardiochirurgicznym zastosowano homograft (najczêœciej po korekcji tetralogii Fallota, wspólnego pnia têtniczego czy te¿ operacji Rossa). Metoda ta znajduje szczególne zastosowanie w zwapnieniach z towarzysz¹cym zwê¿e- niem lub niedomykalnoœci¹ homograftu. Dziêki niej mo¿- na unikn¹æ trudnej z regu³y, kolejnej reoperacji. Dotych- czas technika ta zosta³a zastosowana w 2 oœrodkach – IK w Warszawie [3] oraz w SCCS w Zabrzu [4]. Ostatnio w IK przeprowadzono piêkny pokazowy zabieg tego typu pod- czas ostatnich XIII Warsztatów Kardiologii Interwencyjnej
The Warsaw Course on Cardiovascular Interventions w kwietniu br. W SCCS planowane jest zrealizowanie se- sji poœwiêconej implantacji tej zastawki w czasie X Jubi- leuszowych Warsztatów Kardiologii Inwazyjnej w Zabrzu (czerwiec br.).
Analizuj¹c liczbê zabiegów interwencyjnych wykona- nych w WWS u dzieci, wykazano ich przyrost o 7,5%
(z 848 do 917) w 2008 r. w porównaniu z 2007 r.
(ryc. 2.) oraz o 8,8% (z 413 do 453) u doros³ych (ryc. 3.).
U dzieci wynika³ on g³ównie ze wzrostu liczby przezcew- nikowych embolizacji przetrwa³ych przewodów têtniczych (o 36), ubytków miêdzyprzedsionkowych (o 18) i balono- wych angio- i walwuloplastyk (o 17 zabiegów). W popu- lacji dzieciêcej te ostatnie dotycz¹ zastawek aortalnych i p³ucnych. Wœród osób doros³ych wzrost cewnikowañ in- terwencyjnych w WWS dotyczy³ g³ównie zamkniêæ ubyt- ków miêdzyprzedsionkowych (o 20) i przetrwa³ych otwo- rów owalnych (o 19 zabiegów wiêcej).
550 500
450 400
350 300
250 200
150 100
50 0
264
206 203
114 95
124 150 445
479
385
190
93 90
118 86
112
68 110
62 101
131
28 55
11 13 51
SCCS Zabrze ICZMP £ódŸ CZD Warszawa AM Gdañsk USD Kraków IP Poznañ IK Warszawa SPSK7 Kielce WSSWroc³aw UAM Warszawa KSSKraków IKK Poznañ SPWSSzczecin
cewnikowanie interwencyjne cewnikowanie diagnostyczne
RRyycc.. 11.. Liczba cewnikowañ diagnostycznych i terapeutycznych we wrodzonych i strukturalnych wadach serca wykonanych w poszczególnych oœrodkach w roku 2008 FFiigg.. 11.. The number of diagnostic and interventional catheterizations in congenital and structural heart defects performed in particular centers during 2008 year
Bia³kowski J. i wsp. Raport Komisji Wrodzonych Wad Serca SISN – 2008
Postêpy w Kardiologii Interwencyjnej 2009; 5, 2 (16)
68
RRyycc.. 22.. Diagram obrazuj¹cy spektrum zabiegów kardiologii interwencyjnej przeprowadzonych w roku 2008 u dzieci (< 18. roku ¿ycia) FFiigg.. 22.. The diagram presenting spectrum of interventional catheterizations performed in children (< 18 year) in 2008
plastyka TP 70
plastyka PS 60
plastyka balonowa
275
TP 31
stent 51
Rashkind 101
inne 95
ASD 165
PFO 6 PDA
224
PDA 4
CoA 16
plastyka Ao plastyka 62
CoA 83
ASD PFO PDA
plastyka balonowa stent
zabieg Rashkinda inne
N N == 991177
RRyycc.. 33.. Diagram obrazuj¹cy spektrum zabiegów kardiologii interwencyjnej przeprowadzonych w roku 2008 u doros³ych (> 18. roku ¿ycia) FFiigg.. 33.. The diagram presenting spectrum of interventional catheterizations performed in adults (> 18 year) in 2008
plastyka Ao 1
plastyka CoA plastyka PS 16
10
plastyka TP 2
TP 1
stent 11 plastyka balonowa PDA 31
20 inne
9
ASD 225 PFO
157
stent CoA
10 walwuloplastyka
mitralna 2
ASD PFO PDA
plastyka balonowa stent
inne
N N == 445533
Bia³kowski J. i wsp. Raport Komisji Wrodzonych Wad Serca SISN – 2008
Postêpy w Kardiologii Interwencyjnej 2009; 5, 2 (16) 69 Do istotnych wyzwañ kardiologii inwazyjnej w dziedzi-
nie WWS, oprócz doskonalenia i rozwoju wspomnianych ju¿ technik przezskórnej implantacji zastawek na stencie, bêdzie nale¿eæ przezcewnikowe zamykanie oko³ob³onia- stych ubytków miêdzykomorowych. Wydaje siê, ¿e obecnie najwiêkszy postêp technologiczny w tej dziedzinie ma miej- sce w Chinach [5, 6]. Innymi dynamicznie rozwijaj¹cymi siê interwencjami w WWS s¹ zabiegi hybrydowe, wykony- wane we wspó³pracy kardiologia interwencyjnego z kar- diochirurgiem. Daj¹ one szansê na zwiêkszenie mo¿liwo- œci terapeutycznych równie¿ u najm³odszych dzieci (w tym noworodków). Nadal istotnym problemem pozostaje brak finansowania przez NFZ zabiegów poszerzania koarktacji aoarty za pomoc¹ stentów u doros³ych. Chocia¿ liczba tych interwencji nie jest du¿a (w ubieg³ym roku wykonano ich w naszym oœrodku 8, a w Gdañsku 2), to jednak koszto- ch³onnoœæ mo¿e doprowadziæ do zaprzestania ich wyko- nywania, co mia³oby bardzo niekorzystny wp³yw na mo¿li- woœæ nowoczesnego leczenia tej wady u doros³ych.
P
Piiœœmmiieennnniiccttwwoo
1. Bia³kowski J, Szkutnik M, Janas A. Raport Komisji Wrodzonych Wad Serca Sekcji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Post Kardiol Interw 2009; 5:
31-34.
2. Witkowski A. Kardiologia interwencyjna: Jak leczyliœmy chorych w 2008 roku? Raport Zarz¹du Sekcji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Post Kardiol Interw 2009; 5: 62-65.
3. Demkow M, Ru¿y³³o W, W³odarska EK i wsp. Nieoperacyjne wszczepienie zastawki p³ucnej – pierwsze doœwiadczenia. Kardiol Pol 2009; 67: 110-114.
4. Kusa J, Szkutnik M, Bia³kowski J i wsp. Pierwsze doœwiadczenia w przezcewnikowym wszczepianiu zastawki p³ucnej w leczeniu wrodzonych wad serca. Kardiol Pol 2009; 67: 348-352.
5. Qin Y, Chen J, Zhao X i wsp. Transcatheter closure of perimembranous ventricular septal defect using modified double disk occluder. Am J Cardiol 2008; 101: 1781-1786.
6. Bia³kowski J, Szkutnik M. Sprawozdanie z Miêdzynarodowych Warsztatów Kardiologii Interwencyjnej – China Interventional Therapeutics (CIT 2009) w Pekinie (18–22 marca 2009 r.). Kardiol Pol 2009; 67: 587-588.
Bia³kowski J. i wsp. Raport Komisji Wrodzonych Wad Serca SISN – 2008
