Nakłady powiatów i miast na prawach powiatu na szpitale w latach

(1)

Warto wiedzieć więcej Maj 2022

Nakłady powiatów i miast na prawach powiatu

na szpitale w latach 2015-2021

NR 19

Bernadeta Skóbel

Katarzyna Sekuła

Ewelina Kocemba

(2)

NAKŁADY POWIATÓW I MIAST NA PRAWACH POWIATU NA SZPITALE W LATACH 2015-2021 2

Wprowadzenie

CZ 1

Niniejszy raport powstał w oparciu o dane ze sprawozdań Rb-28s składanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Raport obejmuje analizę wydatków w rozdziale 85111 – szpitale ogólne, w latach 2015-2021.

Najważniejsze wnioski:

• Na przestrzeni lat będących przedmiotem analizy powiaty i miasta na prawach powiatu wydatkowały na szpitale ogólne przeszło 5,8 mld zł.

• W wydatkach zarówno powiatów jak i miast na prawach powiatu dominowały wydatki majątkowe.

• W przypadku powiatów ziemskich zaniepokojenie budzi duży wzrost wydatków z tytułu pokrycia ujemnego wyniku finansowego szpitali w latach 2019-2021– rekordowa wartość to blisko 128 mln zł w 2020 roku (w 2019 r. to ponad 90 mln zł, a w 2021 r. 50,7 mln zł). Na spadek tej wartości w 2021 r. prawdopodobnie wpływ miało wejście w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 listopada 2019 r. sygn. K 4/17¹. W latach poprzednich wydatki z tego tytułu oscylowały w graniach 20 milionów złotych.

1Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

I. Art. 59 ust. 2 w związku z art. 55 ust. 1 pkt 6 i art. 61 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190 i 2219 oraz z 2019 r.

poz. 492, 730 i 959) oraz w związku z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 960) w zakresie, w jakim zobowiązuje jednostkę samorządu terytorialnego, będącą podmiotem tworzącym samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, do pokrycia straty netto stanowiącej ekonomiczny skutek wprowadzania przepisów powszechnie obowiązujących, które wywołują obligatoryjne skutki finansowe dla działania samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, jest niezgodny z art. 167 ust. 4 w związku z art. 166 ust. 2, art. 68 ust. 2 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 166 ust. 1 Konstytucji.

II. Przepis wymieniony w części I, w zakresie tam wskazanym, traci moc obowiązującą po upływie 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzien- niku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

(3)

Część szczegółowa

CZ 2

Na przestrzeni lat będących przedmiotem analizy wybrane JST wydatkowały na szpitale ogólne przeszło 5,8 mld zł – zarówno powiaty jak i miasta na prawach powiatu, wydatki te miały na zbliżonym poziomie, ponad 2,9 mld zł.

Wysokość wydatków w poszczególnych latach kształtowała się następująco:

Tabela 1. Wydatki powiatów w rozdziale 85111 – szpitale ogólne

Tabela 2. Wydatki miast na prawach powiatu w rozdziale 85111 – szpitale ogólne

Wydatki na programy finansowane z udziałem środków europejskich oraz innych pochodzących ze źródeł bezzwrotnych stanowiły zdecydowaną mniejszość. Tutaj zamieszczamy krótkie wyjaśnienie: klasyfikacja paragrafów wydatków i środków jest czterocyfrowa. Czwartą cyfrą jest cyfra zero lub niżej wymieniona odpowiednia cyfra oznaczająca:

1. Finansowanie programów ze środków bezzwrotnych pochodzących z Unii Europejskiej.

2. Współfinansowanie programów realizowanych ze środków bezzwrotnych pochodzących z Unii Europejskiej.

3. Finansowanie z pożyczek i kredytów zagranicznych oraz darowizn lub grantów przyznanych Polsce przez po- szczególne kraje lub instytucje.

4. Współfinansowanie pożyczek i kredytów zagranicznych oraz darowizn lub grantów przyznanych Polsce przez poszczególne kraje lub instytucje.

5. Finansowanie z innych środków bezzwrotnych.

6. Współfinansowanie innych środków bezzwrotnych.

7. Płatności w zakresie budżetu środków europejskich.

8. Finansowanie programów i projektów ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, z wyłączeniem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, pkt 5 lit. c i d oraz pkt 6 ustawy oraz z wyłączeniem budżetu środków europejskich.

9. Współfinansowanie programów i projektów realizowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, z wyłączeniem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, pkt 5 lit. c i d oraz pkt 6 ustawy o finansach publicznych.

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

259 mln zł 228 mln zł 263 mln zł 466 mln zł 527 mln zł 641 mln zł 541 mln zł

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

347 mln zł 256 mln zł 365 mln zł 417 mln zł 406 mln zł 557 mln zł 564 mln zł

(4)

Strukturę wydatków obrazuje wykres 1 i 2.

Wykres 1. Struktura wydatków powiatów (w zł)

paragrafy wydatków w połączeniu z czwartą cyfrą „0” paragrafy wydatków w połączeniu z czwartą cyfrą od „1” do „9”

213 888 784 218 298 672

249 453 861

423 388 269 451 727 052

590 825 405 523 425 882

45 202 143 9 594 644

13 361 562

42 502 653 75 539 561

49 875 538 17 654 094

0 100 000 000 200 000 000 300 000 000 400 000 000 500 000 000 600 000 000 700 000 000 2015

2016 2017 2018 2019 2020 2021

(5)

Wykres 2. Struktura wydatków miast na prawach powiatu (w zł)

341 829 555 249 539 881

356 273 090 400 873 596 356 429 864

499 996 024 501 619 812

5 510 995 6 041 003

8 292 619

15 866 466 49 235 085

57 155 153 61 918 248

0 100 000 000 200 000 000 300 000 000 400 000 000 500 000 000 600 000 000 2015

2016 2017 2018 2019 2020 2021

paragrafy wydatków w połączeniu z czwartą cyfrą „0” paragrafy wydatków w połączeniu z czwartą cyfrą od „1” do „9”

(6)

W wydatkach dominują wydatki majątkowe. Obrazują to wykresy nr 3 i 4.

Wykres 3. Wydatki powiatów w latach 2015-2021 w rozdziale 85111 – szpitale ogólne (w zł)

wydatki majątkowe wydatki bieżące

174 604 445 186 552 792

221 441 649

343 821 937 406 319 766

449 140 092 466 305 672

84 486 482 41 340 525

41 373 773

122 068 985

120 946 847

191 560 851 74 774 303

0 100 000 000 200 000 000 300 000 000 400 000 000 500 000 000 600 000 000 700 000 000 2015

2016 2017 2018 2019 2020 2021

(7)

Wykres 4. Wydatki miast na prawach powiatu w latach 2015-2021 w rozdziale 85111 – szpitale ogólne (w zł)

wydatki majątkowe wydatki bieżące

292 111 751 187 802 763

279 552 438

375 341 430 357 527 791

449 698 791 515 356 924

55 228 798 67 778 122

85 013 270

41 398 633 48 137 158

107 452 386 48 181 136

0 100 000 000 200 000 000 300 000 000 400 000 000 500 000 000 600 000 000 2015

2016 2017 2018 2019 2020 2021

(8)

Wśród wydatków majątkowych największe znaczenie mają wydatki dotyczące inwestycji.

W powiatach i miastach na prawach powiatu na inwestycje, dotacje celowe na sfinansowanie i dofinansowanie kosztów inwestycji i zakupów inwestycyjnych oraz pomoc finansową na inwestycje, wydatkowano w latach 2015-2021 łącznie prawie 3,66 mld zł.

Tabela 3. Wydatki majątkowe powiatów w rozdziale 85111 – szpitale ogólne, par. 605, 606, 622, 623, 630

Tabela 4. Wydatki majątkowe miast na prawach powiatu w rozdziale 85111 – szpitale ogólne, par. 605, 606, 622, 623, 630

• 605 – wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych,

• 606 – wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych,

• 622 – dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych innych jednostek sektora finansów publicznych,

• 623 – dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych,

• 630 – dotacja celowa na pomoc finansową udzielaną między jednostkami samorządu terytorialnego na dofinansowanie własnych zadań inwestycyjnych i zakupów inwestycyjnych.

W przypadku powiatów i miast na prawach powiatu, których szpitale działają w formie spółek prawa handlowego istotne znaczenie mają wydatki związane z objęciem udziałów, wniesieniem wkładów oraz dopłaty w spółkach prawa handlowego. Te ostatnie zalicza się do wydatków bieżących.

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

150 mln zł 166 mln zł 189 mln zł 344 mln zł 349 mln zł 383 mln zł 392 mln zł

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

245 mln zł 143 mln zł 187 mln zł 257 mln zł 225 mln zł 318 mln zł 307 mln zł

(9)

Wykres 5. Wydatki powiatów z tytułu zakupu i objęcia udziałów, wniesienia wkładów oraz dopłat w spółkach prawa handlowego (w zł)

• 415 – dopłaty w spółkach prawa handlowego,

• 601 – wydatki na zakup i objęcie udziałów w spółkach prawa handlowego,

• 603 – wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego.

par. 601

par. 415 par. 603

2938907 2997367 3195952 2977066 11399722 14480392 4050084

23348381 20041834 32488326 23227597 40638727 44083553 51729850

0 0 0 15299851 16528152 21030664 21908031

0 10 000 000 20 000 000 30 000 000 40 000 000 50 000 000 60 000 000

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(10)

Wykres 6. Wydatki miast na prawach powiatu z tytułu zakupu i objęcia udziałów, wniesienia wkładów oraz dopłat w spółkach prawa handlowego (w zł)

2981711 3124000 5380253 16680577 10789300 43318751 6999939

47420600 44463500 93003342 9600000 9300000 5835000 10800000

0 0 0 109065103 123637554 125544008 196803370

0 50 000 000 100 000 000 150 000 000 200 000 000 250 000 000

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

par. 601

par. 415 par. 603

(11)

Wykres 7. Wydatki bieżące powiatów w rozdziale 85111 par. 416, 489, 490, 491 (w zł)

• 416 – pokrycie ujemnego wyniku finansowego w jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych,

• 489 – pokrycie przejętych zobowiązań po zlikwidowanych jednostkach sektora finansów publicznych,

• 490 – pokrycie zobowiązań zakładów opieki zdrowotnej,

• 491 – pokrycie przejętych zobowiązań po przekształconych jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych.

par. 489

par. 416 par. 490 par. 491

21916682 20477691 25140520 23290701 93094596 127794636 50729443

50835405 4056250 3879666 85198905 3506330 3273913 2572366

4439723 3349559 2231089 1993083 1483823 2755592 512871

0 5384603 2812588 2737065 2687000 5631187 2376805

0 20 000 000 40 000 000 60 000 000 80 000 000 100 000 000 120 000 000 140 000 000

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

W przypadku wydatków bieżących szczególną uwagę warto poświęcić wydatkom na pokrycie ujemnego wyniku finansowego oraz zobowiązań szpitali. W przypadku powiatów ziemskich zauważalny jest znaczący wzrost – w latach 2019-2021 – wydatków na pokrycie ujemnego wyniku finansowego szpitali powiatowych (par. 416) – do rekordowego wyniku w 2020 roku wynoszącego blisko 128 mln zł. Wcześniej wydatki na pokrycie ujemnego wyniku finansowego oscy- lowały w granicach 20 mln zł rocznie. Obrazuje to wykres nr 7.

(12)

Wykres 8. Wydatki bieżące miast na prawach powiatu w rozdziale 85111 par. 416, 489, 490, 491 (w zł)

Nieco inaczej kształtowała się sytuacja miast na prawach powiatu. Gdzie spadek wydatków i stabilizację w par. 416 odnotowano w 2017 r. i 2018 r., po czym nastąpił ponownie wzrost w latach 2019-2020, a następnie spadek w ostatnim analizowanym roku, na co jednak wpływ miał wspomniany wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Obrazuje to wykres nr 8.

par. 489

par. 416 par. 490 par. 491

39247132 54497540 17767373 18880399 31762501 51052962 35903286

9049800 1127209 1944171 1924864 1290688 835940 811847

1292709 1011987 67 0 0 0 00 5823297 56350303 902016 865420 652710 625070

0 10 000 000 20 000 000 30 000 000 40 000 000 50 000 000 60 000 000

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(13)

Warto wiedzieć więcej

Analizy samorządowe

Wydawca:

Copyright by

Związek Powiatów Polskich