Ministerstwo Rozwoju Wsi, Środowiska i Rolnictwa

(1)

Ministerstwo Rozwoju Wsi, Środowiska i Rolnictwa Kraju Zwiazkowego Brandenburgia Skr. poczt. 601150 | 14411 Poczdam

Budynek Ministerstwa Telefon Faks Przystanek tramwajowy Linie

Heinrich-Mann-Allee 103 14473 Poczdam Centrala tel. (0331) 866-70 70/71 Kunersdorfer Straße 91,92,93,96,X98,99 Albert-Einstein-Straße 42-46 14473 Poczdam Centrala tel. (0331) 866-7240 Hauptbahnhof 91,92,93,96,X98,99

Poczdam, 12 listopad 2014 r.

Przygotowanie wdrożenia programów współpracy INTERREG VA w euroregionach Pomerania, Pro Europa Viadrina i Sprewa-Nysa-Bóbr w odniesieniu do celu tematycznego „Wspólne zachowanie i rozwój różnorodności biologicznej”

Protokół wyników z polsko-niemieckiego warsztatu, które odbyły się w dniu 7 października w Poczdamie

Szanowni Państwo,

chciała bym Państwa pouinformować, że w wyniku tegorocznych wyborów dnia 5. listopada 2014 r.

powołano nowy rząd krajowy Brandenburgii. Nasze ministerstwo jest teraz odpowiedzialne za środowisko (włącznie z ochroną przyrody), rozwój wsi i rolnictwo (razem z leśnictwem). Nowym ministrem jest Pan Jörg Vogelsänger (SPD). Dalsze informacje znajdziecie na naszej stronie.

W załączniku nr 1 przesyłam Państwu protokół wyników z naszego spotkania w Poczdamie. Dziękuję, również w imieniu moich kolegów, raz jeszcze bardzo serdecznie za Państwa aktywny udział, który pokazał, że realizacja wspólnych projektów w zakresie ochrony przyrody i gatunków z wykorzystaniem środków z UE jest dla nas wszystkich bardzo ważna.

Wyniki warsztatów i teksty referatów przedstawimy na stronie ministerstwa:

http://www.mlul.brandenburg.de/info/internationales_projekte .

Zgodnie z ustaleniami proszę raz jeszcze o przekazanie konkretnych pomysłów na projekty w formie pisemnej, z wykorzystaniem formularzy załączonych w załączniku nr 2 (Data: 10.12.2014).

Bylibyśmy również zainteresowani Państwa propozycjami w zakresie realizacji celu tematycznego 6c

„Ochrona, wspieranie i rozwój dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, m.in. poprzez rozwój i promocję potencjału turystycznego dużych obszarów chronionych”, w tym w zakresie edukacji ekologicznej.

Nasza dyskusja rzeczywiście pokazała, że działania w tym zakresie mogą stanowić merytoryczne uzupełnienie działań realizowanych w ramach celu tematycznego 6 d, lub że podmioty odpowiedzialne za realizację projektów mogą być taki same.

Przedłożone szkice projektów będą podstawą kolejnego spotkania, które odbędzie się w styczniu 2015 r. w Parku Narodowym Ujście Warty w Polsce. Już teraz dziękujemy panu Wypychowskiemu za zaproszenie.

14473 Poczdam

Ref.: Pani Eichenberg Sygn.:

Tel.: +49 331 866-7131 Faks: +49 331 27548-7131 Internet: www.mlul.brandenburg.de Andrea.Eichenberg@MUGV.Brandenburg.de

(2)

Pytania w sprawach organizacyjnych lub dotyczące programu INTERREG VA proszę kierować do osoby podpisującej. Pytania merytoryczne z zakresu ochrony przyrody proszę kierować bezpośrednio do moich kolegów pana Piela (andreas.piela@mugv.brandenburg.de ) oraz pana dr Moskwa (georg.moskwa@mugv.brandenburg.de).

Z serdecznymi pozdrowieniami Z upoważnienia

Andrea Eichenberg

(3)

Załącznik nr 1

Protokół wyników z polsko-niemieckich warsztatów mających na celu przygotowanie projektów transgranicznych z zakresu różnorodności biologicznej, które odbyły się 7 października 2014 r.

w Poczdamie (Ministerstwie Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów Kraju Związkowego Brandenburgii - MUGV)

ad. pkt. 1: Powitanie gości, przedstawienie się uczestników, wprowadzenie do warsztatów Prowadzący: Andreas Piela, MUGV/Ref. 42

 celem porozumienia było, z inicjatywy organów środowiskowych w Brandenburgii, wyjaśnienie zapotrzebowania na współpracę transgraniczną w celu zachowania i przywrócenia różnorodności biologicznej, priorytet inwestycyjny 6.d w programach współpracy INTERREG VA oraz wspieranie rozwoju projektów polsko-niemieckich

 chodziło w szczególności o wyjaśnienie

 aktualnego, merytorycznego zapotrzebowania / zainteresowania partnerów eksperckich

 możliwych partnerstw oraz

 warunków finansowania

celem zgłoszenia wniosków w ramach programu INTERREG V A i zapewnienia ich pozytywnego rozpatrzenia.

 Przedstawicielka Funduszu Ochrony Przyrody Brandenburgii zadeklarowała gotowość udzielenia wsparcia w kwestiach finansowania wniosków zgłaszanych ze strony Brandenburgii na podstawie konkretnych planów projektowych

ad. pkt. 2: Aktualna informacja na temat programów współpracy INTERREG VA dla polsko niemieckiego obszaru przygranicznego

Prowadząca: Andrea Eichenberg, MUGV/Ref. 02

 krótkie wprowadzenie do obecnego stanu planowania w odniesieniu do programu współpracy INTERREG VA Meklemburgia / Pomorze Przednie - Brandenburgia - Polska (województwo zachodniopomorskie), odnosi się do obszaru euroregionu Pomerania i programu współpracy

INTERREG VA Brandenburgia - Polska (województwo lubuskie), odnosi się do obszaru euroregionów Pro Europa Viadrina i Sprewa-Nysa-Bóbr

 jeszcze raz wymienione zostały cele programów współpracy INTERREG VA: stworzenie wspólnego, zrównoważonego obszaru gospodarczego i obszaru do życia

 do osiągnięcia tego celu ma się przyczynić dalsza integracja podmiotów w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym, wzmocnienie kompetencji transgranicznych, wspólne zachowanie i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz poprawa mobilności transgranicznej

 w każdym z programów współpracy uzgodniono po cztery osie priorytetów programowych, które są oparte o konkretne cele wynikające z przepisów unijnych

 nowością w programie współpracy dla obszaru euroregionu Pomerania jest to, że w przyszłości dofinansowanie otrzymać będą mogły również podmioty z powiatu Märkisch Oderland; stanowi to warunek dla projektów z tego powiatu realizowanych także z partnerami z województwa

zachodniopomorskiego

(4)

 przedstawione zostały środki przeznaczone na poszczególne osie priorytetowe na lata 2014-2020; w stosunku do poprzedniego okresu finansowania środki te uległy zmniejszeniu; na projekty w ramach celu 6 d w programie dla regionów północnych zaplanowano 5,4 mln euro a w programie dla regionów centralnych 7 mln euro (stan na 14 września)

 dofinansowanie UE będzie nadal wynosiło 85%, czas trwania projektu powinien wynosić od 1 do maks.

3 lat; muszą być spełnione co najmniej trzy z następujących kryteriów:

 wspólne przygotowanie projektu

 wspólne wdrożenie projektu

 wspólny personel

 wspólne finansowanie

 działania inwestycyjne są nadal możliwe

 programy współpracy INTERREG VA mają zostać przedłożone w Komisji Europejskiej jeszcze w tym roku do zatwierdzenia; opracowanie dokumentów aplikacyjnych przez regionalne organy

administracyjne ma się odbywać równolegle do procesu zatwierdzania w UE; z obecnego punktu widzenia należy oczekiwać, że wnioski będą składane od III kwartału 2015 r.; planowane są priorytety tematyczne; pierwszy nabór przewidziany jest dla wszystkich osi priorytetowych

ad. pkt. 3: Wyjaśnienia dotyczące eksperckiego podejścia MUGV w odniesieniu do celu tematycznego 6d „Wspólne zachowanie i rozwój różnorodności biologicznej"

Prowadzący: Andreas Piela, MUGV/Ref. 42

 omówione zostały podstawowe wymagania merytoryczne dla projektów zachowania i wspierania różnorodności biologicznej, ochrony gleby, przywrócenia i wspierania usług ekosystemowych w polsko- niemieckim obszarze przygranicznym w kontekście Brandenburgii

 wynikiem planowanego przedsięwzięcia powinno być zachowanie i poprawa stanu ekologicznego siedlisk w obszarze wsparcia

 MUGV ma tutaj na myśli projekty mające na celu poprawę typów siedlisk i gatunków, projekty mające na celu wspieranie sieci biotopów i transgranicznych korytarzy ekologicznych, stworzenie przejść dla zwierząt oraz projekty mające na celu łagodzenie konfliktów związanych z użytkowaniem,

Więcej informacji (zarówno merytorycznych, jak i o charakterze formalnym, w języku polskim i niemieckim) na temat projektów programów współpracy INTERREG VA z udziałem kraju związkowego Brandenburgii można znaleźć po adresem:

 program współpracy INTERREG VA Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska (województwo zachodniopomorskie): http://www.interreg4a.info/index.php?id=68

 program współpracy INTERREG VA Brandenburgia - Polska (województwo lubuskie):

http://www.mwe.brandenburg.de/sixcms/detail.php/bb1.c.345125.de Podsumowanie uzupełnień zgłoszonych przez uczestników warsztatów:

 z doświadczeń zebranych w ostatnim okresie finansowania w zakresie projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe wynika, że należy skoncentrować się raczej na planowaniu małych działań, takich jak projekty pilotażowe o charakterze transgranicznym, które mogą być realizowane jako

(5)

przygotowanie do dużych projektów krajowych prowadzonych w ramach funduszy strukturalnych lub programu LIFE+

 projekty rozwoju obszarów zalewowych mogą służyć prewencyjnej ochronie przeciwpowodziowej i oczyszczaniu wody

 działania rekultywacyjne w odniesieniu do zastarzałych zanieczyszczeń / zanieczyszczeń amunicją mogłyby służyć zabezpieczeniu obszarów do celów ochrony przyrody

 UE jest mocno zainteresowana projektami związanymi z ochroną klimatu

 wspólne projekty dotyczące oceny usług ekosystemowych przyczyniłyby się do rozwoju ochrony przyrody w obszarze współpracy

 istnieje potrzeba podjęcia działań w zakresie klasyfikacji projektów turystycznych w odniesieniu do zachowania wrażliwych przyrodniczo elementów w obszarze przygranicznym

ad. pkt. 4: Krótkie prezentacje / raporty z doświadczeń zebranych podczas realizacji polsko- niemieckich projektów ochrony przyrody, dla których już w okresie finansowania

INTERREG IV A udało się pozyskać fundusze UE na działania mające na celu zachowanie różnorodności biologicznej

Projekt Parku Narodowego

prowadzący: Michael Tautenhahn, Park Narodowy Doliny Dolnej Odry Projekt Fundacji Naturlandschaften Brandenburg

prowadzący: Anika Niebrügge/Karl Scheurlen Projekt Parku Narodowego Barnim

prowadzący: Peter Gärtner, LUGV (Państwowa Agencja Ochrony Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów)

Podsumowując, w odniesieniu do planowania aktualnych wniosków należy podkreślić następujące doświadczenia:

 projekty INTERREG A mogą pogłębiać kontakty transgraniczne na płaszczyźnie eksperckiej i pozwalają na szybsze rozwiązywanie zadań o charakterze transgranicznym, a także przyczyniają się do

wspierania wspólnego rozwoju po obu stronach granicy

 projekty INTERREG A umożliwiają rozwinięcie funkcjonującej w kontekście transgranicznym metodyki dla różnych podejść eksperckich

 korzystne dla akceptacji projektów okazało się połączenie działań dotyczących różnorodności biologicznej z działania mającymi na celu poprawę infrastruktury turystycznej i edukację

 w proces rozwoju projektów powinny zostać w odpowiednim czasie włączone podmioty lokalne, takie jak władze lokalne i euroregiony w celu zapewnienia akceptacji dla realizacji działań dotyczących różnorodności biologicznej

 projekty powinny być przejrzyste (do 1 mln euro), a koncepcja finansowa powinna mieć solidne podstawy, w kalkulacji należy bowiem uwzględnić prefinansowanie wydatków i ewentualne opóźnienia w refinansowaniu środków unijnych

(6)

 integracja wielu partnerów projektu z regionów wymaga z jednej strony dużego wysiłku koordynacyjnego, z drugiej zaś strony przyczynia się do akceptacji projektów i wspiera upowszechnianie wyników

 projekty powinny zawsze być tak skonstruowane, aby zapewnić dalszą publikację wyników.

ad. pkt. 4 i 5 Praca w grupach/prezentacja wyników / dalsze ustalenia

Wyniki grupy roboczej nr 1 (w odniesieniu do działań w Dolinie Dolnej Odry)

Lider grupy: Sylwia Jurzyk-Nordlöw / Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, Peter Torkler/WWF

 kontynuacja tematów zainicjowanych w ramach programu INTERREG IV w partnerstwie pomiędzy Parkiem Narodowym a Dyrekcją Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz stowarzyszeniem

zachodniopomorskich parków krajobrazowych; konkretne tematy wymagają jeszcze wyjaśnienia

 dalszy rozwój wspólnych metod oceny; przy czym działania w ramach INTERREG A mają jedynie charakter modelowy i mogą być dalej realizowane np. w ramach programu LIFE+.

 różne formy wykorzystania torfowisk

 zapotrzebowanie po polskiej stronie, aby nadal wspierać plany zarządzania NATURA 2000 i identyfikować priorytety działań, które powinny być uzgadniane transgranicznie.

 ochrona przyrody w lasach została zidentyfikowana jako ważny temat dla obu stron; rezerwat biosfery Schorfheide może tu już dostarczyć wyników badań, które mogłyby zostać opracowane w ramach projektów transgranicznych

 harmonizacja zarządzania zasobami rybnymi na Odrze, zrównoważone wykorzystanie zasobów rybnych lub ciągłość przepływu, renaturyzacja brzegów na Odrze zostały zidentyfikowane jako tematy interesujące dla obu stron

 interesującym tematem jest ustalenie usług ekosystemowych w odniesieniu do obszaru projektowego;

jakie podejścia są tutaj możliwe w kontekście transgranicznym

Wyniki grupy roboczej nr 2 (w odniesieniu do działań w Dolinie Środkowej Odry) Lider grupy: Konrad Wypychowski/Park Narodowy Ujście Warty, Gerog Moskwa/MUGV Przedmiotem wspólnego zainteresowania są:

 kontynuacja już rozpoczętej współpracy w zakresie ochrony nietoperzy

 wymiana w zakresie projektów rekultywacyjnych, m.in. górnictwo

 wymiana w zakresie koncepcji dotyczących dzikich zwierząt, dalszy rozwój współpracy sieci transgranicznej mającej na celu przystosowanie do życia na wolności

 wspieranie identyfikacji / realizacji obszarów retencyjnych w celu wzmocnienia prewencyjnej ochrony przeciwpowodziowej

 wymiana w zakresie działań rolniczo-środowiskowych

 zbadanie potencjalnych skutków rozwoju turystyki dla ochrony gatunków

 projekty związane z nadbrzeżnymi strefami buforowymi

(7)

Wyniki grupy roboczej 3 (w odniesieniu do działań w dolinie południowej Odry na granicy z Brandenburgią lub Nysą)

Lider grupy: prof. Leszek Jerzak/Uniwersytet Zielonogórski, Andreas Piela/MUGV Przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie ochrony gatunków są:

 transgraniczne zarządzanie zasobami bobrów na rzece granicznej i związane z tym projekty pilotażowe (ochrona, zapobieganie szkodom)

 ponowne zasiedlenie dropia w Polsce zachodniej

 kontynuacja transgranicznego projektu ochrony gatunków mającego na celu ponowne zasiedlenie głuszca w Parku Narodowym Niederlausitzer Landrücken w partnerstwie z zarządem lasów

województwa lubuskiego (pisemne wsparcie pana Thielemanna / LUGV (Państwowa Agencja Ochrony Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów))

 zarządzanie transgraniczne w zakresie ochrony nietoperzy

Przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie siedlisk/ochrony biotopów są:

 kontynuacja transgranicznego usieciowania korytarza dzikich zwierząt w Brandenburgii południowej z konkretnymi działaniami pilotażowymi

 projekty z zakresu ochrony torfowisk

 projekty z zakresu ochrony przyrody w dużych obszarach chronionych uzupełnione o działania edukacyjne i projekty ekoturystyki

Wyniki warsztatów i teksty referatów przedstawimy na stronie ministerstwa:

http://www.mlul.brandenburg.de/info/internationales_projekte .

Uczestnicy uzgodnili, że kolejne spotkanie odbędzie się w styczniu 2015 r. w Polsce. Na spotkanie to zaprasza pan Konrad Wypychowski, dyrektor Parku Narodowego Ujście Warty. W ramach przygotowania do tego spotkania należy sporządzić szkice projektów z wykorzystaniem formularza przedstawionego w załączniku nr 2. Proszę o przekazanie szkiców projektów do Ministerstwo Rozwoju Wsi, Środowiska i Rolnictwa (MLUL) do dnia 10 grudnia. Będzie to podstawą do dalszych ustaleń transgraniczncyh i przygotowania konkretnych wniosków projektowych.

Andrea Eichenberg Protokolantka

(8)

Szkice projektów INTERREG VA

Cele tematyczne 6c

Ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, m.in. przez rozwój i promocję potencjału turystycznego dużych obszarów chronionych, w tym edukację ekologiczną

Obszar projektu Program współpracy Meklemburgia / Pomorze Przednie - Brandenburgia - Polska lub program współpracy Brandenburgia - Polska

Właściwe podkreślić

Krótki opis projektu Opis merytoryczny, cele

Konkretne działania

Planowana wielkość funduszy Czas realizacji projektu

Partnerzy w Polsce

(instytucja, adres, osoba do kontaktu i dane kontaktowe) Partnerzy w Brandenburgii (instytucja, adres, osoba do kontaktu i dane kontaktowe) Propozycja kierownictwa projektu

(9)