Profil mikrofaunistyczny miocenu w Łękach Dolnych oraz próba jego rozpoziomowania

Wanda PORĘBSKA-8Z0TOWA

Profil

mikrofaunisłyczny

miocenu w

^Łękach

^Dolnych

oraz próba iego rozpoziomowa nia

WSTĘP

Otwór wiertniczy Lęki Dolne majduje się w odległości 5 km na zachód od Pilzna, u ^,podnóża wzgórza Zdól. Podu~orami czwartorzędowymi,

na głębokości 15,3+123,3 m, występują osady mioceńskie, a poniżej war- stwy krośnieńskie, należące do utworów fliszowych, z których zbudowane

jest wzgórze Zdół. Osady mioceńskie są zatem zaklinowane na brzegu karpackim pomiędzy wynurzonymi utworami fliszowymi płaszczowiny brzeżnej a nasuniętymi od południa elementami jednos1lki ^śląskiej i pod-

śląskiej.

Materiały do 1IDalizy mikropaleontologicznej oraz , opis litologiczny wiercenia otrzymałam od Dr. T. Kucińskiego, za co, jak również za stałą żYC'7.liwą pomoc w pracy,' niech mi będzie wolno tu wyrazić swą wielką

wd ,ięcznOŚć. Prof~ M. Książkiewiczowi za ,łaskawe przejrzenie tekstu i cenne wskazówki ^składam serdeczne podziękowanie. Dziękuję również

... J. Małeckiemu za wykonanie fotografii zespołów tllikrofaunistycznych.

LITOLOGIA

Profil oSlldqw miocenu w ^Lękach Dolnych przedstawia się następująco:

Głębokość w m

15;3+32,0 ~ ny jasnoSzare z odcieniem żółtawym, margliste, dołem

, , słabo wapniste, drobnopryzmatycznie łupliwe, nieco muł-

kowe, z wtrąceniami i częściowo z przegrodami mułko­

wymi; w części środkowej rdzenia - z warstewką pia- skowca jasnego, mułkowego, sypliwego, dołem z cienkimi

wkładkami piaskowców mułkowych; ułożenie warstw poziome.

32,0+60,5 -

ny

jak wyżej z przegrodami mułkowymi, mniej lub· wię­

cej regularnymi, na przemian z iłami jednostajnie mułkp­

wymi .oraz z wkładkami iłów piaszczystych, o blaszko- watej i pryzmatycznej nieregularnejłupliwości, z frag-

126 ^Wanda Porębska-8zotowa

i ,

gmentami czarnych i ciemnoszarych łupków. W dolnej

części wtrącenia iłów piaszczystych z drobnymi żwirka­

mi; upad warstw wynosi około 40°.

60,5-;-.76,0 - lly jak wyżej, nieco mul:kowe, z wtrąceniami piaszczy- , stymi, na przemian z iłami jednostajnie mułkowymi,

z fragmentami czarnych łupków oraz ciemnych piaskow- ców obtoczonych; upad wynosi 40-;-.10°.

Wkładka iłów z gęstymi przegrodami mułkowymi i muł­

kowo-piaszczystymi, częściowo falistymi; w części środ­

kowej iły nieregularnie mułkQwg, ~,<i~0l>I1yIn:h~o.zrzu,c;:~

nymi żwirkami. .

Iły mniej lub więcej jednostajnie mułkowe, z rzadkimi.

fFagm;~ntam,i . cieIlJ.ny~ ^! ,i.zielonli,lwych iłóW, środkiem

z WtrąceIliami' szarych i' Ciemnószarych iłów',' Clałem pla~

szczyste irozrzuconyinf dt()lbnymi~rkam.i oraz frag- mentami nieco obtoczonymi ciemnoszarych zbitych piaskowców.

76,0-;.-31,0 - lly żółtawoszare, 'górą z wkładką ciemnoszarą, dołem

, z 04cieniem zielonawym.; w 'spągu liczne ok;ru.chy, czer-

wonobrunatnych margli. ',' ,' . ,," , " . , 81,0-;-.85,0 - Iłybrunatnosz'are, ,nieco margliste.

ny

'mulkQwe (slab.6 , 'reagujące z HCI),IniejsCań1i piaszczyste"oraz z',wtrące,~

, niami gruboziarnistego piasku, , , ' . , " ," . .- 85,0-;.-100,0 - Iły żółtawoszare" z nieregularnymi 'wtrąceniami ' grribo;'"

, i drobnoziarnistego piasku' Oraz z rozsianym , detryteril skorup; górą i dołem z wkładkami iłów pylastych cie~L

noszarych (słabo reagujące z HCI). , " , " ' ':,;, 100,0-;.-123,3 ~ny sżaremniej lub więcej mułkowe, pryzmatyCznie

: , i zadziorowo łupiące się; z drobną makrofauną '[m.

hi'.

Cardita (Pteromeris) scalaris (S o w.)] dobrze, ~achowaną;

ku, dołowi coraz liczniejszą.' Dołem wkładka piaskow~

brudnoszarego, średnioziarnistego (15 cm) , orąz grubci- ziarnistego (60' cm) zfragroentami zWietrzałych skorUp.

Od dołu mamy zatem 23,3 m iłów szarych, jednostajnie mułkowych;

wyżej 24 m iłów żóhawoszarych z wtrąceniami grubo- i drobnoziarnistego piasku, górą nieco zielonawe, z fragmentami czerwonobrunatnych margli;

. wreszcie na samym wierzchu 60 f i iłów; na przemian ttlułkowychoraz

z wkładkami iłów piaszczystych a ponadto z fragmentami czarnych i cien'l~

noszaryCh łupków oraz mniej lub więcej obtoczonych pjaskowcQw, prze-

chodzących ku, górze w iły jasnoszax:e, warstwowane;' z wtrąceniami

i przegrodami mułków. ,

MIKROFAUNA I JEJ CHARAKTER

Mikrofauna otworu Lęki .Dolne jest bogata i uromlaicona. Opracowa- . no 83 próbki od głębokości 16,9 do 123,3 m. Sporząozono profil mikrofau- nistyczny (fig. 1 a, b, c), podając pionowo spis otwornic ułożonycłi"wg

systematyki Cushroana, a poziomo -:- głębOkości.

Analiza profilu ;mikrofaunistycznego . daje nam możność poczynienia

następujących obserwacji.

Mlocen w Lękach Dolnych '127 ,

i Bathysiphon SI>,~, ~ r~iny .ąhizamminidae pojawia się na wszystkich

5łębokościach w ,ilościach niewięlkich; a w trzech probkilCh '~ na głębo-

~ościach 117;6+1~1',6,'m?'bar~ó'lic~e., . . ' " .

" HaplophragmO'tdes sp,' z rodzmy L1,tuolzdae ma ZaSIęg występowanIa

tylko do głębokości 100 m. '

: Rodzina Textu'1!Lryidae reprezentowana jest przez gatunki z rodzaju Spiroplectamrnina, Siphotextularia, Textularia, Bigenerina i Vulvulina Bardzo charakterystyczne jest występowanie gatunków Spiroplectammina carinata (d'O r b.) i Textularia abbreviata dCO r b. Zwarte, masowe wy~

stępowanie gatunkuSpiroplectammina carinata (d'O r b.) zaznacza się oc

głębokości 9,6 do 123,3 m, liczne zaś występowanie gatunków z rodzaju

~extularia w ogólności, a gatunku Textularia abbreviata d'O ^II" b. w ~ gólności, zaznacza się poniżej głębokości 100m. Bigenenna nodosaria dCO rb., Vulvulina capreolus dCO r b. i Vulvulina pennatUla(B a t $

c

h}

zjawiają się w niewielkich ilościach wyłącznie od 62 ~ w dół. , " ; i' Dla rodziny Valvulittidae znamienną cechą jest zgrupowanie jej przed- stawicieli w profilu na głębokościach od 62 do 100 m

i tym,

że jedne gatuniki IEggerella bradyi (C us h.), MaTtinot1;iella com:munis (d'Orb.>::

zjawiają się, wyłączriie w granicach tych głębokQŚci, inne natomiast wy-

l(azują tu tylko optimum swego rozWoju [Karreriella bradyi (C u s h.), Kcirteriella gaudryinoides (F o r p..)].

i Rodzina ,Miliolidae reprezentowana jest naj liczniej na głębokości' od 106 do 123,3m. Dotyczy to przede wszystkim gatunków Quinqueloculina a'gglutinans ' d'O rb., Q. akneriana dCO rb., Q. lamarckiana d'Or: b., -Q. longirost'ra dCO r; b., Spiroloculina depressa dCO rb. i Sigmoitinc, schlumbergeri S i l v e s t II" i. Ilość zarówno gaittmfk:ów, jak i ooobn:ilkPwj

ku górze stopniowo rp.a1eje. ' ;

Rodzina Lagenidae bogata jest przede wszystkim w robulusy, wAt-ód

k~órych Robulus ci:Llcar (L.) wysuwa się na pierwsze miejsce dzięki swo- jemu maso",,!,emu występowaniu w granicach od 101 do 123,3 m. W tych

również granicach głębokości pojawiają się licznie i inne robulusy, m. in.

Robulus cultratus M 6 n t f., R. echinatus (d'O rb.), R. inornatus (d'O rb.).

Poza . ~obulusami innę gatunki z rodziny Lagenidae występują na o~ół

w drobnych ilościach. Są to przede wszystkim rozmaite gatunki z rodzaju Marginulina, Dentali1ia, Nodosar?,a i Lagena. Wśród pozostałych gatunków na szczególniejszą uwagę zasługują: Vaginulina legumen (L.) występująca wyłącznie na głębokości od 70 do 92 m, Lingulina costata d'Q r b., której

duże i piękne okazy napotkano pomiędzy 106 a 114' m i Planularia antilea

o~traviensis V a

s.

pojawiająca się zarówno na głębokości od 70 do 92 m, jak i na głębokości od 106 do 114 m.

Uderzające jest to, że do głębokości 61 m, z wyjątkiem gatunku Pseudoglandulina rotundata (R e u s s) - rodzina Lagenidae reprezento- wana jest zupełnie sporadycznie i w mip.ima1nych ilościach okazów. '

Spośród gatunków, należący~ do rodziny Polymorphinidae, trz~l:ta

wymienić charakterystyczny gatunek Dimorphina variabilis (N e u g.),

zjawiający się w badanym profilu dopiero od głębokości 63 m w dół;

powyżej tej głębokości nie występuje zupełnie. ;

Obserwując gatunki z r~ny Nonionidae ądnosi się wrażenie, że czę­

stośĆ ich występowania zmhiejsza się W kierunku ku dołowi. Potwierdza-

128

MIKROFAUNA

A.,.pł/.,~;1IO kum'; J·Orb . . ,,,,,,IIisll!J(i,,. ...

di.,.

(Ficht. et Moll) Alllphb"t'1l;_ sp. (fnlgmenly, , C,.,..,tł/m/i"';1NI I:'IIrJNIri~ Bied.

Cel.nit/,,/ilJu ,'ruUII d'Orb, Cml!lithlli"" 'tI,.riXBI. d'Orb, c,,~;t",lilHl 1'"11('IU'" R e u s S.

CU!I!lidlllilltf .łllb,:/tJhwltr Br.

ClluiJ"lillttitln' brllJI'; (NorIO .•

F."rculH'ry:inu padl;':" ("ush.

4,lIn",.,rplUlIII Ir;XIHNI Rl:uss P.I/rai. btI"oiJf!fJ • .rOrh.

PlllIl!tliu ,ttiO(',..lłit'tI K I e i n p.

PHII~" ",bt.",.;",,111 (d'Orb.) SpluJrroidinłl IIn.trinc:1I d' O r b.

Sph_oitli"" ""Itoidn d'Orto, Sp"' .... "I<I/,.. "',,"'" «('zjz,).

S"IKit'I"f,itli"" ł"«,ritlbilis -Re uu GI"bi/t""u ""IMII .. d'Or6.

GlobiXf'rinll "wmdnl" d' O r b.

Gh>bix""twUk. tril.~ (R.us.) Orbulin. ."'"M/il Bron"

Globortlla/ia !U:;tflm ( B r.l Cibi<itk. boiw __ Id'Orh,) Cibit:idrr boNtd"., era' •• lUC.lk.

Clbkhk,-h.,kdf'Itf;S (Franz.)

Cibidd" lolHltulllJt (Walk. et Jac.) l'bidd". 10"",.111.\ 6"",111 Cush.

Ci6idlk. pU"dOllI#~ri . . . , Cush, . CilHdd~1 "il1l.~I·;llmIS (d"Orb.) Ciłkidtr, ,,'W"iIlIHU tN1łU1. C uih .

.vłlm",.6t~!ł

RlJtijt>loritl Igly gąh<k fłIoJ..,- Kok:t Jeżo~'có\\- Nasady kolców Je20w",:c.w Spir;.J;'

O,trtlaH/tl Zęby ryb Otolity

Galunkl fhSlOW'C'

Sil,""''''''';". phIcrlltd (G r z y b.) HONIłO,ifftl or"l.m Grz)'b.

ł AII'InffHIj'~łI~ ;IU.'rrt'" d'Orb . Glonro.'łp;Nł ('/'tlroirJe, ,J"n et Płlrk.)

GlnmospiN k.OrdNN. (Jo,. et P.rk,) Glomospi", sp

Haplopltr"llmoid . . . ubor6iCllhlri. (0.1 Rulll'..,;,m "'fI.xij;""';. (Nolh) Spi,."plr~'dinm;1HI sprc,,,6ilil (G.J

GtntJryJIłII ~ltu·~. C K łI r r ) C/a""Ij"oides 11m"".,,".' (Cush.' C/arulilloi., K."lti,,"s (Moroz.) .WilnSDIWIIII tNlua t M Ił rss.) OURglllaria /liwr.r;:J (Whilc) Eponitk. ,.b<:alJtijdrll •• (Griyb,1 Giobntrl,,,t:d1Kl !P,

Gllłboro;alia (-rt,uata (C,u s h.)

Fig. la

W8IIlda Poręb$ka-5:mrow:a

ra:o: ~r1C;1: '1,' :1211;: ~ ~'!

...

~

-

-

--;..

--

1 - - - -

_ . & -

_me.

^{f - - - -}

_:.

^{e f--e} -+~_-"""L-~-^{e _ _} ~ ~

• _ _ _ e - - f - - ^e

:...:..._-_:..--=--

--

_{- lo- -}

--

^~

•

t

!

I

•

Miocen w Lękach Dolnych 129

MIKROFAUNA

N""jnJI pJmpi/io;d~s (Ficht et Moll) 'vonh", J('uphum (Fichr. et Moll) E/phitUmll at'flka",m {d'Orb,) F./phMium nUI',-nttm {Cush.1 EJphiclium an,onill"m (d'Orb.' Elphh!ium ("J';sP'''" {L., Elphitlirm, "'dJ/~liu"'łm (d'Orb,) Elphhliunr fl",rllOSftm (d'Orb.) Elphid;,mr IIIlln-lI"m (Ficht. ct Motll Hł.'Il'rfUUN;II/1 "O!ilaIQ d'Orb.

BorrJis ",("In (Fichi CI Molll Pkrwfromlh'll/nriłl nJ"l!lItl (CU sIU P/l!rro./"r(mJh·ularitl tli.e;ta/i.1f (Ncuy..J Ampltimnrphil1a hUllrrianll N e u &

,'VOc/O,f.!MU;nlJ utlolphilllJ (d'Orb.1 NoJoJ[l!m:dłtQ ,'(I".'mbri"o (d'Orb ) NfJJoKl'rH'riIJ/I IrinUIQ (Sold.1 :Yntlr'J:l!nt'rin" "ł!lUlorfrnsi.ł (,. ou I u) ,'\"tJd(~::l!nt'r;nu \<TiPID (tfO(b 1 Blllim;"u lIclIll!UIO d'Orb Uulim;nu 1I('111('(I{(/ porrł.'ł:fa lu c l '"

HUJimillo Q/fi"i.,-d'Orh Rulimi"u 4'/lIl1galtl d'OrtJ

BulimiI/a ,'I'JII/:uru fHhuJu,u Cu,11 ('I Potr!;.

Buliminu cihb" Furll Hu/illli/w /IIjliltu ~cę BII/imilltl III'UI4I ,,'Orh Bnlimiml (lu{I(,;r!o \I"Orh Bulim;łUJ ,triu,u \rOrta

&Hmmll "dmu IIU',r/C'Ul1Il CU!'OIl GIt,bahllli",;lIu pdt"tJh'Q CU$h EnlfHc.Jellia (Jrhill")'Qnu Seę JlirJ,:ulimr H'hrl'ihc'r~iall" C zJ I..

Bo/irina unliq"" d' O r b Bo/iI-'na .. p "ff. bt')'ridi ł ReusSI 8olh'i"d Ili/utOlli Rcus~

Bolirina p{)/unh-lI Bledu Lil.r:n.'ftomum di}:l1ulr ""Orb R('u,UrI/Q puk},rQ r u s h R~lIu~/Q .~pinulo"a I Reussl R .. ,w,('la ,łpillulo.ła IMrQ.'rSilt. t. u C' l łi..

Rf!łlJ.,~1I1ł ,piIlRloSII~·/', .. riJ:411ł Cush Uri~f!l'lna "('"/~1I11l d'Orb UriJtrriRil u('umi""tu H o a Uł'i.~triml IUP«UJa CZJZ Ur;J(nilllJ (:oCIHI~"!tis C U S h 1.h,;Xt'rilHl ('(JJ''''II BIC:- d 4ł

llt';J:I'rilHl hi.fpitJ~('O!i/Qtll C U s. h ~I r O d U VriJcuilNl miMt:hł4'IIN~ri Finl 17ii"if;;',1JO. p)'~m .. u d'Orb

[;,'iKl!r;1fO unUiSlr;Qtll R e u n

H"pl<;,uiIl4 OOItOIl;l!n.ł;J (F o r n,l A~lłltłX('j'inll iJ/l):ulu511 I WIJU Tri/a,.illa Mad;'; (' u s. h BitNbllltlXtllerina ,'eticlIJatll Cush, DiJ('orb;1 plat)'nmpJrala (R e u ss) YtJ/rllliHt'I';Q complal14lu Id'Orb.) CJj'roiuilUl nl'nsnldalli 81"012- GJ'roitli"n ·",Mam lf o ^{r b,}

(pn"i/h', hllilllili~::,.,,; (d'Orb,1 Epl1ltll/n (l,'(lc-,'U"'IIIJ (Karr,) f.."tu'Jlilln \du·dha ... , łll'Orb,' Epc)ll(d,~ fpil'lUlI... l li C z"

Epomdl'\ umhmmllls ł Reu~5' Rotu/in hl/.U""'; C li S h, et Cli h Rat!l/ill ht'l't'Ol'ii l

ROIu/jQ \/dltulł Reuss EpislI)}lIittu t'h'Runs (d'Orb,J SipbllJJillll ,""""UD C'ush (u",.,.h mll"h-uJu.' ł Ficht. CI Mollł ,J.)./l'/'~~~'J'ill,' pltuwI'his d'Orb ."mphiM".:tinn Im/"lullOłł'h-:i Bieda

KwarteJ.n:lk Geo1og1czny - 9

;;'~;jJil;;~iaa~:;~ ;aI:o=;:~\!n::P:ł :a:aIi~I=~ !~§~~~!~~~ E

... -

^'~

... - - -

_{- - - r -}

- --

- - - - i -

- --

f

-:..---:=...~I-

-- - - - . -

-

--

-

--

- - - ~ ~~f-- - - -

- 1 - = - -

-~-- -" ~

f---.-a- - = ~ -

f--__

i - - -

"f - - = - - - - - ~~~-~-~I-=- ~~

---

^~---

- -

I- - - - -~ = ~":"':".~

I-- ---"' _-

... -

^i---~-._

_...

_-

...

I- - - -

-

1-"'--

---~

----

---

^...

--

^{LII ~łI •} _{- - -}

-_~-_a""::'" _-=~

-- -

--

Fig. l b

130

MIKROFAUNA

B",Ir)'''iplum 'I"'.

Hllp!t,pl"·ux"i"h/,.,, .. fl

.rp;;'(lpl('(·ltf{"'";IIt~ ,'fII'muftl ,"r o r h. J

Sp;mpl"c',ammi"" 'fC'uli;:t'ru ł. " lo: / ...

.\';pA"'f!X''''fII';1I ",,,pina'" ł.Ul'/ k Tfx,,,'ur;n "bbr'-"Iutu ,j'Orh

T('xt"l"r;" a~l-:l"r;"u",!i d'O,'''' Tt'xlul"r;1l qrnmu ,rOrh 1,...'(II(I"r;u ".I!.r:l"tintmv ,rit"'1:"/I,,.; .• Fr, BiJr,""t',';ntl IImfo,rudll u'Oro V"{I'tt!iml ,'tlpI'c'"I".'i d' O r h ,'"II."lhltl pl'nl/Ulllla f H;J!),(,:hł 1:1U:I','dlll hrrtll.l'll('u,ch I

.l/"rt;'wtt"ł·lJu nllmn"II;' Ilr Or h •

"'"""(''';('11" hrIlf/J'; 1(' "' !I l' ł, "

Kurrllrid/u /:IlHllrl';łHJiJt'.' I .. ,HU' Quinq",·t"wlintl fl/.:;:flainum .1' () I h Qu;nquł'/n..,dilllJ akllł'f'jlllHl ,I'Oro Q"inqlll:It"'"Ii"u huJl!nł!n·d.' d'Orh QllinqHt'llx'IIHn" 'amarc'ki",," d',?' h

Quinqlll."łn.:fllinu /''''1:;''fI\IrU ~r O r h Spimlf/('IIli"u 1":"r~.U'1I lI'Orb Spi,."I",'"I;1I(1 "Xt'III'ula d~Orh Spir,,/r"'ulinlf "!lmi.n;;,"u R l! u .. ~ Sil:nwilillll Ił'm,;, 1('/1/1 SiXIn"ilina Ij(·/rI,,,nhł.'rgftr, '.i II \I

Trilomli"" nm.'wbr;nu ll·Orb.

P)'I"J{O lu,."I" Id'Orh.) ł'}'rxo .. implł!X Id·Orh.) Rabu"/.\ rllkur ll.1 Robu/II.\ d~'I'idi I ForEl.1 Robll/u\ CII/rru"u Monll Nobil"" .ł'('hinutu\ IlI'Orb.) Rohllh,., Intwnolu.\ tt1"Orh I Robtll",( nUlm,-I/iK<,ru., I K~' r I )

R"bulu\ ",'bit'/lluri.\' Id'Orh, Robulm ""N".r I Fll'h, ':1 ~ulll R(}hul,,~ ,p ,fraglllcnt} I ł.-elll""u/;'," \('s'p"n." S C ł!

Plunulu,'i" tli/lilie-u ~~:""'UI'''''UU \':I!o ,

'tfurx;nllliull b('hm, R c li ~!' .\.fu,'/.!;'",linll .I:Jub~·u d'O'rh .'f,far/:;nulinu hinutu. ,J" O r h .... 'a!·/.:'j,"'li,:t .• p.\i\ (" .. tlum (U' O r h.1 O('nrnliml c'"",,,,uni\ d'Orh Dl!mulinu ,''''',m','' :-...: c li.!!

O"II,uliml ",'I'uhrllli, 'Ha "\,,."11.) .\IOJMIII''-'' ',lIilli.\ ,1'O,'h Smlo.yar;a IImhiJ:łHl Nc li g Nllt/milna "i~pillu d'Oro. ,voti(Jfurill 1""I:;.\('ul(l d"Orb NOI/flWII';U ,mllni/i.\· S II \' . .

'VoJluurill p~rI',.r~," ':it; h \\' iI g

!VOJOJUI';U pJ','"Itl II'Orb :VoJO.'tar;R j'ltdi, lI"Orb lVodosaria \(·ulun.\ Bal!'>cll /VoJo.'iur;u ""lmulit"Nla Schwug.

PuuJoKland"UlUJ l'tltr",Ja," f Reu!'ls) Suru't.'t·narit4 sp

LhrNulina ,",WalU d'Orb IIlJliln"lillG 't'I:Unl~;' I L' Frmu/kll/III't"· "11 UI!:lna 1"~XUROIłll \VIII LURi!ml ,triat" d' O r b lAx~1HI mkal" Wid", ci JOle Gu""li"a ;/'''''K"llIr;.\· Id'Orb ) GlobltłilHl ~ih"" d' O r b.

D;mOl'phillll I'ariubilis (N e u g.) GlllnJ,,1i1Hl lu~riJ:at(l d' O r b :

Von;oll h""I.'U""~" Id·Orb., . VaRion formm'um ł S'c g.. ł

.VO";();ł ~,.tlłm.\'lm;"j'd-Orb.)

1i;::":!I;;~ii;;;!(i1l E Q~~lHIH"~: QUl:;;Uilq llU!!l!::~t!l ,

..

-

----

^~

-

^~-

----~ - - - -

..

. - - - -"=-t-=

1-- f---

I---

---i'~ _

-p....-~---... - -

I-=- - - - ~~ - - .... _,-~~""~- f - - - --"- - - -

--- -

-.

+= -

-~- -

Fig, l C

Miocen w Lękach Dolnych 131 yby to gatunki: Nonion granosum (d'O rb.), N. scaphum (F i c h t. et VI o 11), Elphidium aculeatum (d'O rb.), E. advenum (C u s h.), E. minutum CR e u s s). Spostrzeżenie to natomiast nie dotyczy gatunków: Elphidium

cri.ępum (L.), E. fichtelianum (d'O rb.), E. mace Ilum (F i c h t. et M () 11), a zwłaszcza gatu:n.lru Nonion pompilioides (~ic h t. et M o 11.), który naj- liczniej występuje właśnie w większych głębokościach, od 82 do 109 m.

Jedyny przedstawiciel. rodziny Camerinidae, mianowicie ·gatunek Heterostegina costata dCO t b. jest ograniczony w swym występowaniu

niemal wyłącznie do głębokości od 62 do 100 m. Na odcinku od 91 do 98 m pojawia się on dość licznie, a nawet masowo. Powyżej 62 m zjawia

się tylko trzy razy i to w pojedynczych okazach.

Borelis melo (F i c h t. et M o 11) z rodziny Alveolinellidae jest również

jednym z charakterystycznych gatunków "przewodnich". Zjawia się na

głębokości od 64 do 98 m.

Rodzina Heterohelicidae charakteryzuje się masowym występowaniem

nodogenerin, od głębokości 96 m w dół [Nodogenerina consobrina (d'O r b), N. neudorfensis (T o u 1 a), N. scripta (d'O r b.)] oraz wybitnym ubóstwem swych przedstawicieli na głębokości mniejszej niż 61 m.

Rodzina Buliminidae jest jedną z naj liczniej reprezentowanych rodzin w całym profilu. Duże bogactwo trzech gatunków bulimin: Bulimina acu~

leata porrecta L u c z k., B. elongata dCO r b:, B. gibba F o r n., występują­

cych masowo w strefie od 37 do 81 m, odsuwa nieco na dalszy plan inne formy, należące do tej samej rodziny. Ogólnie można powiedzieć, że jedne gatunki tej rodziny charakterystyczne są dla górnych odcinków profilu, inne znów osiągają maksimum swego rozwoju na większych głębokoś­

ciach, głównie poniżej 100 m. Do kategorii gatunków, których występo­

wanie ilościowe ku dołowi stopniowo ·maleje (opr!Scz Wymienionych wy-

żej gatunków bulimin), należą: Bulimina affinis dCO rb., Boli'dna sp. aff.

bc'yrichi (R e u s s), Bolivina dilatata R e u s s, Uvigerina asperula C z j

z

^{e k,} U. costata B i e d a, Angulogerina angtilosa (W i 11.). Do gatun- ków natomiast o ilościowym przebiegu występowania potęgującym się

wraz ze wzrostem głębokości naleiy zaliczyć gatunki: Bulimina inflata S e g., B. striata dCO rb., B. elongata subulata C us h.et P a r k., Bolivina antiqua dCO rb., B. polonica B i e d a, Loxostomum digitale d'O rb., Uvi':' gerina acuminata H o s., U.rńioschwageri F i nI., Hopkinsina bononiensiS (F o r n), Trifarina bradyi C u 8 h.

Rodzinę Ellipsoidinidae reprezentuje tylko jeden gatunek Ellipsola- gena apiculata R e u s s, który w minimalnych ilościach pojawia się na

różnych głębokościach. .

Rodzina Rotaliidae jest bogata zarówno pod względem ilości gatun~

ków, jaki osobników. Należy jednak zauważyć, że wśród bogatszych ga~

tumów jedynIe Rotalia beccari L. odznacza się charakterystycznym prze··

biegiem występowania z powodu powolnego, ale stałego ubytku okazów

Fig. 1, a, b, c, Rozmieszczenie mikrofauny w otworze Lęki Dolne Distribution oi micrófauna in bore-hole Lęki Dolne .

l - 0+5 Ok8lllÓW, 2 - 5+12 okazów, 3 - 12+25 okazów, 4 - 25+50 oltazów. 5 - POnad 50 okazów w próbce

l - 0+5 spec1mens, 2 - 5+12 speclmens, 3 - 15+25 spec1mens, 4 - 25+50 ·spec1mens.

5 - more-than 50 spec1mens in one sample

132 ^W8lIlda PorębSka-szotowa

---~---

ku dołowi; inne gatunki, jak Valvulineria complanata (d'O r b.),Gyroidina neosoldani B r o t Z., Eponides spiratus L u c z k. pojawiają się licznie

wzdłuż całego profilu. Wśród pozostałych form na uwagę zasługują dwa gatunki, występujące tylko na większych głębokościach, a mianowicie:

Rotalia stellata R e u s s i Siphonina tubulosa C u s h. oraz trzy gatunki

pojawiające się wyłącznie poniżej głębOllrości 62 m; Discorbis platyom- phala (R e u s s), Eponides schreibersi (d'O r b.) i Cancris auriculus (Ficht. et Moll).

Asterigerina planorbis dCO rb. z rodziny Amphisteginidae, na przykła­

dzie omawianego profilu, wydaje się należeć do gatunków, których nasi- lenie występowania w miarę wzrastania głębokości maleje. Amfisteginy

natomiast (Amphistegina bohdanowiczi B i e d a, A. lessoni dlO rb., A. radiata (F i c h t. et M o 11) mają tę wspólną cechę, że najczęściej i naj- liczniej zjawiają się w stre~ie od 62 do 100 m głębokości.

Większość przedstawicieli rodziny Cassidulinidae (Ceratobulimina carpatica B i e d a, Cassidulina crassa dlO rb., C. laevigata d'O rb., C. sub'- globosa ^B r a d y), Cassidulinoides bradyi ^(N o r m.) przejalWia najin1:ensyw- niejsze występowanie poniżej 96 m głębokości. Wyjątek pod tym wzglę­

dem stanowi gatunek Cassidulina punetata R e u s s, pojawiający się bar- dzo licznie i masowo w głębokościach od 37 do 80 m, a którego dolną granicą występowania jest głębokość 100 m. Ehrenbergina paciJica C u s h.

jest jedynym gatunkiem o zupełnie niecharakterystycznym przebiegu

występowania.

Z rodziny Chilostomellidae naj liczniej reprezentowane są sferoidiny [Sphaeroidina austriaca d'O rb., S. bulloides d'O rb., S. haueri (C z j z e k),

s.

variabilis R e u s s] przede wszystkim na głębokościach od 62 do 100 m oraz gatunek Pullenia bulloides d'O rb. w granicach głębokości od 82 do 110 m. Ograniczony zasięg występowania mają dwa gatunki: Chilostomella ovoidea R e u s s (od 47 do 94 m) i Allomorphina trigona R e u s s (od 80 do 97 m).

Globigerina bulloides d' O rb., G. rotundata d' O rb., Globigeri- noidites triloba (R e u s s), Orbulina suturalis B r o n. z rodziny Glo- bigerinidae oraz Globorotalia scitula (B r a d y) z rodziny Globorotaliidae

należą do gatunków planktonicznych, pojawiających się na ogół w bardzo

dużych ilościach. W omawianym profilu na uwagę zasługuje dość skromne

występowanie gatunków planktonicznych w pasie od 16,9 do 61 m oraz . masowe . występowanie gatunku Orbulina suturalis B r o n. na głębo-

kośCiach od 82 do 94 m.

Rodzina Anomalinidae reprezentowana jest wyłącznie przez różne ga- tunki cibicidesów, . spośród których Cibicides letkesiensis (F r a n z.) i C. lobatulus ornatus C u s h. wyróżniają się tym, że nie występują poniżej głębokości 100 ID.

Wśród mikrofauny nieotwornicowej należy wymienić: Radiolaria, któ- rych ilość okazów maleje wraz ze wzrostem głębokości, Bryozoa, których

ilvść okazów wzrasta z głębokością, kolce jeżowców o licznym i masowym

występowaniu (ale wyłącznie na większych głębokościach), igły gąbek, pojawiające się w małych ilościach i tylko w górnych partiach do głę­

bokości 80 m, a także otolity o ograniczonym zasięgu występowania

(od głębokości 63 do 119,6 m).

Miocen w Lękach Dolnych 133

---~~

Gatunki fliszpwe, pochodzące z rozmycia warstw starszych, zjaWIaJą się na ogół rzadko; wyjątek pod tym względem stanowi próbka z głębo­

kości 81 m, obfitująca w gatulIliki gómokI"edowe i eoceńskie, jak: Haplo- phragmoides subordicularis (G r z y b.), Spiroplectammin.a spectabilic (G r z y b.), Clavulinoides amorph'U,S (C u s h.), C. gaultin'U,S (M o r.), MarssQ- nella crassa (M ^8J r s s.), Eponides subcandidul'U,S (G

r

z y b.); nieco częstsze występowanie form fliszowych zanotowano również w strefie od 87 do 98 m głębokości.

Duże otwornice z rodzaju Nummulites, znajdujące się na wtórnym

złożu, napotkano czterokrotnie na głębokościach: 41,3 m, 91, 98 i 99 m.

Dokominy przegląd otwornic i ich rozmieszczenia stanowi podstawę do rozpoziomowania mikrofauny w otworze Lęki Dolne.

POZIOMY MIKROFAUNISTYCZNE

A. P o z i o m d o l n y. Już na pierwszy rzut oka wyraźnie zaryso- wuje się bogaty ten poziom na głębokości 100

+

123,3 m. Poziom ten charakteryzuje się zwartym, jednolitYm zespołem, reprezentowanym naj- liczniej przez następujące gatunki:

Spiroplectammina carina ta (d' O rb.) Textularia abbreviata d' O r b.

Quinqueloculina agglutinans d'Q rb.

Quinqueloculina akneria.na d' O r b.

Robulus calcar (L.)

Nodogenerina consobrina (d' O rb.) Nodogenerina neudorfensis (T o u l a) Uvigerina acuminata H o s .

. Uvigerina mioschwageri F i n.

Valvulineria complanata (d' O rb.) Eponides spiratus L u c z k.

Cassidulina crassa d' O r b.

Cassidulina laevigata. d' O r b.

Pullenia bulloides d' O r b .

. Cibicides pseudoungerianus (C u s h.).

Niektóre z tych gatunków na pewnych odcinkach głębokości wystę­

pują masowo (fig. 1). Wśród nich jednak na specjalną uwagę zasługują:

Spiroplectamrnina carina ta (d' O rb.), Textularia abbreviata d' O r b.

i Robulus calcar (L.).

Spośród form planktonicznych Globigerina bulloides . d' O rb., Glo- bigerinoides triloba (R e u s s) i Globorotalia scitula (B r a d y) również pojawiają się bardzo licznie, ale nie stanowią "tła" mikrofauny.

Oprócz gatunków licznie występujących, należy wymienić gatunki ty- powe dla opisywanego zespołu, znacznie skromniej reprezentowane:

Textularia agglutinansd'O r b;

Textularia gra.men d' O rb.

Quinqueloculina larnarckiana d' O r b.

134

~110

~t2D

lit

Wanda Porębskia-.9zxJtowa

EJz EJ3

Fig. 2. Zespół gatunków w otw01'ze Lęki Dolne o charakterystycznym przebiegu

występowania

Assemblage of species in bore-hole Lęki Dolne, showing a characleristic order in theiroccurrence

1 - 0+5 okazów, 2 - ' 5+12 okazów, 3 - ' 12+ 25 okazów, 4 - 25+50 okazów, 5' - ponad

50 okazów w prÓbce ,

l - 0+5 speclmens, 2 - 5+12 speclmens.3 - 12+25 speclmens, 4 - 25+50 speclmens,

. 5 - more thAn 50 speclmensin one sample .

Quinąueloculina longirostra d' O r b:

Spiroloculina depressa d' O r b . . Spiroloculina excavata d' O rb.

Sigmoilina 8chlumbergeri S i 1 v.

Robulus cultratUIł M O n t f.

Robulus echinatus (d' O rb.) Robulus inornatus (d; O rb.) . Planularia antilea ostraviensis V a

s.

Marginulina behmi R e u s s.·

Miocen w Lękach Dolnych 135

~

I~ ~ l! gi~ ^{~ I~}

I~~ ^~ll~~ _"~I~ ~Ił~'"

^~.~

^{~j :~]}

^{1~ld !g}

^{r~l~ ~}

^I"~

^{i~ .~ i~!}

^.

^I"j li ^~Ij _I~ł ^{~ II ~Ii!j Ijl11}

11~

^I~

^{I~ !~} jil~ ^{~I~ ~.~ ł}

^{I.~ .~}

^i;l~ i~ _Ił ^{I~~ I~} Iii ^I!~

^t~

^lłl·~]

!·~ I~ ! ił Ił I~ l'li

^.~

_l~ ^{ł'~ I .}

^{~ .~}

^{; i I~ I~ ~} _.~ ^{iii] Ij:~ ~I] Il~}

^I~I~

^1·0..~

l ^{~ I;}

^':I~I~

^Il~

jł!11~

^I~·

^~Iłł

^{~ ~}

1 ~lł ^]11

^I.~

¹¹¹¹

^{I~ ';:}

^{ill· ill}

,

11 . ~ ^{~I~ l] ~} i ^{I~ 11 11~ ~!1}

o.!łi

~IO ^~

~IO

== ₌

~..,

;;;

bJO ^~

~,.,

~eo . . .

~iO

!Joo

~o

~lD l .. lIL

-

Fig. 3. Zespół gatunków w otworze Lęki Dolne o ograniczonym występowaniu

Assemblage of species in bore-hole Lęki Dolne showmg restricted in their occurrence

Marginulina glabra d' O rb.

Marginulina hirsuta d' O r b.

Dentalina communis d' O r b . . Nodosaria affinis d' O r b.

Lingulina costata d' O r b.

Dimorphina variabilis (N e u g.).

Bulimina elongata subulata C u s h. et P ark.

Bolivina antiqua d' O rb.

Loxostomum digitale d' O r b.

Trifarina bradyi C u s h . . Eponides 8chreibersi (d'·O r b,)

Cancris auriculus (F i c h t. et M o 11).

Znaczna Większość wymienionych gatunków została podana w celu uwypuklenia znaczenia, jakie dla omawianego zespołu mają przedstaWi ..

136 ^Waaida PorębSika-8ootowa

ciele rodzin Textulariidae, Miliolidae i Lagenidae. Na uwagę zasługuje bardzo ograniczone występowanie gatunków z rodzaju Planularia oraz brak gatunków Vaginulina legumen (L.), Planulina wuellerstorfi S c h wag. i Pleurostomella alternans S c h wag.

B. P o z i o m ś r o d k o w y. Wyższa część profilu występująca na

głębokości 81

+

100 m przedstawia się pod względem mikrofaunistycznym nieco zawile. Odnajdujemy tu ślady.trzech zespołów mikrofaunistycznych~

a) ^zespołu, w którym główną rolę odgrywa gatunek Heterostegina costata d' O r b. i towarzyszące mu amfisteginy, b) zespołu z masowym występo­

waniem gatunku Orbulina suturalis B r o n. i innych otwornic plankto- nicznych oraz z licznymi formami Lagenidae (m. in. Vaginu~ina legumen.

[L.]) i wreszcie c) zespołu właściwego dla poziomu wyższego, tj. poziomu g6rnego, reprezentowanego tu przez gatunki: Bulimina aculeata porrecta L u c z k., Cassidulina punctata R e u s s, Cibicides boueanus crassus L u c z k., Cibicides lobatulus ornatus C u s h.

Miąższość poziomu środkowego wynosi 19 m. Przypuszczalnie zacho-

dziły tu znaczne rozmycia, których efektem jest ten poziom szczątkowy.

Przemawiałyby za tym liczne rozmycia okruchów fliszowych, zdarzające się najczęściej właśnie w granicach opisywanego poziomu.

Do gatunków występujących naj liczniej w tym poziomie należą:

Karreriella bradyi (C u s h.) Karreriella gaudryinoides (F o r n.) Sigmoilina tenuis (C z j z e k)

Nonion pompilioides (F i c h t. et M o 11) Heterostegina costata d' O r b.

BuZimina inflata S e g.

Bulimina striata d' O r b.

Bolivin-a dilatata R e u s s Bolivina polonica B i e d a Epistomin-a elegans (d' O rb.)

Amphistegina radiata (F i c h t. et M o 11) Ceratobulimin-a carpatica B i e d a

Cassidulina subglobosa B r a d y Cassidulinoides bradyi (N o r m.) Sphaeroidina austriaca d' O r b.

Sphaeroidin-a bulloides d' O r b.

Globigerina rotundata d' Q

r

b.

Orbulin-a suturalis B r o n.

Z innych gatunków na uwagę zasługują:

Bigenerina nodosaria d' O r b.

Vulvulina capreolus ·d' O r b.

Vulvulina pennatula (B a t s c h.) Eggerella bradyi (C u s h.)

Marlinotiella communis (d' O rb.) Pyrg o lunula (d' O rb.)

Pyrgo simplex (d' O rb.) Nodósaria ambigua N e u g.

Nodosaria pei'versa. S c h wag.

ł

Miocen

^w Lękach Do~ch

Vaginulina legumen (L.)

Borelis me lo (F i c h t. et M o 11) PlectofrondicUlaria digitalis (N e u g.) '. Allomorphina trigona R e

u

^{s s}

Chilostomella ovoidea R e u s s.

137

C. p o z i o m gór n y ros.tal wyodrębniony lIla podstawie charaktery- 5\tycznego zespołu mikrofauny na głębokości 16,9+81 m. Poziom ten moż..;.

na podzielić na dwie części: część niższą od 61 do 81 m z bogatą inikrO"'"

fauną i część wyższą, na głębokości od 16,9 do 61 m, z mikro:f.aIUną stopnio- wo ku górze ubożejącą. Najbardziej typową cechą zespołu mikrofauny poziomu górnego są buliminy, a wśród nich następujące gatunki:

Bulimina aculeata d' O r b.

Bulimina aculeata porrecta L u c z k.

Bulimina elongata d' O r b . . Bulimina gibba F o r n.

Bulimina aculeata porrecta L u c z k. oraz Bulimina elongata d' O r b.

występują masowo. Ponadto licznie reprezentowane są gatunki:

N onion pompilioides (F i c h t. et M o 11) Valvulineria cornplanata (d' O rb.) Eponides spiratus L u c z k.

Cassidulina punctata R e u s s Globigerina bulloides d' O r b.

Globigerinoides triloba (R e u s s) Globorotalia scitula (B r a d y) Cibicides lobatulus ornatus

e

^{u s h.}

Do form, pojawiających się w mniejszych ilościach, lecz charakte- rystycznych dla tego zespołu, należą:

Nonion granosum (d' O rb.) Elphidium aculeatum (d' O rb.) Elphidium advenum (eu s h.) Bolivina sp. aff. beyrichi (R e u s s) Uvigerina asperula

e

^{z j z e k .}

Uvigerina costata B i e d a

Uvigerina hi3pido-costata C u s h. et T o d d Angulogerinaangulosa (Will.)

Rotalia stellata R e u s s . Siphonina tubulosa

e

u s h.

AsterigerinCi planorbis d' O r b.

Sphaeroidina bulloides d' O r b.

Cibicides boueanuscrassus L u c z k.

Cibicides letkesiensis. (F r an z.)

. Wainą cechą mikrofauny części wyższej poziomu·g6mego (16,9+61 m) jest wybitne ubóstwo przedstawicieli Lagenidae oraz wyraźny ubytek otwornic planktonicznych. W części niższej (61+81 m) poziomu daje się

138 ^Wam,da Porębska-szotowa

zauważyć przenikanie obcych zespołowi gatunków, pochodzących z warstw dolnych.

Gatunek Rotalia becearii L., który na ogół w całym profilu nie jest bogato reprezentowany; w zespole poziomu górnego występuje w iloś-

ciach maksymalnych. .

Elfidia, wYstępujące również w warstwach dolnych, mają dominujące znaczenie w zespole warstw górnych. Oprócz wymienionych wyżej ga- tunków - Elphidium aculeattim (d' O r b.) i Elphidium advenum (C u s h.)

pojawiają się:

E]phic!ium antoninum (d' O rb.) Elphidium crispum (L.)

Elphidium fichtelianum (d' O rb.) Elphidium flexuosum (d' O rb.)

Elphidium maceIlum· (F i c h t. et M o 11.) Elphidium minttt1Lm (R e u s s)

Na osobną wzmiankę zasług1,lje wys~ępowanie radiolarii i pteropodów z· rodzaju Spirialis. Radiolarie są w ogóle dość pospolite w próbkach po- ziomu górnego. Liczniej jednak występują w jego części wyższej

(16,9 -:- 61 m). Spirialisy natomiast w większych ilośCiach zjawiają się wyłącznie na głębokościach 79 i 80 m.

EKOLOGIA

Liczne występowanie gatunków z rodziny Textulariidae i Miliolidae w zespole mikrofauny poziomu dolnego (100 -:- 123,3 m) otworu Lęki

Dolne wskazuje na płytką i cieplą wodę ówczesnego basenu sedymenta- cyjnego. Gatunki wymienionych rodzin rozwijają się najlepiej w wodach o maksymalnej głębokości do 100 m, o temperaturze 20 --:- 27°C (R. D.

Norton, 1930; F. B. Phleger, F. L. Parker, 1951). Quinqueloculina agglu- tinans d' O rb. jest pospolita w wodzie o głębokości nie większej niż

30 m. Gatunek Quinqueloculina lamarckiana d'O r b. mnotoW"alIlO w Za- toce Meksykańskiej na głębokości od 2 do 11 m. Podobnie Textularia

aggZutińans d' O rb. jest formą najczęściej spotykaną w strefie wód o głębokości mniej więcej od 10 do 100 m. Również masowo wystę­

pujący w omawianym poziomie otworu Lęki Dolne RobuZuscalcar (L.) z rodziny Lagenidae może być wskaźnikiem płytkiej wody; w odróżnieniu

bowiem od innych robulusów, które są pospolite na głębokościach około

100 m, ten gatunek wyjątkowo można spotkać już na głębokości 8 m.

Rodzina Lagenidae w poziomie dolnym jest licznie reprezentowana pod

względem ilości gatunków, ale dość ubogo pod względem ilości osobników [z wyjątkiem gatunku RobuZus calcar (L.)}. Gatunki planktoniczne, jak już

wspomniano w poprzednim rozdziale, mimo że pojawiaj~ się licznie, nie

mają w tym poziomie dominującego znaczenia. Występowanie niezbyt obfite zarówno lagenidów, jak i gatunków planktonicznych, wskazuje

rÓWI\ież na raczej płytką wodę. Potwierdza to także forma Loxostomum (I..oxostomum digitaZe d' O r b.) z rodżiny Buliminidae, znana z płytkich przybrzeżnych wód, która pojawia się niemal wyłącznie w poziomie dolnym.

Miocen w Lękach Dolnych l!i9

Analizując profil mikrofaunistyczny w kierllnku ku górze, obserWu- jemy w ramach tego samego jeszcze poziomu stopniowy ubytek textu1arii i quinquelokulin. Zjawiają się natomiast większe ilości uvigerin, pulenii i cassidulin. GatuIUd Cassidulina crassa d' O rb., Cassidulina laevigata d' O rb., Pullenia bulloides d' O rb. i Uvigerina (div. sp.) występują

raczej w wodach głębszych, od 90 m w głąb. Świadczyłoby to więc

o pewnym pogłębieniu się basenu. .

Obserwacja stosunków ekologicznych w poziomie środkowym

(81+100 m) potwierdza ogólne . uwagi podane w rozdziale poprzednim,

że mikrofauna jest tu wymieszana. Oprócz otwornic, żyjących w płytkich ciepłych wodach, z rodzaju Heterostegina, Borelis, Amphistegina, wystę-

. pują gatunki o bardziej głębokomorskim charakterze, jak Karreriella bradyi . (C u s h.), K. gaudryinoides (F o r n.), Buliminci inflata S e g., Nonion pompilioides (F i c h t. et. M o 11), Vaginulina legumen (L.), Eponides umbonatus (R e u ss) orw; ,różne gatum!ki z 'I"Odzaju Sphae- roidina. Na odcinku 82+87 m masowo pojawiają się orbu1lny (Orbulina suturalis B r o n.), wymagające do swego rozwoju wód o normalnym stopniu zasolenia.

Poziom górny w porównaniu z poziomem dolnym charaktery2uje ^się bardzo wyraźnym ubytkiem przedstawicieli rodzin Textulariidae, Milioli- dae, Lagenidae oraz stopniowym ubożeniem gatunków planktonicznych, a wśród nich kompletnym niemal zanikaniem orbulin. Swiadczyłoby to

więc o jakiejś zasadniczej zmianie stosunków ekologicznych. Masowe po- jawienie się bulimin, żyjących w głębszych i chłodniejszych wodach, przy

jednocześnie dość licznym występowaniu elfidiów, Rotalia becearii L.

i Nonion scaphum (F i c h t. et M o 11) znanych. ze stref przybrzeżnych, mogłoby wskazywać na wodę niezbyt głęboką, mało zasoloną, ale znacz- nie chłodniejszą od tej, w której osadziły się utwory poziomu dolnego.

Wydaje się bowiem, że nie głębokość. lecz temperatura wody uwarun-

kowały rozwój bulimin w tej strefie. O nieżbyt dużej głębokości basenu w tym okresie świadczą ponadto pospolite tu gatunki płytkowodne Angu- logerina angulosa (W i 11.) i Asterigerina planorbis d'O r b.

Ubożenie mikrofauny VI wyższej części poziomu górnego jest prawdo- podobnie wynikiem powolnego spłycania się basenu i zwiększenia

w związku z tym wpływu wód lądowych.

, Ogólnie można powiedzieć, że bogata, urozmaicona i normalnie wy-

kształcona mikrofaurua otworu ^Lęki Dolne, świadcząca o czystej, odpo- wiednio naświetlonej i dobrze przewietrzanej wodzie, w której żyła"

rozwijała się na obszarze strefy nerytycznej.

STRATYGRAFIA

Brak poziomu 'z osadami chemicznymi utrudnia skorelowanie profilu otworu ^Lęki Dolne z innymi profilami. W ^każdym razie wyróżnione dwa zasadnicze zespoły mikrofaUnistyczne odpowiadają dwom różnym pod

względem wiekowym poziomom.

Zespół poziomu dolnego (100-:-123,3 m) z charakterystycznym wystę­

powaniem spiroplektamin, textularii, quinquelokulin, gatunku Robulus calcar (L.), nodogenerin ^()!I'B.IZ z nielicz:nym st.oBunkxJWo pojaWieniem się ga- tunków planktoniCznych,; a

w·

szczegóklJości orbulin, rómi się od' 2iespolu,