Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
MRR w ciągu ostatnich kilku lat stała się w Polsce metodą stosowaną powszechnie podczas zajęć z dziećmi.
Urzekająca prostotą, naturalnością i uniwersalnością swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim temu, że w gruncie rzeczy jest to system ćwiczeń – zabaw - relacji.
Metoda została stworzona przez Weronikę Sherborne, angielską nauczycielką tańca i ruchu, w oparciu o wczesnodziecięce zabawy rodziców z dziećmi. Stosowana jest przede wszystkim w celu wspomagania rozwoju psychoruchowego dzieci, rozwijania sfery emocjonalno-społecznej oraz świadomości samego siebie i innych osób za pomocą ruchu, w terapii osób niepełnosprawnych intelektualnie i fizycznie /możliwości korzystania z niej są praktycznie nieograniczone/. W. Sherborne jest uczennicą i kontynuatorką teorii Labana.
Zajęcia prowadzone tą metodą mogą być organizowane indywidualnie oraz grupowo. Grupa nie powinna być jednak większa niż 6-14 dzieci. Wiek dzieci nie jest ograniczony, gdy dzieci są zróżnicowane wiekowo może to podnieść aspekt terapeutyczny zajęć, dzięki przełamywaniu zahamowań w kontakcie ze starszymi dziećmi. Ważne jest jednak, aby zapewnić każdemu uczestnikowi partnera, którym może być rówieśnik, starsze dziecko lub rodzic. Podczas pracy z dziećmi głęboko zaburzonymi możemy wykorzystać jako partnerów dzieci starsze, o mniejszych deficytach. Zajęcia powinny
odbywać się systematycznie/minimum raz w tygodniu przez 1 godzinę/.
Ćwiczenia mogą odbywać się w prawie każdych warunkach, trzeba jedynie zadbać o odpowiednią przestrzeń umożliwiającą ruch, a także do niektórych ćwiczeń potrzebne są materace i koce.
Przykładowa struktura zajęć:
Podstawowa sekwencja Planowane do realizacji ćwiczenia i relacje Powitanie grupy Piosenka „Witaj”
Witaj ... (imię dziecka), witaj (imię dziecka). Jak się masz, jak się masz? Wszyscy cię witamy, Wszyscy cię kochamy. Bądź wśród nas, bądź wśród nas. /Wszyscy chwytają się za ręce, tworząc krąg/.
Ćwiczenia świadomości osoby, schematu ciała i otaczającej przestrzeni:
kołysanie się,
przechodzenie przez tunele,
przewracanie się,
pełzanie i czołganie się,
Ćwiczenia rozwijające świadomość osoby
Fotelik (D: dorosły siedzi z nogami wyprostowanymi, obejmując rękoma siedzące przed nim dziecko, Dz:
dziecko siedzi na udach i podudziach dorosłego, odwrócone do niego plecami, R: obejmowanie i kołysanie dziecka;) Powitanie paluszkami (D i Dz: wszyscy
siedzą w kole, dzieci na przemian z dorosłymi, R: pochylając się do środka
Korzyści płynące ze stosowania
metody
daje radość, wyzwala zaangażowanie, daje możliwość zaspokojenia własnych potrzeb, daje pewność siebie,
zbliża do siebie uczestników zajęć, daje radość z działania w grupie, daje poczucie partnerstwa, jest próbą pokonania własnych zahamowań wynikających z uprzednich doświadczeń
daje pozytywne odczucie w kontakcie z innym człowiekiem, wyzwala swobodę zachowań i naturalność ,daje okazję do rozładowania energii.
poklepywanie,
wzajemne uściski,
przechodzenie nad i pod osobami,
obejmowanie,
wskazywanie części ciała,
naśladowanie partnera,
czworakowanie,
spacerowanie,
masowanie (opukiwanie, głaskanie, uciskanie, klepanie itp.);
koła, wszyscy witają się ze sobą paluszkami rąk i całymi dłońmi;)
Powitanie się paluszkami – stopami (D i Dz : cała grupa siedzi w kole, trzymając się za ręce, R: wszyscy witają się ze sobą paluszkami stóp:;)
Iskierka;
Iskierka-meksykańska fala;
Iskierka (w pozycji leżącej na brzuchu);
Ćwiczenia kształtujące świadomość schematu ciała
Moje-Twoje (D i Dz: wszyscy znajdują się w pozycji siedzącej , R: nazywanie przez dzieci różnych części ciała i jednoczesne wykonywanie konkretnego ruchu, np.
uderzanie stopami o podłogę, przeliczanie palców, poklepywanie brzucha;)
Wystukiwanie rytmu (D i Dz: wszyscy leżą w rozsypce na podłodze, R: jedna osoba wystukuje dowolny rytm wybraną przez siebie częścią ciała, np.klaskanie, uderzanie dłoni o uda itp.;)
Koncert- gra na plecach (D: klęczy obok leżącego na podłodze dziecka, Dz: leży na brzuchu na podłodze, R: dorośli grają palcami na plecach dzieci;)
Świadomość kolan (wszyscy przyjmują pozycję siedzącą, R: poklepywanie, masowanie, stukanie łokciami o kolana;) Ruchoma podłoga ( D: kilkoro dorosłych leży na brzuchu na podłodze obok siebie, Dz: ustawiają się z jednej strony leżącej grupy osób, R: dzieci przeczołgują się po dolnej stronie pleców, po pośladkach i udach leżących;)
Ruchoma podłoga II (D: kilkoro dorosłych leży obok siebie, na brzuchu na podłodze, Dz: jedno dziecko leży na brzuchu na powierzchni utworzonej z pleców leżących dorosłych, R: na sygnał wszystkie osoby leżące przetaczają się powoli, przez to samo ramię;)
Ćwiczenia kształtujące świadomość przestrzeni
Przeciąganie się (D i Dz leżą na plecach w rozsypce na podłodze, R: przeciąganie się, każdy próbuje zając jak najwięcej miejsca na podłodze, a potem na sygnał prowadzącego, kuli się jak najmocniej, aby zająć jak najmniejszą przestrzeń;) Bączek (D i Dz: wszyscy siedzą na
podłodze z nogami ugiętymi w kolanach
i lekko uniesionymi, R: odpychając się rękoma, każdy próbuje samodzielnie obracać się w miejscu wokół własnej osi;)
Wiatraczek (D i Dz: wszyscy leżą na brzuchu na podłodze z nogami ugiętymi w kolanach, R: odpychając się rękoma, każdy próbuje obracać się na brzuchu wokół własnej osi;)
Turlanie się;
Małe tunele;
Spacery (D i Dz, wszyscy stojąc tworzą pary, R: spacerowanie osobno, a potem z partnerem do przodu, do tyłu, w prawo, w lewo, chodzenie dużymi krokami, podskakiwanie itp.,)
Ćwiczenia oparte na relacji z „Z”:
obejmowanie
kołysanie
przechodzenie przez domki,
bujanie,
podtrzymywanie,
turlanie,
pełzanie,
ciąganie,
balansowanie,
wzajemne uściski,
huśtanie,
przechodzenie nad i pod osobami,
przenoszenie innych osób;
Fotelik;
Leżanka (D: leży na plecach na podłodze, Dz: leży brzuchem na brzuchu dorosłego, twarze partnerów zwrócone są do siebie, R: obejmowanie o kołysanie dziecka;)
Rolowanie na nogach dorosłego,
Masażyki –pisarzyki (D: siedzi na podłodze z wyprostowanymi nogami, Dz: leży brzuchem na udach dorosłego, R: dorosły masuje plecy dziecka, lekko opukuje je palcami, rysuje lub pisze;)
Wycieraczka;
Małpka (D: wykonuje klęk podparty, Dz: leży na plecach na podłodze, jego twarz znajduje się na wysokości dorosłego, R: dorosły pochyla się nad dzieckiem, tak aby ono mocno mogło go objąć. Następnie lekko kołysze dziecko, próbuje poruszać się z nim po Sali;) Huśtawka;
Mały tunel;
Mały samolot (D: leży na plecach na podłodze, z nogami ugiętymi w kolanach, Dz: leży brzuchem na podudziach dorosłego, trzyma go za ręce, R: trzymając dziecko za ręce, ruchem nóg unosi je w górę i lekko kołysze;).
Ćwiczenia oparte na relacji
„przeciwko”:
opieranie się,
zapieranie się,
popychanie i odpychanie,
przepychanie się,
przyklejanie się do podłoża,
wyczołgiwanie się,
naciskanie i zaciskanie,
Spychacz (D: siedzi w rozkroku na podłodze, Dz: siedzi w rozkroku na podłodze, odwrócone plecami do dorosłego, R: dorosły przesuwa dziecko do przodu po podłodze, odpychając się nogami i rękoma od podłoża);
Przetaczanie (D: klęczy obok leżącego na podłodze dziecka, Dz: leży na plecach na podłodze, R: dorosły próbuje przetoczyć leżące dziecko na brzuch i z powrotem na plecy);
Paczka (D: klęczy naprzeciwko dziecka, Dz: siedzi skulone na podłodze, mocno ściska ręce i nogi, układem ciała przypominając paczkę, R: dorosły
turlanie i toczenie się,
powstrzymywanie partnera;
próbuje ”rozpakować” paczkę, z wyczuciem odciągając ręce i nogi dziecka);
Kłoda (D: leży na brzuchu na podłodze, Dz: leży brzuchem na plecach dorosłego, przygniatając go do podłogi, R: dorosły próbuje wydostać się spod leżącego na nim dziecka/dzieci);
Kula u nogi (D: stoi w lekkim rozkroku, Dz: siada przy nodze partnera, obejmuje ją rękoma i nogami, mocno się jej trzyma, R: dorosły próbuje poruszać się po sali z dzieckiem u nogi);
Kto Kogo? (D: stoi obok dziecka, opierając się biodrem o jego biodro, Dz: stoi bokiem do dorosłego, R:
partnerzy-nie odrywając stóp od podłogi -„mocują się ze sobą”, próbują przepychać się nawzajem);
Ćwiczenia oparte na relacji
„razem”:
opieranie się o partnera,
przyciąganie,
podpieranie’
balansowanie,
podnoszenie,
trzymanie,
współdziałanie partnerów,
wzajemne uściski,
obejmowanie
ciągnięcie,
naśladowanie partnera,
masowanie,
poklepywanie
Rowerek;
Tunel;
Lustro (D: siedzi na podłodze w lekkim rozkroku, zwrócony przodem do dziecka, Dz: siedzi naprzeciw dorosłego, zwrócone do niego przodem, R: dorosły rysuje ręką w powietrzu różne figury lub naśladuje różne czynności, dziecko zaś stara się naśladować ruchy dorosłego);
Razem w kole (D, Dz: wszyscy siedzą w kole, trzymając się za ręce, R: cała grupa kładzie się na brzuchu, potem na plecach, a następnie wstaje, cały czas trzymając się za ręce);
Plecami do siebie (D: siedzi tyłem do dziecka, lekko opierając się o nie plecami, trzymając je pod łokcie, Dz: siedzi tyłem do dorosłego, lekko opierając się o niego plecami, R: partnerzy próbują razem wstawać, a potem siadać);
Masaż grupowy (D: kilkoro dorosłych i dzieci klęczy wokół leżącego dziecka, Dz: leży na brzuchu na podłodze, z rękoma wyciągniętymi wzdłuż tułowia, R:
grupa wykonuje polecenia prowadzącego np.
rozgrzewamy dłonie, pada drobny deszczyk, pada grad, wycieramy leżącego ręcznikiem itp.);
Pożegnanie grupy Ćwiczenia relaksacyjne przy muzyce relaksacyjnej;
Propozycje ćwiczeń z rekwizytem/kocem:
Podróże na kocu,
Naleśniki,
Bujanie w kocu,
Podrzucanie w kocu
Huśtawka ( rolujemy wcześniej koc);
Zabawy z chustą:
Kogo brakuje,
Wywoływanie osób w danym kolorze,
Bieganie z chustą,
Owocowa sałatka,
Rekiny;
Opracowano na podstawie : M. Bogdanowicz, D. Okrzesik „Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne”, Harmonia 2006r.
Dominika Kuźniak, Agata Traczyk, PPP Poddębice