Dlaczego tańczymy?
1. Cele lekcji
a. Wiadomości - różne znaczenia słowa taniec
- sposoby wykorzystania tańca w filmie i literaturze
b. Umiejętności
- analiza i interpretacja różnych tekstów kultury związanych z tańcem - sporządzenie notatki z lekcji
- formułowanie własnych sądów i opinii
2. Metoda i forma pracy
metody praktyczne:
- pogadanka - praca w grupach metody podające:
- wykład
formy pracy:
- zbiorowa - grupowa
3. Środki dydaktyczne
- fragment „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza
- reprodukcja obrazu „Błędne koło” Jacka Malczewskiego
- nagranie piosenki „Niech żyje bal”, wyk. Maryla Rodowicz, sł. A. Osiecka, muz. S. Krajewski - fragment „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego
- wiersz Juliana Tuwima pt. „Grande Valse Brillante“
Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza Przywitanie uczniów.
Sprawdzenie obecności.
Przedstawienie uczniom celów lekcji.
Zapisanie na tablicy tematu lekcji.
b. Faza realizacyjna Nauczyciel zaczyna pogadankę cytatem:
„Taniec jest wyrażeniem za pomocą ruchów ciała (...) tych doznań ludzkich, których nie można oddać słowami ani mimiką” (cyt. Roger Garaudy). Nauczyciel zadaje pytania:
- Czy uczniowie zgadzają się z taką definicją tańca?
- Co według nich definiuje taniec?
- Jakie znają odmiany tańca?
- Dlaczego ludzie tańczą?
- W jakich miejscach ludzie tańczą?
Podsumowanie i krótki wykład nauczyciela: Terpsychora to jedna z dziewięciu muz; muza tańca. Taniec, obok muzyki, malarstwa, architektury, poezji należy do grona tzw. sztuk pięknych. Jego początek jako jednego z rodzajów sztuki można znaleźć w starożytnej Grecji, przede wszystkim w dobie klasycznej (V w. p.n.e.), kiedy to taniec współtworzył wraz z muzyką i poezją triadę sztuk muzycznych, tzw. choreię. Choreia towarzyszyła człowiekowi od początków jego dziejów w chwilach radości, pokoju, zwycięstwa, również klęski, żałoby, smutku. Tańcząc i śpiewając składano dziękczynne ofiary bogom.
Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy.
- Pierwsza z grup otrzymuje reprodukcję obrazu „Błędne koło” Jacka Malczewskiego.
- Druga grupa otrzymuje fragment „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, w którym mowa o tańcu chocholim.
- Trzecia grupa otrzymuje fragment „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, zaczynający się od słów: „Poloneza czas zacząć”.
- Czwarta grupa otrzymuje wiersz Juliana Tuwima pt. „Grande Valse Brillante”.
Każda z grup ma to samo zadanie, które polega na określeniu roli tańca w poszczególnych tekstach kultury.
Nauczyciel włącza piosenkę, którą napisała Agnieszka Osiecka, pt. „Niech żyje bal”.
Pogadanka na temat ujęcia tańca w tym utworze. Przewidywane wnioski: metafora życia jako tańca. „Życie, kochanie trwa tyle, co taniec” – stwierdza autorka, ale zaraz szybko podkreśla, że „na drugi raz nie zaproszą nas wcale...”, dlatego trzeba czerpać z życia pełnymi garściami, nauczyć się wykorzystywać je do końca, ponieważ nic się w nim nie powtórzy. Musimy o tym pamiętać, żeby potem nie rozliczać się ze straconych nadziei i niewykorzystanych szans.
W każdym momencie mamy swoje „carpe diem”.
c. Faza podsumowująca Podsumowanie i ocena działań uczniów.
Sporządzenie notatki z lekcji.
Podziękowanie uczniom za udział w lekcji.
Bibliografia
Skwarczyńska S., Wokół teatru i literatury: studia i szkice, Warszawa 1970, [tu:] Chocholi taniec Wyspiańskiego jako obraz-symbol w języku późniejszej sztuki polskiej, s. 111-147.
Taniec i literatura, pod red. Czaplejewicza E. i Potkańskiego J., Warszawa 2002.
Lange R., O istocie tańca i jego przejawach w kulturze, Kraków 1988.
Załączniki
Zadanie domowe
Napisz na następną lekcję wypracowanie na wybrany temat. Zwróć uwagę na formę pracy.
Pamiętaj, aby zajęła ona ok. jednej strony A4.
1. Czym jest taniec? Odwołaj się do słów Friedricha Wilhelma Nietschego: „Tańca pod żadną postacią nie można wykluczyć z zakresu jakiegokolwiek szlachetnego
kształcenia: tańczyć nogami, ideami, słowami i – czyż trzeba jeszcze dodawać umiejętność tańca piórem?”
2. Motyw tańca w malarstwie, czyli jego symbolika na wybranych przykładach.
