The Key. Wymiana umiejętności, doświadczeń i kontekstu kulturowego. Studium przypadku.

studium

przypadku

The Key. Wymiana umiejętności, doświadczeń i kontekstu kulturowego. Studium przypadku.

Tekst:

Julia Kelsz

Skład i opracowanie graficzne:

Tomasz Racławski

Stowarzyszenie Młodzieży RP Warszawa 2019.

http://www.radamlodziezy.pl

Wydanie pierwsze.

Publikacja została zrealizowana w ramach projektu „Klucz.

Wymiana umiejętności, doświadczeń i kontekstu kulturo- wego” finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus+.

Projekt współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej

„Erasmus+”

geneza

spis treści

geneza

nawiązanie współpracy pierwszy wniosek

przygotowanie

wizyta przygotowawcza

realizacja

ewaluacja

rozpowszechnianie rezultatów

wyzwania

4

7 9

13

19

26

36 39

41

geneza

geneza

O

rganizacje pozarządowe zarządzane przez młodzież oraz pracujące z młodzieżą mają możliwość składania wnio- sków o dofinansowanie realizowanych projektów w ramach sektora „Młodzież” programu Erasmus+. Realizacja takich działań przewidziana jest w ramach trzech wymienionych przez program akcji, charakteryzujących się odrębnymi cela- mi i zasadami (Tabela 1). Akcja 1, w ramach której odbywał się opisywany niżej projekt, dotyczy mobilności młodzieży oraz osób pracujących z młodzieżą.

Numer akcji Nazwa akcji

Akcja 1 Mobilność edukacyjna (Wy-

miany młodzieży i wyjazdy osób pracujących z młodzieżą)

Akcja 2 Współpraca na rzecz innowacji

i wymiany dobrych praktyk (Partnerstwa strategiczne i międzynarodowe inicjatywy młodzieżowe)

Akcja 3 Wsparcie reform w edukacji

(Rozwój polityki młodzieżowej) Tabela 1. Akcje Kluczowe programu Erasmus+ Młodzież

Mobilność osób młodych, czyli wymiany młodzieżowe, to spotkania grup młodych ludzi z co najmniej dwóch różnych krajów. Udział w takim projekcie umożliwiony jest osobom młodym (13 – 30 lat) oraz – w charakterze liderów - osobom pracującym z młodzieżą. Minimalna liczba uczestników mo- bilności wynosi 16 osób, maksymalna - 60 osób. Wymiana może trwać od 5 do 21 dni. Kwestia tematyki pozostawia szerokie pole do kreatywności, ma ona jednak odpowiadać priorytetom programu Erasmus+ oraz zainteresowaniom uczestników. Zajęcia prowadzone w ramach wymian wyko- rzystywać mają metody edukacji pozaformalnej. Jednymi z Rysunek 1. Kompetencje Kluczowe według Unii Europejskiej

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych

w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE) definicja

wymian młodzieżowych

geneza

najważniejszych założeń tej akcji są: zasada uczenia się przez całe życie, silne włączenie młodych ludzi w każdy z etapów re- alizacji projektu, ich inicjatywność i decyzyjność oraz rozwój europejskich kompetencji kluczowych.¹

Kompetencje kluczowe Unii Europejskiej to lista najważ- niejszych i najbardziej podstawowych umiejętności, które we- dług Unii Europejskiej są niezbędne dla osiągnięcia sukcesu w życiu prywatnym i zawodowym (Rysunek 1.). Według tej definicji, na kompetencje składa się wiedza, umiejętności i przyjmowana przez nas postawa, a proces ich zdobywania i rozwoju trwać ma przez całe życie. To właśnie europejskie kompetencje kluczowe stanowiły podstawę wymiany o wy- mownej nazwie – „Klucz. Wymiana umiejętności, doświad- czeń i kontekstu kulturowego.” ²

nawiązanie współpracy

Liderzy wymiany ze strony polskiej oraz węgierskiej to czwórka młodych działaczy (19 – 23 lat), która poznała się w kwietniu 2018r. podczas Unijnej Konferencji Młodzieżowej w Sofii, podsumowującej VI Cykl Dialogu Usystematyzowane- go Komisji Europejskiej. Po kilku dniach wspólnej pracy oraz rozmów zgodziliśmy się, że pomimo bardzo zbliżonego pola działań podejmowanych przez nas w naszych państwach, obejmujących przede wszystkim działanie na rzecz poprawy

1 Na podstawie https://erasmusplus.org.pl/akcje/akcja-1-mlodziez/

2 Na podstawie http://www.mlodziez.org.pl/program/youthpass/kompetencje-klu- czowe.html

kompetencje kluczowe

jakości dialogu młodego pokolenia z decydentami na szczeblu samorządowym oraz krajowym, każdy z nas posia- da różne umiejętności, doświadczenie oraz dobre praktyki, którymi warto byłoby podzielić się z pozostałymi. Ponadto ze smutkiem stwierdziliśmy, że Polska i Węgry są niedosta- tecznie zintegrowane na poziomie młodzieżowym. W 2018 roku oba kraje obchodziły 100-lecie niepodległości, a w każ- dym z nich wciąż żywe jest powiedzenie “Polak, Węgier, dwa bratanki”, choć różnią się one nieco w dosłownym tłumacze- niu (czego nie dowiedzielibyśmy się, gdyby nie udział w wy- żej wspomnianej konferencji). Wspólnie zdecydowaliśmy, że należy podjąć działanie, by zacieśnić więzi między młodzieżą obu krajów, przekazać sobie nawzajem wiedzę o naszej histo- rii, kulturze i osiągnięciach, ale także umiejętności, które są nam potrzebne w dalszej pracy i rozwoju osobistym. Po wie- lu (narodowych i wspólnych) dyskusjach z grupami młodych osób, zaangażowanych w rozwój aktywności młodzieży na poziomie zarówno regionalnym, jak i państwowym, zgodnie stwierdziliśmy, że kompetencje kluczowe zawierają w sobie wszystkie te umiejętności, których chcemy i potrafimy na- uczyć się od siebie nawzajem. Od początku najwyższym prio- rytetem była dla nas nauka peer2peer – uznaliśmy, że wszy- scy osiągniemy największe korzyści z wzajemnego dzielenia się tym, w czym czujemy się najlepiej. W ten sposób stwo- rzyliśmy przestrzeń nie tylko do intensywnej nauki od osób wykorzystujących swoje zdolności w środowisku podobnym do naszego (z uwagi na podobieństwo między krajami), ale też rozwijania swoich umiejętności przekazywania wiedzy:

geneza

sprawdzenia się w roli osoby planującej, przygotowującej i prowadzącej zajęcia. Nie chcieliśmy jednak ograniczyć się je- dynie do rozwoju kompetencji miękkich, takich jak negocjacje czy komunikacja w grupie. Zachowując pełne przekonanie o ich wartości i zapewniając im pewne miejsce w harmonogra- mie naszego przyszłego działania, zdecydowaliśmy się jed- nocześnie wdrożyć niewystarczająco dotychczas popularne w naszej praktyce rozwiązanie - warsztaty z umiejętności twardych, praktycznych, również proponowane i prowadzone przez samych uczestników.

pierwszy wniosek

W pierwszej wersji wniosku założyliśmy, że wymiana po- trwa 13 dni (w tym dwa dedykowane na podróż). Drugi i trzeci dzień wymiany koncentrowały się na integracji i wprowadze- niu do idei projektu, a jedenasty i dwunasty – na finałowych prezentacjach grupowych. Każdy z pozostałych siedmiu dni miał być powiązany z kolejną europejską kompetencją klu- czową (dwie z nich zostały ze sobą połączone). Uczestnicy mieli zostać podzieleni na siedem grup - każda dedykowana jednej z kompetencji, o której widzieli najwięcej. Każda grupa odpowiadać miała za przygotowywanie jednego dnia zajęć.

Przed południem odbywać się miały prezentacje, przygoto- wane przez polskich i węgierskich członków grup, rysujące pozostałym uczestnikom kontekst kulturowy danej kompe- tencji w odniesieniu do ich ojczyzny, np. w przypadku świa- domości kulturowej opowiadać miały o tym, jak rozwijała się

pierwszy plan wymiany

Rysunek 2. Harmonogram wymiany w pierwszej wersji

geneza

ona w historii obu krajów, kto miał na to największy wpływ i jak wygląda to obecnie, głównie z perspektywy młodzieży. Po południu odbywać się miały warsztaty teoretyczne dotyczące wybranej umiejętności miękkiej (ciągle związanej z kompe- tencją dnia), a po przerwie obiadowej – specjalnie przygoto- wane zadanie grupowe, sprawdzające u pozostałych uczest- ników poziom przekazywanej wcześniej wiedzy teoretycznej.

Wieczorem grupy uczestniczyć miały w warsztatach z umie- jętności praktycznych – nieco swobodniej już związanych z kompetencjami kluczowymi. Warsztaty miały być propono- wane oraz prowadzone przez ochotników. Harmonogram dopuszczał odbywanie się dwóch warsztatów praktycznych w jednym czasie, by pozostali uczestnicy mieli możliwość wyboru preferowanych zajęć. Na koniec dnia odbywać się miała codzienna ewaluacja oraz wieczorek integracyjny. Dwa przedostatnie dni wymiany poświęcone były podsumowaniu i artystycznej kulminacji działania. Zakładały one ogłoszenie wyników konkurencji w ramach realizacji zadań grupowych oraz finałowe prezentacje, podczas których każdy z zespołów zaprezentować miał pozostałym uczestnikom oraz zapro- szonym mieszkańcom miejscowości, w której odbywał się projekt, swoją interpretację powiedzenia „Polak, Węgier, dwa bratanki”.

Tak skonsturowany wniosek ten nie uzyskał dofinanso- wania programu Erasmus+. W uzasadnieniu oceny dokład- nie opisane zostały wady przygotowanych przez nas roz- wiązań oraz wątpliwości komisji konkursowej. Jako główną przeszkodę komisja wskazała przeładowany plan dnia, który

wręcz uniemożliwiał uczestnikom wzięcie udziału we wszyst- kich aktywnościach (warsztaty praktyczne odbywające się równolegle). Uznano, iż w zaplanowanej formie nie jest możli- we pełne przyswojenie wiedzy i umiejętności na temat każdej z ośmiu kompetencji kluczowych. Wskazano też, że uwzględ- nienie wszystkich kompetencji w pewnym stopniu wyklucza młodych ludzi z procesu decyzyjnego dotyczącego tematyki projektu, ponieważ, pomimo kolegialnego wyboru motywu kompetencji europejskich, wymaga prowadzenia zajęć do- tyczących każdej z nich, co niekoniecznie może być dokład- nym i proporcjonalnym odbiciem zainteresowań wszystkich uczestników. Zwrócono także uwagę, że znacznie korzystniej- szym dla całego procesu byłoby zgłoszenie i zaplanowanie pomysłów na warsztaty praktyczne znacznie wcześniej niż podczas pierwszych dni wymiany. W ten sposób aktywności nie powtarzałyby się, organizatorzy mogliby zapewnić wszel- kie niezbędne materiały, a sami prowadzący warsztatów byli- by w stanie odpowiednio przygotować się do swojego zada- nia i skonsultować jego wizję z koordynatorami jeszcze przed rozpoczęciem projektu. Zasugerowano nam także ponowne przemyślenie systemu ewaluacji, by odpowiadał potrzebom uczestników, umożliwiał im pełniejszą integrację, był proce- sem swobodnym, bezpiecznym i odpowiednio częstym.

przyczyny odrzucenia pierwszego wniosku

geneza przygotowanie

przygotowanie

P

o zapoznaniu się z informacjami zawartymi w uzasadnie- niu odrzucenia wniosku, jako organizatorzy postanowili- śmy oddać większą część decyzji w ręce naszych przyszłych uczestników. Wspólnie uznaliśmy za konieczne wyodrębnie- nie kilku faktycznie najbardziej odpowiadających naszym za- interesowaniom i umiejętnościom kompetencji kluczowych, by to na nich skupić swoje działania w tworzonej modyfikacji planu wymiany. Deklarując swoje preferencje w formularzu in- ternetowym, obie grupy uczestników naturalnie wybrały czte- ry spośród ośmiu możliwości:

• inicjatywność i przedsiębiorczość,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie,

• świadomość i ekspresję kulturalną.

geneza przygotowanie

Przy tym wyborze, poprzez wylistowanie kolejno od naj- bardziej do najmniej preferowanych kompetencji, uformo- wały się także cztery równe grupy - bezpośrednio związane z każdą z nich. Oczywiście przy tak przyjętej formule wyboru nie każdy trafił do grupy swojej pierwszej preferencji, jednak po opublikowaniu pierwszego podziału na grupy organizato- rzy pozostali otwarci na ewentualne uwagi, sugestie i prośby dotyczące zmian w ich składzie i uwzględniali je w taki spo- sób, by liczba członków i członkiń każdej z drużyn pozostała równa, były one zdywersyfikowane płciowo oraz narodowo.

Podział ten sprawił, że już na tym etapie (przed wysłaniem drugiej, poprawionej wersji wniosku) uczestnicy wiedzieli, za jakie części harmonogramu odpowiadają grupowo – mogli też ze znacznym wyprzedzeniem podejmować wspólne de-

94%

79%

71%

56%

48%

33%

19%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Świadomość i

ekspresja kulturalna Kompetencje społeczne i obywatelskie

Inicjatywność i

przedsiębiorczość Umiejętność uczenia

się Porozumiewanie się i

języki Komptencje

matematyczne i naukowo-techniczne

Kompetencje informatyczne

Wykres 1. Preferencje uczestników projektu dot. realizacji poszczególnych kompetencji kluczowych wyrażone jako odsetek maksymalnej liczby punktów możliwych do uzyskania przez każdą z kompetencji w formularzu preferencji

Źródło: Opracowanie własne

sposób wyboru kompetencji kluczowych

cyzje dotyczące przebiegu przygotowywanych przez nich prezentacji wprowadzających, warsztatów kompetencji mięk- kich oraz zadań grupowych. Wybór czterech, a nie ośmiu eu- ropejskich kompetencji kluczowych umożliwił nam także wy- raźną zmianę harmonogramu, który w tej wersji dedykował każdej z nich aż dwa dni działania (zamiast jednego). (t) Z perspektywy czasu wiemy, że wpłynęło to bardzo pozytyw- nie na jakość zajęć i stopień zaangażowania uczestników w każdy z punktów harmonogramu. Kolejnym elementem przygotowań, wprowadzającym większą decyzyjność uczest- ników, była zmiana wizji warsztatów praktycznych. Zamiast pierwotnej koncepcji, zakładającej zbieranie zgłoszeń ochot- ników dopiero podczas pierwszych dni wymiany, poprosi- liśmy uczestników o udział w ankiecie na dedykowanej na- szemu projektowi grupie na Facebooku. Mieli tam możliwość zgłaszania tematów warsztatów praktycznych, które mogli i chcieliby przeprowadzić. Po wylistowaniu zebranych pomy- słów, każdy z uczestników ocenił ich atrakcyjność, przyznając im od 1 do 21 punktów (zaproponowanych zostało 21 pomy- słów). Osiem warsztatów o najwyższych wynikach znalazło swoje miejsce w harmonogramie wymiany – po jednym dla każdego dnia zajęć. Ich koordynatorami zostały osoby zgła- szające temat, jednak w kilku przypadkach współpracowały one z uczestnikami lub uczestniczkami chętnymi do zaanga- żowania się w przygotowanie konkretnego warsztatu. Osoby koordynujące zajęcia praktyczne również na bardzo wcze- snym etapie pracy nad wymianą miały możliwość dopraco- wania wizji swoich warsztatów, skonsultowania ich z organi-

przygotowanie warsztatów praktycznych

geneza przygotowanie Rysunek 3. Ostateczny harmonogram wymiany

zatorami oraz przygotowania listy potrzebnych materiałów i warunków infrastrukturalnych. Znając podział czterech grup odpowiadających za wybrane kompetencje, mogliśmy przy- stąpić do wprowadzania poprawek w systemie ewaluacyj- nym projektu. W gronie organizatorów uznaliśmy, że praca w grupach „kompetencyjnych” będzie bardzo zintensyfikowana, co zapewni ich członkom integrację w małym gronie, ale jednocześnie stanowić będzie ograniczenie w nawiązaniu bliższych relacji z pozostałymi uczestnikami wymiany. Z tego powodu postanowiliśmy zorganizować codzienną ewaluację tak, by zapewnić uczestnikom spędzenie czasu w zupełnie innych zespołach. Stworzyliśmy cztery grupy „ewaluacyjne”, możliwie jak najbardziej odmienne od „kompetencyjnych”

oraz narodowych. Każda z nich została przypisana jednemu z organizatorów, którzy od tej pory odpowiadali za przygotowanie metod ewaluacyjnych i codzienną rozmowę z daną grupą.

Tak zmodyfikowany wniosek projektowy został oceniony pozytywnie podczas kolejnego konkursu grantowego. Komi- sja pochlebnie zaopiniowała wprowadzone zmiany, w tym przede wszystkim dużą rolę uczestników w procesie zmiany wniosku, jasny podział obowiązków oraz nowy, szczegółowy opis czynności ewaluacyjnych. Przystąpiliśmy więc do przy- gotowań logistycznych. Na podstawie potrzeb infrastruktural- nych zgłaszanych przez prowadzących warsztatów praktycz- nych oraz grupy „kompetencyjne”, a także uwzględniając plan integracji wieczornej i dodatkowych atrakcji sezonowych, wy- słaliśmy zapytania ofertowe do kilkunastu ośrodków spełnia-

pierwsze działania

geneza przygotowanie

jących nasze oczekiwania. Porównując oferty pod względem finansowym, lokalizacyjnym, gastronomicznym i infrastruktu- ralnym, zgodnie, w porozumieniu z organizatorami ze strony węgierskiej, wybraliśmy ośrodek wypoczynkowy „Kołatek”

w miejscowości Mierki (Mazury). To kompleks usytuowany nad dwoma jeziorami, oferujący nocleg w drewnianych dom- kach 6-osobowych. Otrzymaliśmy do pełnej dyspozycji salę warsztatową oraz przestrzeń na przerwy kawowe, istniała także możliwość rezerwacji przestronnych sal rekreacyjnych, miejsca na ognisko, drewnianej sali nad samym jeziorem, wypożyczenia sprzętu wodnego czy sportowego. Kompleks pozostaje we współpracy z firmą transportową i ośrodkiem rekreacyjnym „Bartbo” w pobliżu, dzięki czemu w łatwy spo- sób zarezerwowaliśmy także wszelkie niezbędne przejazdy grupowe oraz atrakcje integracyjne: paintball i spływ kajako- wy. Po wstępnej rezerwacji ośrodka, zakupione zostały bilety lotnicze dla grupy węgierskiej oraz bilety kolejowe trasy War- szawa – Olsztyn. Poinformowaliśmy także członków grupy polskiej o możliwych połączeniach, sposobie odbioru uczest- ników ze stacji kolejowych oraz procedurze zwrotu kosztów transportu.

wizyta przygotowawcza

Spotkanie przygotowawcze odbyło się w gronie organi- zatorów oraz uczestników projektu, półtorej miesiąca przed rozpoczęciem wymiany (2-5 lipca 2019r.). Wspólnie odwiedzi- liśmy ośrodek Kołatek, by upewnić się, że odpowiada on na

miejsce realizacji spotkania

wszystkie zgłoszone przez nas potrzeby, a warunki odpowia- dają opisowi zamieszczonemu w odpowiedzi na zapytanie ofertowe oraz na stronie internetowej. Spotkanie przebiegło pozytywnie, dopełniliśmy więc wszelkich formalności, rezer- wując ośrodek w terminie 19-31.08.2019r. Podczas pozosta- łych dni wizyty skupiliśmy się przede wszystkim na przygoto- waniu materiałów pomocniczych dla uczestników, mających posłużyć im w charakterze swego rodzaju instrukcji w proce- sie przygotowania własnych zajęć. Nie dotyczyły one ich te- matyki ani przyjętych przez uczestników metod pracy, a jedy- nie logistyki oraz organizacji czasu. Chcieliśmy w ten sposób odpowiedzieć na wszelkie pytania i nieścisłości wynikające z przekazania w ręce uczestników odpowiedzialności za prze- bieg zajęć oraz (do pewnego stopnia) uwspólnić ich wizję.

Ustalając szczegóły zadań grupowych opracowaliśmy także system oceny grywalizacji grup, które konkurowały, uzyskując określoną ilość punktów za zajęcie konkretnego miejsca przy rozwiązywaniu zadań grupowych (patrz: Tabela 2.).

Tabela 2. Liczba punktów możliwych do uzyskania w zadaniach grupowych

Źródło: Opracowanie własne cel wizyty

przygoto- wawczej

geneza przygotowanie

Zauważyliśmy jednak możliwy problem – zajęcia grupo- we będą punktowane, przez co w naturalny sposób zaanga- żują wszystkich członków zespołów, ale w jaki sposób zmo- tywować uczestników wymiany do udziału w codziennych warsztatach praktycznych? Postanowiliśmy wprowadzić roz- wiązanie „harcerskie”, czyli możliwość zdobycia odznaki za naukę każdej nowej umiejętności. Przygotowaliśmy projekt specjalnych identyfikatorów, które po rozłożeniu zawierały planszę z miejscem na 24 naklejki. Każdy z prowadzących warsztatów praktycznych otrzymać miał dedykowane mu od- znaki, które wręczać miał uroczyście wszystkim uczestnikom jego zajęć po ich zakończeniu. Każda naklejka = 1 punkt dla drużyny zbieracza. W ten sposób grywalizacja opierała się za- równo na wynikach zadań grupowych, jak i zaangażowaniu indywidualnym każdego z uczestników wymiany. Podsumo- wując zmiany w systemie ewaluacji codziennej oraz przygo- towując bazę metod jej przeprowadzenia uznaliśmy, iż dodat- kową wartością zbierania informacji zwrotnej od uczestników będzie kilkukrotne zastąpienie ewaluacji w czterech grupach sesjami w gronie polskim i węgierskim. Dzięki temu zniesie- my na pewien czas barierę językową i podsumujemy nasze doświadczenia z dwóch różnych perspektyw, a organizatorzy przeprowadzający spotkania będą mogli następnie podsu- mować podobieństwa i różnice między doświadczeniami obu grup. Wspólnie z uczestnikami obecnymi na spotkaniu przy- gotowawczym ustaliliśmy wymagania formalne dotyczące prezentacji finałowych (czas trwania, forma) oraz przygoto- waliśmy formularze preferencyjne dotyczące diety, zakwate-

system motywacyjny

sposób ewaluacji

rowania i stanu zdrowia uczestników. W gronie organizatorów podzieliliśmy się zadaniami dotyczącymi przygotowania inte- gracji, wprowadzenia, oficjalnego rozpoczęcia wymiany oraz gry strategicznej. Uformowaliśmy zespół medialny złożony z pięciu uczestników i uczestniczek oraz przekazaliśmy im wszystkie niezbędne informacje dotyczące przewidywanego materiału dokumentalnego z projektu.

Materiał 1. Identyfikatory uczestników - strona zewnętrzna (u góry) i wewnętrzna (u dołu). Wewnątrz miejsce na odznaki.

geneza przygotowanie

LIST OF ACHIEVEMENTS

Entrepreneur

Finish Initiative and entrepreneurship soft skills workshop.

Artist

Finish Cultural awareness and expression soft skills workshop.

Wise Guy

Finish Learning competence soft skills workshop.

Activist

Finish Social and civic competences soft skills workshop.

Evangelist

Run your own workshop.

Sculptor

Take part in the Tape Sculptures Workshop.

Speaker

Take part in the Parliamentary Debates Workshop.

ChefTake part in the Culinary Workshop.

Materiał 2. Lista odznak możliwych do zdobycia w trakcie wymiany (1/3).

Materiał 2. Lista odznak możliwych do zdobycia w trakcie wymiany (2/3).

Rock Star

Sing a song during karaoke.

Stamper

Nail the potato stamp.

SwanTake part in the Towel Swans Workshop.

Aquaman

Take part in a kayaking trip.

Polyglot

Take part in the Language Workshop.

Buddy

Take part in the Integration Workshop.

Barista

Take part in the Barista Masterclass Workshop.

geneza przygotowanie

Painter

Paint a picture in the style of Jackson Pollock.

Critic

Watch a movie in our cinema.

Superhero

Do something unusual.

Early Bird

Do sports before breakfast.

Glamour Help clean up.

Stalker

Take part in Forest Game.

Shooter Play paintball.

Materiał 2. Lista odznak możliwych do zdobycia w trakcie wymiany (3/3).

realizacja

geneza realizacja

P

o przyjeździe uczestników do ośrodka Kołatek w Mier- kach oraz zasłużonym odpoczynku po podróży, drugi dzień wymiany rozpoczął się zajęciami integracyjnymi przy- gotowanymi przez organizatorów projektu ze strony polskiej.

Obejmowały one zarówno aktywności skupione na przedsta- wieniu swoich imion i głównego obszaru zainteresowań, jak i przestrzeń do dłuższych rozmów między uczestnikami oraz ćwiczenia ruchowe. Po dwóch sesjach integracyjnych odbyło się oficjalne rozpoczęcie projektu. Kolejne części pierwszego dnia zajęć poświęcone zostały wprowadzeniu merytorycz- nemu, podczas którego organizatorzy jeszcze raz przybliżyli wszystkim instrukcje przygotowania każdego rodzaju warsz- tatów, przedstawili osoby odpowiedzialne za kolejne zajęcia, wytłumaczyli zasady przygotowania prezentacji finałowych, opisali dokładnie cały system punktacji konkurencji grupo- wych oraz wręczyli prowadzącym warsztatów praktycznych naklejki, będące odznakami za uczestnictwo w ich zajęciach.

przebieg pierwszych dni wymiany

Na koniec zajęć grupa wspólnymi siłami opracowała oraz zgodziła się na listę zasad, którymi chce się kierować podczas kolejnych dni projektu. Spisane postulaty ozdobiły ścianę sali warsztatowej. Na tym jednak zdecydowanie nie skończył się element integracyjny „Klucza”. Zacieśnienie więzi między re- prezentantami i reprezentantkami obu państw było jednym z głównych priorytetów wymiany, dlatego poświęciliśmy temu znacznie więcej miejsca w harmonogramie. Ważnym aspektem „Klucza” było poznanie kontekstu kulturowego obu państw. Pod wpływem niespodziewanych zmian osobowych w zespole węgierskim, uczestnikami wymiany stali się także obywatele Kenii, Etiopii, Indii oraz Pakistanu. Było to dla nas wyzwaniem, ale także ogromną wartością! Zamiast planowa- nych dwóch wieczorków kulturowych, odbyły się także wyda- rzenia związane z kulturą obu państw wschodnioafrykańskich oraz Pakistanu. Wszyscy uczestnicy byli żywo zainteresowani udziałem w obu nieprzewidzianych na etapie wnioskowania aktywnościach, które przybliżyły nam wiele dotychczas nie- znanych nam faktów o krajach pozaeuropejskich, pozwoliły poznać smak ich narodowych potraw czy odtańczyć trady- cyjne tańce. Poza wieczorkami kulturowymi, codziennie po zakończeniu zajęć merytorycznych oraz praktycznych organi- zowane były zróżnicowane formy integracji zorganizowanej, odpowiadające na potrzeby i sugestie uczestników: karaoke, ogniska, wieczory filmowe. Dwie aktywności wplecione bez- pośrednio w program zajęć – spływ kajakowy oraz gra w pa- intball – umożliwiły one całej grupie współpracę w różnych, dotychczas nieistniejących konfiguracjach zespołowych. Była

uczenie międzykul-

turowe

geneza realizacja

to też (a może i przede wszystkim) świetna zabawa, a dla nie- których uczestników pierwsze takie doświadczenie w życiu.

Kolejnym z elementów jednoczących grupę w formie zabawy była gra strategiczna, przygotowana przez organizatorów ze strony węgierskiej, skupiona na rywalizacji trzech zespołów poprzez wypełnianie zadań ruchowych, intelektualnych i kul- turalnych w odpowiedniej kolejności oraz czasie.

Dodatkowo, przez cały czas trwania wymiany w prze- strzeni dedykowanej przerwom kawowym znajdowało się 36 kopert z imionami uczestników. Był to „urząd pocztowy”, czyli okazja do anonimowej wymiany wiadomości, w tym przede wszystkim pozytywnego feedbacku, na co zgodnie przystali- śmy podczas inauguracji tej formy kontaktu.

Warto jednak pamiętać, że główną osią projektu pozo- stawało nauczanie siebie nawzajem (peer2peer). Osiem dni wymiany, dedykowanych czterem wybranym kompetencjom kluczowym, to przede wszystkim efekty pracy grupowej.

Każdy dwudniowy blok rozpoczynał się od prezentacji wpro- wadzających (patrz: Materiał 3). Dzięki obecności obywateli krajów innych niż tylko Polska i Węgry, prezentacje zostały wzbogacone o informacje dotyczące Pakistanu, Kenii, Etiopii i Indii – w zależności od tego, w której grupie znajdował się reprezentant danego państwa. Inaugurowały one blok po- święcony każdej z kompetencji i dotyczyły przede wszystkim postaci historycznych związanych z rozwojem danej kompe- tencji w kraju, ale bardzo często sięgały też do czasów współ- czesnych, przedstawiając nam najważniejsze organizacje,

zajęcia merytoryczne

przedsiębiorstwa czy liderów działających na danym polu.

Następnie grupa koordynująca zajęcia rozpoczynała warsz- taty umiejętności miękkich (patrz: Materiał 4). W zależności od grupy były to zajęcia z teorii metody design thinking (ini- cjatywność i przedsiębiorczość), analiza wybranego dzieła kinematografii (świadomość i ekspresja kulturalna), wykład o zarządzaniu czasem (umiejętność uczenia się) oraz warsz- taty dotyczące systemowych rozwiązań potrzeb mniejszości (kompetencje społeczne i obywatelskie). Były to ćwiczenia w dużej mierze teoretyczne, przeplatane metodami interakcyj- nymi, wprowadzające pozostałych uczestników w niezbędny kontekst oraz wiedzę, sprawdzane następnego dnia bloku po- przez odpowiednio przygotowane zadanie grupowe. (patrz:

Materiał 5)

Konkurencje natomiast wymagały od uczestników: za- projektowania idealnych miejsc pracy dla przydzielonej im sylwetki przedsiębiorcy (przedsiębiorczość i innowacje), za- prezentowania w artystyczny sposób wylosowanych wcze- śniej emocji oraz odpowiedzi na pytania związane bezpo- średnio z wcześniej analizowanym dziełem (świadomość i ekspresja kulturalna), wykonania rzeźb tematycznych, odpo- wiednio zarządzając czasem oraz zasobami, adaptując się do przeszkód wprowadzanych w trakcie pracy przez twórców za- dania (umiejętność uczenia się) oraz zaprojektowania rozwią- zań systemowych, odpowiadających na sprzeczne potrzeby dwóch zróżnicowanych pod tym względem grup społecznych.

Oceny wykonanych zadań dokonywała grupa je projektująca, czasem zwracając się o radę do organizatorów projektu, poin-

warsztaty kompetencji miękkich

zadania grupowe

geneza realizacja

formowanych wcześniej o kryteriach oceny. Wszystkie zespo- ły bardzo dobrze poradziły sobie z prowadzeniem własnych zajęć, odpowiednio dzieląc się zadaniami. Uczestnicy bardzo dużą wagę przyłożyli także do precyzyjnego tłumaczenia za- równo wprowadzanych zagadnień, jak i zasad konkretnych konkurencji. Dzięki temu uniknęliśmy nieporozumień, zaskar- żeń punktacji czy konfliktów międzydrużynowych.

Drugą część wyniku rywalizacji czterech grup „kompeten- cyjnych” stanowiły punkty indywidualne, zdobywane poprzez uczestnictwo w warsztatach kompetencji praktycznych. Były to zajęcia zgłaszane uprzednio poprzez grupę na Facebooku, wybrane w procesie głosowania. Przygotowywane i prze- prowadzane były pojedynczo lub w parach, a ich tematyka miała w dość swobodny sposób dotyczyć wybranych przez nas wcześniej kompetencji kluczowych. Uczestnicy byli bar- dzo kreatywni – podczas wymiany mieliśmy szansę wziąć w udział w:

• zajęciach dotyczących zawodu baristy,

• sztuki debat parlamentarnych,

• warsztatach kulinarnych,

• tworzeniu odlewów gipsowych,

• nauce języka polskiego (dla grupy węgierskiej) oraz cyrylicy,

• warsztatów malarskich w stylu Jacksona Pollocka,

• nauce składania ręczników według metod stosowa- nych w hotelarstwie,

• debacie filmowej,

• a nawet tworzeniu pieczątek z ziemniaka.

Były to zajęcia przygotowywane bardzo profesjonalnie – ze względu na to, że odpowiedzialność spoczywała na jednej osobie (lub parze), ich prowadzący byli stuprocentowo zaan- gażowani w cały proces. Już na trzy tygodnie przed wymianą organizatorzy otrzymali listę potrzebnych materiałów warsz- tatowych. Wszystkie miejsca pracy były odpowiednio adapto- wane do potrzeb prowadzących przed rozpoczęciem zajęć.

Uczestnicy odpowiedzialni za warsztaty przygotowywali dla swoich uczestników dodatkowe materiały dydaktyczne, pre- zentacje multimedialne, zadania do wykonania w grupie bądź indywidualnie. Po warsztatach malarskich młodzi adepci sztuki mogli zachować stworzone przez siebie dzieła, a po zajęciach kulinarnych i baristycznych – je skosztować. Pro- wadzący zajmowali się także promocją przygotowywanych punktów harmonogramu, dzięki czemu zajęcia praktyczne cieszyły się dużym zainteresowaniem i zawsze skupiały w sa- lach niemal wszystkich uczestników wymiany. Punktowane odznaki (naklejki) poza udziałem w warsztatach praktycznych można było uzyskać także za udział we wszystkich zajęciach w ramach danego bloku kompetencyjnego, integracji, spływie kajakowym, grze w paintball, wyjątkowe zaangażowanie w wieczór karaoke, punktualność na wszystkich zajęciach, po- moc w utrzymaniu porządku etc.

geneza realizacja

Materiał 3. Instrukcja przygotowania prezentacji wprowadzającej.

INTRODUCTION – the explanation:

The idea of introductory presentation is to let the other national group know more about your country. We want to keep it short, but interesting and involving. We’ll have four sessions of introductions – each dedicated to another key competence. Every session will consist of two presentations: delivered by Polish and Hungarian participants.

Let the other participants know how did that particular key competence develop in your Homeland – which historical figure have had the biggest impact on the process? How does it work right now?

And what is your personal opinion on that topic?

1. Time limit: 10 – 15 minutes

2. Method: previously prepared multimedia presentation Most preferably interactive:

è try to find at least one question you could ask the group about, make them try to finish your story, ask them about what they already know about the historical figure, keep it involving J

3. Necessary elements:

• historical figure (its impact on the competence),

• modern conditions,

• your perspective.

Materiał 4. Instrukcja przygotowania warsztatu umiejętności miękkich.

SOFT SKILLS WORKSHOP – the explanation:

The idea of soft skills workshop is for your group to teach the others about something you all feel passionate about. You have to work together as a team - choose one particular soft skill directly connected to your key competence and prepare involving, creative activities that will let other participants develop this ability.

It’s crucial to remember that you will also have to prepare a group task for the other teams (on the next day). They will compete with each other, trying to fulfill the challenge you have created for them. Use your soft skill workshop to prepare them for this competition.

Let the organizers know about the topic of your workshop until the 12^th of August. If you need any help – we’re here for you!

1. Time limit: 45 - 60 minutes

2. Method: multimedia presentation, lecture, short tasks, discussions, analyzing examples, short videos, whatever working method you will find suitable

Remember about the teamwork:

è We know it’s hard to keep each of 8 members of your team equally involved in providing group workshop, however try to divide your tasks fairly: for example, someone who delivered the introductory presentation does not have to be the only person responsible for your workshop (unless he/she really wants to) J

3. Available materials:

• Post-its

• Markers

• Pens

• White paper (A4)

•Flipchart paper

•Rubber bands

•Scissors

•Regular tape

•Masking tape

•Glue

•Color paper

• Computer, projector, speakers

geneza realizacja

Materiał 5. Instrukcja przygotowania zadania grupowego.

GROUP TASK – the explanation:

The idea of the group task is to check the influence of your theoretical workshops on our participants. It has to be directly connected with the soft skill that your group has chosen and require knowledge and abilities provided during those workshops.

( ! ) Make sure to keep the results obvious – it’s easier to tell who the winner is, when it depends i.e.

on a time or score.

THE EXAMPLE

1. Soft skill: group communication 2. Time limit: 45 minutes 3. Goal: building a stabile bridge

Description:

Each competing group has to divide into 2 parts – those parts have to work in different rooms (they cannot see each other). They will both be building a half of the bridge, to eventually connect them at the end of the challenge.

Each part has to pick their leader. The parts may use the same building materials.

Only the leaders may see the place, where the bridge has to be build. After seeing it, 2 leaders from the same competing group may discuss the way, in which their parts of the group will be building their halves of the construction.

The 2 parts of groups work separately – they cannot see each other nor talk with the rest of their group mates during the process. The leaders also cannot see each other anymore. After their halves of the bridge are done, the group has to report it and transport them to the final placement of their construction.

Eventually they have to quickly connect two parts of the bridge and check its stability (by putting scissors on it – if it’s not falling apart, the job is done). The first group finishing this challenge is the winner!

ewaluacja

Co wieczór, w ustalonych wcześniej grupach „ewaluacyj- nych”, czwórka organizatorów prowadziła krótkie spotkanie podsumowujące dzień, weryfikując doświadczenia uczest- ników z zakresu merytorycznych i logistycznych aspektów projektu; zadawała też pytania o ich przeżycia emocjonalne, procesy grupowe, zbierała informacje o ewentualnych proble- mach oraz mocnych stronach wymiany. Grupy brały aktywny udział w sesjach ewaluacyjnych, jednak już po trzech sesjach niezależnie zwróciły prowadzącym uwagę, że spotkania są zbyt częste – zgłosili brak nowych przemyśleń i, co za tym idzie, chęć zmiany systemu ewaluacyjnego.

W gronie organizatorów zdecydowaliśmy, by następne- go dnia być dostępnymi w określonym czasie dla chętnych uczestników, którzy chcieliby poruszyć z nami dowolny temat (ewaluacja nie była obowiązkowa), a kolejnego dnia wdrożyć ewaluację w grupach narodowych. Skonsultowaliśmy to z gronem uczestników, którzy przyjęli propozycję z aprobatą.

Od tego czasu ograniczyliśmy spotkania ewaluacyjne z co- dziennych do odbywających się raz na dwa dni, a dwukrotnie wdrożyliśmy podsumowania w grupach narodowych. Wnio- sły one bardzo dużą wartość, przede wszystkim brak bariery językowej i, co za tym idzie, większą swobodę wypowiedzi.

Wnioski obu tych sesji były bardziej znaczące niż pozostałe i pozwoliły organizatorom niezwłocznie na nie odpowiedzieć, podejmując odpowiednie kroki: przede wszystkim zwróciliśmy większą uwagę na respektowanie przez uczestników zasady

przebieg spotkań ewaluacyjnych

geneza realizacja

nazwanej w kontrakcie „bora – bora”. Dotyczyła ona używania wspólnego nam wszystkim języka angielskiego w sytuacji, gdy w naszej obecności znajduje się choć jedna osoba z innej niż nasza grupy narodowej. Jej niedostateczne stosowanie nie zostało zgłoszone podczas ewaluacji w czterech grupach, jednak okazało się istotnym problemem z perspektywy grup narodowych.

Ostatniego dnia wymiany odbyło się ognisko kończące działanie, podczas którego zorganizowaliśmy podsumowu- jącą, pogłębioną ewaluację. Każdy z uczestników przymoco- wał do swoich pleców czystą kartkę A4, na której znaleźć się miały wiadomości i feedback dotyczący jego udziału w wy- mianie, spisane przez pozostałe osoby biorące udział w tej aktywności. Ewaluacja ta trwała niemal półtorej godziny i wy- wołała bardzo dużo emocji - był to przecież już ostatni wspól- ny wieczór. Zapisane kartki każdy z nas zabrał ze sobą, jako pamiątkę z wymiany i źródło informacji zwrotnych od współ- uczestników. Ostatnią metodą zbadania stopnia zadowolenia osób zaangażowanych w „Klucz” był formularz ewaluacyjny, wysyłany wszystkim uczestnikom w przeciągu tygodnia od dnia wyjazdu z ośrodka Kołatek w Mierkach. Pytania dotyczy- ły oceny poziomu merytorycznego poszczególnych zajęć, ich innowacyjnej formy, jakości warsztatów praktycznych, zorga- nizowanych atrakcji i wieczorków kulturowych. Dodatkowo zebraliśmy wypowiedzi na temat zakwaterowania, wyżywie- nia, transportu, poziomu komunikacji na linii organizatorzy – uczestnicy, metod ewaluacyjnych oraz systemu oceniania rywalizujących grup. Wyniki ankiety wskazują, że większość

ewaluacja końcowa

uczestników jest zadowolona z przebiegu wymiany oraz panującej na niej atmosfery. Ponad ¾ uczestników bardzo wysoko oceniło ideę warsztatów praktycznych, a kilkoro re- spondentów wskazało je jako swój ulubiony element projektu.

Doceniona została także forma końcowej ewaluacji podczas finałowego ogniska oraz zorganizowane aktywności – przede wszystkim spływ kajakowy. W uwagach dotyczących aspek- tów wartych poprawy wskazana została zbyt niska intensyw- ność programu, zwłaszcza w porównaniu do jego pierwotnie planowanej wersji, oraz niewystarczająca ilość aktywności integracyjnych przeprowadzanych podczas pierwszego dnia wymiany.

0% 10% 20% 30% 40%

Bardzo źle Źle Raczej źle Raczej dobrze Dobrze Bardzo dobrze

Wykres 2. Odpowiedzi uczestników na pytanie:

„Jak ogólnie oceniasz przebieg wymiany?”

Źródło: Opracowanie własne na podstawie formularza ewaluacyjnego.

geneza realizacja

rozpowszechnianie rezultatów

„Klucz”, jego przygotowanie, przebieg i rezultaty zosta- ły szeroko rozpowszechnione. Podstawę promocji zawsze stanowi materiał audiowizualny z wydarzenia – o jego naj- wyższą jakość zadbał nasz zespół medialny, który poza aktywnym uczestnictwem w warsztatach, aktywnie je też dokumentował. Dzięki ich codziennej pracy od razu dyspono- waliśmy szerokim, gotowym do udostępniania materiałem.

Naturalnym obecnie sposobem promocji wydarzenia są me- dia społecznościowe. Organizacje partnerskie wykorzysty- wały przede wszystkim platformę Facebook, by informować zrzeszone wokół siebie społeczności o postępach projektu:

5%

19%

19%

57%

Źle

Raczej dobrze Dobrze Bardzo dobrze

Wykres 3. Odpowiedzi uczestników na pytanie:

„Jak oceniasz pomysł warsztatów praktycznych (opcjonalnych)?”

Źródło: Opracowanie własne na podstawie formularza ewaluacyjnego.

od rekrutacji, przez działanie, aż po jego podsumowanie. Jed- nak głównym źródłem promocji „Klucza” stał się niewątpliwie Instagram. Za pośrednictwem tego serwisu niemal wszyscy uczestnicy każdego dnia dzielili się ze swoimi obserwatorami zdjęciami oraz filmami relacjonującymi podejmowane przez nas aktywności. Finałowe prezentacje grup również opierały się na zbieranym przez członków grup przez cały czas trwa- nia wymiany materiale filmowym – wzruszająco pełnym jesz- cze żywych wspomnień.

Zgodnie z deklaracją zawartą we wniosku, nasza orga- nizacja stworzyła również niniejszą publikację: swoiste case study całego projektu. Mamy nadzieję, że stanie się ono źró- dłem inspiracji, dobrych praktyk, ale też wskazówek doty- czących możliwych trudności i sposobów ich rozwiązania w procesie realizacji projektów (nie tylko) międzynarodowych.

Publikacja zostanie zamieszczona publicznie w Internecie - w formie elektronicznej na naszej stronie – dzięki temu dostęp do zawartych w niej informacji jest niemalże nieograniczony.

Z perspektywy organizatorów najcenniejszym miernikiem jakości zrealizowanej wymiany, jej wpływu na zainteresowa- ne osoby, a pośrednio także promocji osiągniętych przez nią skutków jest fakt, iż duża część uczestników rozważa organi- zację własnego działania w ramach programu Erasmus+. Z ogromną przyjemnością wesprzemy wszelkie inicjatywy tych młodych ludzi, służąc im dotychczas zdobytą wiedzą i do- świadczeniem. Jest to dla naszej organizacji powód do dumy i mobilizacja do dalszej aktywności.

geneza wyzwania

wyzwania

N

ajwiększym wyzwaniem przy organizacji wymiany była bardzo późna rezygnacja z udziału w projekcie pięciu członków grupy węgierskiej. Decyzja ta została nam przeka- zana przez koordynatorów węgierskich jeszcze przed zaku- pem biletów lotniczych, jednak na tyle późno, że uruchomiony przez organizację węgierską uzupełniający proces rekruta- cyjny nie był w stanie zainteresować potrzebnej do zapełnie- nia grupy liczby chętnych. To niespodziewane wydarzenie skomplikowało cały dalszy proces przygotowania wymiany – czwórka organizatorów musiała chwilowo porzucić reali- zację pozostałych obowiązków na rzecz poszukiwań uczest- ników, a grupy „kompetencyjne” zostały pozbawione części członków. Szczęśliwie udało nam się dotrzeć do ośrodków akademickich w Budapeszcie, które zarekomendowały kilku ochotników. Rozwiązało to problem brakujących osób, jednak postawiło przed nami kolejne wyzwanie – byli to obywatele Etiopii, Kenii, Indii oraz Pakistanu, przebywający na Węgrzech w ramach wymiany studenckiej.

rezygnacja uczestników

geneza wyzwania

Choć obywatelstwo nie jest w żadnym razie warunkiem uczestnictwa w realizowanym w ramach Akcji 1 projekcie mobilności młodzieży, koncepcja „Klucza”, tworzona w pier- wotnym gronie uczestników, zakładała tematykę finalnych prezentacji opartą na powiedzeniu „Polak, Węgier, dwa bra- tanki”. Zakupione już materiały promocyjne projektu również odnosiły się do tej tradycji. Odpowiedzią na nagłe zmiany w grupie beneficjentów były przede wszystkim udostępnione internetowo filmy, na których koordynatorka projektu bar- dzo precyzyjnie wyjaśniła ideę, plan i szczegóły działania, by uwspólnić wiedzę uczestników w tym zakresie. Ponadto umożliwiliśmy nowym osobom zgłoszenie swoich propozy- cji warsztatów praktycznych, a cztery grupy „kompetencyj- ne” zajęły się wdrożeniem nowych członków w swoje prace, uwzględniając ich wiedzę, umiejętności i pomysły. Podczas trwania wymiany, w momencie rozdysponowania materiałów promocyjnych projektu między beneficjentów, organizatorzy wyjaśnili ich powiązanie z mottem „Polak, Węgier…”, a temat prezentacji finałowych został zmodyfikowany i odtąd miał ob- razować dewizę Unii Europejskiej: „zjednoczeni w różnorod- ności”. Ogromną wartością obecności nowych uczestników stały się zaproponowane i przygotowane przez nich wieczorki kulturowe oraz prezentacje wprowadzające, które przybliżyły nam świat pozaeuropejskich potraw, tańców ludowych, sztu- ki, wierzeń, postaci, faktów historycznych i geograficznych.

To losowe zdarzenie pozwoliło nam też wysnuć wnioski na przyszłość – teraz wiemy, że już na bardzo wczesnym etapie przygotowań warto podpisywać z przyszłymi uczestnikami

wielokultu- rowość grupy

dedykowane umowy, zabezpieczające ich udział w działaniu.

Decyzja o oddaniu dużej części harmonogramu w ręce jego beneficjentów wymagała od nas bardzo dobrego przy- gotowania i bieżącego kontaktu z uczestnikami. Nie było to łatwe, jednak odpowiednia komunikacja oraz wyważone ter- miny realizacji poszczególnych zadań zdały egzamin. Punk- tem wyjścia dla przyjęcia takiego rozwiązania było uzyskanie jednomyślnej zgody i deklaracji zaangażowania ze strony uczestników. Dodatkową motywacją do pracy było dla nich wprowadzenie elementu konkurencji międzygrupowej – dzię- ki temu wszyscy członkowie zespołów czuli się współod- powiedzialni za przydzielone im zadania. Ważne było także wczesne uwspólnienie wizji każdego z przygotowywanych zajęć. Było to zadanie przypisane organizatorom. Zostało ono zrealizowane podczas spotkania przygotowawczego: za- mieszczone wyżej instruktarze od tego momentu stanowiły pomoc dydaktyczną i rozwiewały wątpliwości uczestników.

Ustanowiły pewne ramy (czasowe, tematyczne, celowościo- we), jednocześnie nie blokując kreatywności grup. Od tego czasu uczestnicy przygotowywali scenariusze swoich ćwi- czeń, konsultując je na bieżąco z organizatorami. Wyznaczy- liśmy terminy, w trakcie których każda z grup miała zgłosić kolejno: podział zadań w drużynie, temat przewodni swoich warsztatów, wstępną wersję scenariusza, pomysł na zadanie grupowe oraz potrzebne materiały. W przypadku braku kon- taktu ze strony reprezentanta którejś z grup, organizatorzy sami zwracali się do uczestników, dopytując o stan przygoto- wań i oferując wsparcie procesu. Również podczas wymiany

podział odpowiedzial-

ności

geneza wyzwania

dopytywaliśmy każdą z grup, czy jest gotowa do przeprowa- dzenia zajęć, czy potrzebna jest nasza pomoc, co jeszcze na- leży przygotować etc. Byliśmy obecni na każdych zajęciach, by w razie jakichkolwiek problemów móc sprawnie zareago- wać i zadbać o spokojny przebieg ćwiczenia.

Element dodatkowo wzbogacający system grywalizacyj- ny wymiany, tzn. „odznaki” otrzymywane przez uczestników w zamian za udział (przede wszystkim) w warsztatach umiejęt- ności praktycznych, powstał jako odpowiedź na zauważony przez organizatorów problem. Uznaliśmy, że przy tak silnej motywacji uczestników do udziału w konkurencji grupowej, opierającej się głównie na warsztatach teoretycznych oraz za- daniach grupowych, pozostałe części harmonogramu mogą zostać potraktowane jako mniej istotne, dodatkowe, pobocz- ne. Jednocześnie warsztaty praktyczne były niezwykle waż- nym aspektem projektu, kulminacją samodzielności uczest- ników i motywu uczenia się od siebie nawzajem, stanowiły bowiem okazję do kształcenia umiejętności cennych z per- spektywy pojedynczych beneficjentów, a ponadto zostały wy- brane przez wszystkich uczestników spośród większej liczby propozycji w ramach głosowania internetowego. Chcieliśmy upewnić się, że będzie to dla prowadzących zajęcia doświad- czenie jak najbardziej pozytywne, skupi wielu aktywnych słu- chaczy i będzie prawdziwą okazją do sprawdzenia się w roli dydaktyka. Z tego powodu uznaliśmy za słuszne, by w pewien systemowy sposób zachęcić uczestników wymiany do udzia- łu w tej części planu dnia. Uznaliśmy, że nagradzanie osób aktywnych będzie znacznie skuteczniejsze od sankcjonowa-

system motywacyjny

nia nieobecnych. W związku z tym obecność na zajęciach nie była obowiązkowa, jednak zdobycie tematycznej odznaki było równoznaczne ze zdobyciem punktu wliczanego do ostatecz- nego wyniku każdej drużyny. Liczba odznak zdobytych w ra- mach jednego zespołu, zsumowana z punktami przydziela- nymi za rozwiązywanie zadań grupowych, stanowiła finalny wynik konkurencji (a zwycięski puchar ostatecznie zdobyła drużyna związana z kompetencją „Umiejętność uczenia się”).

Rozwiązanie to wywołało wiele emocji wśród uczestników – rzeczywiście zmotywowało ich do uczęszczania na wszyst- kie dostępne zajęcia, jednak nie jesteśmy w stanie ocenić, czy był to zabieg konieczny. Fakt, iż mieli oni możliwość wyboru najatrakcyjniejszych warsztatów praktycznych przed rozpo- częciem wymiany, poziom zaangażowania prowadzących w

„szeptaną promocję” swoich zajęć oraz dynamika integracji uczestników (pojawiali się oni na ćwiczeniach również ze względu na sympatię do prowadzących) także bardzo pozy- tywnie wpłynęły na frekwencję. Niemniej jednak beneficjenci bardzo dbali o systematyczne uzupełnianie identyfikatorów odpowiednimi naklejkami i głośno wyrażali chęć zdobycia jak największej liczby punktów - dlatego uważamy system od- znak za ciekawe urozmaicenie i nie umniejszamy jego wpły- wu na zaangażowanie beneficjentów.

geneza

STOWARZYSZENIE MŁODZIEŻY RP 2019