OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu PRAWO ENERGETYCZNE na kierunku Administracja

(1)

1 Poznań, dnia 30 września 2015 roku dr Piotr Lissoń

Katedra Publicznego Prawa Gospodarczego

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

dla przedmiotu PRAWO ENERGETYCZNE na kierunku Administracja

I. Informacje ogólne

1. Nazwa modułu kształcenia Prawo energetyczne

2. Kod modułu kształcenia 10-PEw-a2-s, 10-PEw-a2-n

3. Rodzaj modułu kształcenia – obowiązkowy lub fakultatywny Fakultatywny

4. Kierunek studiów Administracja

5. Poziom studiów – I lub II stopień, lub jednolite studia magisterskie Studia II stopnia

6. Rok studiów (jeśli obowiązuje) Drugi rok studiów

7. Semestr – zimowy lub letni Semestr zimowy

8. Rodzaje zajęć i liczba godzin (np. 15 h W, 30 h ćw) 30 Wykład studia stacjonarne

12 (+18) Wykład studia niestacjonarne

9. Liczba punktów ECTS 3 ECTS

10. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy, adres e-mail wykładowcy (wykładowców) / prowadzących zajęcia

Wykład:

Dr Piotr Lissoń

piotr.lisson@amu.edu.pl

(2)

2 11. Język wykładowy

Język polski

II. Informacje szczegółowe

1. Cel (cele) modułu kształcenia

Przyswojenie przez studenta wiedzy z zakresu prawa energetycznego. Poznanie najważniejszych pojęć, zadań i kompetencji właściwych organów administracji, poznanie instrumentów regulacji rynku energetycznego, środków ochrony prawnej, praw i obowiązków dostawców i odbiorców energii i paliw. Przyswojenie umiejętności rozwiązywania kazusów oraz dokonywania obliczeń wysokości taryf i opłat.

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują)

Podstawowa wiedza w zakresie stanowienia, obowiązywania, funkcjonowania, interpretowania i stosowania obowiązującego prawa polskiego oraz prawa Unii Europejskiej

3. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych dla modułu kształcenia i odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów

Symbol efektów kształcenia*

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów^#

PE_01 Zdefiniować pojęcie prawa

energetycznego i wskazać najważniejsze akty prawne prawa polskiego i prawa unijnego

PE_02 Wskazać najważniejsze cele oraz skutki prawne uchwalenia polityki energetycznej państwa

PE_03 Wskazać cechy organu regulacyjnego,

najważniejsze instrumenty regulacji rynku energetycznego oraz cele, których realizacji one służą

PE_04 Określić pozycję gminy na rynku

energetycznym i wskazać najważniejsze zadania gmin wyznaczone przepisami prawa energetycznego

PE_05 Wymienić rodzaje działalności na

poszczególnych rynkach energetycznych oraz rodzaje przedsiębiorstw (w tym podać przykłady przedsiębiorstw działających na polskim rynku) oraz określić, które rodzaje działalności prowadzone są w warunkach monopolu

(3)

3 PE_06 Wyjaśnić zasady i tryb zatwierdzania taryf

energetycznych, zasady zmiany sprzedawcy energii i paliw. Określić rodzaje i sposób zawierania umów na rynku energii

PE_07 Wskazać składniki taryfy energii

elektrycznej dla odbiorców w grupie G.

Student potrafi ponadto obliczyć

wysokość opłat za energię elektryczną po wprowadzeniu opłaty OZE

PE_ 08 Wyjaśnić sposób działania

poszczególnych mechanizmów wsparcia wytwarzania energii ze źródeł

odnawialnych. Obliczyć wysokość wsparcia dla mikroinstalacji

PE_09 Obliczyć wysokość zaliczki na poczet opłaty przyłączeniowej oraz opłaty za przyłączenie do sieci

PE_10 Określić jakie środki ochrony prawnej zostały przewidziane w przepisach ustawy Prawo energetyczne 4. Treści kształcenia

Nazwa modułu kształcenia: Prawo Energetyczne

Symbol treści kształcenia* Opis treści kształcenia Odniesienie do efektów kształcenia modułu^#

TK_01

Pojęcie i zakres Prawa energetycznego.

Podstawowe akty prawne prawa polskiego

oraz prawa unijnego PE_01

TK_02

Polityka energetyczna państwa. Tryb opracowywania i przyjmowania oraz charakter prawny. Cele i treść aktualnej PEP

PE_02

TK_03

Pozycja i zadania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki jako organu regulacyjnego na rynku energetycznym.

Pojęcie i cele regulacji. Niezależność organu regulacyjnego. Postępowanie przed Prezesem URE i postępowanie

odwoławcze

PE_03 PE_10

TK_04 Zadania gmin w zakresie energetyki PE_04

TK_05

Instrumenty regulacji rynku

energetycznego: koncesjonowanie, zatwierdzanie taryf, uzgadnianie planów rozwoju, zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji systemów dystrybucyjnych i przesyłowych, rozstrzyganie sporów, nakładanie kar pieniężnych

PE_03 PE_10

TK_06 Struktura rynku energetycznego. Pojęcie

przedsiębiorstwa energetycznego, pojęcie PE_05

(4)

4 przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo,

pojęcia przesyłanie, dystrybucja, obrót paliwami i energią. Zasada dostępu stron trzecich do sieci (TPA), zasada rozdzielenia poszczególnych rodzajów działalności (unbundling)

TK_07

Zasady wytwarzania energii elektrycznej.

Pojęcie jednostki wytwórczej, elektrowni systemowych, kogeneracji i trójgeneracji.

Sytuacja prawna wytwórcy energii w mikroinstalacji oraz w małej instalacji.

Pojęcie odnawialnych źródeł energii.

Pojęcie elektrowni fotowoltaicznej, elektrowni słonecznej, podział elektrowni wiatrowych na „on-shore” i „off-shore”. Tzw.

„obligo giełdowe” wytwórców energii elektrycznej.

PE_05 PE_06

TK_08

Systemy wsparcia wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. System świadectw pochodzenia, system aukcyjny (cena referencyjna, liczba i rodzaje aukcji) oraz system taryf gwarantowanych. Opłaty OZE, zadania sprzedawcy zobowiązanego oraz zadania OREO S.A.

PE_07 PE_08

TK_09

Zasady przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej. Pojęcie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, pojęcie i zadania OSP i (rola PSE S.A.). Pojęcie „bilansowania systemu”. Zasady przyłączania do sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Opłata za przyłączenie do sieci oraz zaliczka na poczet opłaty przyłączeniowej. Odmowa zawarcia umowy o przyłączenie do sieci.

PE_05 PE_06 PE_09

TK-10

Zasad funkcjonowania rynku obrotu energią.

Zasada swobodnego wyboru sprzedawcy.

Struktura taryfy G11 (opłata za energię czynną, opłata sieciowa, opłata jakościowa, opłata stała za dystrybucję, opłata

przejściowa, opłata abonamentowa).

Umowa kompleksowa, usługa kompleksowa oraz sprzedawca z urzędu. Sytuacja prawna odbiorców wrażliwych energii elektrycznej.

PE_06 PE_07

TK-11

Struktura rynku gazowego. Pojęcie paliw gazowych. Rodzaje gazu: gaz wytwarzany (LPG, biogaz, węglowy, drzewny), gaz wydobywany (NG, LNG, CNG), gaz z łupków, „tight gas” oraz „hydraty metanu”.

Pojęcie instalacji magazynowej i OSM.

Pojęcie instalacji skroplonego gazu ziemnego i OSS.

PE_05

TK-12

Pojęcie sieci przesyłowych i

dystrybucyjnych gazu. Pojęcie OSP i OSD w sektorze gazowym. Rola OGP GAZ SYSTEM S.A. Najważniejsze gazociągi tranzytowe gazu z Federacji Rosyjskiej.

PE_05

(5)

5 TK-13

Zasady funkcjonowania rynku obrotu gazem. Tzw. „obligo giełdowe”. Taryfy gazowe. Zasady zmiany sprzedawcy gazu.

Sytuacja prawna odbiorców wrażliwych na rynku gazowym.

PE_05 PE_06

TK-14

Zasady funkcjonowania rynku paliwowego.

Rodzaje paliw płynnych. Zasady wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami płynnymi. Zasady wytwarzania i wprowadzania do obrotu biopaliw i biokomponentów. Narodowy Cel Wskaźnikowy. Rola Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Kontrola jakości paliw i biopaliw.

PE_05

TK-15

Zasady funkcjonowania rynku ciepłowniczego. Pojęcie ciepła

systemowego. Wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót energią cieplną.

PE_05 PE_06

5. Zalecana literatura

Literatura podstawowa:

1) B. Popowska, E. Kosiński, P. Lissoń, Prawne uwarunkowania konkurencji na rynku gazu, Warszawa 2015

2) P. Lissoń, K. Ziemski, Inwestycje infrastrukturalne i ochrona środowiska w prawie energetycznym, Poznań 2014

3) A. Szafrański, Prawo energetyczne. Wartości i instrumenty ich realizacji, Warszawa 2014

4) M. Pawełczyk, Publicznoprawne obowiązki przedsiębiorstw energetycznych jako instrument zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w Polsce, Toruń 2013

5) F. Elżanowski, Prawnoprocesowa sytuacja przedsiębiorstwa energetycznego w sprawach z zakresu regulacji energetyki, Warszawa 2015

6) F. Elżanowski, Polityka energetyczna. Prawne instrumenty realizacji, Warszawa 2008 7) A. Walaszek-Pyzioł: Energia i Prawo, Warszawa 2002

Literatura uzupełniająca:

1) M. Pawełczyk (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Poznań 2012

2) M. Swora, Z. Muras (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 2010 3) M. Czarnecka, T. Ogłódek, Prawo energetyczne. Komentarz. Warszawa 2009 4) J. Baehr, E. Stawicki, J. Antczak, Prawo energetyczne. Komentarz, Zakamycze 2003 5) H. Palarz, Prawo energetyczne z komentarzem, Gdańsk 2004

6) I. Muszyński, Ustawa prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 2000

7) A. Walaszek-Pyzioł, W. Pyzioł, Prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 1999

8) A. Walaszek-Pyzioł (red.), Regulacja – innowacja w sektorze energetycznym, Warszawa 2013 9) M. Wierzbowski, R. Stankiewicz (red.), Współczesne problemy prawa energetycznego,

Warszawa 2010

10) B. Nowak, Wewnętrzny rynek energii w Unii Europejskiej. Studium porównawcze na podstawie sektorów energii elektrycznej i gazu, Warszawa 2009

11) W. Hoff, Prawny model regulacji sektorowej, Warszawa 2008

12) M. Szydło, Regulacja sektorów infrasrtukturalnych jako rodzaj funkcji państwa wobec gospodarki, Warszawa 2005

13) A. T. Szablewski, Zarys teorii i praktyki reform regulacyjnych na przykładzie energetyki, Łódź – Warszawa 2003

(6)

6 14) A. Dobroczyńska, L. Juchniewicz, B. Zalewski, Regulacja energetyki w Polsce, Warszawa –

Toruń 2001

6. Informacja o przewidywanej możliwości wykorzystania b-learningu -

7. Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami do laboratorium, itp.

1) Strona internetowa Zakładu Publicznego Prawa Gospodarczego

2) Biblioteka UAM, Biblioteka i czytelnia Wydziału Prawa i Administracji UAM

III. Informacje dodatkowe

1. Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod oceniania

Nazwa modułu (przedmiotu): Prawo Energetyczne Symbol efektu

kształcenia dla modułu *

Symbol treści kształcenia realizowanych w trakcie zajęć^#

Sposoby prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych efektów kształcenia

Metody oceniania stopnia osiągnięcia założonego efektu kształcenia^&

PE_01 TK_01 Wykład z prezentacją

multimedialną

Egzamin

w formie pisemnej:

test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami

multimedialną

Egzamin

w formie pisemnej:

PE_03 TK_03, TK_05 Wykład z prezentacją

multimedialną

Egzamin

w formie pisemnej:

multimedialną

Egzamin

w formie pisemnej:

PE_05

TK_06, TK_07, TK_09, TK_11, TK_12, TK_13, TK_14, TK_15

Wykład z prezentacją multimedialną

Egzamin

w formie pisemnej:

PE_06 TK_06, TK_09, TK_10, TK_13, TK_15

Wykład z prezentacją multimedialną

Egzamin

w formie pisemnej:

PE_07 TK_08, TK_10

Wykład z prezentacją multimedialną oraz rozwiązywaniem zadań i kazusów

Egzamin

w formie pisemnej:

multimedialną oraz Egzamin

w formie pisemnej:

(7)

7 rozwiązywaniem zadań i

kazusów test z elementami

opisowymi lub kazus z pytaniami

PE_09 TK_09

Wykład z prezentacją multimedialną oraz rozwiązywaniem zadań i kazusów

Egzamin

w formie pisemnej:

PE_10 TK_03, TK_05

Wykład z prezentacją multimedialną oraz rozwiązywaniem kazusów

Egzamin

w formie pisemnej:

Zaleca się podanie przykładowych zadań (pytań) służących ocenie osiągnięcia opisanych efektów kształcenia.

2. Obciążenie pracą studenta (punkty ECTS)

Nazwa modułu (przedmiotu): Prawo Energetyczne

Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności *

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 30 W

Praca własna studenta^# Przygotowanie się do zaliczenia: 15 godz.

SUMA GODZIN

45 godz.

SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA

MODUŁU (PRZEDMIOTU) 3

3. Sumaryczne wskaźniki ilościowe

a) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich

3 ECTS

b) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe

4. Kryteria oceniania

Logiczny wybór poprawnej odpowiedzi w przypadku pytań testowych; poprawność merytoryczna w przypadku pytań opisowych, poprawny dobór przepisów prawnych, umiejętność argumentacji i czytelnego opisu dokonywanych czynności w przypadku rozwiązywania kazusu.