Dembińska, Maria
I Międzynarodowy Kongres Archeologii
Słowiańskiej
Przegląd Historyczny 57/2, 314-315
1966
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
K
R
O
N
I
K
A
I MIĘDZYNARODOWY KONGRES ARCHEOLOGII SŁOWIAŃSKIEJ
14—18 w rześnia 1965 r. odbył się w W arszawie — z inicjatyw y K om itetu Orga nizacyjnego M iędzynarodowej Unii Archeologii Słowiańskiej oraz K om itetu Orga nizacyjnego K ongresu przy Instytucie H istorii K u ltu ry M aterialnej tPAN pod prze w odnictwem prof. W itolda H ensla — I M iędzynarodowy Kongres Archeologii Sło w iańskiej z udziałem 220 przedstawicieli z zagranicy oraz 250 specjalistów z kraju. W u r o c z y s t y m plenarnym posiedzeniu otw arcia wzięli udział przedstaw iciele władz
rządowych i naukowych, z m inistrem szkolnictw a wyższego, H. G o l a ń s k i m i sekretarzem naukow ym PAN, prof. H. J a b ł o ń s k i m n a czele. R eferat inau guracyjny wygłosił prof. W. H e n s e 1.
K ongres obradow ał w sześciu sekcjach wydzielonych tem atycznie lub chrono logicznie.
Sekcja I pod kierunkiem prof. W. K o c k i z Poznania — zajęła się zagadnie niem etnogenezy Słowian. Na szczególne podkreślenie zasługują następujące przed stawione problem y: stan badań n ad etnogenezą Słowian (W. Kočka), zagadnienia językoznawcze (T. Milewski, Z. Stieber), onom astyka (S. Rospond), zagadnienie ciągłości osadniczej, kulturow ej i etnicznej (A. G ardaw ski, J. Kostrzewski, J. W. K u- charenko, Z. Woźniak), rola wspólnoty kulturow ej bałto-słow iańskiej (C. Kudzono- wski, N. Czeboksarow). Zwłaszcza zagadnienie ciągłości kulturow ej i tzw. kolebki Prasłow ian wywołało ożywioną i kontrow ersyjną dyskusję.
Sekcja II — „K ultury wczesnosłowiańskie i obce od X II w. p.n.e. do VI w. n.e.’’, prow adzona przez prof. К. J a ż d ż e w s k i e g o z Łodzi, zajęła się przede w szyst kim badaniam i: nad k u ltu rą trzciniecką i kom arowską, ich powiązaniami i zasię giem wpływów m iędzy XV а X II w. p.n.e. (S. Biereczenskaja, Z. Swiesznikow), n ad w pływ am i k u ltu r naddunajskich na form ow anie się k u ltu ry tzw. łużyckiej (J. Filip i inni), nad zagadnieniem k u ltu r końca epoki brązu i wczesnego okresu żelaza na obszarze płn. U krainy i płd. Białorusi (W. A. Illinskaja i in.), nad flu k tu acjam i kulturow ym i pogranicza germ ańsko-wenedzkiego w ostatnich stuleciach p.n.e. (J. Kostrzew ski, H. .Keiling i in.).
Sekcja III — „Form owanie się P aństw słowiańskich” pod przewodnictw em prof. A. G i e y s z t o r a z W arszawy, skupiła się głównie wokół kilku zagadnień: form owanie się organizacji państw ow ej n a Rusi w św ietle odkryć archeologicznych (B. A. Rybaków i in.), form ow anie się państw a i k u ltu ry wczesnofeudalnej u Sło w ian nadbałtyckich (J. H errm an i in.), organizacje przedwielkom orawskie i w ielko- m orawskie (J. Poulík, H. Procházka i in.). Zajm owano się też problem atyką drużyn wojskowych w św ietle znalezisk m ilitarnych (Z. Vinski, A. Nadolski), stykam i k u l turowym i ludności autochtonicznej i Słowian (I. Nestor, Ż. W ażarowa i in.). Szcze gólnie interesujące były referaty i dyskusja nad związkami m onum entalnej sztuki architektonicznej z pow stającą organizacją państw ow ą w Polsce oraz kontynuacji czy dyskontynuacji form architektonicznych od antyku do średniowiecza na terenie Jugosław ii (J. Zachwatowicz, Dz. Bošković i in.).
W Sekcji IV — „Rozwój w si i początki m iast słowiańskich” pod kierunkiem prof. Z. R a j e w s k i e g o І К . Ż u r o w s k i e g o , toczyły się obrady nad n a stępującym i problem am i: pow staw anie wsi i m iast w różnych w aru n k ach spo łeczno-gospodarczych (W. J. Dowżenok, H. Jankuhn, S. Stanczew i in.), współza leżność genetyczna wsi i m iasta (m.in. A. van der Valle, J. Pesez, P. L. Dimitrow), zależność osadnictwa od w arunków klim atyczno-geograficznych (T. Wąsowiczówna,
K R O N I K A
315
Z. Hilczerówna i in.), form ow anie się k ultury m aterialnej wsi i m iast oraz w pływ obcych recepcji (J. K am ińska, T. Rosłanowski, L. Leciejewicz, B. Babic, B. A nto nova i in.), wreszcie k u ltu ra społeczna i duchowa wczesnego średniowiecza (m. in. H. Feicht, B. A. Rybaków, I. P. Rusanowa). ■
Obrady Sekcji V — „Maneta w k rajach słowiańskich w starożytności i średnio wieczu” pod przewodnictwem prof. R. K i e r s n o w s k i e g o z Warszawy, pas zły w trzech głównych kierunkach: 1) zakres w spółdziałania archeologii i num izm atyki oraz m etodyka badań (R. Kiersnowski, E. N ohejlova-Pratova i in.), 2) obieg mo nety wieków średnich (J. Jouroujova, L. Stepkova, Th. Gerassimov i in.), 3) przed- m onetam e środki płatnicze (J. Sztetyłło i in.).
Sekcja VI — „Historia i metody badań nad starożytnościami słowiańskim i” pod kierunkiem prof. M. H. S e r e j s k i e g o , w pierwszej części obrad dokonała pod sum owania działalności niektórych w ybitnych historyków i miłośników badań n ad starożytnościami z X IX i pocz. XX w. w różnych k rajach słowiańskich (E. M anowa, A. A. Formozow — dla ZSRR, M. Turek, V. Zacek — dla CSSR, M. H. Serejski, F. Bronowski, R. W. Wołoszyński, A. F. G rabski i inn. — dla Polski). Druga część obrad tej sekcji była poświęcona zastosowaniu do badań archeologicznych różnych metod: fizycznych i przyrodniczych (R. E. Linington, W. Stopiński, M. Dembińska), technologicznych (A. L. Mongajt, A. A. Bezborodow), antropologicznych (A. Szczy piorski, T. Malinowski), planigraficznych (J. M arciniak, A. Zbierski) i kom plek sowych (A. Pojnarow a, B. Baranowski).
W czasie K ongresu goście zwiedzili świeżo otw artą wystawę w Państw ow ym Muzeum Archeologicznym „K ultura państw słowiańskich w świetle wykopalisk”. E ksponaty n a tę w ystaw ę nadesłano ze wszystkich państw słowiańskich lub pozo stających w e wczesnym średniowieczu pod wpływami słowiańskimi.
M. D.
Angielski K rólew ski In sty tu t Stosunków Międzynarodowych w ydaje serię C hatham House Essays. W 1964 r. opublikowano pierwsze pięć tomów serii. Szereg artykułów dotyczy m.in. roli Chin w świecie w ujęciu historycznym (C. P. F i t z g e r a l d , „The Chinese View of their Place in the W orld”), granicy indyjsko- -chińskiej (A. L a m b , „The C hina-India Border. The Origins of the Disputed B oundaries”).
A ustriackie w ydaw nictw o Europa-V erlag przystąpiło do prac n ad opubliko w aniem dokumentów, które hitlerowcy starali się zniszczyć pod koniec II w ojny, przez wrzucenie do Czarnego Jeziora (w ČSSR). Dokum enty te dotyczą działalności SS i policji w okresie ostatniej wojny w Polsce, Czechosłowacji i okupowanej części Związku Radzieckiego.
12—24 kw ietnia 1965 odbyło się w Tupadlech i w P radze międzynarodowe se m inarium poświęcone epigrafice. Uczestniczyło w nim 23 uczonych, w tym 3 z Polski. Dyskutow ano n ad onom astyką oraz nad możliwościami zastosowania metod sta tystycznych w badaniach n a d m ateriałem epigraficznym. Za dwa lata postano wiono zorganizować podobne seminarium.
