LUBIĘ
TECHNIKĘ JOANNA
BORGENSZTAJN
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania techniki dla szkoły podstawowej
opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie
kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty
Warszawa 2019
Recenzja merytoryczna – dr Anna Rybak
dr inż. Wiesław Półjanowicz Jadwiga Iwanowska
dr Beata Rola Redakcja językowa i korekta – Altix Projekt graficzny i projekt okładki – Altix Skład i redakcja techniczna – Altix Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji
Projektujemy i wykonujemy zabawki mechaniczne Klasa/czas trwania lekcji
klasa VI, 6 x 45 minut
Cel ogólny lekcji
Zaprojektowanie i wykonanie ruchomej zabawki mechanicznej.
Cele szczegółowe Uczeń:
bada działanie prostego silnika elektrycznego;
projektuje zabawkę poruszaną za pomocą silnika;
wykonuje elementy zabawki i łączy je w całość.
Metody/Techniki/Formy pracy
Metody i techniki pracy: prezentacja, referat, burza mózgów, studium przypadku, metoda projektu, analiza SWOT, dyskusja
Formy pracy: praca grupowa, praca zbiorowa
Środki dydaktyczne
tablica tradycyjna i komputer z rzutnikiem lub tablica multimedialna;
silniczki elektryczne, osie, kółka zębate i inne przydatne elementy, wymontowane z zepsutych urządzeń mechanicznych oraz odpowiednie baterie – co najmniej jeden zestaw na grupę;
materiały i narzędzia do wykonania zabawek, np. cienka blacha lub sklejka, koraliki do prasowania, gruba folia polietylenowa, perforowane elementy metalowe o różnych kształtach i wymiarach;
aplikacja Z czego można zrobić mechaniczną zabawkę?, dostępna pod adresem https://learningapps.org/display?v=pfbjef7p519 lub za pomocą poniższego QR kodu.
Opis przebiegu lekcji
Faza przygotowawcza
1. Przed zajęciami prowadzący zapoznaje się z aplikacją Z czego można zrobić mechaniczną zabawkę? oraz przygotowuje materiały i narzędzia potrzebne do wykonania projektów.
2. Na zajęciach nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji i zapoznaje uczniów z jej celem.
Faza realizacyjna
(pierwsza i druga godzina lekcyjna)
1. Prowadzący dzieli klasę na grupy i rozdaje im silniczki elektryczne oraz baterie.
Pracując w grupach uczniowie sprawdzają działanie silniczków.
2. Nauczyciel wyświetla aplikację Z czego można zrobić mechaniczną zabawkę?
prezentując przykłady materiałów konstrukcyjnych. Następnie prosi uczniów, aby opracowali projekt ruchomej zabawki (pojazd z kółkami, pojazd ze śmigłem, wiatrak, itp.), napędzanej za pomocą silniczka.
3. Każda grupa sporządza wstępny szkic swojego pomysłu i omawia go przed całą klasą.
4. Nauczyciel po każdym referacie inicjuje burzę mózgów, której celem jest zwrócenie uwagi na potencjalne problemy z wykonaniem urządzenia oraz niezauważone przez autorów możliwości jego udoskonalenia.
5. Poszczególne grupy weryfikują swoje projekty w oparciu o uwagi pozostałych uczniów.
6. Pracując w grupach uczniowie projektują elementy mechaniczne zabawki oraz ich połączenia z elementami elektrycznymi, sporządzając szczegółowe rysunki techniczne.
(pozostałe godziny lekcyjne)
7. Uczniowie wykonują projekt wybraną metodą, a następnie testują prototyp zabawki. W razie potrzeby przeprojektowują niedopracowane elementy i zastępują je lepiej funkcjonującymi częściami.
8. Grupa estetycznie wykańcza i ozdabia gotową zabawkę oraz sporządza jej instrukcję obsługi.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie prezentują przed klasą wykonane urządzenia, dokonując na podsumowanie krótkiej analizy SWOT własnego projektu.
2. Prowadzący otwiera dyskusję, w trakcie której każdy uczeń ma możliwość podzielenia się własnymi uwagami, spostrzeżeniami i pomysłami.
3. Nauczyciel udziela poszczególnym grupom informacji zwrotnej na temat wykonanych projektów i wskazuje potencjalne możliwości ich udoskonalenia.
5
4. Prowadzący na podstawie przebiegu zajęć oraz postępów uczniów dokonuje ewaluacji lekcji pod kątem skuteczności wykorzystanych form i metod pracy.
Komentarz metodyczny
Przed przystąpieniem do zajęć warto ogłosić w szkole zbiórkę zepsutych
i niepotrzebnych zabawek mechanicznych, a następnie sprawdzić, które elementy (silniczki, osie, przekładnie) mogą zostać powtórnie wykorzystane na potrzeby lekcji. Warto również zastanowić się, które z elementów potrzebnych w większych ilościach można wytworzyć z surowców wtórnych. Na przykład z plastikowych butelek po napojach można wykonać przezroczyste szyby oraz wszelkie elementy o niezerowej krzywiźnie, takie jak łopaty śmigieł czy wręcz obudowę pojazdu (łódka, rakieta). Nakrętki od butelek mogą zostać wykorzystane jako koła.
Różnego typu pojazdy i inne urządzenia (np. wyciągarka czy wiatrak) mogą okazać się przydatne do demonstracji zagadnień związanych z ruchem prostoliniowym lub ruchem po okręgu na zajęciach z fizyki. Mając to na uwadze, można uzgodnić z nauczycielem fizyki propozycje najbardziej przydatnych pomocy dydaktycznych, które uczniowie mogą wykonać w ramach opisanej lekcji. W takiej sytuacji najlepiej wprowadzić w trakcie zajęć wybrane zagadnienia rozszerzające, pozwalające uczniom lepiej zrozumieć przeznaczenie wykonanych przez nich urządzeń mechanicznych.
