POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE
Postępowanie upominawcze jest jednym z postepowań odrębnych, w których wydaje się nakazy zapłaty. Sprawy rozpoznawcze w tym postępowaniu należą odmiennie niż ma to miejsce przy postępowaniu uproszczonym do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Oznacza to, że sprawy mogą być rozpoznawane w sądzie rejonowym bądź okręgowym w zależności od tego czy w konkretnej sytuacji będzie istniała właściwość sądów okręgowych zgodnie z art. 17 k.p.c. czy też sprawa będzie należała do właściwości ogólnej sądów rejonowych. Należy mieć jednakże na względzie, że sprawa może należeć wg właściwości ogólnej rzeczowej do spraw rozpoznawczych przed sąd okręgowy, ale poprzez zastosowanie np. przepisu artykułu 461 § 11 k.p.c. sprawa
Postępowanie upominawcze ma charakter obligatoryjny, co oznacza, że jeżeli sprawa nadaje się do rozpoznania w tym postepowaniu (istnieją przesłanki podmiotowe i przedmiotowe), to musi być w nim rozpatrzona. Postępowanie upominawcze jest także jednym z tych postępowań odrębnych, w których istnieje możliwość stosowania przepisów dotyczących innych postepowań odrębnych, ponieważ nie istnieje żadna norma wykluczająca stosowanie innych postępowań. Np. może być prowadzone postepowanie upominawcze z zakresu prawa pracy.
Do niedawna w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy mógł jedynie wydawać zarządzenia oraz na podstawie
3531 § 2 nakazy zapłaty. Oznaczało to, że wszelkie inne czynności
wychodzące poza zakres tych które mógł wykonywać referendarz, mógł dokonywać jedynie sąd. Referendarz nie mógł przykładowo uchylić nakazu zapłaty czy odrzucić sprzeciwu. Ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 ze zm.) z dniem 8 września 2016 r., referendarzom sądowym nadano generalną kompetencję do
wykonywania wszelkich czynności w postepowaniu
Podstawy do wydania nakazu zapłaty
Zgodnie z przepisem art. 498 k.p.c. nakaz zapłaty wydaje się w gdy: - powód dochodzi roszczenia pieniężnego,
- a także w innych sprawach jeżeli przepis szczególny tak stanowi.
Natomiast przepis artykułu 499 § 1 inaczej niż ma to
miejsce w postepowaniu nakazowym określa przesłanki
wyłączające wydanie nakazu zapłaty. Nakaz zapłaty nie może
być wydany, gdy:
1) roszczenie jest oczywiście bezzasadne;
2) przytoczone okoliczności budzą wątpliwość;
3) zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia
wzajemnego;
Orzeczenie w postepowaniu upominawczym
Zgodnie z artykułem 502 § 1 w nakazie zapłaty nakazuje się pozwanemu, aby w terminie 2 tygodni od jego doręczenia zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami lub w tym terminie wniósł sprzeciw. Pozwanemu wraz z nakazem zapłaty doręcza się pozew
Pozew, dekretacja pozwu skierowanie do rozpozania w postępowaniu upominawczym Odrzucenie pozwu Zażalenie Przekazanie sprawy do postępowania "zwykłego" ; wyznacznie rozprawy, chyba że może być rozpoznana sprawa na posiedzeniu niejawnym
Zażalenie
Wydanie nakazu zapłaty
uprawomocnienie się wniesienie sprzeciwu skierowanie do
Sprzeciw. Postępowanie po jego wniesieniu.
W piśmie pozwany powinien wskazać:
- czy zaskarża nakaz w całości, czy w części,
- przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy,
- przedstawić okoliczności faktyczne i dowody.
* Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona
uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie
Sprzeciw od nakazu zapłaty należy zbadać w pierwszej kolejności pod względem formalnym. Konieczne jest sprawdzenie czy:
- Zachowany został 2 tygodniowy termin na jego wniesienie;
- Wskazano zarzuty (mogą być zarówno materialno-prawne jak i procesowe), okoliczności faktyczne oraz dowody w sprawie, a także granice zaskarżenia
- Osoba wnosząca posiada legitymację a pozwany zdolność sądową, procesową oraz w przypadku osoby prawnej lub
Rodzaje orzeczeń wydanych w wyniku wniesienia
sprzeciwu, po przeprowadzeniu rozprawy:
A) Negatywne:
•
Postanowienie o odrzuceniu pozwu;
•
Postanowienie o umorzeniu postępowania;
•
Wyrok oddalający powództwo;
B) Pozytywne:
wnisienie sprzeciwu
Odrzucenie
Np. gdy pozwany nie uzupełnił braków w
Uchylenie nakazu zapłaty
W niektórych szczególnych sprawach, ustawodawca zastrzegł obowiązek uchylenia nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym z urzędu, z taką sytuacja będziemy mieli miejsce gdy:
• po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie.
Zgodnie z art. 1838 § 3 Przepisu umożliwiającego skierowanie strony do mediacji na każdym etapie postepowania nie stosuje się w sprawach rozpoznawanych w postępowaniach upominawczym oraz nakazowym, chyba że doszło do skutecznego wniesienia zarzutów.
Zgodnie z 1120 k. p. c. powód który nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej nie ma obowiązku złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, jeżeli sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu upominawczym.
1. Dopuszczalne jest zaskarżenie nakazu zapłaty wydanego w
postępowaniu upominawczym jedynie co do części
zasądzonego roszczenia.
2. Od takiego sprzeciwu pobiera się trzy czwarte wpisu
liczonego od wartości zaskarżonej części sprawy.
(uchwała SN z dnia 28 października 2004 r., III CZP 57/04, Lex nr 125509).
1. Zarządzenie przewodniczącego o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu odrębnym nie wiąże sądu.
2. Rozpoznanie sprawy w innym postępowaniu wymaga zarządzenia przewodniczącego lub postanowienia sądu.
Nie jest dopuszczalne oddalenie na posiedzeniu
niejawnym wniosku o przywrócenie terminu do
wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego
w postępowaniu upominawczym.
Zgodnie z art. 424
1§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, takim
orzeczeniem nie jest prawomocny nakaz zapłaty w
postępowaniu upominawczym.
Prekluzja
dowodowa
w
postępowaniu
upominawczym (…) odnosi się do możliwości
dopuszczania dowodów na wniosek stron. Nie ma
natomiast
zastosowania
przy
dopuszczaniu
dowodów przez sąd z urzędu.
• Kazus 1. Powód Jan Nowak reprezentowany przez adwokata Zygmunta
Nowaka wniósł pozew na urzędowym formularzu przeciwko PPE Sp. z o.o., w którym zawarł dwa żądania: 1. o zapłatę zaległego czynszu z tytułu najmu sklepu odzieżowego - kwoty 45.000,00 zł, 2. o zapłatę o za zużycie wody w powyższym lokalu kwoty 7.420,00 zł, zgodnie z odczytem z podlicznika. Ponadto zażądał rozpoznania sprawy w postepowaniu nakazowym. Sąd rozpoznał sprawę w postępowaniu nakazowym i zasądził na rzecz powoda całość żądania.
• Pytania:
• W jakim postępowaniu sąd powinien rozpoznać sprawę?
Kazus 2. Jan Rodzeń, dyrektor klubu księgarza zwolnił dyscyplinarnie dr Romana Grzyba oraz nie wypłacił pensji za zaległe 7 miesięcy. Zwolnienie dyscyplinarne Romana Grzyba było niedopuszczalne, pomimo próśb nie został przywrócony do pracy. Jednakże Roman Grzyb chce uzyskać orzeczenie przywracające go do pracy w klubie księgarza oraz chce uzyskać zaległe wynagrodzenie za prace w kwocie 16.000,00 zł brutto miesięcznie.
Pytania:
Czy sprawa będzie należała do postępowania odrębnego?
Gdy odp. Na pytanie pierwsze będzie pozytywna, w jakim postepowaniu powinna być sprawa rozpoznawana?
