1) umożliwia dłużnikowi zawarcie układu

(1)

Przyśpieszone postępowanie układowe

1) umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie

2) może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem

(2)

Zwrot „suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem” może sugerować, że wierzytelności te uprawniają do głosowania nad układem.

Niemniej jednak są to takie wierzytelności, które gdyby nie były sporne, to uprawniałyby do głosowania nad układem.

Wierzyciele mieliby wówczas prawo głosu w głosowaniu nad układem.

Wierzytelności sporne trzeba odróżnić od wierzytelności nieuprawniających do głosowania nad układem (np. art. 116 Pr. Rest.).

(3)

„Dla określenia sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie bierze się pod uwagę wierzytelności nieuprawniających do głosowania nad układem […]”.

A. Hrycaj, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak

(4)

„Użyty w treści art. 3 Pr. Rest. zwrot: »suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem« ma odmienną treść niż zwrot, który był użyty w treści art. 44 ust. 2 Pr. Upadł. i Napr. – »suma spornych wierzytelności przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności«. Przed nowelizacją próg 15% spornych wierzytelności odnosił się do »ogólnej sumy«, a więc sumy wierzytelności spornych i bezspornych, w ramach której wartość wierzytelności spornych nie mogła przekraczać 15%”.

(5)

KAZUS

Spółka X ma 4 wierzycieli. Pan Y posiada w stosunku do niej wierzytelność w wysokości 120 tys. zł., Pani Z w wysokości 80 tys. zł., Pan H w wysokości 15 tys. zł., a Pan Q w wysokości 50 tys. zł, przy czym wierzytelność Pana Q ma charakter sporny (Spółka jej nie uznaje).

Czy Spółka X może zawrzeć z wierzycielami układ w przyśpieszonym postępowaniu układowym?

(6)

Wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego powinien spełniać wymogi formalne wskazane w art. 227 ust. 1-3 Pr. Rest.

Wraz z wnioskiem o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego dłużnik składa na piśmie oświadczenie, że informacje zawarte we wniosku i załącznikach są prawdziwe i zupełne (art. 228 ust. 1 Pr. Rest.).

(7)

Sąd rozpoznaje wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego na posiedzeniu niejawnym wyłącznie na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku (art. 232 ust. 1 Pr. Rest.).

Wniosek rozpoznaje się w terminie tygodnia (1) od dnia jego złożenia (art. 232 ust. 2 Pr. Rest.).

(8)

Na postanowienie o odmowie otwarcia przyspieszonego postępowania układowego zażalenie przysługuje wyłącznie dłużnikowi (art. 236 ust. 1 Pr. Rest.).

Zgodnie z art. 237 ust. 1 Pr. Rest. wierzycielowi przysługuje zażalenie na postanowienie o otwarciu postępowania wyłącznie w części dotyczącej jurysdykcji sądów polskich.

(9)

„Dłużnik, co do zasady, nie miałby gravamen w zaskarżeniu postanowienia sądu w przedmiocie otwarcia postępowania zainicjowanego na wniosek dłużnika. Dlatego ustawodawca nie przewidział możliwości zaskarżenia przez dłużnika postanowienia uwzględniającego jego wniosek”.

R. Adamus, Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz

(10)

Sąd drugiej instancji nie może orzec o otwarciu postępowania (art. 236 ust. 2 Pr. Rest.). Orzeczenie o otwarciu postępowania musi bowiem podlegać kontroli instancyjnej.

Ponadto zgodnie z art. 202 Pr. Rest. od postanowienia sądu drugiej instancji skarga kasacyjna nie przysługuje.

(11)

postanowienie o otwarciu przyspieszonego

postępowania układowego

zażalenie

postanowienie o oddaleniu zażalenia

postanowienie o uchyleniu postanowienia sądu I instancji

i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania

postanowienie o zmianie postanowienia sądu I instancji

(12)

zażalenie

postanowienie o zmianie postanowienia sądu I instancji poprzez otwarcie przyśpieszonego

postępowania układowego postanowienie o odmowie

otwarcia przyspieszonego postępowania układowego

(13)

Zgodnie z art. 233 Pr. Rest. w postanowieniu o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego sąd m. in.

wyznacza nadzorcę sądowego.

(14)

Zgodnie z art. 233 Pr. Rest. w postanowieniu o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego sąd m. in.

wyznacza sędziego-komisarza oraz nadzorcę sądowego.

Stan prawny obowiązujący do dnia 23 marca 2020 r.

(15)

Dłużnik we wniosku o otwarcie postępowania może wskazać osobę lub spółkę do pełnienia funkcji nadzorcy sądowego na zasadach określonych w art. 38 ust. 2 Pr. Rest.

(16)

W przyśpieszonym postępowaniu układowym (także w postępowaniu układowym i postępowaniu sanacyjnym) może zostać ustanowiony fakultatywny organ postępowania restrukturyzacyjnego, jakim jest rada wierzycieli.

Radę wierzycieli ustanawia oraz powołuje i odwołuje jej członków sędzia-komisarz z urzędu, o ile uzna to za potrzebne, albo na wniosek (art. 121 ust. 1 Pr. Rest.).

Jeżeli rada wierzycieli nie została ustanowiona, czynności zastrzeżone dla rady wierzycieli wykonuje sędzia-komisarz (art. 139 ust. 1 Pr. Rest.).

(17)

Zarząd własny, w zakresie określonym w art. 39 ust. 1 Pr.

Rest., dłużnik sprawuje pod nadzorem nadzorcy sądowego (art. 67 ust. 1 zd. 2 Pr. Rest.).

Po powołaniu nadzorcy sądowego dłużnik może dokonywać czynności zwykłego zarządu. Na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego, chyba że ustawa przewiduje zezwolenie rady wierzycieli (art. 39 ust. 1 zd. 1 i 2 Pr. Rest.).

Czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu dokonana bez wymaganej zgody jest nieważna (art. 39 ust. 1 zd. 4 Pr.

Rest.).

(18)

Nadzorca sądowy składa sędziemu-komisarzowi sprawozdania ze swoich czynności za każdy miesiąc kalendarzowy pełnienia funkcji (art. 31 ust. 1 Pr. Rest.).

(19)

Do czynności nadzorcy sądowego należy, zgodnie z art. 40 Pr.

Rest., w szczególności:

1) zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego,

2) ocena propozycji układowych, w tym, w razie potrzeby, doradztwo w zakresie ich zmiany w celu zapewnienia zgodności z prawem i możliwości ich wykonania,

3) podejmowanie działań w celu złożenia przez wierzycieli możliwie największej liczby ważnych głosów,

(20)

„Wspieranie procedury głosowania, w tym procesu pozyskiwania głosów wierzycieli, może polegać na udziale w negocjacjach z wierzycielami w celu potwierdzenia, że procedura jest prowadzona zgodnie z prawem oraz że jej celem nie jest pokrzywdzenie wierzycieli. Nadzorca powinien tłumaczyć, jakie są prawne warunki oddania ważnego głosu.

Nadzorca może wspomóc dłużnika w ocenie, czy oddane na piśmie głosy spełniają wymogi prawa”.

P. Filipiak, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak

(21)

4) udział w zgromadzeniu wierzycieli,

5) złożenie opinii o możliwości wykonania układu, 6) sporządzenie planu restrukturyzacyjnego,

7) sporządzenie spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych.

(22)

Zgodnie z art. 261 Pr. Rest. w terminie dwóch (2) tygodni od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego nadzorca sądowy sporządza i składa sędziemu- komisarzowi:

1) plan restrukturyzacyjny uwzględniający propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika,

2) spis wierzytelności,

3) spis wierzytelności spornych.

(23)

„Nadzorca sądowy powinien sporządzić plan restrukturyzacji oraz spis wierzytelności i spis wierzytelności spornych w terminie 2 tygodni od otwarcia przyspieszonego postępowania układowego. Terminu tego nie przedłuża się ani o czas potrzebny na uprawomocnienie się postanowienia o otwarciu postępowania, ani o czas potrzebny na powiadomienie nadzorcy sądowego o fakcie powołania”.

P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz

(24)

Niezwłocznie po złożeniu przez nadzorcę sądowego dokumentów, o których mowa w art. 261 Pr. Rest., sędzia- komisarz wyznacza termin zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem (art. 263 ust. 1 Pr. Rest.).

(25)

O terminie zgromadzenia wierzycieli zwołanego w celu przyjęcia układu nadzorca sądowy zawiadamia wierzycieli umieszczonych w spisie wierzytelności, jednocześnie doręczając im propozycje układowe, informację o podziale wierzycieli umieszczonych w spisie wierzytelności ze względu na kategorie interesów, informację o sposobie głosowania na zgromadzeniu wierzycieli oraz pouczenie o treści przepisów art. 107-110, art. 113 i art. 115-119 Pr. Rest. (art. 264 ust. 1 Pr.

Rest.).

(26)

Jeżeli po złożeniu spisu wierzytelności zostanie ujawniona wierzytelność, która nie została umieszczona w spisie, nadzorca albo zarządca sporządza uzupełnienie spisu wierzytelności. Przepisy art. 84-91 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 100 ust. 1 Pr. Rest.).

Sędzia-komisarz zmienia spis wierzytelności stosownie do przedstawionych mu prawomocnych orzeczeń. Przepisy art.

89-91 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 101 ust. 2 Pr.

Rest.).

(27)

W przyspieszonym postępowaniu układowym dłużnik może zgłosić zastrzeżenia co do umieszczenia wierzytelności w spisie wierzytelności (art. 90 ust. 1 Pr. Rest.).

Wierzytelność, co do której dłużnik zgłosił zastrzeżenia, stanowi wierzytelność sporną. W takim przypadku sędzia- komisarz dokonuje odpowiednich zmian spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych (art. 90 ust. 2 Pr. Rest.).

(28)

„[…] zastrzeżenia mogą być skutecznie zgłoszone do chwili wydania przez sędziego-komisarza postanowienia w trybie art. 97 ust. 1 Pr. Rest. […]”.

Ł. Lipowicz, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak

(29)

W przyspieszonym postępowaniu układowym sędzia- komisarz zatwierdza spis wierzytelności na zgromadzeniu wierzycieli (art. 97 ust. 1 Pr. Rest.).

Jeżeli od dnia sporządzenia spisu wierzytelności i spisu wierzytelności spornych zaszły zmiany lub jeżeli dłużnik zgłosił zastrzeżenia nadzorca sądowy składa na zgromadzeniu wierzycieli aktualny spis wierzytelności i spis wierzytelności spornych (art. 262 Pr. Rest.).

(30)

W przyspieszonym postępowaniu układowym oraz w postępowaniu układowym nadzorca sądowy przedstawia na zgromadzeniu wierzycieli główne założenia planu restrukturyzacyjnego (art. 114 ust. 1 Pr. Rest.).

Nadzorca sądowy albo zarządca składa na zgromadzeniu wierzycieli opinię o możliwości wykonania układu (art. 115 Pr. Rest.).

(31)

sporządzenie przez dłużnika bilansu na dzień nie wcześniejszy

niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku o otwarcie

postępowania

złożenie przez dłużnika wniosku

o otwarcie postępowania

wydanie postanowienia przez sąd o otwarciu

postępowania

sporządzenie przez nadzorcę sądowego dokumentów, o których

mowa w art. 261 Pr. Rest., i złożenie ich sędziemu-komisarzowi

wyznaczenie przez sędziego-komisarza terminu zgromadzenia

wierzycieli zgromadzenie

wierzycieli

(32)

Z dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się masą układową (art. 240 Pr.

Rest.).

(33)

„W przyspieszonym postępowaniu układowym nie spienięża się majątku dłużnika. Masa układowa pełni zatem zupełnie odmienne funkcje niż masa upadłości w postępowaniu upadłościowym”.

(34)

W przyspieszonym postępowaniu układowym spisu inwentarza nie sporządza się (art. 241 Pr. Rest.).

(35)

„Ze względu na bardzo krótki czas trwania postępowania oraz, co do zasady, brak czynności władczych w toku postępowania nie ma potrzeby sporządzania w tym postępowaniu spisu inwentarza. Orientację w majątku dłużnika ma wierzycielom i sądowi dać wykaz majątku wraz z oszacowaniem przedłożony wraz z wnioskiem przez dłużnika”.

P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz

(36)

Od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu przyspieszonego postępowania układowego, spełnianie przez dłużnika albo zarządcę świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte układem, jest niedopuszczalne (art. 252 ust. 1 Pr.

Rest.).

(37)

Otwarcie przyspieszonego postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności (art. 257 Pr. Rest.).

(38)

Dłużnik niezwłocznie informuje nadzorcę sądowego o postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi, dotyczących masy układowej, prowadzonych na rzecz lub przeciwko dłużnikowi (art. 258 zd. 1 Pr. Rest.).

W sprawach tych uznanie roszczenia, zrzeczenie się roszczenia, zawarcie ugody lub przyznanie okoliczności istotnych dla sprawy przez dłużnika bez zgody nadzorcy sądowego nie wywiera skutków prawnych (art. 258 zd. 2 Pr.

Rest.).

(39)

„Artykuł 258 Pr. Rest. kontynuuje myśl wyrażoną w art. 257 Pr. Rest., że otwarcie przyspieszonego postępowania układowego nie wpływa na tok postępowań z udziałem dłużnika. Stosowanie tego przepisu ma jednak szerszą płaszczyznę zastosowania – odnosi się do wszystkich postępowań dotyczących masy układowej, w tym także postępowań dotyczących wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności”.

D. Chrapoński, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Torbus, A.

Witosz, A.J. Witosz

(40)

„Niewątpliwie do postępowań, które dotyczą masy układowej lub masy sanacyjnej, należy zaliczyć wszystkie postępowania, których wynik może oddziaływać na skład lub stan masy albo prawa i obowiązki nadzorcy sądowego lub zarządcy wynikające z nadzoru lub zarządu masą układową albo sanacyjną i związane z wykonywaniem tego nadzoru lub zarządu”.

M. Geromin, A. Hrycaj, [w:] Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. System Prawa Handlowego. Tom 6, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz

(41)

Zgodnie z art. 259 Pr. Rest.:

- postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania, - sędzia-komisarz może na wniosek uchylić zajęcie dokonane przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym dotyczącym wierzytelności objętej z mocy prawa układem, jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa,

(42)

- wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem jest niedopuszczalne po dniu otwarcia przyspieszonego postępowania układowego,

- w odniesieniu do roszczeń, co do których jest niedopuszczalne wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia, z dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego bieg przedawnienia roszczenia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu przez czas trwania przyspieszonego postępowania układowego.

(43)

- wierzyciel posiadający wierzytelność zabezpieczoną na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską może w toku przyspieszonego postępowania układowego prowadzić egzekucję wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia,

- sędzia-komisarz może na wniosek zawiesić postępowanie egzekucyjne co do wierzytelności nieobjętych z mocy prawa układem, jeżeli egzekucję skierowano do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa.

(44)

„Z regulacji art. 260 ust. 2 Pr. Rest. wynika, że możliwość zawieszenia postępowania egzekucyjnego dotyczy wyłącznie postępowań dotyczących wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo (przepis mówi bowiem jako o przesłance zawieszenia o skierowaniu egzekucji do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa). Oznacza to, że postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności, które nie są z mocy prawa objęte układem i jednocześnie nie są zabezpieczone na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym zastawem skarbowym lub hipoteką morską, nie mogą zostać zawieszone […]”.

(45)

Sąd umarza przyspieszone postępowanie układowe w przypadku stwierdzenia, że suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15%

sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem, z uwzględnieniem art. 165 ust. 3 i 4 Pr. Rest. (art.

326 ust. 1 Pr. Rest.).

(46)

Art. 165 Pr. Rest.

3. Sąd odmawia zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo przyspieszonym postępowaniu układowym, jeżeli suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15%

sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

4. Jeżeli w przyspieszonym postępowaniu układowym okoliczność, o której mowa w ust. 3, ujawni się po przyjęciu układu, sąd może zatwierdzić układ o ile zostanie wykazane, że dłużnik nie wiedział o istnieniu wierzytelności spornych, a ich zaspokojenie w wyniku wykonania układu nie będzie mniejsze niż w przypadku ogłoszenia upadłości dłużnika.

(47)

- z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem ulegają umorzeniu z mocy prawa,

- zawieszone postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności nieobjętych układem mogą zostać podjęte na wniosek wierzyciela,

(48)

- tytuły wykonawcze lub egzekucyjne, obejmujące wierzytelności objęte układem, tracą wykonalność z mocy prawa,

- stronom przysługuje prawo wytoczenia powództwa o ustalenie, że tytuły wykonawcze lub egzekucyjne utraciły wykonalność.

(49)

Postępowanie układowe

1) umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności

2) może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem

(50)

Zwrot „suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem” może sugerować, że wierzytelności te uprawniają do głosowania nad układem.

Niemniej jednak są to takie wierzytelności, które gdyby nie były sporne, to uprawniałyby do głosowania nad układem.

Wierzyciele mieliby wówczas prawo głosu w głosowaniu nad układem.

Wierzytelności sporne trzeba odróżnić od wierzytelności nieuprawniających do głosowania nad układem (np. art. 116 Pr. Rest.).

(51)

„Dla określenia sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie bierze się pod uwagę wierzytelności nieuprawniających do głosowania nad układem […]”.

(52)

KAZUS

Spółka X ma 4 wierzycieli. Pan Y posiada w stosunku do niej wierzytelność w wysokości 120 tys. zł., Pani Z w wysokości 80 tys. zł., Pan H w wysokości 50 tys. zł., a Pan Q w wysokości 35 tys. zł, przy czym wierzytelność Pana Q ma charakter sporny (Spółka jej nie uznaje).

Czy Spółka X może zawrzeć z wierzycielami układ w postępowaniu układowym?

(53)

W postępowaniu o otwarcie postępowania układowego sąd może zabezpieczyć majątek dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego (art. 268 ust. 1 zd. 1 Pr.

Rest.).

(54)

postępowanie o zatwierdzenie

układu

postępowanie o otwarcie przyśpieszonego

postępowania układowego

postępowanie o otwarcie postępowania

układowego

postępowanie o otwarcie postępowania

sanacyjnego

tymczasowy nadzorca

sądowy

tymczasowy nadzorca

sądowy / tymczasowy

zarządca

(55)

Sąd może, na wniosek dłużnika lub tymczasowego nadzorcy sądowego, zawiesić postępowania egzekucyjne prowadzone w celu dochodzenia należności objętych z mocy prawa układem oraz uchylić zajęcie rachunku bankowego, jeżeli jest to niezbędne do osiągnięcia celów postępowania układowego. Uchylając zajęcie rachunku bankowego, sąd ustanawia tymczasowego nadzorcę sądowego, jeżeli wcześniej nie został ustanowiony (art. 268 ust. 2 Pr. Rest.).

Dyspozycje dłużnika dotyczące środków na rachunku bankowym, którego zajęcie uchylono, wymagają zgody tymczasowego nadzorcy sądowego (art. 268 ust. 3 Pr. Rest.).

(56)

Wniosek o otwarcie postępowania układowego powinien spełniać wymogi formalne wskazane w art. 227 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 6-10 oraz ust. 2 i 3 Pr. Rest. (art. 265 Pr. Rest.).

(57)

„Do wniosku o otwarcie postępowania układowego nie załącza się wykazu majątku ani bilansu. Wynika to z tego, że w toku postępowania układowego nadzorca sądowy ustala skład masy układowej, sporządzając spis inwentarza (art. 274 ust. 1 Pr. Rest.). Ponadto postępowanie układowe z założenia trwa dłużej niż przyspieszone postępowanie układowe, a więc zarówno nadzorca sądowy, jak i wierzyciele będą mieli odpowiednią ilość czasu, aby zapoznać się z sytuacją finansową i majątkową dłużnika”.

(58)

Do wniosku o otwarcie postępowania układowego nie dołącza się odpisów propozycji układowych (art. 266 ust. 2 Pr.

Rest.).

(59)

„W przeciwieństwie do wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego do wniosku o otwarcie postępowania układowego nie załącza się odpisów propozycji układowych. Wynika to z faktu, że postępowanie układowe z założenia może trwać dłużej niż przyspieszone postępowanie układowe, a więc złożenie propozycji układowych już po otwarciu postępowania nie spowoduje jego przedłużenia […]”.

(60)

Przepisy art. 228 i art. 229 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 266 ust. 3 Pr. Rest.).

Ze stosowanego odpowiednio art. 228 ust. 1 Pr. Rest. wynika, że wraz z wnioskiem o otwarcie postępowania układowego dłużnik składa na piśmie oświadczenie, że informacje zawarte we wniosku i załącznikach są prawdziwe i zupełne.

(61)

Sąd rozpoznaje wniosek o otwarcie postępowania układowego na posiedzeniu niejawnym (art. 270 ust. 1 Pr. Rest.).

Wniosek o otwarcie postępowania układowego rozpoznaje się w terminie dwóch (2) tygodni od dnia złożenia wniosku, chyba że istnieje konieczność wyznaczenia rozprawy. W takim przypadku wniosek rozpoznaje się w terminie sześciu (6) tygodni (art. 270 ust. 2 Pr. Rest.).

(62)

Do zażalenia na postanowienie w przedmiocie otwarcia postępowania układowego przepisy art. 236 i art. 237 Pr.

Rest. stosuje się odpowiednio (art. 272 Pr. Rest.).

(63)

Ze stosowanych odpowiednio art. 236 ust. 1 oraz art. 237 ust.

1 Pr. Rest. wynika, że:

- na postanowienie o odmowie otwarcia postępowania układowego zażalenie przysługuje wyłącznie dłużnikowi,

- wierzycielowi przysługuje zażalenie na postanowienie o otwarciu postępowania wyłącznie w części dotyczącej jurysdykcji sądów polskich.

(64)

„Dłużnik, co do zasady, nie miałby gravamen w zaskarżeniu postanowienia sądu w przedmiocie otwarcia postępowania zainicjowanego na wniosek dłużnika. Dlatego ustawodawca nie przewidział możliwości zaskarżenia przez dłużnika postanowienia uwzględniającego jego wniosek”.

(65)

Ze stosowanego odpowiednio art. 236 ust. 2 Pr. Rest. wynika, że sąd drugiej instancji nie może orzec o otwarciu postępowania. Orzeczenie o otwarciu postępowania musi bowiem podlegać kontroli instancyjnej.

Ponadto zgodnie z art. 202 Pr. Rest. od postanowienia sądu drugiej instancji skarga kasacyjna nie przysługuje.

(66)

postanowienie o otwarciu postępowania układowego

zażalenie

postanowienie o zmianie postanowienia sądu I instancji

(67)

zażalenie

postanowienie o zmianie postanowienia sądu I instancji poprzez otwarcie postępowania

układowego postanowienie o odmowie

otwarcia postępowania układowego

(68)

Do postanowienia o otwarciu postępowania układowego przepisy art. 233-235 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art.

(69)

Ze stosowanego odpowiednio art. 233 Pr. Rest. wynika, że w postanowieniu o otwarciu postępowania układowego sąd m.

in. wyznacza nadzorcę sądowego.

(70)

Ze stosowanego odpowiednio art. 233 Pr. Rest. wynika, że w postanowieniu o otwarciu postępowania układowego sąd m.

in. wyznacza sędziego-komisarza oraz nadzorcę sądowego.

Stan prawny obowiązujący do dnia 23 marca 2020 r.

(71)

Dłużnik we wniosku o otwarcie postępowania może wskazać osobę lub spółkę do pełnienia funkcji nadzorcy sądowego na zasadach określonych w art. 38 ust. 2 Pr. Rest.

(72)

W postępowaniu układowym (także w przyśpieszonym postępowaniu układowym i postępowaniu sanacyjnym) może zostać ustanowiony fakultatywny organ postępowania restrukturyzacyjnego, jakim jest rada wierzycieli.

Radę wierzycieli ustanawia oraz powołuje i odwołuje jej członków sędzia-komisarz z urzędu, o ile uzna to za potrzebne, albo na wniosek (art. 121 ust. 1 Pr. Rest.).

Jeżeli rada wierzycieli nie została ustanowiona, czynności zastrzeżone dla rady wierzycieli wykonuje sędzia-komisarz (art. 139 ust. 1 Pr. Rest.).

(73)

Zarząd własny, w zakresie określonym w art. 39 ust. 1 Pr.

Rest., dłużnik sprawuje pod nadzorem nadzorcy sądowego (art. 67 ust. 1 zd. 2 Pr. Rest.).

Po powołaniu nadzorcy sądowego dłużnik może dokonywać czynności zwykłego zarządu. Na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego, chyba że ustawa przewiduje zezwolenie rady wierzycieli (art. 39 ust. 1 zd. 1 i 2 Pr. Rest.).

Czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu dokonana bez wymaganej zgody jest nieważna (art. 39 ust. 1 zd. 4 Pr.

Rest.).

(74)

Nadzorca sądowy składa sędziemu-komisarzowi sprawozdania ze swoich czynności za każdy miesiąc kalendarzowy pełnienia funkcji (art. 31 ust. 1 Pr. Rest.).

(75)

Do czynności nadzorcy sądowego należy, zgodnie z art. 40 Pr.

Rest., w szczególności:

1) zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego,

2) ocena propozycji układowych, w tym, w razie potrzeby, doradztwo w zakresie ich zmiany w celu zapewnienia zgodności z prawem i możliwości ich wykonania,

3) podejmowanie działań w celu złożenia przez wierzycieli możliwie największej liczby ważnych głosów,

(76)

„Wspieranie procedury głosowania, w tym procesu pozyskiwania głosów wierzycieli, może polegać na udziale w negocjacjach z wierzycielami w celu potwierdzenia, że procedura jest prowadzona zgodnie z prawem oraz że jej celem nie jest pokrzywdzenie wierzycieli. Nadzorca powinien tłumaczyć, jakie są prawne warunki oddania ważnego głosu.

Nadzorca może wspomóc dłużnika w ocenie, czy oddane na piśmie głosy spełniają wymogi prawa”.

P. Filipiak, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak

(77)

4) udział w zgromadzeniu wierzycieli,

5) złożenie opinii o możliwości wykonania układu, 6) sporządzenie planu restrukturyzacyjnego,

7) sporządzenie spisu wierzytelności.

(78)

Zgodnie z art. 280 Pr. Rest. w terminie trzydziestu (30) dni od dnia otwarcia postępowania układowego nadzorca sądowy sporządza i składa sędziemu-komisarzowi:

1) plan restrukturyzacyjny uwzględniający propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika,

2) spis wierzytelności.

(79)

Niezwłocznie po złożeniu planu restrukturyzacyjnego oraz zatwierdzeniu spisu wierzytelności, sędzia-komisarz wyznacza termin zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem (art. 281 ust. 1 Pr. Rest.).

(80)

Jeżeli po złożeniu spisu wierzytelności zostanie ujawniona wierzytelność, która nie została umieszczona w spisie, nadzorca albo zarządca sporządza uzupełnienie spisu wierzytelności. Przepisy art. 84-91 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 100 ust. 1 Pr. Rest.).

Sędzia-komisarz zmienia spis wierzytelności stosownie do przedstawionych mu prawomocnych orzeczeń. Przepisy art.

89-91 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 101 ust. 2 Pr.

Rest.).

(81)

W postępowaniu układowym oraz postępowaniu sanacyjnym w terminie dwóch (2) tygodni od dnia obwieszczenia o dacie złożenia spisu wierzytelności uczestnicy postępowania mogą złożyć do sędziego-komisarza sprzeciw co do umieszczenia wierzytelności w spisie wierzytelności. Dłużnik może złożyć sprzeciw, o ile spis wierzytelności nie jest zgodny z jego oświadczeniem, o którym mowa w art. 86 ust. 2 pkt 9 Pr. Rest. Jeżeli dłużnik nie złożył oświadczenia, może złożyć sprzeciw tylko w przypadku, gdy wykaże, że nie złożył oświadczenia z przyczyn od niego niezależnych (art. 91 ust. 1 Pr. Rest.).

(82)

W terminie, o którym mowa w art. 91 ust. 1 Pr. Rest., dłużnik lub wierzyciel, który nie został umieszczony w spisie wierzytelności, może złożyć sprzeciw co do pominięcia wierzytelności w spisie wierzytelności (art. 91 ust. 2 Pr. Rest.).

(83)

Sprzeciw powinien odpowiadać wymogom formalnym pisma procesowego, a ponadto wskazywać pominiętą lub zaskarżoną wierzytelność oraz zawierać wniosek co do pominięcia lub umieszczenia wierzytelności w spisie wierzytelności wraz z uzasadnieniem i wskazaniem dowodów na jego poparcie (art.

Sprzeciw co do pominięcia wierzytelności w spisie wierzytelności powinien ponadto spełniać wymogi formalne, o których mowa w art. 92 ust. 2 Pr. Rest.

(84)

Sędzia-komisarz, zastępca sędziego-komisarza lub wyznaczony sędzia rozpoznaje sprzeciw na posiedzeniu niejawnym w terminie dwóch (2) miesięcy od dnia jego wniesienia (art. 95 ust. 1 Pr. Rest.).

Jeżeli sędzia-komisarz, zastępca sędziego-komisarza lub wyznaczony sędzia uzna za potrzebne wyznaczenie rozprawy, zawiadamia o niej nadzorcę sądowego albo zarządcę, dłużnika oraz wierzyciela, który złożył sprzeciw, i wierzyciela, którego wierzytelności sprzeciw dotyczy.

Niestawiennictwo tych osób, nawet usprawiedliwione, nie wstrzymuje wydania postanowienia (art. 95 ust. 2 Pr. Rest.).

(85)

„W tym kontekście pojawia się problem, jaki organ powołuje sędziego wyznaczonego, gdyż prawo restrukturyzacyjne nie podaje w tym zakresie żadnych rozwiązań, jak to ma miejsce w przypadku zastępcy sędziego-komisarza. Możliwe są tutaj dwa wyjścia. Pierwsze polega na zastosowaniu per analogiam art. 21 ust. 1 Pr. Rest. i w tej koncepcji sędziego wyznaczonego powoływałby sąd restrukturyzacyjny. Drugie rozwiązanie opiera się na odpowiednim zastosowaniu konstrukcji wyznaczonego sędziego, o której mowa w art. 235

§ 1 KPC i którą można zaadaptować do niniejszego przypadku za pośrednictwem odesłania wynikającego z art. 209 Pr. Rest.

Wedle tej koncepcji sędzia wyznaczony byłby ustanawiany przez sędziego-komisarza”. ^D. Chrapoński, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Torbus, A. Witosz, A.J. Witosz

(86)

KAZUS

Dłużnik wniósł sprzeciw co do umieszczenia wierzytelności w spisie wierzytelności. Sprzeciw został rozpoznany przez sędziego-komisarza dopiero po upływie czterech (4) miesięcy.

Czy rozpoznanie sprzeciwu z naruszeniem terminu wskazanego w art. 95 ust. 1 Pr. Rest. wywołuje skutki prawne?

(87)

Na postanowienie w przedmiocie sprzeciwu zażalenie przysługuje dłużnikowi, nadzorcy sądowemu albo zarządcy oraz wierzycielom (art. 95 ust. 5 Pr. Rest.).

(88)

„Zażalenie może wnieść każdy z wierzycieli danego dłużnika. Nie tylko ten, który uprzednio wniósł sprzeciw, czy ten, którego wierzytelności sprzeciw dotyczył. Na powyższe wskazuje redakcja art. 95 ust. 5 Pr. Rest., który odmiennie niż art. 95 ust. 2 i 3 Pr. Rest. posługuje się ogólnie pojęciem wierzyciela, bez rozróżnienia już na wierzyciela, który złożył sprzeciw, i wierzyciela, którego wierzytelności sprzeciw dotyczy”.

Ł. Lipowicz, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak

(89)

„Umieszczenie wierzytelności w spisie na skutek sprzeciwu ma wpływ na prawa i obowiązki innych wierzycieli, albowiem oddziałuje na zdolność zaspokojenia wierzycieli w ramach postępowania restrukturyzacyjnego, w szczególności na propozycje układowe”.

D. Chrapoński, [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Torbus, A.

Witosz, A.J. Witosz

(90)

złożenie sprzeciwu (art. 91 Pr. Rest.)

doręczenie odpisu sprzeciwu

(art. 94 ust. 1-3 Pr.

Rest.)

wniesienie odpowiedzi na

sprzeciw

(art. 94 ust. 4 Pr. Rest.)

rozpoznanie sprzeciwu

(art. 95 ust. 1-2 Pr.

Rest.) wniesienie zażalenia

(art. 95 ust. 5 Pr. Rest.)

(91)

Po uprawomocnieniu się postanowienia uwzględniającego sprzeciw w spisie wierzytelności dokonuje się zmian w zakresie określonym w postanowieniu (art. 96 Pr. Rest.).

(92)

W postępowaniu układowym oraz sanacyjnym po upływie terminu do złożenia sprzeciwu, a w przypadku jego złożenia – po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie sprzeciwu, sędzia-komisarz zatwierdza spis wierzytelności (art. 98 ust. 1 Pr. Rest.).

(93)

W przyspieszonym postępowaniu układowym oraz w postępowaniu układowym nadzorca sądowy przedstawia na zgromadzeniu wierzycieli główne założenia planu restrukturyzacyjnego (art. 114 ust. 1 Pr. Rest.).

Nadzorca sądowy albo zarządca składa na zgromadzeniu wierzycieli opinię o możliwości wykonania układu (art. 115 Pr. Rest.).

(94)

złożenie przez dłużnika wniosku

o otwarcie postępowania

wydanie postanowienia przez sąd

o otwarciu postępowania

sporządzenie przez nadzorcę sądowego dokumentów, o których mowa w art. 280 Pr.

Rest., i złożenie ich sędziemu-komisarzowi oraz sporządzenie dokumentów, o których

mowa w art. 275 ust. 1-2 Pr. Rest

zatwierdzenie przez sędziego-komisarza spisu wierzytelności

wyznaczenie przez sędziego-komisarza terminu zgromadzenia

wierzycieli zgromadzenie wierzycieli

postępowanie wywołane sprzeciwem

(95)

Po otwarciu postępowania układowego przepisy art. 238-256 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 273 Pr. Rest.).

(96)

Ze stosowanego odpowiednio art. 240 Pr. Rest. wynika, że z dniem otwarcia postępowania układowego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się masą układową.

(97)

Ze stosowanego odpowiednio art. 252 ust. 1 Pr. Rest. wynika, że od dnia otwarcia postępowania układowego do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania układowego, spełnianie przez dłużnika albo zarządcę świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte układem, jest niedopuszczalne.

(98)

W terminie trzydziestu (30) dni od dnia otwarcia postępowania układowego nadzorca sądowy ustala skład masy układowej na podstawie wpisów w księgach dłużnika oraz dokumentów bezspornych (art. 274 ust. 1 Pr. Rest.).

Ustalenie składu masy układowej następuje przez sporządzenie spisu inwentarza (art. 275 ust. 1 Pr. Rest.).

Wraz ze spisem inwentarza dokonuje się oszacowania mienia wchodzącego do masy układowej (art. 275 ust. 2 Pr. Rest.).

(99)

Otwarcie postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności (art.

276 zd. 1 Pr. Rest.).

(100)

Nadzorca sądowy wstępuje z mocy prawa do postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi, dotyczących masy układowej (art. 277 ust. 1 Pr. Rest.).

(101)

„Wstąpienie nadzorcy sądowego do postępowań sądowych i administracyjnych dotyczących masy układowej następuje »z mocy prawa«, i to po stronie dłużnika (res ipsa loquitur), nie wymaga więc ani wydania postanowienia o dopuszczeniu nadzorcy do udziału w sprawie, ani wniesienia pisma procesowego w rozumieniu przepisu art. 77 KPC, lecz tylko stosownego »zawiadomienia« organu prowadzącego postępowanie, w którym nadzorca sądowy ma wziąć udział obok dłużnika. Wstąpienie to mogłoby nastąpić także przez dokonanie przez nadzorcę czynności procesowej wymaganej według stanu sprawy albo przez stawienie się na rozprawę”.

S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz

(102)

W sprawach cywilnych nadzorca sądowy ma uprawnienia interwenienta ubocznego albo uczestnika postępowania, do którego przepisy o współuczestnictwie jednolitym stosuje się odpowiednio (art. 277 ust. 2 Pr. Rest.).

W postępowaniach administracyjnych, sądowo- administracyjnych oraz przed sądami polubownymi nadzorca sądowy ma prawa strony (art. 277 ust. 3 Pr. Rest.).

(103)

„Zarówno do nadzorcy sądowego, który ma uprawnienia interwenienta ubocznego w postępowaniu procesowym, jak i nadzorcy sądowego, który ma uprawnienia uczestnika postępowania w postępowaniu nieprocesowym, stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym”.

(104)

W postępowaniach, o których mowa w art. 277 ust. 1 Pr. Rest., uznanie roszczenia, zrzeczenie się roszczenia, zawarcie ugody lub przyznanie okoliczności istotnych dla sprawy przez dłużnika bez zgody nadzorcy sądowego nie wywiera skutków prawnych (art. 277 ust. 4 Pr. Rest.).

(105)

Postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania układowego, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania (art. 278 ust. 1 zd. 1 Pr. Rest.).

Przepisy art. 259 ust. 2-4 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 278 ust. 3 Pr. Rest.).

(106)

Ze stosowanego odpowiednio art. 259 ust. 2-4 Pr. Rest.

wynika, że:

- sędzia-komisarz może na wniosek uchylić zajęcie dokonane przed dniem otwarcia postępowania układowego w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym dotyczącym wierzytelności objętej z mocy prawa układem, jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa,

- wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem jest niedopuszczalne po dniu otwarcia postępowania układowego,

(107)

- w odniesieniu do roszczeń, co do których jest niedopuszczalne wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia, z dniem otwarcia postępowania układowego bieg przedawnienia roszczenia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu przez czas trwania postępowania układowego.

(108)

W postępowaniu układowym przepis art. 260 Pr. Rest. stosuje się odpowiednio (art. 279 Pr. Rest.).

(109)

Ze stosowanego odpowiednio art. 260 Pr. Rest. wynika, że:

- wierzyciel posiadający wierzytelność zabezpieczoną na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską może w toku postępowania układowego prowadzić egzekucję wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia,

- sędzia-komisarz może na wniosek zawiesić postępowanie egzekucyjne co do wierzytelności nieobjętych z mocy prawa układem, jeżeli egzekucję skierowano do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa.

(110)

„Z regulacji art. 260 ust. 2 Pr. Rest. wynika, że możliwość zawieszenia postępowania egzekucyjnego dotyczy wyłącznie postępowań dotyczących wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo (przepis mówi bowiem jako o przesłance zawieszenia o skierowaniu egzekucji do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa). Oznacza to, że postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności, które nie są z mocy prawa objęte układem i jednocześnie nie są zabezpieczone na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym zastawem skarbowym lub hipoteką morską, nie mogą zostać zawieszone […]”.

(111)

- z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem ulegają umorzeniu z mocy prawa,

- zawieszone postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności nieobjętych układem mogą zostać podjęte na wniosek wierzyciela,

(112)

- tytuły wykonawcze lub egzekucyjne, obejmujące wierzytelności objęte układem, tracą wykonalność z mocy prawa,

- stronom przysługuje prawo wytoczenia powództwa o ustalenie, że tytuły wykonawcze lub egzekucyjne utraciły wykonalność.