Bernard Szczech i jego publikacje z lat 1974-2009

(1)

Barbara i Adam Podgórscy

Wacław Judycki

Bernard Szczech

i jego publikacje z lat 1974-2009

(2)

Barbara i Adam Podgórscy

Marek Wacław Judycki

Bernard Szczech

i jego publikacje z lat

I 974-2009

Ruda Śląska 2 0 10

(3)

Muzeum Miejskie

im. Maksymiliana Chroboka

w Rudzie Śląskiej *

Rysunki: Marek Wacław Judycki

Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej ul. Wolności 26, 4 1 -700 Ruda Śląska

tel.: 32 243 50 40; 340 71 60 tel./fax: 32 248 44 57 e-mail: muzeumrudasl@interia.pl

www.muzeum-rs.bip.doc.pl

ISBN 978-83-928801-6-5

(4)

1 SZCZECH BERNARD ALEKSANDER

Urodzony w Lubszy, 23.10 .1950 roku.

Rodzice: Paweł i Edeltrauda z Badurów.

Studia: Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, specjalizacja: historia; magister histo

rii, 1977. Zawód: historyk, muzealnik, bibliotekarz.

Żona: Elżbieta z Absylów, solistka baletu.

Dzieci: Łukasz (1979); Dominika (1987).

Wnuk: Maksymilian.

Zamieszkały w Bytomiu Szombierkach.

PRACA ZAWODOWA:

■ 197I - I 972: stażysta w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu.

■ 1977- 1979: nauczyciel historii w Szkole Podstawowej nr 4 w Bytomiu.

■ 1979- 1980: starszy asystent w Dziale Historii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

■ 1980- 1985: adiunkt, kierownik Działu Historii i Kultury Regionu Muzeum Miejskiego w Zabrzu.

■ 1985- 1988: kustosz, kierownik oddziału MDT „UL” Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

■ 1988- 1998: starszy kustosz, dyrektor Muzeum Miejskiego w Zabrzu.

■2000-2005: kierownik Działu Zbiorów Śląskich Biblioteki Śląskiej w Katowicach.

■2005-2007Organizator i dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Lędzinach.

■2009- Dyrektor Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej.

■ W YBRANA BIBLIOGRAFIA:

■ Kto jest kim w województwie katowickim ’93. Katowice 1994;

■ Kto jest kim w województwie katowickim ’98. Katowice 1998;

■ Nieuleczalnie twórczy człowiek. Katowicki Informator Kulturalny. Rok X X (1998), nr 8, s. 12-13.

■ Cynk, koks /... walkman, [w:] Śląsk R.IX nr 10 (96) październik 2003;

■ Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków. Sch

weiz 2004.

■ Leksykon czeskich i polskich muzealników Górnego Śląska. Katowice 2007.

M u z e u m M i e j s k i e w R u d n i e Ś l ą s k i e j 3

(5)

Artykuły w czasopismach i pracach zbiorowych (wybór)

■ Adwersarz Lompy. Ks. Bartłomiej Szyja, [w:] Śląsk. R VIII nr 12 (72) grudzień 2001 s. 67.

■ Augustyna Świdra dramat „Nad grobem powstańca”. [w:] Rocznik Świętochłowicki. T. VI. Święto

chłowice 2004 s. 62-82.

■ Drewniany kościółek św. Andrzeja w Zabrzu w świetle zapisków archiwalnych, [w:] Rocznik Muze

um w Gliwicach. Tom XVIII Gliwice 2003 s. 469-514.

■ Dwa epizody, [w:] 35 lat Studenckiego Koła Naukowego Historyków. Pod redakcją Izabeli Lar.

Katowice 2004 s. 65-69.

■ Huty nad Małą Panwią. [w:] Śląsk. R.V nr 2 (40) luty 1999 s. 12-13.

■ Inskrypcje ziemi gliwickiej, [w:] Rocznik Muzeum w Gliwicach. Tom III 1987. Gliwice 1990 s. 43-80

■ Jan Bujara - Niepoprawny poeta w koloratce, [w:] Śląsk. R. VIII nr 4 (66) kwiecień 2001 s. 67.

■ Jana Jerzego margrabiego brandenburskiego, transumpt z 14 lutego 1614 roku dokumentu sprzeda

ży połowy Miechowic. [w:] Książnica Śląska. Nr 28. Katowice 2004.

4 M u z e u m M i e j s k i e w R u d z i e Ś l ą s k i e j

(6)

■ Kościół parafialny w Kochłowicach w zapiskach z lat 1694-1720. [w:] Rudzki Rocznik Muzealny 2000. Ruda Śląska 2001 s. 75-83.

■ Legendy i podania dotyczące Gliwic (część I). [w:] Rocznik Muzeum w Gliwicach. Tom X IX . Gli

wice 2004 s. 379-395.

■ Manewry wojskowe 3 pułku ułanów w latach 1933-1934. [w:] Zeszyty Tarnogórskie. Nr 9 (1990) s. 69-71.

■ Materiały biograficzne Józefa Lompy w zbiorach muzeów górnośląskich, [w:] Kroniki miasta Zabrza.

Nr 14 (1985) s. 123-130.

■ Muzeum Miejskie w Zabrzu i jego współpraca zagraniczna, [w:] Studie z dejin Hornictwi. Agricolovi Żaci. Rozpravy Narodniho technickeho muzea v Praze. 154. Praha 1998 s. 36.

■ Najbardziej spracowana, [w:] Śląsk R.IX nr 8 (94) sierpień 2003 s. 36-38.

■ Niektóre zabytki sztuki w „Ulu" w Bytomiu, [w:] Zabytki Bytomia. Magazyn Bytomski. Tom VII.

Bytom 1988 s. 281-290.

■ Nieznany dokument bytomski z 1453 roku księcia oleśnickiego Konrada IX Czarnego, [w:] Ze stu

diów nad średniowiecznym Bytomiem. Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Historia, Ze

szyt nr 5. Bytom 1990.

■ Osiemnastowieczny kielich z utajoną datacją. [w:] Zabytki Bytomia. Magazyn Bytomski. Tom VII.

Bytom 1988 s. 272-277.

■ Pismo Kapituły Kościoła Katedralnego św. Piotra w Brandenburgu do Krzysztofa von Stechow z 22 grudnia 1663 roku. [w:] Rudzki Rocznik Muzealny 1999. Ruda Śląska 2000 s. 35—4 1.

■ Powiat lubliniecki w powstaniach śląskich, [w:] Z walk o polskość Śląska (1919-1921). Opole 1974 s.75-88.

■ Przyczynki do dziejów rudzkich sztandarów, [w:] Rudzki Rocznik Muzealny 1999. Ruda Śląska 2000 s. 42-48.

■ Rejestr wolnych chłopów (urbarz) ziemi bytomskiej z początku XVI wieku, [w:] Zeszyty Tarnogórskie PTTK. Nr 3 (1987) s. 23-27.

■ Szlaki pocztowe na Górnym Śląsku w pierwszej połowie X IX w. [w:] Dziedzictwo Poczty. Region województwa śląskiego. Bytom 2001.

■ Zamek Piastów w Bytomiu (Zdzisław Jedynak, Bernard Szczech). [w:] Ze studiów nad średniowiecznym Bytomiem. Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Historia, Zeszyt nr 5. Bytom 1990 s. 59-64.

■ Zbiory Śląskie, [w:] Biblioteka Śląska 2000. Katowice 2000 s. 38-44.

■ Źródła do wczesnych dziejów kościoła Świętego Józefa w Świętochłowicach-Zgodzie. [w:] Rocznik Świętochłowicki. T. VI. Świętochłowice 2004 s. 92-112.

w w w . m u s e u m - r s i . b ś p . d o c . p ! 5

(7)

Publikacje książkowe, broszurowe, albumy:

■ Antoni Cygan. Malarstwo. Zabrze 1998.

ISBN 83-87436-15-1

■ Biskupice zarys dziejów. Zabrze 1997.

ISBN 83-87436-05-4

■ Clemens pro arte dla Alojzego Łysko Anno Domini 2002. Redakcja i opracowanie Bernard Szczech.

Bieruń 2003.

■ Clemens pro cultura dla Zespołu Folklorystycznego „Lędzinianie“ Anno Domini 2002. Redakcja i opracowanie Bernard Szczech. Bieruń 2003.

Clemens pro arte, pro cultura, pro publico bono Anno Domini 2003. Redakcja i opracowanie Ber

nard Szczech. Bieruń 2004.

ISBN 83-917428-2-2

■ Dokument Górnośląski 1601-1626 ze zbiorów byłego Archiwum Miejskiego w Bytomiu. Za

brze 1996.

ISBN 83-905806-1-6

brze 1996.

ISBN 83-905806-1-6

brze 1996.

ISBN 83-905806-1-6

brze 1996.

ISBN 83-905806-1-6

brze 1997.

ISBN 83-905806-1-6

brze 1998.

ISBN 83-905806-1-6

brze 1998.

ISBN 83-905806-1-6

6 M u z e u m M i e j s k i e w R u d x i e Ś l ą s k i e j

(8)

■ Ferdynand III, król Czech i Węgier, potwierdza przywileje miasta Woźniki oraz nadaje nowe prawa (25 kwietnia 1631). Katowice 2000.

ISBN 83-87849-36-7

■ Ferdynand III, król Czech i Węgier, potwierdza przywileje miasta Woźniki oraz nadaje nowe prawa (25 kwietnia 1631). (Wydanie II uzupełnione). Woźniki 2001.

ISBN 83-911810-5-7

■ Górnośląski Okręgowy Zakład Gazowniczy 1948-1998. Zabrze 1998.

ISBN 83-87436- I6-X

■ Ilustrowana kronika Biskupic 1243-1993. Zabrze 1993.

■ Inventarium kościoła św. Katarzyny w Woźnikach Szymona Michała Zasadzkiego z 1800 roku. Ka

towice 2000.

ISBN 83-87849-46-4

■ Jana Jerzego margrabiego brandenburskiego, transumpt z 14 lutego 1614 roku dokumentu sprzeda

ży połowy Miechowic. Lędziny 2006.

■ Józefa Lompy kronika kościoła w Lubszy 18 17-1832. Zabrze 1992.

■ Kościół św. Wawrzyńca w Mikulczycach w świetle zapisków parafialnych połowy XVIII wieku.

Zabrze 1995.

ISBN 83-902986-2-7

■ Kościół św. Jakuba Starszego w Lubszy w inwentarskim opisie ks. Antoniego Ktoska z 1803 roku.

Katowice 2000.

ISBN 83-87849-51-0

■ Kościół Świętego Jakuba Starszego w Lubszy w świetle protokołu wizytacyjnego z 1792 roku.

Zabrze 1993.

■ Kościół św. Katarzyny w Woźnikach w świetle nieznanej wizytacji z 1662 roku oraz innych inwenta

rzowych zapisów z lat 1663-1701. Bytom 1999.

ISBN 83-911810-1-4

■ Kościół Świętej Katarzyny w Woźnikach w inwentarskim opisie księdza Udritzkiego z 1787 roku.

Bytom 2000.

ISBN 83-911810-0-6

■ Kościół św. Katarzyny w Woźnikach w zapisach ks. Pawła Jana Zgorkowica z 1664 roku. Katowice 2000.

ISBN 83-87849-85-5

■ Księdza Józefa Szafran ka „Recept” pijakom i pijaczkom. Katowice 2004 ISBN 83-920155-9-2

w w w . m u z e u m ~ r s . b i p . d l o c . p f 7

(9)

■ Księdza Józefa Szafranka zabiegi wokół budowy kościoła św. Józefa w dawnym bytomskim Czarnym Lesie. Ruda Śląska 2009.

ISBN 978-83-928801-2-7

■ Księga dochodów (urbarz) kościoła mariackiego w Bytomiu 1510-1668. Zabrze 1995.

ISBN 83-902986-0-0

■ Legendy i podania o Grójcu, Lubszy oraz okolicy. Bytom 1999.

ISBN 83-910852-2-8

■ Legendy Lubszy i okolicy. Lubsza-Zabrze 1998 ISBN 83-87436-11-9

■ Lubsza. Szkice z dziejów gminy i parafii. Lubsza-Zabrze 1998.

ISBN 83-87436-13-5

■ Maria Kochcicka na Woźnikach Kamieńcowa sprzedaje Janowi Englowi z Wrocławia karczmę z grun

tem w Woźnikach 23 kwietnia 1599 roku. Katowice 2000 ISBN 83-87849-95-2

■ Muzeum Miejskie w Zabrzu 1935-1995. Zabrze 1995 ISBN 83-902986-4-3

■ Nad grobem powstańca. Dramat z ostatnich dziejów Górnego Śląska przez Augustyna Świdra. Za

brze 1990

■ Nieznany dokument sprzedaży Miechowic z I marca 1612 roku. Katowice 2003.

ISBN 83-916496-9-7

■ Odezwa do serc miłosiernych (1854). Bytom 2007.

■ Piętnastowieczny widimus dokumentu Piotra z Paniów, dziedzica Milowic z 1330 roku. Lubsza 2006 ISBN 83-920685-0-5

■ Pieśni księdza Norberta Bonczyka ułożone na pamiątkę uroczystości poświęcenia kamienia węgiel

nego kościoła św. Józefa w bytomskim Czarnym Lesie 1 maja 1884 roku. Ruda Śląska 2009.

ISBN 978-83-928801-0-3

■ Pieśni śląskie z „Dziergowskiej P a ra fiiKatowice 2004.

ISBN 83-920155-6-8

■ Prehistoryczne osadnictwo w rejonie Woźnik. Woźniki 2007.

■ Protokolarz miasta Woźniki. Zapisy do prawa miejskiego (1521)-1599-1660. Woźniki 2002.

ISBN 83-91 1810-7-3

■ Protokolarz miasta Woźniki. Protokoły z lat 1598-1623. Woźniki 2002.

ISBN 83-91 1810-8-1

8 M u z e u m M i e j s k i e w R u d z i e Ś l ą s k i e j

(10)

■ Protokolarz miasta Woźniki. Protokoły z lat 1624-1638. Woźniki 2002.

ISBN 83-9118 10-9-X

■ Protokolarz miasta Woźniki. Dokumenty miejskie 1490-1686. Woźniki 2002.

■ Przywilej Bernarda, księcia opolsko-strzeleckiego nadany dla Woźnik dnia 3 kwietnia 1454 roku.

Zabrze 1997.

ISBN 83-87436-02-X

■ Przywilej lokacyjny Lubniowa czyli Starej Kuźnicy nadany przez Jana II Żelaznego i Mikołaja IV, ksią

żąt raciborsko-opawskich (1.05.1394 r.). Ruda Śląska 2009.

ISBN 978-83-928801-1-0

■ Przywileje miasta Bytomia 1323-1711. Widymat z 1716 roku. Zabrze 1996.

ISBN 83-905806-5-9

■ Rejestr wolnych chłopów (urbarz) ziemi bytomskiej. Zabrze 1996.

ISBN 83-905806-0-8

■ Rejestry dochodów i wydatków kościoła św. Katarzyny w Woźnikach 1695-1726 oraz inne zapisy dochodów z lat 1662-1768. Woźniki 2001.

ISBN 911810-4-9

■ Roman Kalarus. Grafika. Zabrze 1997.

ISBN 83-87436-07-0

■ Siedemnastowieczny transumpt fundacji łagiewnickiej dla kościoła mariackiego w Bytomiu (1495).

Katowice 2003.

ISBN 83-920155-0-9

■ Statut miasta Woźniki z 30 marca 1857 roku. Katowice 2004.

ISBN 83-920155-5-X

■ Srebrne miasto, czyli bytomskie legendy i podania. Bytom 2000.

ISBN 83-913686-0-2

■ Srebrne miasto, czyli bytomskie legendy i podania. II wydanie. Bytom 2008.

ISBN 83-913686-0-2

■ Szkice z dziejów Lubszy i okolicy. Lubsza 1998.

ISBN 83-910093-2-7

■ Szkoła Podstawowa im. Józefa Lompy w Woźnikach 1938-2008. Woźniki 2008.

■ Tarnogórski kościół Świętych Piotra i Pawła w inwentarskich zapisach połowy XVIII wieku. Tarnow

skie Góry 2003.

ISBN 83-916496-9-5

w w w . m y z e u m ~ - r s . b s p . d o c . p l 9

(11)

■ Testament Piotra Strzeli z Obrowca, dziedzica Wieszowy, Rokitnicy i Ptakowic z 1672 roku. Zabrze 1996.

ISBN 83-902986-7-8

■ Urbarz kościoła św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu z 1719 roku. Bytom 2001.

ISBN 83-91 1810-2-2

■ W kręgu górnośląskich legend i podań. Czarny Śląsk. Bytom-Gliwice-Piekary Śląskie-Zabrze. Za

brze 2008.

ISBN 978-83-925972-0-9

■ W kręgu pisanego słowa. II wystawa dorobku wydawniczego gmin powiatu bieruńsko-lędzińskiego za lata 2002-2006. Bieruń 2006.

ISBN 83-917428-9-X

■ Widymat lubi i niecki z 1565 roku przywileju księcia Bernarda opolsko-strzeleckiego dla Woźnik z 1454 roku. Katowice 2000.

ISBN 83-87849-01-4

■ Wokół Klemensowej Górki. Katalog wystawy pokonkursowej. Lędziny 2006.

■ Woźniki 1206-2006. Dokumenty biskupa Pełki i opata Gerarda z 1206 roku. Woźniki 2006.

■ Z dziejów hutnictwa nad Małą Panwią. Woźniki 2003.

■ Z dziejów kościółka św. Walentego w Woźnikach. Woźniki 2006.

ISBN 83-924510-1-5

■ Zabrzańskie legendy i podania. Bytom 1998.

ISBN 83-910852-0-1

■ Zabrze na dawnej fotografii. Stare Zabrze, Dorota, Małe Zabrze. Zabrze 1991.

■ Zabrze na dawnej fotografii. Stare Zabrze, Dorota, Małe Zabrze. Wyd. II. Zabrze 1992.

■ Zabrze na dawnej fotografii. Maciejów, Biskupice, Zaborze. Zabrze 1992.

■ Zabrze na dawnej fotografii. Grzybowice, Mikulczyce, Rokitnica. Zabrze 1992.

■ Zabrze na dawnej fotografii. Kończyce, Makoszowy, Pawłów. Zabrze 1993

■ Zabrze. Nasze korzenie. [Wyd. I] Gliwice 1995.

■ Zabrze. Nasze korzenie. [Wyd. II] Zabrze 1997.

ISBN 83-87436-08-9

■ Zabrze w fotografii 1866-1941. Zabrze 1995.

ISBN 83-902986-3-5

■ Zabrze w rysunkach. Zabrze 1996. [wstęp historyczny]

■ Zabrze w rysunkach. Zabrze 1997. [wstęp historyczny]

ISBN 83-87436- 04-06

10 M u t e o m M i e j s k i e w R u d z i e Ś l ą s k i e j

(12)

■ Zbiór piosnków ludowych na Górnym Śląsku z kolekcji Rozalii Morciszek. Katowice 2001.

ISBN 83-911810-3-0

Współautorstwo

■ Adam Frużyński, Anna Poloczek, Bernard Szczech: Biskupice wczoraj i dziś. 1243-1993. Zabrze 1993.

■ Peter Mrass, Bernard Szczech: Hindenburg O/S Stadt und Industrie (bis 1945), Zabrze miasto i przemysł (do 1945). Dülmen 1993.

ISBN 3-87466-201-2

■ Henryk Banach, Bernard Szczech: Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej w Zabrzu w stulecie istnienia 1896/1897-1997. Zabrze 1997.

ISBN 83-902986-8-6

■ Górny Śląsk, [w:] Górnoślązacy w X X wieku. Oberschlesier im 20. Jahrhundert. Gliwice 1998.

ISBN 83-85338-81-0

■ Górny Śląsk, [w:] Górnoślązacy w X X wieku. Oberschlesier im 20. Jahrhundert. Gliwice-Opole 2005. (II wydanie)

ISBN 83-85338-81-0

■ Dzieje, [w:] Zabrze. Bydgoszcz 1998 ISBN 83-87141-72-0

■ Dzieje, [w:] Zabrze. Bydgoszcz 1998 ISBN 83-87141-44-5

■ Ks. Jan Górecki, Bernard Szczech: Ks. Jan Bujara poeta w koloratce (1877-1939). Ruda Śląska 2009.

ISBN 978-83-928801-3-4

■ Józef Dembiniok, Bernard Szczech, Andrzej Urbański: Oznaki i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Część I. Wojsko Polskie we Francji, I Korpus Polski w Wielkiej Brytanii. Katowice

1984.

ISBN 83-03-00719-X

■ Józef Dembiniok, Bernard Szczech, Andrzej Urbański: Oznaki i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Część II. Lotnictwo, Marynarka Wojenna, Ochotnicy. Katowice 1986.

ISBN 83-03-01522-2

■ Edward Goszyk, Bernard Szczech: Piasek. Szkice z dawnych dziejów. Woźniki 2001.

ISBN 83-911810-6-5

w w w . m u z e u f n - ~ r s . b i p . c i 0 c . p i 1 I

(13)

■ Rok pierwszy. Górny Śląsk w granicach Polski. Katowice 2002.

ISBN 83-87849-24-3

■ Szkoła Podstawowa im. Józefa Lompy w Lubszy. 1101- t 931-2001. Opracowanie redakcyjne Ber

nard Szczech. Lubsza 2007.

■ Zapisy Ziemowickiej Solidarności 1980-2006 (Dokumenty, wspomnienia, relacje, wywiady). Lędziny 2006.

ISBN 83-924510-0-7

Opracowania redakcyjne, tłumaczenia, przygotowania do druku:

■ Józef Knossalla: Der altere Adel aus dem Beuthener Lande. Die Gegend von Zabrze-Hindenburg OS. Stare rody szlacheckie ziemi bytomskiej. Okolica Zabrza (Hindenburg) na Górnym Śląsku. Tłu

maczenie i opracowanie: Damian Spielvogel, Bernard Szczech. Essen-Zabrze 1996.

ISBN 83-905806-7-5.

■ Józef Lompa: Krótki rys Jeografii Szląska dla nauki początkowej. Wstępem opatrzył i do druku przygotował Bernard Szczech. Katowice 2003.

ISBN 83-916496-6-0

■ Józef Lompa: Skazówka do uprawy wszelkich warzyw i ogrodowin najpospolitszych i najpożytecz

niejszych dla wiejskich gospodarzy tak na ich własne pożywienie, jako i na korzystną i łatwą sprzedaż służących. Wstępem opatrzył i do druku przygotował Bernard Szczech. Katowice 2003.

ISBN 83-916496-7-9.

■ Ludwik Musioł: Lędziny. Monografia historyczna. Wstęp i opracowanie redakcyjne Bernard Szczech. Lędziny 2005.

■ Ludwik Musioł: Makoszowy dzieje gminy i parafii. (Wstęp i opracowanie Bernard Szczech). Zabrze 1998.

ISBN 83-87436-09-7

■ Ludwik Musioł: Las komunalny Woźnik, miasta w powiecie lublinieckim. (Do druku przygotował i wydał Bernard Szczech). Bytom 1999.

ISBN 83-910852-3-6

■ Jan Mildner: O Konwencji Genewskiej, o autonomii śląskiej i o zespoleniu Śląska z Polską. Wstępem opatrzył i do druku przygotował Bernard Szczech. Katowice 2002.

ISBN 83-916496-3-6

■ ks. dr Emil Szramek: Uroczyste objęcie części Górnego Śląska przez Polskę w 1922 roku. Wstępem opatrzył i do druku przygotował Bernard Szczech. Katowice 2002.

ISBN 83-916496-4-4

■ Karol Miarka: Żywcem zamurowana. Wstęp i opracowanie Bernard Szczech. Zabrze 2008.

12

M u z e u m H I e j s k i g w R u d z i e Ś l ą s k i e j

(14)

ui. Wolności 26, 41-700 Ruda Śląska teł.: +48 32 248 44 57, 32 243 50 40, 32 340 71 60

fax +48 32 248 44 57 e-mail: muzeumrudasl@interia.pl

www.muzeum-rs.bip.doc.pl