Kronika : gość z Afganistanu

Kronika : gość z Afganistanu

Palestra 12/2(122), 111-112

N r 2 (122) K ro n ika ₁₁₁

śledczym w K rakow ie, oraz w ypow iedzi tegoż H assa n a te m a t w ielu poczynań p o ­ d ejm o w an y c h w czasie II w o jn y św iato w ej p rz e z zbrodniczy reży m h itlero w sk i.

W reszcie spośród tzw . różnych ty tu łó w ukaże się po 2 -letn iej p rze rw ie „S k o ­ ro w id z przepisów p raw n y ch ogłoszonych w D zienniku U sta w i M onitorze P o l­ sk im w la ta c h 1918— 1939 i 1944—il967” , w edług sta n u p raw n eg o n a 31.XII.1967 r., o p raco w an y p rz e z Z. Ke-cka, oraz k o le jn y V II tom zbioru (w op raco w an iu A. K o ­ m orow skiego) p t. „U staw odaw stw o P o lsk i L u d o w ej” , o b e jm u ją c y przepisy ogło­ szone w Dz. U. w la ta c h 1957—.1958, w edług sta n u p raw n eg o n a 31.XII.1966 r., z u zu p ełn ien iem a k tu a liz u ją c y m przep isy z a w a rte w p o p rze d n ich sześciu tom ach. U każe się też k o le jn a e d y c ja „ In fo rm a to ra P raw n iczeg o ” n a 1969 r. o u k ładzie i tre śc i znanych dobrze naszym licznym odbiorcom .

7. Poczesne m iejsce w naszym p la n ie na ro k bieżący z a jm u ją ta k ż e tzw . p o ­ zycje zlecone (usługow e), w y d aw an e bądź n a zlecenie naszego re so rtu , bądź też p rz y w sp ó łp racy i w poro zu m ien iu z innym i re so rta m i, in sty tu c ja m i, o rg an iz ac ja­ m i i zrzeszeniam i. P oza p ra k ty c z n y m ko m e n tarze m L. Ja strzę b sk ieg o , W. L ipki i E. S tan k iew icza pt. „P raw o łow ieckie” (pozycja dla M in isterstw a L eśn ictw a ł P rzem . D rzew nego), n iezb ę d n y m d la p r a k ty k i a d m in istra c y jn e j, a częściowo ta k że d la sądów , p r o k u ra tu r i MO, poza zbiorem I. P ochw ickiego pt. „Zbiór p rze p isó w finansow ych i gospodarczych dla je d n o ste k b udżetow ych re so rtu s p r a ­ w iedliw ości” (pozycja dla M in iste rstw a S praw iedliw ości) i n ie w ie lk ą b ro szu rą z te k ste m u sta w y o ła w n ik a c h ludow ych w ra z z o b ja śn ie n iam i i p rzepisam i zw iązkow ym i (au to r o p rac o w a n ia: sędzia Z. K rauze), p rzeznaczoną d la ogrom nej rzeszy ła w n ik ó w (pozycja zam ów iona rów n ież p rzez M in isterstw o S p ra w ie d li­ wości) oraz poza sp e c ja ln ą pozycją (zam ów ioną przez L igę K obiet) za w ierając ą m a te ria ły (re fe ra ty , w y stą p ie n ia w d y sk u sji i rez o lu cje — w jęz. ang. i franc.) K ongresu M iędzynarodow ej F e d e ra c ji K obiet Z aw odów P ra w n icz y ch , k tó ry odbył się w W arszaw ie w d niach od 20 do 26.VIII.1967 r. — pozostałe pozycje stanow ią cy k le b ro szu r c h a ra k te ru p o p u lary zacy jn eg o (np. b ro szu ry ó praw n iczy ch a sp e k ­ ta ch w a lk i z alkoholizm em d ru k o w a n e dla Stołecznego K o m ite tu P rz ec iw alk o h o ­ low ego, a (przeznaczone m . in. d la ła w n ik ó w ludow ych) lu b szkoleniow ego (np. ró ż n e se rie broszur, dla Z rzeszenia P ra w n ik ó w P olskich).

NROJW IK yl

1. G OSC Z A FG A N ISTA N U

D n ia 2 sty czn ia b r. złożył w iz y tę P re zy d iu m N aczelnej R ad y A d w o k ack iej p. A h- m a d A li H a ira t, s e k re ta rz S ądu N ajw yższego w K a b u lu (A fganistan). Ja k o s ty ­ p e n d y s ta ONZ odbyw a on podróż po k ra ja c h eu ro p e jsk ic h w celu zapoznania się z o rg an izacją w y m ia ru spraw ied liw o ści w odw iedzanych przez niego p ań stw ac h , A fa g a n ista n bow iem w szedł o sta tn io na drogę daleko idących refo rm , sięgających n ie ra z w g łąb życia politycznego i społecznego tego k r a ju .

112 K r o n ik a _{N r 2 (122)}

E gzotycznego gościa p rz y ją ł P rezes N aczelnej R ady A dw okackiej adw . d r S ta n i­ sław G odlew ski, k tó ry też udzielił m u w y ja ś n ie ń w e w szy stk ich in te re s u ją c y c h go zag ad n ien iach dotyczących u stro ju a d w o k a tu ry w Polsce, w za jem n y ch sto su n ­ ków pom iędzy trz e m a p io n a m i w y m ia ru sp raw iedliw ości, udziału a d w o k a tu ry w p ra c y społecznej oraz w aru n k ó w b y to w y ch naszego zaw odu.

Ze sw ej stro n y gość afg a ń sk i p o in fo rm o w a ł szczegółowo o p rze m ian a ch , ja k ie zachodzą obecnie w jego k ra ju . P o d ał on, że n o w a k o n sty tu c ja , o b ow iązująca od 1964 r., p rz e w id u je k lasyczny podział w ład zy n a ustaw o d aw czą, w y k o n aw cz ą i są ­ dow ą, p rzy czym p rze d staw ic ie le jednego ro d za ju w ładzy w żad n y m ra z ie n ie m ogą b rać czynnego u d z ia łu w sp raw o w an iu w ładzy innego ro d za ju . T ak np. sędzia, p ro ­ k u r a to r czy ad w o k a t n ie m oże uczestniczyć czynnie w życiu politycznym , a w ięc być członkiem p a rla m e n tu .

Je śli chodzi o a d w o k a tu rę w A fg an istan ie, to liczy ona za le d w ie około 200 osób. T a stosunkow o n ie w ie lk a liczba a d w o k a tó w tłu m ac zy się tym , że do n ie d a w n a jeszcze obow iązyw ało ta m je d y n ie p raw o isla m u , o p a rte n a p rzep isach K o ra n u znanych p ra w ie w szystkim , co n ie w y m ag ało pom ocy adw okatów .

N ie m a też i dziś p rzy m u su adw okackiego n a w e t w S ądzie N ajw yższym . A by zostać ad w o k a tem , trz e b a ukończyć w y d ział p ra w a u n iw e rsy te tu i odbyć 2 -le tn ią a p lik a c ję w sądzie zakończoną egzam inem , p rz y czym egzam in te n zd a je się p rze d in n ą k o m isją niż ta , p rze d k tó r ą s ą eg zam in o w an i k a n d y d a ci z a m ie rz ający p r a ­ cow ać w sądow nictw ie. K o m isja eg z am in ac y jn a d la p rzyszłych a d w o k a tó w sk ła ­ da się z sędziego, p rz e d sta w ic ie la M in iste rstw a S p raw ied liw o ści i z d w u do św iad ­ czonych adw o k ató w . D odać należy, że w czasie a p lik a c ji k a n d y d a t p rzez dw a dni w ty g o d n iu p ra c u je w k a n c e la rii ad w o k ack iej.

Po zd an y m eg zam inie k a n d y d a t o trz y m u je ' c e rty fik a t u p ra w n ia ją c y go do w y ­ k o n y w an ia zaw odu adw okackiego, jeżeli m in iste r spraw iedliw ości w pisze go n a listę. Zaw ód w y k o n u je się w k a n c e la ria c h in d y w id u a ln y ch . Ż adnej o rg an izacji a d ­ w okaci n a ra z ie n ie m a ją ; k o n tro lę nad nim i sp ra w u je m in iste r sp raw ied liw o ści. J e s t rzeczą c h a ra k te ry sty c z n ą , że a d w o k a t, p rz y jm u ją c sp raw ę, za w iera z k lie n ­ te m um ow ę p ise m n ą , p rzy czym je d en egzem p larz te j um ow y sk ła d a się w M in i­ ste rs tw ie S p ra w ied liw o śc i, k tó re in g e ru je ty lk o w k w estii n ad m iern eg o h o n o ra ­ riu m . U m ow a słu ży ad w o k a to w i za p ełnom ocnictw o do p ro w ad zen ia sp raw y p rze d sądam i.

Co się tyczy o rg an iz ac ji sądow nictw a, to is tn ie ją w A fg a n ista n ie sądy rejo n o w e (pow iatow e), a p e la c y jn e i S ąd N ajw yższy, k tó ry sk ła d a się z p rezesa i 7 sędziów . W szyscy oni są m ia n o w a n i przez k ró la , sędziów ap e la cy jn y c h zaś i re jo n o w y c h m ia n u je P rezes S ą d u N ajw yższego, ale n o m in a cję p o d p isu je k ró l. W sto su n k u do sędziów obow iązu je g ra n ic a w iek u . T ak w ięc sędzią rejo n o w y m m oże zostać osoba w w ie k u n ie m n ie j n iż 35 la t, sędzią S ąd u N ajw yższego — osoba licząca 40 la t, a le n ie w ięcej n iż 60 la t. Sędziow ie p o w o ły w an i są n a okres 4-letni.

Do ro k u 1965 obow iązyw ało je d y n ie p ra w o islam u , obecnie — rów nież k o d e k s opracow any p rzez w ładzę p ań stw o w ą . Je śli chodzi o sp raw y k a rn e , to bąd ź sa m e­ m u p o k rzy w d zo n e m u bąd ź też — w raz ie z a b ó jstw a — ro d zin ie d e n a ta p rz y słu g u ­ je w y b ó r, n a p o d sta w ie ja k ie g o p ra w a : islam u czy państw ow ego — m a być p r o ­ w ad z o n a sp raw a. Za zab ó jstw o grozi k a r a śm ierci, w y k o n u je zaś ją ro d zin a zab i­ tego w ta k i sam sposób, w ja k i za b ity został d en a t, p rz y czym dozw olone je s t stosow anie p ew n y ch to r tu r . Za k rad z ież grozi obcięcie rę k i, ale p ań stw o dąży do n ie sto so w an ia te j k a ry , gdyż «m n iejsza to liczbę r ą k p o trze b n y ch do p ra c y .