• Nie Znaleziono Wyników

Nowiny Raciborskie. R. 6, nr 5 (257).

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Nowiny Raciborskie. R. 6, nr 5 (257)."

Copied!
24
0
0

Pełen tekst

(1)

Racibórz • Wodzisław Śląski Rydułtowy • Pszów Głubczyce

Rok VI Nr 5 (257) 31 STYCZNIA 1997 NR INDEKSU 38254X ISSN 1232-4035 cena 70 gr/7000 st. zł

W Raciborzu na 10 tys. mieszkańców przypada 23.6 urzędników samorządowych.

W Katowicach dwudziestu, we Wrocławiu zaś tylko osiemnastu. W trakcie uchwa­

lania budżetu miasta radni obcięli wydatki na Urząd Miast z zaznaczeniem jed­

nak, że nie dotyczy to płac urzędników.

Samorządowa płaca

Aż o 217 tys. zł uszczuplili radni za­ planowane na ten rok wydatki Urzędu Miasta. W projekcie budżetuzapisano dla Urzędu ponad4.65 min zł. Przyomawia­ niutej pozycji, po godz. 22,00, dało się we znaki zmęczenie radnych. Przeważyły emocje i chęć rozdawnictwa. Przykładowo na wniosekradnego Macieja Olszewskie­

go uszczuplono o 50 tys. zł wydatki na wdrożenie w tymroku systemuinformacji o terenie (SIT) i przekazanote pieniądze na kupno laparoskopu. SIT miał koszto­

wać 200 tys. zl. Po decyzji Rady prezy­ dent zapowiedział rozwiązanie umowy z wykonawcą. Na wniosek radnego Wiesła­ wa Kaczmarczyka Urzędowi zabrano 152 tys. zł, zktórych 112 tys. zlprzekazano do budżetu Rady Miasta na zwiększenie o

100proc, diet za udział w sesji,30 tys. zl dla policji na zakup samochodu oraz 10 tys. zl na opracowanie programu bez­

pieczne miasto, o którym wiadomona ra­ zie tyle,żema być.Zwiększone dietymia­ ły zrekompensować utratę wynagrodzenia

*v przypadku, jak wnioskowano, rozpo­ czynaniasesji o godz. 8.00. Wglosowaniu radni jednak nie zgodzili się na tak wcze­ sną porę i sesje będą nadal zaczynać się o godz. 14.00. Zadowoleni mogą być nato­ miast skauci. Na wniosek przewodniczą­

cego Tadeusza Wojnara z kwoty 112 tys.

zl zabranej Urzędowi narzecz Rady wy­ dzielono 15 tys. zł., które przekazano ZwiązkowiHarcerstwaRzeczypospolitej.

Uchowałosię jedynie 70 tys. zł, które zarząd przeznaczył na zakup nowego sa­

mochodu. Wprawdzie radny Franciszek Waniek postulował kupno poloneza, ale Rada uznała, że „biednego nie stać na

¥MONROETe amortyzatory

Czytaj na s. 4

kupno tanich rzeczy”. Urząd Miasta nie posiada od kilku tygodni pojazdu, gdyż ciemno-zielonerenault espacezostało roz­ bite w wypadku pod Częstochową, kiedy to delegacja Urzędu z wiceprezydentem Adamem Hajdukiem wracała zWarszawy.

Uszkodzenia były takpoważne, żerenault poszło do kasacji.Wkrótce Urząd otrzyma 48 tys. zł z tytułu odszkodowania, doda owe 70 tys. zł i, jak zapowiedział prezy­

dentAndrzej Markowiak, zakupi najnow­ szymodel renault espace. Z środków prze­ znaczonych dla Urzędu sfinansowana bę­

dzie także kontynuacja remonturatusza - wtym roku główna klatka schodowaoraz gabinety prezydentów oraz zakup nowej centralitelefonicznej.

Poniżej podąjemy pensje prezydentów i średnie pensje pracowników UM brutto i wysokość diet dlaradnych i nieetatowych członków zarządu netto (nie podlegają opodatkowaniu). Podstawa oznacza śre­

dnie wynagrodzenie w pięciu podstawo­ wych działach gospodarki narodowej za ostatni miesiąc kwartału ogłoszone przez Prezesa GUS.

Zjazd

raciborzan

Prawdopodobnie w przyszłym roku odbędzie się w Raciborzu zjazd racibo­ rzanpodobny do tych, któreodbywają się coroku na przemianw niemieckich mia­

stach Roth i Leverkusen. Organizatorem imprezy będzie Urząd Miasta. Z tej okazji donadodrzańskiego grodu ma zjechać po­ nad tysięczna rzesza tutejszej emigracji przedipowojennej. O planach tych poin­

formował na ostatniej sesjiprezydent An­ drzej Markowiak.

(g)

1. prezydent Andrzej Markowiak (podstawax 5)- 5768 zł

2. wiceprezydenci Adam Dzyndra iAdam Hajduk (podstawa x 4.25) -4903 zł 3. Nieetatowi członkowiezarządu: Teresa

Gołębiowska, Maria Wiecha,Marek Rapnicki,Kazimierz Bojczuk (70proc, podstawy) - 807 zł

4. PrzewodniczącyRady Miejskiej Tadeusz Wojnar (90 proc,podstawy) -

1038 zł

5. Zastępcyprzewodniczącego: Leszek Wyrzykowski iFranciszek Waniek (70 proc, podstawy) - 807 zł

6. Przewodniczący Komisji Rady:

Tadeusz Karski, Franciszek Flegcr, EdwardSzot, Wiesław Kaczmarczyk, JerzySzydłowskii Maciej Olszewski (50proc, podstawy) -576.8zł 7.udziałw sesji RadyMiasta (5 proc,

podstawy)- 57 zł

8.udział w sesji po zwiększeniu diety o 100 proc. -do 10 proc, podstawy114 zł 9.średni płaca wUrzędzie Miasta(154

osoby, limit funduszu wynagrodzeń 2.013.550 zl)

a. z pensjamiprezydentów- 1100 zl b.bez pensjiprezydentów- 1000 zl G.Wawoczny

Skażono

Od pewnego czasu mieszkańców Wodzi­

sławia niepokoją plamyropyna rzeceLe­

śnicy. Jak się okazuje plamy te spowodo­

wał wyciek ropy do jakiego doszło w podziemnej instalacji stacji benzynowej firmy „Klockiewicz”.

O wyciekuw niedzielę 12 stycznia wodzi­ sławską straż pożarną poinformowalioko­

liczni mieszkańcy, którzy zaobserwowali tłuste plamy ropy napowierzchni potoku Sakandrzok.

Na miejsce zdarzeniaprzybyły poza stra­ żakami także służby z wydziału ekologii Urzędu Miejskiego oraz inspektorzy Pań­ stwowej Inspekcji Ochrony Środowiska.

Wyciekjaksię okazało nastąpił z rury biegnącej podziemią.Przyczyny wycieku oraz śledztwo w tej sprawie aktualniepro­

wadziPolicja, jak nas poinformował jed­ nak Inspektor Wydziału Ekologii Michał

W numerze

■ Bilet w jedną stronę kosztuje ok. 600 USD. Ci, którzy dotarli do nas, często wyprzedali cały swój majątek na podróż a bilety powrotne zabrali im już na lotnisku pośrednicy i przewodnicy.

NIELEGALNA MIGRACJA

■ Obecnie do 19 racibor­

skich przedszkoli uczęszcza 1651 dzieci, w tym 442 do obowiązkowych dziś zerówek.

Co roku rodzice zapisują o 150 przedszkolaków mniej.

PRZEDSZKOLE CZYf^TS PRZECHOWALNIA?

Ponadto:

Nowiny Gospodarcze — s. 5

Sport — s.10, 11, Krzyżówka — s.24

rzekę

Sobala powodów niebezpiecznego wypad­

ku mogło byćwięcej.

Przede wszystkim instalacje paliwowe były stare, zużytewybudowanew przesta­

rzałej radzieckiej technologii po drugie zbiorniki nie zostały zabezpieczonenale­ życie przed skutkami ewentualnej awarii i wreszcie po trzecie część obiektów stacji wybudowana została w miejscu do tego nie nadającym się, na terenach podmo­ kłych ibezwymaganej zgody władz mia­ sta.

Podobny wyciek na stacji pana Kloc- kiewicza miał miejsce w zeszłymroku w maju, wtedy jednak badania skutków wy­ cieku wykazały iż stężeniesubstancji che­

micznych w rzece nie przekracza normy, wobecczego prokuratura sprawę umorzy-

dokończenie na str. 2

AUTORYZOWANY DEALER FORDA - firma HOSSA

Oferujemy pełną gamę samochodów za gotówkę i na raty pełna obsługa gwarancyjna

i pogwarancyjna

Serwis: Racibórz, ul. Fojcika 12, tel./fax 0-36/ 419 03 51

Dział sprzedaży: Racibórz, ul. Rzeźnicza 2 (Rynek), tel./fax 0-36/ 415 20 18

(2)

Tydzień Świat, Kraj, Region Tydzień na świecie

W piątek oficjalnie zostałopodpisane porozumienie w sprawie wycofaniawojsk z Hebronu oraz rolniczych terenów Za­ chodniego Brzegu Jordanu. Tegosamego dnia policja palestyńska przejęła kontrolę nad przeważającą częścią Hebronu, ostat­

niegomiasta na Zachodnim Brzegu Jorda­ nu,w którym stacjonowały oddziały armii izraelskiej.

Duma Państwowa opowiedziała się w piątek za przekazaniem broni Kozakom pragnącym chronić ludność rosyjską w Czeczenii. Komisji Ustawodawczej izby niższej rosyjskiego parlamentu polecono opracowanieodpowiednich poprawek do ustawy regulującej zasadyudzielania ze­ zwoleń na posiadanie broni palnej.

W sobotę podał się do dymisji kanc­

lerz Austrii, Franz Vranitzky. Decyzja kanclerza równoznaczna jest z dymisją jego gabinetu. Kadencja szefa rządu upły­

wała dopiero w 1999roku.

W dwóchzamachach terrorystycznych w Algierii zginęło conajmniej 71 osób,a ponad 100 zostało rannych. Sprawcami l byli prawdopodobnie ekstremiści muzuł­ mańscy.

Kanclerz Niemiec, Helmut Kohl i pre­ mier czech Vaclav Klaus podpisali we wtorek w Pradzedeklarację o pojednaniu między obydwoma narodami. Ceremonię składania podpisów pod dokumentem, który miesiąc temu parafowali ministro­

wie spraw zagranicznych, transmitowały telewizje obu krajów. Wedługprezydenta Vaclava Havla deklaracja stanowi wkład Niemców i Czechów w budowaniedemo­ kratycznejEuropy. ____ _

Rosyjska Duma Państwowa rozpatry­ wała projekt uchwały w sprawie odsunię­ cia od władzy prezydenta Borysa Jelcyna ze względu zły stanjego zdrowia. Kon­ stytucjaFederacji Rosyjskiej nie przewi­

duje takiej możliwości. Jelcynmoże więc być spokojny o swoją prezydenturę.

Tydzień w kraju

Wystawienie wspólnych kandydatów do Senatu zaproponowały Akcji Wybor­

czej „Solidarność” władze Ruchu Odbu­

dowy Polski. Jest to pierwsze wystąpienie ROI' z inicjatywą do AWS. Do tej pory partia Jana Olszewskiego zwracała się do samego związku zawodowego „Solidar­

ność". Liderzy AWS przyjęli projekt współpracy z zadowoleniem.

PSL proponuje powołanie przez Ko­ misję Konstytucyjną kilkuosobowej gru­

pyparlamentarzystów, która w ciągu mie-

Wydawnictwo

Nowiny Raciborskie

Sp. z o.o.

WYDAWCA:

Nowiny Raciborskie Sp. z o.o.

■ Redakcja: 47-400 Racibórz, ul. Podwale 1, tel. (0-36)415 47 27 tel./fax (0-36)415 09 58

■ Prezes Zarządu Arkadiusz Gruchot

■ Redaktor Naczelny Bolesław Wołk

■ Redaktor prowadzący Grzegorz Wawoczny

■ Redakcja techniczna Piotr Palik

■ Sekretarz redakcji Katarzyna Gruchot Materiałów nie zamówionych nie zwracamy.

© Wszystkie prawa autorskie do opracowań graficznych reklam ZASTRZEŻONE.

Ogłoszenia przyjmuje sekretariat redakcji w Raciborzu, w godz. od 8.00 do 16.00.

Za treść ogłoszeń, reklam i tekstów płatnych redakcja nie ponosi odpowiedzialności.

■ Skład: NOWINY RACIBORSKIE Sp. z o.o.

■ Druk: PPP „Prodryn", Racibórz, ul. Staszica 22

Po długich bojach 22 stycznia Rada Miejska w Raciborzu uchwaliła tego­

roczny budżet miasta. Sesja trwała od godz. 14.00 do 23.00.

Budżetowy maraton

Późnym wieczorem zmęczenie radnych było już tak wielkie,że wieledecyzji można uznać za przypadkowe. Te wydatki, które ostały sięjeszcze wpoczątkowej fazie sesji później zostałyzdjęte. Rada była jednakna tyle trzeźwa, by dobrać się do wydatków Urzędu Miasta, któreobcięto o ponad 200 tys. zł. Pieniądze te zasiliły budżet Rady Miasta i sfinansują podwyżkę dietrajców za udział w sesjach. Skarbnikmiasta nanoszący do projektu uchwalonezmiany miał trudno­

ści zezbilansowaniem dochodów i wydat­ ków. Uchwalone budżety poszczególnych działów przedstawiamy szeroko w dalszej części numeru.

Pozauchwaleniem budżetu Rada zgodzi­

ła się także na: podwyżkę do Izł ceny biletu normalnego w komunikacji miejskiej, sprze­

daży i wydzierżawienia trzech nieruchomo­ ści, ustalenie nowych wytycznych wysoko­

ścistawek czynszowych za lokale użytkowe oraz podjęła uchwałę wsprawie repatriacji rodzin polskich z Kazachstanu. (g.w.)

Zielona rezolucja

Nalutowej sesji Rady Miasta Raciborza radni mają podjąć uchwałę o wystąpieniu do najwyższych władz rządowych RP w sprawie wprowadzenia przez firmy ubezpie­ czeniowe nowych, bardzo wysokich stawek za tzw. „zielną kartę” uprawniającą do prze­

jazdu samochodemza granicę. Z propozycją taką wystąpił radny, wiceprzewodniczący Rady, Leszek Wyrzykowski. Jego zdaniem horendalnie drogie karty skutecznie zaha-

Z kopalni wprost do basenu?

Wygląda na to, że mieszkańcy Raciborza, Rybnika, Wodzisławia i Jastrzębiabędą mo­

gli korzystać z dobrodziejstw tzw. turystyki zdrowotnej do Chorwacji. Stanie się tak dzięki podpisanemu w Wodzisławiu porozu­

mieniumiędzy prezydentem miasta aprze­

bywającą z wizytą w mieście delegacją chorwacką.

Wizyta wojewody krapińsko-zagorskiego i przedstawicieli Krapińskich Toplic w Wo­ dzisławiu stałasię możliwadzięki wystoso­ waniu zaproszenia przez Rybnicką Izbę Przemysłowo-Handlową na noworoczne spotkanie swoichczłonków. Wartododać, że spotkanie połączonebyło równieżzuroczy­ stością nadania certyfikatu „ISO 9002”ryb­

nickim producentom stolarki okiennej - fir­

mie „Partners”. Certyfikatprzyznany Rybni-

dokończenie ze str. 1

Skażono rzekę

ła. Osobną sprawę toczyli dalej inspekto­

rzyPIOŚ,którzy nakazali m.in. zainstalo­ wanie odpowiednich zabezpieczeń instala­

cji paliwowych na stacji. Pomimo, że od poprzedniego wycieku minął już prawie rok, do dziś dniawłaściciel stacji nie za­ stosował się do nakazu PIOS-u i żadnych zabezpieczeńnie założył. Efektem tejpo­

stawyjest kolejny wyciek, tym razem o dużo bardziej poważnychskutkach.

Zapytany o to co tym razem zamierza uczynić prokuratura w sprawie wycieku, prokurator rejonowy JózefPałkaodpowie­ dział, że przede wszystkim należy jasno ustalić czy wzwiązku z awarią zaistniało

Architekci dzieciom

10 stycznia 1997 roku w dyskotece

„Kwadrans” odbył się doroczny karnawało­

wybal architektów.W tym roku już po raz szóstyspotkaliśmysię, by oddać się ducho­ wi tańca, zabawy i dobrego humoru. Tak przecież każę obyczaj.Tradycyjnie spotka­

niom naszym corocznie przyświecają cele charytatywne. To dzięki hojności uczestni­ ków kolejnych balów mogliśmy rokrocznie przeznyczyć środki finansowe na zakup nie­ zbędnychartykułów,pomocnychdzieciom - wychowankom Domu Dziecka, małym pa­

cjentom oddziału miejscowego szpitala,

mująw tym roku ruch lokalny tak istotny dla ożywionychkontaktówRaciborza i Opa­ wy. Czesi będą mogli do nas, my do nich nie, bo mało kogo będziestać na kartę. Dla

„malucha” kosztuje ona blisko 300 zł. Wy­ stąpienie ma przybrać postać rezolucji lub apelu. Najwyższe władze rządowe ma ona skłonić do Zmuszenia ubezpieczycieli, by obniżyli stawki.

(G)

czanom to jak sięokazuje niezwykła rzad­

kość wśród producentów okien i drzwi w kraju. Poza firmom „Partners" posiada go jeszcze tylko jeden przedstawicieltej bran­ ży.

GościepozaWodzisławiemodwiedzili także IV L.O. w Chwałowicach,z którym w naj­ bliższejprzyszłości nawiążewspółpracę jed­ noz liceów chorwackich.

Wypada miećtylko nadzieję, żeprzyszła współpraca polsko-chorwacka przyniesie wiele korzyścikażdej ze stron. Interesująco zwłaszcza brzmi propozycja pod adresem górników z naszego regionu. Zgodnie ze wstępną umową mogliby oni korzystać w przyszłości z kąpieli leczniczych w base­ nach z wodą termalnąznajdujących się w chorwackimmieścieToplice. j.m.

zagrożenie dla fauny i flory czy nawetży­ cia ludzkiego a następnie wskazać win­

nych w czym tymrazempowinno pomóc powołanie biegłego. Gdyby panu Klockie- wiczowi zdołano udowodnić winę z art.

107 Ustawy o Ochronie Środowiska to grozi mu za to wykroczenie kara pozba­

wienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat.

Warto dodać na zakończenie, żew sądzie"

do dziś dnia toczy się sprawa przeciwko panu Klockiewiczowi w związku z wycię­

ciem kilkunastutopoli rosnących niegdyś w sąsiedztwie budynkówfirmy „Klockie- wicz” przyulicy Bogumińskiej.

Jacek Mirosławski

uczniom szkoły specjalnej, uczniom szkoły dla głuchych wRaciborzu.

W tym roku postanowiliśmy wspólnie przekazaćzebraną sumę pieniężną na zakup sprzętu medycznego z przeznaczeniem dla pacjentów oddziału dziecięcego naszego szpitala wRaciborzu. W ten sposób darem naszego serca chcemy pomóc małym pa­ cjentom znacznie poprawiając komfort le­

czenia. Mamy nadzieję, żecel naszego spo­ tkania został dobrze spełniony, a w umy­ słach pozostanie pamięć o tych, którzy po­ trzebują naszejpomocy.

Architekci Koła Architektów „SZRAF”

Sesja

weltzlowska

W związku z ogłoszeniemlego roku ro-1 kiem pamięciks. dra Augustyna Welztla raci-1 borscy radni przystali na propozycję Towa­ rzystwa Miłośników Ziemi Raciborskiej, by, prawdopodobnie w marcu,odbyłasięw z tej okazji w raciborskim Muzeum uroczysta se-J sja Rady Miasta Raciborza i Rady Gminy Krzyżanowice poświęcona pamięci najwięk-j szego górnośląskiego historiografa, wielolet-|

niego proboszczaw Tworkowie. Okoliczno­ ściowy referat z tej okazji ma wygłosićdr Ryszard Kincel. Odbędzie się także koncert muzyki poważnej. Planowane jest ponadto wydanie, przez Muzeum w Raciborzu, „Ży­ wota świątobliwej Ofki” pióra ks. Welztla oraz okolicznościowego zeszytu. Zakończe­ nie obchodów Roku ks. Weltzla nastąpi w- październiku bądź listopadzie w kościele w

Tworkowie. (w\

SKLEP SALON WYSTAWOWY

NOWOCZESNE SYSTEMY WYKAŃCZANIA WNĘTRZ WYROBY FIRMY "ATLAS"

PŁYTY KARTONOWO-GIPSOWE SUFITY PODWIESZANE TYPU _________THERMATEX________

SYSTEMY WENTYLACJI POMIESZCZEŃ PANELE BOAZERYJNE ŚCIENNE I PODŁOGOWE PŁYTKI CERAMICZNE HURTOWNIE:

RACIBÓRZ, ul. Kolejowa 20, tel. (0-36) 415 31 65 RYBNIK, ul. Mikołowska 107, tel. (0-36) 422 14 81-2 w. 15 WODZISŁAW ŚL., ul. Michalskiego 2,

tel. (0-36) 455 26 21 47 400 RACIBÓRZ, UL. NOWA 13 TEL./FAX (036) 415 37 20, (036) 415 72 91

(3)

Prawdopodobnie w marcu pod obrady Rady Miasta Raciborza trafi projekt nowej chwały o sprzedaży komunalnych mieszkań i lokali użytkowych.

Obniżka sezonowa

Materiały do projektu uchwały,jak poin- irmował nas wiceprezydent Adam Dzyn- ra,opiniują Wydziały Lokalowy i Geode- i. Będzie ona stanowiła tekst jednolity aktujący o sprzedaży mieszkań i lokali tytkowych.„Chcemy uporządkować wten tosób wszystkie aktyw tej materii” - doda- : wiceprezydent. Uchwała ma przyjąć ge- eralną zasadę, żesprzedażypodlegać będą szystkie mieszkania z możliwością wyłą- zenia niektórych z nich.

tyskusję raciborskich radnych nad uchwaleniem budżetu ochrony zdrowia zdo- tinował temat budowy nowego szpitala przy ul. Gumowskiej oraz bieżącego funk- ionowania ośrodka przy ul. Rzeźniczej.

Mury nie leczą

Część radnych optowałaza przeznacze- lem 500 tys. zł,które miały wspomóc bu- awęszpitala na poprawienie jakości usług ledycznych wstarej placówce.Koszty od- ania do użytku nowegoszpitalawraz z wy- jsażeniem wyceniono na blisko bilion st.

otych. Niektórzyrajcy uznali, że500 tys.

tangażowaniegminy w tę inwestycję może

<ć wyrzuceniem pieniędzywbłoto w kon- kście słabego zaangażowania wojewody, óry jest w tym przypadku inwesto- m.Wiceprezydent Adam Hajduk poinfor- ował jednak, żew projekcie budżetuwoje- ódzkiego na raciborski szpital przeznaczo- ) 16min zł ijestwielce prawdopodobne.

■środki te tutrafi. Radny Stanisław Płonka tonował, żeprof. Zbigniew Religa będzie biegał o wsparcie budowy gliwickiej ikologii, zaś w przypadku oddania do :ytku nowego szpitalaw Rybnikubudowa

Raciborzu może zejść na dalszy plan jeśli ogóle będzie uwzględniana w planach ojewody. Ostatecznie wniosku o zdjęcie vych 500 tys. zł nie postawiono,zaś Rada lodziła się z opinią, że zaangażowanie iastabędzie dobrze odbierane wKatowi- ch i Warszawie.

Dyskutowano jednak nad sensem uru­

’ tym roku powinny skończyć się kłopoty finansowe schroniska dla psów w Raci-

>rzu. Rada dala na ten cel 135 tys. zł choć padł wniosek radnego Wiesława 'icz.marcz.yka, by 40 tys. zł z tej kwoty przeznaczyć na policję. „Proszę, by media e traktowały mnie jak wroga piesków” - zażegnywal się wnioskodawca.

’sie fatum

Za utrzymaniem wydatkówna schroni- o na poziomie 135 tys. zł głosowało 18 dnych, przeciwbyło 11. Rajcy do sprawy

■deszli ostrożnie, bo, jakstwierdzono, od iegłorocznej ogólnokrajowej nagonki me- 5w na prezydenta Andrzeja Markowiaka,

>ry rzekomo zapowiedział wprowadzenie kazu trzymania psów w budynkach komu- Inych, nad Urzędem wisi psie fatum. O

ZAPRASZAMY DO SALONU, sERWISU I ZAKUPU CZĘŚCI.

KOWTYNGfNT Już dzisiaj przyjmujemy ' L—' / zamówienia

7 / 9 na samochody / / g OPEL

k/ 9 l kontyngentu '97

ZAPRASZAMY

BP AUTO GLIWICE

ul. 1 Maja 56 tel. 0-32/ 312 667 fax 0-32/ 319 478 Władze chcąwprowadzićokreślone pre­ ferencje tylkow tym roku. Będzie to więc obniżka sezonowa dla tych najemców, którzybędą chcieli posiąść na własność swe mieszkania. Od marca ubiegłego roku 25 proc, zniżki przysługuje najemcy, któryza­ płaci za mieszkaniegotówką, dodatkowe 35 proc, przysługuje wówczas, gdy na kupno zdecydująsię wszyscy najemcy w danym budynku,łącznie więc 60 proc. Ulgi te zo­

staną prawdopodobnie zwiększone. Szcze-

chamiana naGamowskiejpomocy doraźnej.

ZdaniemradnychUrszuli Chudoby-Krężel i Stanisława Płonki tego typu placówka jest nierozłącznie związana ze szpitalem. Po co więcpomoc doraźnalekarzaogólnego jeśli wymagana będzie opieka specjalisty. „Jeż­ dżenie z ul. Gamowskiej na ul. Bema to duży kłopot” - mówił radny Płonka. Radna Wiecha replikowała, że na ul. Gamowskiej będzie jedynie Pogotowie choć i to nie uspokoiłodwóchradnych,którzy stwierdzi­ li,żePogotowie lepiej spełniaswe funkcje jeślijest bliżejobecnego szpitala,na ul. Ga­ mowskiej zaś, jak replikowali nie ma po­

rządnej drogi. Przypomnijmy, że w części opisowej do budżetu zaznaczono, że suma 500 tys. zł przeznaczona będzie nadokoń­

czenie prac na bloku pomocydoraźnej oraz wykonanieestakady idrogi dojazdowej.

Na funkcjonowanie Ośrodka przy ul.

Rzeźniczej, w którym znajduje się dzienny dom pobytu dla 30 dzieci niepełnospraw­

nych z porażeniem mózgowym zapropono­ wanoprzeznaczyć 300 tys. zł. Ma to wystar­

czyć na wyposażenie i płace kadry(16 eta­ tów ze średnim wynagrodzeniem 940 zł).

Radny Jan Kuliga stwierdził, że niedopu­

szczalne jest, by koszt pobytu jednego

utrzymaniu wydatków na projektowanym poziomie przeważyły jednak argumenty jak najbardziej rzeczowe. Utrzymanie schro­

nisk, od chwili wejścia w życie ustawy o utrzymaniu porządku iczystościwgminach, jest zadaniem własnym miasta. Prezydent Markowiak zapowiedział też wprowadzenie pod obrady Rady od dawna oczekiwanej pieskowej uchwały. Prezydentdoda) jednak kolorytudyskusji stwierdzając,że jeśli poli­ cjachce pieniądze, to niech sobiezrobi bal, takijak niedawnoodbył się w „Kwadransie” na rzeczschroniska.

BEZ CŁA!

goły jeszcze nie są znane.15 proc, upust mają otrzymać ci, którzy wykupują lokal na raty (splata wciągu10 lat).

Obecnie Urząd sprzedaje miesięcznie najwyżej trzy mieszkania. Samorządy w kraju od kilku lat szukają skutecznego spo­ sobu pozbycia się komunalnych mieszkań stanowiących znaczne obciążenie dla budże­ tu. Przykładowo w Katowicach łączna ulga wynosi 80 proc. Tak więc za mieszkanie warte 20 tys. zł najemca płaci 4 tys. zł.

Najemcy nie chcą jednak kupować, bo zbyt rygorystyczna ich zdaniem jest ustawa i własności lokali. Właściciel,w przeciwień­

stwie dojego sąsiadanajemcy,płacipropor­

cjonalnie za wszystkie remonty bieżące i ka­

pitalne. Przykładowo właściciele mieszkań przyul. Piwnej (nowaelewacja, drzwi bal­ konowe, remont dachu) muszą zapłacić po 8 tys. zł. Decyzję o remoncie kapitalnym pod­

jęto jednakbez wymaganej uchwały wspól­ noty, bo jeszczewówczas jej nie było. Za­

rząd proponował wprawdzie Radzie zwol­

nienie właścicieli z tych opłat, lecz zgody nieuzyskano. Propozycja ma być ponowio­

na, bo ludzi tychw większości nie stać na poniesienietakiegowydatku. Paradoksalnie po remoncieopłacasię z kolei kupić w tym bloku lokal, bo opłata eksploatacyjnabędzie niższa niż czynsz a i remonty nie będą tu konieczne przez dobrych kilkadziesiąt lat.

Wiceprezydent Adam Dzyndra poinfor­ mował również, że w lutym zakończą się prace nadpunktowym systemem naliczania czynszu, który zastąpi starą tabelę oczynszo- wania.Będzieona obowiązywać prawdopo­ dobnie od II półrocza. (w)

dziecka wyniósł tysiączłotychmiesięcznie i złożył wniosek, by kwotę 300 tys. zł zmniej­

szyćdo 150tys. zł aresztę przeznaczyćna np. zakup laparoskopu. Przed głosowaniem radnaMaria Wiecha przestrzegała, że obcię­

cie tej kwoty nie pozwoli na uruchomienie dziennego domu. W głosowaniu wniosek nieuzyskał akceptacji Rady.

Pozostałe wydatki na ochronę zdrowia to: 221 tys.zł na żłobek, 80 tys. zł na prze­ ciwdziałanie alkoholizmowi, 155tys. złna Stację Opieki „Caritas” oraz 93 tys. zł na różną działalność, w tym jakzapewnił pre­

zydent Andrzej Markowiak, na Hospicjum dlachorychumierających na raka.

Szczegółów uchwały nie znamy. Gene­ ralnie dotyczyć onabędziewarunków trzy­

mania i znakowania psów oraz ewidencjo­

nowania ich właścicieli. Psy będą miały wszczepione, jeszcze nie wiadomo na czyj koszt, elektroniczny identyfikator. Wyłapy­

waniem bezpańskich psów i prowadzeniem schroniska ząjmie się Towarzystwo Opieki Nad Zwierzętami. Za pozostawienie psa bez opieki lub brak szczepień właścicielowi gro­

zić będą kary. Wejście uchwały wżycie po­ przedzone będzie odpowiednio długim va- catio legis,by psy zaszczepić i oznakować.

Nie zmieniły się w tym roku stawki po­ datku od posiadania psów. Jak poinformo­ wał nas prezydentw Gdańsku, na około 20 tys. psów, podatek płaciło tylko 20 proc, właścicieli.Po wejściu w życie uchwały za­ płaciło kolejnych 30 proc, i miasto zyskało ponad 1.00 tys. zł.Raciborska uchwałao po­ datku od posiadania psówjest bardzo libe­ ralna, bo wprowadzaszeregzwolnień. Do­ chód gminy z tego tytułuma wynieśćw tym roku 20 tys. zł. Nie wiadomo też, ilepsów jest w mieście. Z pewnością jednak nie wszyscy zobowiązani płacą.

Roczny podatek od każdego psa, wpła­

cają go tylko osoby fizyczne, wynosi 22.80 zł. Emeryci i renciści prowadzący samo­

dzielnie gospodarstwo domowe płacą poło­

wę stawki, ale tylkozajednegopsa.Nie pła­ ci się podatku od szczeniąt do 8 tygodnia życia. Nie płacą go również właściciele do­ mówjedno- i wielorodzinnych, po jednym na każdy budynek. Podatek trzeba wpłacić dokońcastyczniaw oddziałach gospodarki mieszkaniowej MZB lubwkasach SM „No­

woczesna”.

(g-w.)

Tydzień Świat, Kraj, Region

siąca przeprowadzin konsultacje z ugru­

powaniami pozaparlamentarnymi w spra­ wie projektu konstytucji. W opini władz PSL referendum konstytucyjne powinno sięodbyćwraz z wyborami parlamentar­ nymi. Józef Oleksy natomiastproponuje datę 3 maja.

Trzydzieści Jeden osób odebrało zrąk Leszka Millera,ministra spraw wewnętrz­

nych i administracji, nominacje na stano­

wiska dyrektorów generalnych w urzę­ dach wojewódzkich .Stanowiska wpozo­

stałych 18 województwach mająbyć ob­ sadzone do końca miesiąca.

Niespełna 1,5 tysiąca pracowników Stoczni Gdyńskiej S.A. uczestniczyło w wiecu domagając się podwyżek płac.

Mimotrwających negocjacji z zarządem spółki kilkuset stoczniowców nie po­ wróciło do pracy.

W poniedziałek o godzinie 10.00 upłynął termin zgłaszania wniosków mniejszoścido opracowanego przezKo­ misję KonstytucyjnąZgromadzenia Naro­

dowego projektu nowej ustawy zasadni­

czej. Wpłynęło ich 47, w tym dwa całe projekty: obywatelski, czyli „Solidarno­ ści”, reprezentowany w Komisji przezse­ natora Piotra Andrzejewskiego, oraz se­ nacki opracowany jeszcze w senacie pierwszej kadencji, a zgłoszony w drugiej.

Popierała go w pracach komisji senator Alicja Grześkowiak.

Trzykrotnie drożej zapolisę OĆbędą płacić kierowcypowodującydużą liczbę wypadków. Resort finansów przygotwał już nowelizację stosownego rozporządze­

nia, obiecanego PZU przez premiera przed miesiącem. Ostatecznie zrezygno­ wano jednak z tzw. udziału własnego, zo­

bowiązującego kierowcędo pokrycia czę­ ściodszkodowania z własnej kieszeni.

Na wtorek bieżącegotygodnia komi­

sja przetargowa, powołana przezministra transportu igospodarkimorskiej,zaplano­

wała wybórkoncesjonariuszy na budowę ieksploatację autostrady A-4 Katowice - Kraków i trzech odcinków A-2Świecko- Łódź.

Tydzień w regionie

Przez dwa dni na Śląsku przebywali członkowie sejmowej podkomisji ds. In­ westycji Centralnych. Wizytowali m.in.

Stadion Śląski i budowane od 1980 roku Centrum Onkologii w Gliwicach. W na­

szym województwie realizuje się 23 in­

westycje centralne.

Do grona miast akademickich dołą­

czył Bytom. Powstała tu Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji - 3-letnia nie­ państwowa uczelnia zawodowa. Szkoła została wpisana do rejestru Ministerstwa Edukacji Narodowej 23 grudnia ub.r. jako 105 tego typu placówka edukacyjna w Polsce, aósma w województwiekatowic­

kim.

Wlutym zapadną najważniejszedecy­ zje dotyczące dalszej wspólnej reklamy miast Rybnickiego Okręgu Przemysłowe­

go. Okażesię wtedy czy przedstawiciele wszystkichgmin biorących udział w ak­ cjach zdecydują się na kontynuowanie pracy, którą rozpoczętojuż dwa lata temu.

Profesor Donald Ross, światowej sła­ wy kardiochirurg, jest gościem zabrzań­

skiej Pracowni Biologicznej Zastawki i Sztucznego Serca, której szefem jest prof.

Zbigniew Religa. Brytyjski lekarz przyje­ chał do Polskispecjalnie poto, żeby oso­ biście zapoznać się ze stanem prac nad biologiczną zastawką.

Kilka godzin trwałanarada W Komen­

dzie Wojewódzkiej Policji wKatowicach.

Oceniano ubiegłoroczną pracę garnizonu.

Na spotkaniubyłobecny inspektor Krzy­

sztof Jabłoński, zastępca komendanta głównego Policji. W naradzie uczestni­ czyli oprócz szefów komendrejonowych i komisariatów z całego województwa tak­ że m.in. wojewoda przedstawiciele Pro­

kuratury Wojewódzkiej orazApelacyjnej.

NOWINTY kAt lROIA,kTF

3

(4)

UJjskrócie

Konkurs proekologiczny

Jak wspomniano wnumerze 2 NR z 10. stycznia,wRaciborzu zaznaczyła się działalność ŚląskiegoOddziału Organiza­

cji DHV. Jej celemjest ochrona środowi­ ska. W ramachprogramu edukacji ekolo­ gicznej firma DHV organizuje konkursy dla dzieci i młodzieży. Aktualnie zapra­ sza wszystkich do udziału w konkursie, w ramach którego uczestnicy mająza za­

danie ułożyć 6 haseł antyśmieciowych, zachęcających mieszkańców miasta do zbiórki surowców wtórnych i segregacji odpadów co ułatwi ich recykling (po­ wtórne wykorzystanie). Ponadto należy odpowiedzieć na pytanie:■ „Czym są

„Czerwone księgiilisty”i co one zawie­ rają?” (odpowiedzi powinnybyć maksy­

malnie 4 zdaniowe). Należy jewpisywać na kartce pocztowej z dokładnym adre­ sem, imieniem i nazwiskiem, numerem szkoły iklasy, doktórej uczestnikuczę­

szcza. Dane teułatwią kontakt przy loso­

waniu atrakcyjnych nagród.

Wkolejnychtygodniachzostaną prze­ prowadzone nowe konkursy. Udział w nich zwiększy prawdopodobieństwo wy­

grania nagród. Ich losowanie odbędzie się podkoniec lutegotegoroku. Skrzyn­

ka, do której należy wrzucaćodpowiedzi znajduje się wklubie TMZR-u przyul.

Długiej9 w Raciborzu.

DHV ogłasza również konkurs pla­ styczny pt.” Czymjest dlamnie ekolo­ gia?” dla dzieci i młodzieży.Prace mogą być wykonywane w dowolnej technice (farba; glina, drewno itp.) i przekazane doklubu Towarzystwa MiłośnikówZie­ mi Raciborskiej.Należy podać wiek au­ tora pracy. Konkurs trwado końca lute­ go. Dla bardziejdociekliwych przygoto­ wano pytanie dodatkowe „Czym są kwa­ śne deszcze?”. Odpowiedzi należy skła­ dać do skrzynki konkursowej również w TMZR przy ul.Długiej 9.

Strażacki bilans

Raciborska Straż Pożarna podsumo­ wując ubiegły rok zanotowała wzrostilo­

ści zdarzeń, w których musiala interwe­ niować. Było ich w sumie 463. Dla po­ równaniaw 1994roku były 434zdarze­

nia, natomiast w 1995r. - 376. Ogółem samochody strażackie w 1996r. wyjeż­ dżały 715 razy.

W ubiegłym roku było207pożarów.

W porównaniu z rokiemubiegłym liczba ta była niewiele większa, natomiast w stosunku do roku 1994, kiedy były 292 pożary, jest to znacznie mniej. Zanotowa­

no wzrost o 50% ilości miejscowych za-

Amortyzator nr 1

Centralny skład na R.O.W.

ADMAR S.C.

47-400 Racibórz, ul. Rybnicka 44 łel./fax (036)415 94 20

• Zygmunt Gajda, ul. Ogrodowa 48, Tworków, tel. 1036)41962 22

• Gerard Hiltawski, ul. Borowiec 25, Nędza, tel. (036)410 24 25

• Marek Kubica, ul. Klasztorna 9, Racibórz, tel. (036)419 06 27

• Krzysztof Morański ul. Bydgoska 14, Racibórz, tel. 090 308026

• Zygmunt Pinior, ul. Rzeczna 26, Racibórz, tel. (036) 415 17 39

• Jan Rudek, ul. Wrocławska 5, Racibórz, tel. (036) 415 93 39

• Jan Sopa, ul. Barcioka 27A, Czernica, tel. (036) 45776 40

• Bronisław Wtadarz, ul. Bogumińska 15B, Racibórz tel. (036)4155358

• Ryszard Wałach, ul. Pamiątki 5C, Pogrzebień

Wywiad z dyrektorem Nauczycielskiego Kolegium Języ­

ków Obcych, Dariuszem Wojdałą.

Nauczyciel języka zawsze będzie w cenie

- Nauczycielskie Kolegium Języków Ob­

cych rozpoczęło siódmy rok swego istnie­

nia. Proszę przedstawić czytelnikom krót­

ko historię szkoły.

-Kolegium powstałow 1990 roku. Za­ czynaliśmy od zorganizowania jednej grupy w sekcji języka angielskiego.Zarówno pod względem metodycznymjak i administra­

cyjnym byliśmyzwiązanize Studium Nau­

czycielskim. Byliśmy wtedy niedużą pla­ cówką i przede wszystkim jedną z pierw­ szych w kraju. Z czasem zwiększała się u nas ilość grup, zwiększałsiętakże nasz stan posiadania jeżeli chodzi o sprzęt, książki.

Rosła liczba nauczycieli. W 1993 roku po­

wstała sekcja języka niemieckiego. Zaczęli­

śmy od zorganizowania trzech grup.Sekcja tapowstała w znacznej części napotrzeby tutejszej mniejszości niemieckiej, która od początku dość aktywnie działała na rzecz utworzenia sekcji językaniemieckiego oraz kształcenia nauczycieli języka dla okolicz­ nych szkół. Wciągu tychkilku lat usamo­

dzielniliśmy się jako szkoła. Posiadamy własną księgowość, własne konto rozra­ chunkowe.

- Ubiegły rok był chyba szczytowym pod względem ilości grup utworzonych w ko­

legium. Od czego zależy ich ilość ? • -Tak,w ubiegłym roku mogliśmy sobie pozwolić na utworzenie aż 16 grup języko­ wych. W tej chwili jest ich 14. W sekcji języka niemieckiego 8, a angielskiego 6. Za­ sadniczy powód, z którego wynikają różnice w ilości tworzonych grup to niedostatekwy­

kwalifikowanych nauczycieli. Łatwiej nam pozyskać nauczycieli języka niemieckiego.

Strona niemiecka była tak bardzo zaintere­ sowana przysłaniem do nas wykwalifikowa­ nej kadry, że obecnie pracuje u nas 6 nau­

czycieli zNiemiec. Pozyskanie nauczycieli języka angielskiego z Wielkiej Brytaniiczy Stanów /.jednoczonych już. nic jest takie proste. Teraz pracuje u nas jedennauczyciel z USA, w ubiegłym roku mieliśmy ich trzech - dwóch z WielkiejBrytanii

W sumie od początku istnienia kolegium pracowało unas około 20 nauczycieli obco­

krajowców. NauczycielezNiemiec przyjeż­ dżają z reguły na dłuższe kontrakty, nie­ którzysąjużunas czwarty rok. Amerykanie i Anglicy przyjeżdżają na krótsze okresy czasu, narok lub dwa. My zgodnie z przepi­ sami musimy takimnauczycielom zapewnić mieszkania. Tu należą się słowa uznania Urzędowi Miasta, że dość szybko przekazał

t MONROE*

amortyzatory

nam lokale, które wyremontowaliśmy i od­ daliśmy do użytku naszym nauczycielom z zagranicy.

Dla szkoły takiej jak raciborskie kole­

gium bardzo ważny jest fakt, iż pracująu nas nauczycielez Niemiec czyAnglii.Dzię­

ki temu młodzieżma kontakt zżywym języ­ kiem.

- Obecnie w Polsce istnieje duże zapotrze­

bowanie na nauczycieli języków obcych.

Jednak już za kilka lat tę lukę zaczną wy­

pełnić absolwenci takich szkól jak raci­

borskie kolegium. Czy nie obawia się pan, iż wtedy, z powodu niniejszych szans za­

trudnienia, spadnie popyt na kierunki oferowane przez NKJO ?

- Ja.szacuję, iżpo sześciu latach działal­ ności naszej placówki okolicznyrynek nau­

czycieli języków obcych wy pełnił się, mniej więcej, w 50 procentach. Czyli jeszcze przez około sześć lat nasza szkoła będzie miała wzięcie na takim poziomie jak obe­

cnie. Dotychczas 140osóbuzyskało dyplom ukończenia naszej szkoły. Nie sądzę żeby ilość chętnychdo zdobywania zawodu nau­

czyciela języka obcego w tymczasie spadła Poza tym z każdym rokiem powstają nowe miejsca pracy dla młodych filologów cho­

ciażby dlatego, że część nauczycieli prze­

chodzi na emeryturę.Oprócz tego zwiększa­ nabędzieilość godzinjęzyka w szkołach.

Możliwe, że z czasem pojawi się ko­ nieczność ograniczenia działalności naszej placówki, chociaższczerze, mówiąc nie są­

dzę, żeby tak się stało. Już dziś myślimy o rozszerzeniu naszej działalności wkierunku kształcenia dwutorowego nauczycieli. Cho­ dzi tu o to, iż absolwent naszej szkoły bę­ dzie mógł na przykład uczyć języka nie­ mieckiegoidajmy na to geografii również w języku niemieckim. Zorganizowanie kształ­ cenia tegotypu będzie dlanasbardzo trudne i kosztowne.Będzie siętowiązało nie tylko z zatrudnianiem lingwistów, ale również specjalistów z innych przedmiotów. Poza tym myślę że dobry nauczyciel językaza­ wszebędzie poszukiwany na rynku pracy.

- Wiemy już, że słuchacze mają zapewnio­

ny kontakt z żywym językiem poprzez za­

jęcia z obcokrajowcami przyjeżdżającymi do Raciborza. Czy bywa również odwrot­

nie, czy uczniowie kolegium inają szansę wyjechać za granicę aby tam lepiej po­

znać język ?

- Oczywiście, nasi słuchacze już od trzech,czterech lat wyjeżdżają nastypendia zagraniczne.Są one fundowane przez orga­ nizacje pozarządowe stawiającesobieza cel propagowanie danego języka. W ubiegłym roku w lutym ponad 40 osobowa grupa uczniów przebywała na tygodniwej konfe­

rencji w Bonn. Obecnie przygotowywany jestwyjazd do Niemiec podczas wakacji 15 osobowej grupy uczniów. Jeżeli chodzi o ję­

zyk angielski dużo trudniej jest pozyskać

stypendia i są one skromniejsze. W tym roku kilka osób pojechało do uniwersytetu w Portugalii, dwie osoby do Irlandii,a trzy doNorth Hampthonw Anglii. Są to dłuższe wyjazdynawet kilkumiesięczne.Aby wyje­

chać na stypendium należy nie tylko być bardzo dobrym uczniem ale również brać aktywny udział w życiu szkoły.

Udaje nam się równieżpozyskiwaćsty­

pendia zagranicznedla naszych nauczycieli.

Niektórzy z nich mieli już okazję przebywać w znanych, angielskich uniwersytetach.

M.in. wBirmighamiOxfordzie

- W informatorze dotyczącym Nauczy­

cielskiego Kolegium Języków Obcych w Raciborzu przeczytać można, iż opiekę naukową nad tą placówką pełni Uniwer­

sytet Śląski w Katowicach. Na czym ona polega?

-Osoby,które są naszymi opiekunami z ramienia UniwersytetuŚląskiego to prof. dr hab. Maria Wysockai prof. dr hab. Jan Huk.

Mają oni obowiązek weryfikacji naszych programów nauczania, oraz wszystkich eg­

zaminówjakie prowadziemy, a szczególnie wstępnych i kończących. Mająoni upraw­

nieniado prowadzenia dosyćrozległej kon­

troli, z tym, że po kilku latach współpracy udało nam się zdobyć zaufanie naszych opiekunówi w tej chwili spotkania z nimi odbywająsię nie częściej niż dwa razy do roku. Ichkontrola nie jest już teraz taka ko­ niecznaiścisła jakprzyzakładaniu placów­

ki.

- Czy dzięki współpracy z uczelniami wy­

ższymi absolwenci kolegium mogą konty­

nuować naukę na uniwersytecie ? - Słuchaczekończą naszą szkołę egzami nem dyplomowym, po którym są w pełni' kwalifikowanymi, nauczycielami języka.

Mogąbyć zatrudniani zarówno w szkołach podstawowych jak i w średnich. Śmiem twierdzić, iż sąoni .lepiej przygotowani do wykonywania zawodu nauczyciela niż ab­

solwenci wyższych uczelni.Jednakże pody­ plomie mają oni prawodo zdawania egza­

minulicencjackiegonawybranymprzezsie­

bie uniwersytecie. Pozdaniu tego egzaminu otrzymują dyplom ukończnia uniwersytetu z tytułem licencjata. Dyplom ten świadczy o tym, że uniwersytet uznał ich umiejętności na poziomie licencjackim. Następnie licen­

cjaci maja prawo zdawać egzamin na dwu­

letnie studiamagisterskie kończącesię obro­

ną pracy magisterskiej. /. doświadczenia mogę powiedzieć, iż około 25 procent na­ szych absolwentów kończy studiamagister­

skie.

- Raciborskie kolegium poza kształceniem nauczycieli prowadzi także działalność kulturotwórczą. Na czym ona polega ?

- W otwartej kilka miesięcytemu sali im.

Josefa vonF.ichendorffa odbyłosię już kilł~"

konferencji i sympozjów naukowych. Byl^

to m.in. sympozjum dotyczące historii Ślą­ ska, sympozjum poświęcone poetom i pisa­ rzom śląskim. Odbyła sie także konferencja dyrektorów szkół podstawowych z terenu działania raciborskiej Delegatury Kurato­

rium Oświaty. Jednym z ciekawszych spo­ tkań była konferencja metodyczna zorgani­

zowanadla nauczycieli geografii, którą po­ prowadził profesor Uniwersytetu Warszaw­

skiego.

Prowadzimy konkursy językowei orien­

tację zawodową dla młodzieży. Zorganizo­

waliśmy takżepomoc dlanauczycieli czyn­

nych zawodowo, mogą oni korzystaćz na­ szych porad,znaszej biblioteki. Organizuje­ my dla nich także wykładymetodyczne. Do tradycji naszej szkoły wszedł już Ogólno­

polski Festiwal Piosenki Anglojęzycznej, w którym uczestniczą słuchacze z innych kole­

giów. Często spotykam sięze sceptycyzmem ludzi.Niektórzy zadają pytania, jak tomoż­

liwe, że w takim Raciborzu organizuje się ogólnopolski festiwal. A jednak on jest i spotyka się zzainteresowaniem wśródmło­ dzieży.Myślę,żetojest dla niego najlepszą rekomendacją.

Osobiście bardzosię cieszę z tego, że od kilku lat mogę uczestniczyć w tworzeniu i rozwijaniu Kolegium Językowego. To bar­ dzo duża przyjemność brać udział wtworze­

niuczegoś co przynosi korzyść ludziom.

-Dziękuję za rozmowę.

rozmawiał Marcin Kasprzyk

4

1WYW7TNIV R ACIRORKUIP

(5)

j J ujyjjj :

Nie tylko duże firmy z Raciborszczyzny osiągały w ubiegłym roku sukcesy. Do stosunkowo udanych mogą go też zaliczyć również mniejsze przedsiębiorstwa. IJZ

„Polmosie” wkrótce ruszy produkcja rektyfikatów choć syndyk masy upadłościo­

wej nie zakończył jeszcze swojej pracy.

Strefa rozwoju 2

SM „Rameta”

Restrukturyzacja z dotacją

Spółdzielnia Meblarska „Rameta” za­ kład praęy chronionej otrzymaław marcu ubiegłego roku 1.9 min zł dotacji zPań­ stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na restrukturyzację zakładu metalowegomieszczącego się na terenie byłej Spółdzielni Wielobranżowej przy ul. Cegielnianej. Zaangażowanie własne „Ramety”wtej inwestycji wynio­ sło 400 tys. zł. Przez cały ubiegły rok trwały przy ul. Cegielnianejprace wykoń­ czeniowe. W znajdującym się tam nowym wydziale metalowym pracę znalazło 40 osób produkujących krzesła stałe i obro­ towe, stoły i konstrukcje metalowe. W skład wydziału weszłateż nowa lakiernia proszkowa orazgalwanizernia z półauto­

matycznąliniądo nakładania powłok gal­ wanicznych (galwanizernia posiada wła­

sną oczyszczalnię ścieków i laborato­ rium). Obok wydziału metalowego funk­

cjonuje też wydział obróbkiwstępnejoraz montażu krzeseł. Udział Zakładu Metalo­ wego w ogólnej produkcji Spółdzielni wynosi30 proc.

Firma zakupiła także za sumę kilku­ dziesięciu tysięcy franków szwajcarskich nowoczesną szwajcarską dwugłowicową stebnówkę do pikowania materaców fir­

my Spuhl AG dla zakładuw Krzanowi­ cach. w którym produkuje się również poduszki eksportowane na Zachód i sprzedawane tam pod znakiem firmowym IKEA. Doinwestowano również zakład stolarski przy ul. Kościuszki, gdzie za­ montowano nową suszarnię oraz dwie maszyny do obróbki płyt wiórowych.

Wartość inwestycji, wraz z nowym bu­

dynkiem, to około400 tys.zł.

Ocenia się, że ubiegłoroczne inwesty­ cjeSM„Ramety”mają wartość około 2.4 min zł. Firmazatrudnia,w czterech zakła­

dach,blisko600 osób, głównie niepełno­

sprawnych. Dynamikawzrostu produkcji

>v stosunku doroku 1995 wyniosła około 10 proc. Wartość sprzedaży oceniono wstępnie na 24 min zł przy rentowności 'koło 2proc. 30 proc,produkcji trafia na iksport, głównie na Zachód, do Czech i la rynki wschodnie, gdzie zarząd Spół- lzielni chciałby utworzyć sieć hurtowni, rakszeroki zakres inwestycji był firmie lotrzebny z tego względu, że znacznie loprawia moce przerobowe i bezpośre- iniowpływa na wzrost sprzedaży. Efekty ego powinnybyć widoczne wtym roku.

DIAGNOSTYKA SAMOCHODOWA

• KRZYSZTOF MORANSKI e

RACIBÓRZ-PŁONIA, UL. BYDGOSKA 14 TEL. KOMÓRKOWY (0-90) 30 80 25

Prowadzi sprzedaż używanych samochodów zachodnich za gotówkę i na raty.

Despol Sp. z o.o.

Jedyny

Górnym Śląsku

Kiełbasy wileńska i wiejska pieczona produkowane przez tąfirmę zostały uzna­

ne produktami najwyższej jakościpolskie­ go przemysłu mięsnego w konkursiezor­

ganizowanymprzezMinistra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Instytut Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego w Warszawie. „Despol” to jedyna firma z Górnego Śląska i Opolszczyzny wyróż­

nionaw tymkonkursie. Wileńskabyła już nagradzana trzykrotnie- naopolskich tar­ gach „Agropol” i katowickim „Foodtar- gu”.

W ubiegłym roku, jak podkreśla za­ rząd, firma znalazła sięna 479 miejscu li­

sty 500 największych polskich przedsię­

biorstw przemysłu przetwórczego mie­ sięcznika „Home Market” obok takich po­

tentatów jak „Sokołów”,„Pekpol”i„Czy- żew”. „To niewątpliwe wyróżnienie tym bardziej, że obroty naszej firmyna jedne­ go zatrudnionego byływiększe niż np. w

„Sokołowie”” - podkreślał Leszek Szym­

czak. Firma produkuje obecnie 120 gatun­ ków wyrobówmięsnych w oparciu o re­ ceptury własne. Współpracuje z blisko 200 odbiorcami. Jej wyroby można spo­

tkać wsklepach całej południowej Polski.

Browar Racibórz

Na razie nowy szyld

W ubiegłym roku GórnośląskieZakła­ dy Piwowarskie SA w Zabrzu, w skład których wchodzą browary w:Zabrzu, Ra­

ciborzu,Rybniku, Częstochowie, Bytomiu i Siemianowicach zmieniały nazwę na krótszą i lepsządlacelów promocyjnych - Browary Górnośląskie SA. Na wyrobach spółki pojawiło się też nowe logo. Nie wiadomo natomiast czy firmaznajdzietak długo oczekiwanego inwestora strategicz­

nego.Pierwszy przetarg ogłoszony jeszcze w 1995 roku przez ówczesny resort pry­ watyzacji nie przyniósł efektu. O wyni­ kach drugiego,który jeszcze trwa, nicnie wiadomo. Nieznacznie zmniejszył się udział całej grupy w krajowej sprzedaży piwa.

Trudności z prywatyzacjąBGSA wy­ nikają z faktu, że w ich skład wchodzą browary o diametralnie różnych mocach produkcyjnych. Przykładowo w Zabrzu możnawyprodukować 500 tys. hlpiwa,w Raciborzutylko 70 - 80 tys.hl. Obok Bro­

waru w Raciborzu, uważanegoza najstar­

szy wPolsce, również inne zakłady grupy wymagają modernizacji. Na razie jednak raciborskie piwoznajduje nabywców i za­ kład spokojnie może oczekiwać na inwe­

stora. Nie wykluczone też, że Minister skarbu doprowadzi dosprzedaży pojedyń- czych browarów grupyjeśli sprzedaż ca­ łości okaże się niemożliwa.Browar w Ra­

ciborzu warzypiwow zgodzie zekologią.

Zakład ogrzewa bowiem nowoczesna ko­

tłownia.

PPS „Polmos” w upadłości

Wkrótce ruszy produkcja

Sprawami upadłego przedsiębiorstwa zajmuje się jeszcze syndyk masy upadło­

ściowej. Niepowiodła się sprzedaż mająt­

ku firmy w drodze przetargu. Ciąży na niej dług hipoteczny na rzecz Urzędu Skarbowego,głównieztytułunie zapłaco­

nego podatku obrotowego, w wysokości 14 min zł. 16 listopada 1996 roku w dro­ dze ofertowej wydzierżawiono raciborski zakład katowickiej firmie „Ital-Center”, którajuż wkrótce, prawdopodobniew lu­ tym, uruchomi tu produkcję rektyfikatów.

Na razie trwa remont urządzeń. Jak się .dowiedzieliśmy zakład w Raciborzu ma zostać sprzedany w drodze licytacji ko­

morniczej. Odpowiedni wniosek trafił już do komornika. By to jednak nastąpiło musi być dokonana wycena majątku.

RFSD „Domgos”

Czekają na inwestora

28-letnie przedsiębiorstwo ma kłopoty ze swoim majątkiem,z którego jedynie20 proc,to majątek produkcyjny. Firmajakoś jednaksobieradzi. Od stycznia do listopa­

da ubiegłego roku 7.2 min zł przychodów netto ze sprzedaży. 108 tys, zł zysku brutto i blisko 50 tys. zł zysku netto.Tojednak za mało, by myśleć o modernizacji parku ma­ szynowego w znacznym stopniuzdekapita­

lizowanego. Dyrekcja ma nadzieję, że nie będzie kłopotów z prywatyzacją, bo przed­ siębiorstwo na bieżąco reguluje swoje zo­ bowiązania. Ma też uregulowane sprawy własnościowe. Przypomnijmy jednak, że resort prywatyzacji nie zgodziłsię kilkalat wcześniej na prywatyzację poprzezspółkę pracowniczą, która miała wziąć wleasing majątek zakładu. 25 proc,produkcji trafia obecnie do zakładówFiat AutoPoland, dla których „Domgos” wytwarza elementy do układu kierowniczego i wydechowe- go.Sztandarowy produkt gospodarstwa do­

mowego to czajnik bezprzewodowy

„Aster”isuszarka dorąk. Jeśli firma uzy­ ska międzynarodowe certyfikaty CE i GS oraz normy ISO 9002, to możliwy stanie się eksport wyrobów na Zachód. Udział

„Domgosu” w krajowym rynku producen­

tów sprzętu AGD ocenia się na 5 proc.

Udział w rynku sprzedaży to już jednak tyl­ ko 1 proc.Nicwięc tak firmie nie pomoże jak kapitał inwestora strategicznego i po­

zbyciesię nieproduktywnego majątku.

G.Wawoczny

Wyjaśnienie

W ubiegłym numerze w„Nowinach Gospodarczych” w artykule pl. „Strefa rozwoju” wpodtytule „Cel-uklad stra­ tegiczny” napisaliśmy, że Rafako SA osiągnie za ubiegły rok około 15 min zł zysku netto. Informacja nie pocho­ dziłaod zarządu spółki i należyją trak­ tować tylkoi wyłącznie jako prognozę gazety.

PJjskrócie

grożeń. Pod pojęciem „miejscowe zagro­

żenia” rozumiesięwycieki z cystern,pla­ my oleju lub ropy na Odrze, powodzie, awarie, powalonedrzewa, wypadki dro­

gowe itp. (wszystko, co niejest poża­ rem).

Ilość fałszywych alarmów w ciągu ostatnich trzech lat utrzymywała się mniej więcej natym samym poziomie - wynosiła ok. 35 rocznie. Notuje się wzrost zdarzeń w obiektach mieszkal­ nych. Było ich 128i zdarzały się najczę­

ściej na ulicach CurieSkłodowskiej, Lon- dzina i Rybnickiej, co między innymi wynikaz nieostrożnego obchodzenia się z urządzeniami grzewczymi iniesprawną instalacją w okresiegrzewczym.

Do najtrudniejszych zeszłorocznych akcji strażacy zaliczają pomoc w przy­ padkach powodzi, szczególnie we wrze­ śniu, kiedy to w ciągu kilku dni woda zalała 150gospodarstw w Krzanowicach, Rudniku,KuźniRaciborskiej, Turzu, La­ sakach, Grzegorzowicachi Łubowicach.

Pamiętnybył równieżpożar 19 stycznia w Kuźni Raciborskiej. Strawił on mie­ szkanie na III piętrze. Wznieconyzostał przez 7-letniedzieckobawiące się zapał­ kami. W akcji brało udział 6 zastępów.

Natomiast21marca w Pawłowiew wyni­

kuintensywnych opadów deszczuzginę­

ło 12 tys.kurcząt.

StrażPożarnaudzielała pomocyw 60 wypadkach drogowych, których ilość niepokojąco wzrasta. W 1994r. było 21 takich zdarzeń,w 1995r. - 33. Coraz czę­ ściej w ich wyniku giną ludzie.

Do nietypowych zdarzeń możnazali­ czyć interwencję przy usuwaniu pszczół przy ul. Waryńskiego w Raciborzu. Cały rój tych owadówprzysiadł nabloku wie­

lorodzinnym. Nieodzowna okazała się pomoc pszczelarza. Do takich zdarzeń można równieżzaliczyć ratowanieprzy- marzniętych do lodu naOdrze łabędzi.

Strażacy w ramach prewencji prze­

ciwpożarowej wykonali 160 czynności kontrolno- rozpoznawczych zakładów i obiektów rejonu raciborskiego. Wydali 60 decyzji pokontrolnych nakazujących usunięcie stwierdzonych brakówi niepra­

widłowości. W pięciu przypadkach do­ szło do postępowania egzekucyjnego.

Nałożyli 29 mandatów karnych. Skiero­

wali 4 wnioski do kolegium ds. wykro­

czeń.'

Jak w dni robocze

PKM w Raciborzu ustalił, iż w nie­ które soboty tego roku autobusy będą kursować jak wdni robocze. Sąto nastę­ pujące dni: 11 styczeń, 8 luty, 1 marzec, 15 marzec, 5 kwiecień, 19 kwiecień, 10 maj, 17 maj, 24 maj, czerwiec i lipiec jest wolny, 9 sierpień, 23 sierpień, 13 wrze­

sień, 11 październik, 15 listopad, 22 listo­

pad, 29 listopad,cały grudzień jest wol­

ny.

Dwujęzyczna w I LO.

Już we wrześniu tego roku prawdopo­ dobnie zostanie w I LO w Raciborzu utworzona klasa dwujęzyczna. Lekcje będąprowadzone w języku polskiminie­ mieckim. W czwartek 23 stycznia odbyło się kolejne spotkaniez rodzicami,którzy pragną zapisać swoje dzieci do tej klasy.

Zorganizował je raciborski DFK. Utwo­

rzenie tego rodzaju klasy związane jest jednak z pewnymi trudnościami:potrzeb­

ny jestnauczyciel z Niemiec, trzeba mu też zapewnić mieszkanie. Szkołaczeka na zgodę Kuratorium Oświaty, które musi zaakceptować pomysł utworzenia klasy bilingwalnej. Od wrześniaubiegłego roku prowadzony jest kurs przygotowawczy dla kandydatów do tej klasy - uczniów klas ósmych. Korzysta z niegoponad20 osób. Wykładowcą jestnauczyciel z Ko­ legium Języków Obcych w Raciborzu.

Od września 1996 roku w 1 Liceum istnieje już klasa z poszerzonym języ­ kiem niemieckim traktowanym jako oj- czysty.Uczęszcza doniej35 uczniów.

(6)

Wieści gminne

Kietrz

W kietrzańskim Zakładzie Tka- nim Dekoracyjnych „WELUR” zo­

stanie wkrótce uruchomiony Urząd Celny. Funkcjonować on będzie na rzecz całej ziemi głubczyckiej. Na razie cała sprawa jest w trakcie zała­

twiania . Z inicjatywą wystąpiło kie­

rownictwo„WELUR”-u choćby z tej racji, żezakładkorzysta najczęściej z odpraw celnych. Są one czasochłon­ ne i wymagajądużego nakładu pra­

cy. Najbliższe przejścia graniczne i urzędy celneznajdująsięwChałup­

kach i Pietrowicach Głubczyckich, a tood Kietrza jednakkawał drogi.

Ruda Kozielska

Dnia 12 stycznia br. w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej koło mniejszości niemieckiej urządziłofe­ styn świąteczny. Przybyli członko­

wie tej organizacji z Rud, Raciborza, sołtysi sąsiednich wiosek oraz pro­ boszcz parafii z Rud. Program impre­ zy bogaty. Wystąpił: chór im. Juliu­ sza Rogera i zespoły młodzieżowe, prezentując repertuary dwujęzyczne, polsko-niemieckie. Wieczerza była prawdziwie polska; stół obficie na­

kryty; nie zabrakło ani jadła, ani na­

pitków; słowem: staropolszczyzna w niemieckim opakowaniu.

Krowiarki

Od Stycznia br. w Krowiarkach znikają kury. Ciekawi, kto dokonuje kradzieży, ludzie czy lisy. Efekt ten sam:kurniki pustoszeją.

Krzyżanowice

Psy potrafią stwarzać nadzwyczaj komiczne sytuacje, godne programu telewizyjnego - „ Śmiechu warte”.

Oto za jednym z mieszkańców Krzy­ żanowic, który w połowie stycznia udałsiędo sklepu po zakupy, wlokły się jego dwa psy. Sklep nie miał cha­ rakteru samoobsługowego. Psi leb nie był w stanie rozeznać typu pla­ cówki handlowej, w której się zna­ lazł i obsłużył się sam, porywając sporą pętlę kiełbasy, i nie zamie- rzawszy za nią zapłacić, zachował się zgodnie ze swą psią naturą:

uciekł, by znaleźć stosowne miejsce do spożycia tak cennego łupu. Eks­

pedientki zauważyły kradzież, naro­

biły rabanu - i ostatecznie koszty psiej pazerności musiał pokryć wła­

ściciel sympatycznych skądinąd zwierząt.

Pies najwierniejszym towarzy­ szem człowieka.W zakupachtakże.

Tłustomosty

Szkoła Podstawowa w Tłustomo- stach 11 stycznia br. zorganizowała zabawę kotylionową dla dorosłych.

Dochód z imprezy przeznaczono na celeszkolne. Oświata, wiadomo, nie- doinwestowana. karnawał jest dobrą okazją dla drenażu kieszeni - i pół biedy, gdy służy tonaszymdzieciom.

Tylkopocholerę płacimy podatki?

Nowy lokal dla MOPS

Gwałtownie zmieniająca się rzeczywi­ stość dla jednychstała sięogromnąszan­

są, dla innych czasem frustracji, lęku, nie­ możności odnalezienia własnego miejsca na ziemi. Grupa ludzi zagubionych, po­

trzebujących pomocy rośnie z dnia ńa dzień iczasami jedyną szansą dla nich są instytucjecharytatywne. Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej, posiadające kynolo­ gicznie brzmiący skrótMOPS-y stałysię niezwykle ważnymi, acz coraz bardziej pozbawionymi jużelementu niezwykłości przystaniami dla życiowychrozbitków.

IV niedzielę19 stycznia w Pszowie odbył się koncert Orkiestry Salonowej Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Przybyła publiczność mogła posłuchać utwo­

rów J.Grita, C. Ziehrera, G. Winklera, J. Straussa i innych kompozytorów.

Koncert orkiestry salonowej

Orkiestra Salonowa powstała w 1988 roku zinicjatywy profesora HilaregoDro­ zda. Nie jest to przypadek, bowiem uczel­

nia cieszyńska ma charakter artystyczny.

W swoich założeniach orkiestra miała przede wszystkim integrować środowisko muzyczne miasta Cieszyna i okolic, odwołując się do tradycji i zamiłowania do muzyki. W ciąguośmiulat działalności zyskała sobie wielką popularność i spore grono wielbicieli,przedstawiając swój bo­

gatyprogram, obejmujący utwory zalicza­ ne do muzyki poważnej, jak i rozrywko­ wejczy tanecznej. Jest finalistą Konkursu Orkiestr Salonowych i Tanecznych jaki odbył się w ramach Targów Muzycznych -

„Intermedia’ 95” we Wrocławiu.

Muzycy orkiestry to nauczyciele aka­

demiccy, nauczyciele Szkoły Muzycznej w Cieszynie, studenci i uczniowie. Zara­

żeni inicjatywąi pasją profesora Hilarego Drozda, tworzą pod jego kierownictwem zespół dający radość,ciepło iwzruszenie.

Orkiestra prezentuje utwory kompozy­ torów polskich i obcych. Można o niej powiedzieć, że jest„dotańca i do różań­

ca”. Zdarzyłosię jej graćna koncertach o nastrojuwzniosłym iuroczystym, ale kon­

certowała też na balach, zjazdach, jubile­

uszach.Grala w teatrze, kościele, w szko­

le, w domach wczasowych, w muzeum, w salach koncertowych, w domach prywat­

nych i na miejskim rynku. Często są to koncerty na celę dobroczynne, charyta­ tywne, lub po prostu - dla grona przyja­

ciół. Orkiestra oprócz licznych występów

Rybnickie Towarzystwo

Finansowo-Leasingowe Sp. z o.o.

44-200 Rybnik, ul. J.F.Białych 5

tel./fax 036 422 65 15, 439 57 19, 439 57 22 BIURA OBSŁUGI KLIENTA:

Czechowice Dziedzice, ul. Kolejowa 54;

tel. 524 40

Jastrzębie Zdrój, ul. Warszawska 1; z

UIIED7VTEI UnĆPI

;le, .M2W. IHlICnŁi I CLNUObl J

Władze miast robią wiele, by uczynić te miejscaprawdziwie przyjaznymi dla czło­

wieka. Nie bez znaczeniasąw tej sytuacji pomieszczenia, w których udziela się lu­

dziom pomocy.

Sympatycznym przykładem na po­

twierdzenie tych starań stałysię Rydułto­

wy, w których jeszcze do niedawna po­

mieszczenia MOPS-u zlokalizowanebyły w dwóch różnych punktach.

Zarząd mieścił się bowiem w ciasnych po­

mieszczeniach przy ul. Ofiar Terroru, zaś problemy socjalne podopiecznych rozwią­

w kraju występowała równieżpoza jego granicamim.in. w Czechach i Niemczech.

E.H.

Przedsiębiorstwo Handlu Sprzętem Rolniczym

"AGROMA" Sp. z o.o. Głubczyce, ul. Kołłątaja 1 tel. 0-77/ 85 20 75, fax 0-77/ 85 35 61

Sprzedaje:

części zamienne, akcesoria, pasy klinowe, sznury rolnicze, opony, oleje i smary oraz maszyny rolnicze, ciągniki URSUS ZETOR MTZ w cenach producentów.

WŁASNY SERWIS!

zywano wwydzielonych pomieszczeniach przychodni zdrowia przy ul. Strzelców Bytomskich.Nie wymaga chybakomenta­

rza fakt jak wielkąuciążliwościązarówno dla pracowników jak i interesantówbyła taka właśnie lokalizacja tej ważnej insty­ tucji.

Dzisiaj można już mówićoradykalnej zmianiew dobrym kierunku.Dzięki dota­ cji z budżetumiasta wyremontowano po­

mieszczenia przy ul. Plebiscytowej w są­

siedztwie urzędu pocztowego i Związku Kombatantów. Przygotowanie nowej sie­

dziby rydułtowskiego Ośrodka jest po­

twierdzeniem hasła, że „Polak potrafi”. Sprawność działań, zwłaszcza dotyczą­ cych samej przeprowadzki, dokonanej w ciągutrzech dni sprawiła,żepodopieczni są już przyjmowani w nowej siedzibie.

Należy żywić nadzieję, żenowy wygodny lokalbędzie jeszcze bardziej mobilizował do pełnej zaangażowania pracy na rzecz ludzi, którzy muszą z takiej pomocy ko­

rzystać.'

Jacek Mirosławski

A

Cytaty

Powiązane dokumenty

23 stycznia tego roku odbyło się w ZEW spotkanie z odbiorcami czeskimi słowackimi. Debatowano nad problemam jakościowymi

Resort budownictwa planuje, że krąg uprawnionych zwiększy się o 570 tysięcy.. Środki

Jest to jeden z najcenniejszych elementów kompleksu, bo cała jest z gotyckiej cegły, która się kruszy i ulega błyskawicznej destrukcji, więc jeśli w porę się

czebności gminy żydowskiej, która w 1861 roku liczyła już 1592 osoby, powiększyła się też liczba Żydów zamiesz­.. kujących pow

Mogą być składane najpóźniej do końca października, ale już dziś wiadomo, że pewni dotacji mogą być ci, którzy się po prostu

Dorośli się kłócą o jakąś gazetę, o samochód. Kończy się to zazwyczaj tym, że mówią - już się nie będziemy kłócić. Ale skończyć się też może siniakiem,

W Centrum Kształcenia Usta ­ wicznego w Raciborzu (mieści się przy Zespole Szkół Mechanicznych) gościli przedstawiciele niemieckich stowarzyszeń na rzecz

TULIPA NY -Przykładasz ogrom ną wagę do ubioru i zachow ania się. Bardziej interesują cię u innych cechy zewnętrzne niż zalety charakteru. Pocałunek nazywa się