Raport z ewaluacji projektu
Opracował: Radosław Sagan
1. Wstęp
Niniejszy raport został sporządzony dla projektu „Stop Copy-Paste”, realizowanego w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym im. Melchiora Wańkowicza w Katowicach, w ramach programu Erasmus+
Edukacja szkolna akcja Mobilność kadry edukacji szkolnej.
Podstawowym celem przeprowadzonej ewaluacji była ocena rezultatów projektu, jak również dostarczenie informacji na temat efektów, powstałych w wyniku wdrażania projektu w szkole.
2. Metody ewaluacji
Ewaluacja projektu została przeprowadzona na podstawie analizy danych z 4 badań ankietowych, jakimi poddani zostali uczestnicy projektu. Pozwoliło to poznać zarówno motywy ich uczestnictwa w projekcie, jak również wpływ odbytych szkoleń na jakość pracy nauczycieli i stworzenie Biblioteki Cyfrowej materiałów dydaktycznych.
Każde z badań ankietowych dotyczyło innego etapu pracy nad projektem, a mianowicie:
a) Ankieta I – motyw wyboru oraz oczekiwania, względem wybranego kursu (przed wyjazdem na szkolenie)
b) Ankieta II – dotycząca odbytego kursu,
c) Ankieta III – wpływ odbytego kursu na jakość pracy nauczyciela tj. posiadane umiejętności, wykorzystanie nowoczesnych metod pracy etc., jak również tworzenie Biblioteki Cyfrowej (pierwszy semestr projektu)
d) Ankieta IV – wpływ odbytego kursu na jakość pracy nauczyciela tj. posiadane umiejętności, wykorzystanie nowoczesnych metod pracy etc., jak również tworzenie Biblioteki Cyfrowej (ostatni semestr projektu)
Celem zdublowania badań ankietowych III i IV było ukazanie postępu w zakresie wiedzy, umiejętności, dotyczącej zarówno metod prowadzenia lekcji, jak również implementacja Biblioteki Cyfrowej w naszej szkole.
3. Wyniki ewaluacji Ankieta I
Celem pierwszego z badań ankietowych było określenie zarówno motywów uczestnictwa w kursie, jak również kwestii organizacyjnych samego kursu. Było to tym bardziej istotne, że większość uczestników projektu tj. 60% stanowiły osoby, które pierwszy raz brały udział w takim projekcie (Ryc.1).
Wszyscy uczestnicy przyznali, że ich posiadali wiedzę, dotyczącą: finansowania kursu, planowanych założeniach projektu oraz celach, które mają zostać osiągnięte (Ryc.2). Nieco mniejszą wiedzę uczestnicy deklarowali w zakresie organizowanych kursów oraz związanych, z punktu widzenia projektu, terminów, których należy przestrzegać.
Ryc.1. Odpowiedź uczestników na pytanie: Czy to Pan(-i) pierwszy kurs realizowany w ramach projektu mobilności nauczycieli Erasmus+? , Źródło: opracowanie własne
Ryc.2. Odpowiedź uczestników na pytanie: Czy przed wyborem kursu w wystarczający sposób był(a) Pan(i) poinformowana o: , Źródło: opracowanie własne
Niemniej jednak wszyscy uczestnicy projektu zgodnie przyznali, że kontakt ze szkolnym koordynatorem projektu był bardzo dobry (Ryc.3). Dotyczyło to zarówno wyboru kursu, adekwatnego do założeń realizowanego projektu, jak również organizacji samego kursu tj. noclegów, kwestii finansowania kursu itp.
Nieco inaczej przedstawia się kwestia kontaktu z organizatorami kursu oraz informacji jakie otrzymali partycypanci (Ryc.4.). O ile informacje o programie kursu (80%) oraz miejscu jego odbywania (80%) były znane uczestnikom, o tyle tylko 60% deklarowało znajomość sposobu, terminu płatności za kurs. Po 20% uczestników projektu nie potrafiło określić się ponadto w kwestii programu kursu i metod płatności. Niemniej jednak sam kontakt (telefoniczny, mailowy) z organizatorami kursu uczestnicy określali jako całkowicie satysfakcjonujący (60%) lub satysfakcjonujący (40%) (Ryc.5.).
Ryc.3. Odpowiedź uczestników na pytanie: Kontakt ze szkolnym koordynatorem projektu określiłby (-aby) Pan(i) jako: , Źródło: opracowanie własne
Ryc.4. Odpowiedź uczestników na pytanie: Czy po wyborze kursu organizator dostarczył Pani (-u) wyczerpujących informacji, dotyczących: Źródło: opracowanie własne
Ryc.5. Odpowiedź uczestników na pytanie: Kontakt z organizatorem kursu określiłaby (-łby) Pan(i) jako:
Źródło: opracowanie własne
Istotną badaną kwestią były również oczekiwania uczestników, względem samego projektu oraz wiedzy i umiejętności po szkoleniu (Ryc.6). Nastawienie do wszystkich analizowanych kwestii tj. metod pracy na lekcji, nowoczesnych technik pracy, wymiany doświadczeń oraz realizacji Biblioteki Cyfrowej w szkole były bardzo pozytywne lub pozytywne. Ważnym podkreślenia jest również, że zdecydowana większość (80%) bardzo pozytywnie odniosła się do wpływu obranego kursu dla realizacji Biblioteki materiałów multimedialnych w szkole.
Ryc.6. Odpowiedź uczestników na pytanie: Proszę określić w jaki sposób wybrany kurs wpłynie Pan(-i) zdaniem na:
Źródło: opracowanie własne
Ankieta II
Kolejne badanie ankietowe zostało przeprowadzone po odbytym kursie. Zasadniczym celem ankiet było określenie wpływu szkolenia na wiedzę i umiejętności potrzebne, celem organizacji Biblioteki Cyfrowej w naszej szkole.
Uczestnicy zgodnie przyznali, że miejsce szkolenia było dobrze przygotowane (100%) (Ryc.7).
Po 60% uczestników projektu przyznało, że wymiar czasowy był odpowiedni (przeprowadzenie szkolenia według planu, odpowiednia ilość czasu). Również osoba trenera/instruktora została przez partycypantów dobrze oceniona (Ryc.8). Osoba ta było zarówno pozytywnie nastawiona do uczestników kursu (100%), jak również w większości przypadków (60%) udzielała dodatkowych informacji na zadawane przez uczestników pytania.
Również jeśli chodzi o przystępność przekazywanego materiału kursy zostały ocenione bardzo wysoko (Ryc.9). Dość dobrze (po 60%) przedstawia się kwestia przygotowania merytorycznego prowadzącego oraz czy zagadnienia realizowane na kursie odpowiadały tematowi i celom szkolenia.
Ryc.7. Odpowiedź uczestników na pytanie: Proszę o zaznaczenie w jakim stopniu Pan(i) zgadza się z poniższymi stwierdzeniami, dotyczącymi organizacji kursu. Źródło: opracowanie własne
Ryc.8. Odpowiedź uczestników na pytanie:Proszę o zaznaczenie w jakim stopniu Pan(i) zgadza się z poniższymi stwierdzeniami, dotyczącymi prowadzącego kurs. Źródło: opracowanie własne
Ryc.9. Odpowiedź uczestników na pytanie: Proszę o zaznaczenie w jakim stopniu Pan(i) zgadza się z poniższymi stwierdzeniami, dotyczącymi treści kursu, Źródło: opracowanie własne
Uczestnicy projektu wykazywali generalne zadowolenie z odbytego przez siebie kursu (Ryc.10).
Panująca na kursach atmosfera sprzyjała współpracy i komunikacji (80%), a zdobyte tam umiejętności są przydatne dla nauczycieli w ich codziennej pracy (po 40%). W zdecydowanej większości również kursanci są zadowoleni ze swojego szkolenia i z pewnością mogę je polecić innym osobom.
Ryc.10. Odpowiedź uczestników na pytanie: Proszę o zaznaczenie w jakim stopniu Pan(i) zgadza się z poniższymi stwierdzeniami, dotyczącymi zadowolenia z kursu Źródło: opracowanie własne
Ankiety III i IV
Kolejne badania ankietowe zostały przeprowadzone po odbytych szkoleniach, już podczas pracy w roku szkolnym. Pierwsze badanie (Ankieta III) zostało przeprowadzone w I semestrze na początku wdrażania treści zdobytych na szkoleniach. Ostatnie badanie (Ankieta IV) z kolei, zostało przeprowadzone w ostatnim semestrze realizacji projektu.
Dobór pytań był taki sam w obydwu przypadkach. Celem tych ankiet była ocena praktycznych wiedzy i umiejętności, jaki posiadają uczestnicy projektu, jak również ich praktyczne wykorzystanie.
Istotnym elementem prowadzonych badań było również określenie przez samych uczestników w jakim stopniu, na początku i pod koniec orgaznizowanego projektu, stopnia kompetentności w zakresie organizacji Biblioteki Cyfrowej w naszej szkole.
Jeśli chodzi o standardowe metody prowadzenia lekcji, zaprezentowane na Ryc.11, zauważa się spadek znaczenia metod podających (wykład pogadanka), na rzecz większej aktywności uczniów (burza mózgów, dyskusja). Wdaje się tu znamienny wpływ odbytych kursów, jak również zmiana samego charakteru prowadzonych przez nauczycieli lekcji – wzrost zaangażowania uczniów na lekcjach.
Zauważa się również spadek znaczenia pracy z książką na samych lekcjach. Oznacza to, że stanowi ona jedynie uzupełnienie treści prowadzonych na lekcji i jest pomocna przy powtarzaniu i utrwalaniu materiału.
a)
b)
Ryc.11. Odpowiedź uczestników na pytanie: Jak często korzysta Pan(i) z następujących metod pracy na lekcji a – w pierwszym semestrze projektu, b – w ostatnim semestrze projektu; Źródło: opracowanie własne
Również wśród metod aktywizujących pracę ucznia na lekcji zauważa się zmiany w zakresie ich wykorzystywania (Ryc.12). Uczestnicy projektu przed swoimi szkoleniami wykazywali znaczne zróżnicowanie stosowania tychże metod na swoich lekcjach. Największym charakteryzowały się ćwiczenia terenowe i laboratoryjne. Po odbytych kursach stwierdzono wzrost wykorzystania metod, szczególnie tych całościowo podchodzących do realizowanych na lekcji zagadnień: projekt, gra dydaktyczna. Zauważa się ponadto zwiększenie częstości wykorzystania prezentacji i filmów przez nauczycieli.
a)
b)
Ryc.12. Odpowiedź uczestników na pytanie: Jak często korzysta Pan(i) z poniższych metod pracy na lekcji a – w pierwszym semestrze projektu, b – w ostatnim semestrze projektu; Źródło: opracowanie własne
Podobne zmiany obserwuje się w przypadku zadań realizowanych przez samych uczniów (Ryc.13). O ile prezentacje multimedialne stanowiły ważną część lekcji w pierwszej części projektu (60%), o tyle pozostałe metody pracy wykazywały znaczne zróżnicowanie stosowania. Najmniej chętnie pozwalano uczniom samodzielnie przygotowywać gry dydaktyczne. Odbyte kursy i świadomość zmian w zakresie metod stosowanych na lekcji pozytywnie wpłynęły na stosowanie tychże metod na lekcjach. Po 80% nauczycieli bardzo często pozwala uczniów przygotowywać projekty i prezentacje multimedialne.
Nieco mniej, bo 60% pedagogów, stosuje film jako formę pracy na lekcji. Najniższym zainteresowaniem cieszą się z kolei gry dydaktyczne, co wynikać może z czasochłonności ich stosowania na lekcjach.
a)
b)
Ryc.13. Odpowiedź uczestników na pytanie: Jak często pozwala Pan(i) uczniom na przygotowanie/opracowanie własnych materiałów w formie: a – w pierwszym semestrze projektu, b – w ostatnim semestrze projektu; Źródło:
opracowanie własne
Niewielką zmianą percepcji odznaczają się z kolei cechy uczniów, jakimi określają je nauczyciele (Ryc.14). Zauważa się co prawda wielkości średnie w zakresie większości cech przed wyjazdem na kurs, niemniej jednak dominują wielkości najwyższe. Świadczy to o pozytywnym postrzeganiu uczniów przez nauczycieli i już wcześniej stosowaniu wielu metod i form pracy, które pozwoliły uczniom wykazać się jako osoby m.in. kreatywne, pracowite, czy też samodzielne.
a)
b)
Ryc.14. Odpowiedź uczestników na pytanie: Czy podczas pracy na lekcji określiłby(aby) Pan(i) swoich uczniów jako osoby: a – w pierwszym semestrze projektu, b – w ostatnim semestrze projektu; Źródło: opracowanie własne
Znaczne zmiany posiadanych umiejętności i wiedzy obserwuje się z kolei w zakresie wykorzystania ich dla budowania Biblioteki Cyfrowej (Ryc.15). O ile przygotowanie prezentacji (80% ocen 4; 20% ocen 5) nie stanowiły dużego wyzwania dla nauczycieli, o tyle przygotowanie i stosowanie innych form przekazywanie wiedzy wykazują duże zróżnicowanie. Szczególnie istotne wydają się, przed odbytymi szkoleniami, redagowanie stron internetowych i przygotowanie filmów, gdzie cześć nauczycieli deklarowała całkowitą biegłość, podczas gdy inni całkowity brak ich znajomości. Zrealizowane przez uczestników projektu szkolenia pozwoliły natomiast podnieść swój poziom kompetencji na co najmniej średni (wielkość 3)z form tj. prezentacja, film, karta pracy, projekt, webinarium. W rezultacie stwierdzić można wzrost wiedzy i umiejętności w zakresie wskazanych metod i narzędzi pracy
a)
b)
Ryc.15. Odpowiedź uczestników na pytanie: Proszę określić w jakim stopniu czuję się Pan(i) kompetentna w zakresie przygotowywania materiałów do Biblioteki Cyfrowej w formie: a – w pierwszym semestrze projektu, b – w
ostatnim semestrze projektu; Źródło: opracowanie własne
Podsumowanie i wnioski
Przeprowadzona ewaluacja sporządzona dla projektu „Stop Copy-Paste”, realizowanego w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym im. Melchiora Wańkowicza w Katowicach, w ramach programu Erasmus+
Edukacja szkolna akcja Mobilność kadry edukacji szkolnej pozwoliła stwierdzić, że:
1) nauczyciele-uczestnicy projektu byli pozytywnie nastawieni do wiedzy, umiejętności, metod, form i narzędzi pracy, które zdobędą na swoich szkoleniach,
2) odbyte szkolenia pozwoliły uczestnikom zdobyć wiedzę i umiejętności potrzebne do realizacji Biblioteki Cyfrowej w szkole, jak również wzbogacić ich warsztat pracy,
3) zauważa się znaczną pozytywną zmianę w czasie trwania projektu, a dotyczącą:
a. wzrostu metod aktywizujących, kosztem podających,
b. zróżnicowania wykorzystywania metod, form i narzędzi pracy,
c. zwiększenie częstości metod i narzędzi przygotowywanych przez uczniów,
d. wiedzy i umiejętności nauczycieli-uczestników projektu w zakresie przygotowania i wdrożenia Biblioteki Cyfrowej.
