KONKURS WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

(1)

KONKURS WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO

II ETAP REJONOWY 26 listopada 2014

Ważne informacje:

1. Masz 90 minut na rozwiązanie wszystkich zadań.

2. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błąd i napisz ponownie.

3. Pisz czytelnie i zamieszczaj odpowiedzi w miejscu na to przeznaczonym. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.

Życzymy powodzenia!

Maksymalna liczba punktów 40 100%

Uzyskana liczba punktów %

Podpis osoby sprawdzającej

(2)

Zadanie 1. (0–3 pkt.)

Podanym typom partii przyporządkuj ich założenia ideologiczne. Wpisz odpowiednią cyfrę w wykropkowane miejsca.

A. Liberalne 1. Odwołują się do tradycji, podkreślają rolę religii w życiu człowieka i społeczeństwie; są zwolennikami systemu parlamentarnego z silną władzą wykonawczą.

B. Konserwatywne 2. Wartością naczelną jest sprawiedliwość społeczna, rozumiana jako sprawiedliwy podział dóbr i równość społeczna, rozumiana jako równość szans oraz równość wobec prawa.

C. Socjaldemokratyczne 3. Naczelną wartością jest wolność i dobro jednostki; fundamentem wolności człowieka jest własność prywatna.

4. Odwołują się do silnej władzy wykonawczej opartej na posłuszeństwie i szacunku dla rządzących (wodza).

A)…………; B)……….C)……….

Zadanie 2. (0–1 pkt)

Wskaż poprawne zakończenie zdania.

Partia polityczna to

A) organizacja zrzeszająca przedstawicieli społeczeństwa w celu reprezentowania ich interesów i ochrony praw wobec organów władzy i administracji państwowej.

B) zrzeszenie, które tworzą obywatele z własnej woli i potrzeby, jest ono zróżnicowane ze względu na zasady działania i zadania, jakie ma do spełnienia.

C) organizacja zrzeszająca przedstawicieli społeczeństwa, dążąca do zdobycia i utrzymania władzy w państwie w celu realizacji swojego programu.

D) grupa posiadająca określoną ideologię, strukturę organizacyjną i statut, której celem jest występowanie w obronie ludzi pracy.

(3)

Oceń, czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe, wpisując literę P lub F w ostatniej kolumnie tabeli.

A. Polskie prawo dopuszcza finansowanie partii politycznych ze składek osób fizycznych, darowizn, spadków i zapisów.

B. Związki zawodowe stawiają sobie za zadanie ochronę praw, interesów zawodowych, finansowych i socjalnych pracodawców.

C. Fundacja to organizacja gromadząca środki finansowe na działalność kulturalną, naukową czy społeczną.

Na podstawie przedstawionych symboli podaj pełną nazwę organizacji niosących pomoc humanitarną.

A)

………..

B)

………..

(4)

C)

……….

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 105.

1. Poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu poselskiego ani w czasie jego trwania, ani po jego

wygaśnięciu. Za taką działalność poseł odpowiada wyłącznie przed Sejmem, a w przypadku naruszenia praw osób trzecich może być pociągnięty do odpowiedzialności sądowej tylko za zgodą Sejmu.

Wskaż poprawne zakończenie zdania Artykuł 105 Konstytucji RP dotyczy

A) prawa posłów i senatorów do składania interpelacji i zapytań poselskich.

B) poddania posła pod sąd koleżeński.

C) obowiązku czynnego udziału posłów i senatorów w posiedzeniach plenarnych Sejmu i Senatu.

D) immunitetu poselskiego.

(5)

Do wymienionych form ustroju politycznego dopasuj odpowiadające im cechy charakterystyczne.

A. Państwo demokratyczne. 1. Sprawne działanie silnej władzy wykonawczej, zdolnej do ograniczania opozycji oraz utrzymania społeczeństwa w bierności politycznej.

B. Państwo totalitarne. 2. Jest symbolem ciągłości państwa i tradycji, jedności narodu, dzieli władzę z innymi organami państwa, jak:

parlament, rząd.

C. Państwo autorytarne. 3. Najwyższą władzę stanowi lud (naród) rozumiany jako zorganizowana grupa społeczna.

4. Funkcjonuje dobrze zorganizowana tajna policja, kontrolowana przez partię rządzącą.

A. ………… B. ………….. C. ………

Wpisz zdefiniowany termin.

A) Proces zmierzający do ujednolicenia świata jako całościowego systemu wzajemnych powiązań i oddziaływań między państwami i narodami, zwłaszcza w gospodarce i kulturze.

………

B) Przemoc skierowana przeciwko systemowi społeczno-politycznemu państwa i jego instytucjom lub konkretnym osobom, może mieć charakter polityczny, religijny, etniczny (nacjonalistyczny), ideologiczny.

………..

(6)

A. Prezydia Sejmu i Senatu składają się z marszałków i wicemarszałków, pracują na posiedzeniach plenarnych sejmu.

B. Konwent seniorów wypowiada się we wszystkich sprawach przedstawionych przez Marszałka Sejmu (Senatu).

C. Marszałek Sejmu przewodniczy obradom Sejmu, a także posiedzeniom Prezydium Sejmu.

Wybory do samorządu terytorialnego w 2014 r. mają się odbyć według dwóch typów ordynacji wyborczych: proporcjonalnej i większościowej.

Uzupełnij zdania wpisując odpowiedni typ ordynacji.

A) Członkowie Rady Gminy wybierani są według ordynacji ………

B) W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani według ordynacji ………...

C) Burmistrza i Prezydenta Miasta wyborcy wybierają według ordynacji ……….

Wywiad Agnieszki Kublik z dr Mikołajem Cześnikiem p.t. „Dr Cześnik: Korwin-Mikke wjeżdża do europarlamentu na niskiej frekwencji” zamieszczony w „Gazecie wyborczej”

27 maja 2014 r.

AGNIESZKA KUBLIK: Czy gdyby frekwencja była wyższa, wynik PiS nie byłby gorszy?

Poniżej 30 proc.?

MIKOŁAJ CZEŚNIK: Niska frekwencja w podobnym stopniu wpływa na wynik zarówno PiS, jak i PO. Ale to spekulacje, nie ma tu żadnych danych. Mogłoby być tak, że Kaczyński coś by palnął pod koniec kampanii, co mu się już zdarzało, bo ma naturę skorpiona, a to by

zmobilizowało jego przeciwników, więc wynik PiS mógłby być gorszy. Ale mogłoby być też tak, że gdyby frekwencja była wyższa, np. o te 10 proc., urosłoby właśnie Kaczyńskiemu, boby zmobilizował trochę elektoratu narzekaniem na politykę gospodarczą i społeczną rządu, co nie jest trudne. W 2010 r. w wyborach prezydenckich Kaczyński dostał prawie 8 mln głosów i do nich się teraz może odwoływać.

www.wyborcza.pl/1,134154,16039498,Dr_Czesnik__Korwin_Mikke_wjezdza_do_europarlamentu.html#ixzz3G5BdoCiB

(7)

Zgodnie z opinią dr Mikołaja Cześnika na niską frekwencję wyborczą w Polsce ma wpływ

A) spadek zaufania społeczeństwa wobec polityków.

B) rządy sprawowane w sposób oligarchiczny.

C) przeświadczenie społeczeństwa, że uczestnictwo w wyborach nic nie zmieni.

D) niska kultura polityczna Polaków.

Zadanie 11. (0–3 pkt.)

Na podstawie przeczytanych tekstów dopasuj miejsca konfliktów wybierając je z ramki.

Strefa Gazy, Syria-Irak, Libia, Kosowo, Ukraina

A) Do coraz gwałtowniejszych walk między dżihadystami z Państwa Islamskiego (IS) a bojownikami kurdyjskimi dochodzi w pobliżu Kobane (Ajn al-Arab). Według Obserwatorium do najcięższych starć ma dochodzić na wschód od tego kurdyjskiego miasta. Jak do tej pory, bojownikom kurdyjskim udaje się odpierać ataki dżihadystów, o czym świadczy m.in.

zniszczenie przez obrońców Kobane dwóch pojazdów należących do IS.

http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Ciezkie-walki-Kurdow-z-Panstwem-Islamskim-w-poblizu-miasta-Kobane, wid,16931336,wiadomosc.html?ticaid=113d1e

……….….

B) Obowiązujące od wtorku długoterminowe zawieszenie broni między Palestyńczykami a Izraelem jest respektowane przez obie strony, nie doszło do zbrojnych incydentów.

– Od wtorkowego wieczoru nie odnotowano ostrzału rakietowego w kierunku Izraela, a z Izraela nie zostały przeprowadzone żadne ataki lotnicze - przekazał rzecznik izraelskiej armii.

Po 50 dniach zbrojnego konfliktu (…) w którym zginęło ponad 2143 Palestyńczyków i 70 Izraelczyków, a 11 tys. ludzi odniosło obrażenia, we wtorek obie strony zawarły porozumienie o długoterminowym zawieszeniu broni. Rozejm wszedł w życie tego samego dnia o godz. 19 czasu polskiego.

http://swiat.newsweek.pl/wojna-izrael-palestyna-newsweek-pl,artykuly,346502,1.html

(8)

………..………

C) „Jedna jaskółka nie czyni jeszcze wiosny, lecz zapowiada – miejmy nadzieję – lepsze dni"

- pisze komentator gazety Michael Stuermer, niemiecki historyk specjalizujący się w dziejach stosunków niemiecko-rosyjskich.

Odnosząc się do wydanego przez prezydenta Władimira Putina rozkazu o zakończeniu

manewrów i powrotu do koszar rosyjskich oddziałów, autor komentarza przestrzega, by „ nie cieszyć się zbytnio z rzekomego sukcesu sankcji i twardej polityki (Zachodu), lecz raczej pomyśleć o tym, że także w Rosji "żołnierze są zmęczeni, broń rdzewieje, a entuzjazm spada".

http://www.rp.pl/artykul/1148531.html?print=tak&p=0

……….…..

Zamach terrorystyczny niedokonany przez Al-Kaide został przeprowadzony

A) 11 września 2001 r. na World Trade Center (WTC) i Pentagon.

B) 11 marca 2004 r. w pociągach podmiejskich w Madrycie.

C) 7 lipca 2005 r. w londyńskim metrze.

D) 23–26 września 2002 r. na Centrum Teatralne na Dubrowce.

Do wymienionych państw przyporządkuj system partyjny.

A. Francja, Belgia, Czechy 1. System jednopartyjny.

B. Wielka Brytania, Stany Zjednoczone Ameryki

2. System dwupartyjny.

3. System wielopartyjny.

A. ………… B. …………..

(9)

Zadanie 14. (0-1 pkt.)

A. Senatorem może zostać obywatel polski, który w dniu wyborów kończy 18 lat.

B. Prawa głosowania w referendum i wyborach parlamentarnych pozbawiony jest obywatel, który orzeczeniem sadowym jest ubezwłasnowolniony.

C. Sposób organizowania i przeprowadzania wyborów oraz zasady prawa wyborczego określa Konstytucja RP.

Wskaż prawidłowe zakończenie zdania.

Według Konstytucji z 1997 r. w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej zasiada

A) 111 senatorów.

B) 100 senatorów.

C) 101 senatorów.

D) 99 senatorów.

Wymienionym funkcjom partii przyporządkuj odpowiedni opis.

A. funkcja kształtowania

opinii społecznej 1. realizacja programu partii, obsadza najważniejsze stanowiska w państwie.

B. funkcja wyborcza 2. zawiera koalicje i sojusze podczas głosowania.

C. funkcja rządzenia 3. tworzenie pozytywnego wizerunku partii, pozyskiwanie zwolenników.

4. budowanie programu, wyłanianie kandydatów, dążenie do przejęcia władzy.

(10)

A. ………… B. ………….. C. ………

Zadanie 17. (0–1 pkt) Wskaż błędną odpowiedź.

Aby zostać Prezydentem Rzeczpospolitej muszą zostać spełnione następujące warunki.

A) Wybory prezydenta zarządza marszałek Sejmu.

B) Kandydat w wyborach na urząd prezydenta musi być obywatelem polskim i uzyskać poparcie 100 tys. obywateli mających prawo wyborcze.

C) Wybory prezydenta przebiegają według ordynacji proporcjonalnej.

D) Ważność wyboru prezydenta Rzeczpospolitej stwierdza Sąd Najwyższy.

Zadanie 18. (0–2 pkt.)

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 155.

1. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

2. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.

I. Wskaż poprawne zakończenie zdania.

Art. 155 Konstytucji RP uprawnia Prezydenta do A) zwołania Rady Gabinetowej.

B) zmian w składzie rządu

C) desygnowania (wyznaczenia) premiera.

D) samodzielnego wyboru premiera.

(11)

II. Wskaż poprawne zakończenie zdania.

Prezydent może skrócić kadencję Sejmu i Senatu w innym przepadku niż opisany w Art. 155 ust.2., gdy

A) bezpieczeństwo państwa jest zagrożone.

B) Rada Ministrów nie uzyska absolutorium.

C) Sejm i Senat nie utworzą Zgromadzenia Narodowego.

D) Sejm nie uchwali ustawy budżetowej.

Zadanie 19. (0–2 pkt.)

Rozstrzygnij czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe.

Wpisz literę P lub F w wykropkowane miejsca.

A) Katolicki ruch dobroczynny ma charakter parafialny.

………

B) Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy prowadzi swą akcję przez cały rok.

………

Ewidencję partii politycznych prowadzi w Polsce.

A) Sąd Okręgowy w Warszawie.

B) Sąd Rejonowy w Warszawie.

C) Sąd Apelacyjny w Warszawie.

(12)

Zadanie 21. (0–4 pkt.)

Do wymienionych partii politycznych dopasuj odpowiadające im programy.

A. Platforma Obywatelska 1. Akceptuje gospodarkę rynkową opartą na różnych formach własności oraz neutralność światopoglądową państwa.

B. Prawo i Sprawiedliwość 2. Propaguje gospodarkę rynkową opartą na własności prywatnej, postuluje obniżenie podatków i ograniczenie ingerencji państwa w gospodarkę, gwarantuje swobody obywatelskie.

C. Polskie Stronnictwo Ludowe

3. Odwołuje się do idei solidaryzmu społecznego, podkreśla znaczenie wartości religijnych, tradycji narodowej i rodziny;

główne punkty programu to walka z przestępczością i korupcją oraz dbałość o bezpieczeństwo publiczne.

D. Sojusz Lewicy Demokratycznej

4. Koncentruje się na obronie interesów wsi, aprobuje

gospodarkę rynkową, przywiązuje duże znaczenie do tradycji narodowej, religii, rodziny.

5. Główne punkty programu to: obrona praw człowieka i swobód obywatelskich, gospodarka rynkowa oparta na własności prywatnej z zachowaniem praw socjalnych dla grup najsłabszych ekonomicznie.

A)……; B)…..; C) ……; D) ……..

W wielu krajach degradacja środowiska naturalnego jest wynikiem

A) konsumpcyjnego stylu życia.

B) chorób cywilizacyjnych.

C) nadmiernej eksploatacji złóż surowców mineralnych.

D) zacofania technologicznego.

(13)

Za chorobę cywilizacyjną nie można uznać

A) AIDS.

B) chorób nowotworowych.

C) cukrzycy.

D) grypy.

(14)

Brudnopis