Życie – śmierć

II . Witalność III . Stan ducha IV . Pragnienia, uczucia

V . Przyjemności – odmowa przyjemności VI . Mądrość życiowa – postrzeganie świata VII . Wrażliwość – empatia

VIII . Przywiązanie IX . Niecierpliwość

X . Niebezpieczeństwo – ryzyko

Przyznam, że czasami wybór był trudny i niekiedy musiałem ten sam idiom zaklasyfikować do dwu grup tematycznych . Stąd też w dwu przypadkach nie uniknąłem konieczności powtórzenia analizowanego materiału . Zgodnie z przy-jętym podziałem tematycznym przedstawiam poniżej hebrajskie idiomy i powie-dzenia biblijne w oryginale, a następnie dla lepszego ich zrozumienia załączam przekłady na języki polski, angielski, niemiecki i rosyjski . Rzymskie cyfry ozna-czają kolejny temat, a arabskie numer jednego z dwudziestu czterech wybranych idiomów i powiedzeń biblijnych zawierających wyraz nefesz . Dla przejrzystości tekstu każdy idiom oraz wyraz nefesz zostały wyróżnione w tekście oryginalnym i w przekładach .

I. Życie – śmierć

I .1 i I .2 / 1Krl 19:4

BGP 1 Kings 19:4 A sam poszedł w puszczę na jeden dzień drogi: a gdy przy-szedł, i usiadł pod jednym jałowcem, życzył sobie umrzeć, i rzekł: Dosyć już, o Panie; weźmijże duszę moję, bom nie jest lepszym nad ojców moich .

BTP 1 Kings 19:4 A sam na odległość jednego dnia drogi poszedł na pustynię . Przyszedłszy, usiadł pod jednym z jałowców i pragnąc umrzeć, rzekł: «Wielki już czas, o Panie! Odbierz mi życie, bo nie jestem lepszy od moich przodków» .

KJV 1 Kings 19:4 But he himself went a day’s journey into the wilderness, and came and sat down under a juniper tree: and he requested for himself that he might die; and said, It is enough; now, O LORD, take away my life; for I am not better than my fathers .

NAS 1 Kings 19:4 But he himself went a day’s journey into the wilderness, and came and sat down under a juniper tree; and he requested for himself that he might die, and said, “It is enough; now, O LORD, take my life, for I am not better than my fathers .”

TNK 1 Kings 19:4 he himself went a day’s journey into the wilderness . He came to a broom bush and sat down under it, and prayed that he might die .

“Enough!” he cried . “Now, O LORD, take my life, for I am no better than my fathers .”

ELB 1 Kings 19:4 Er selbst aber ging in die Wüste eine Tagereise weit und kam und ließ sich unter einem einzelnen Ginsterstrauch nieder . Da wünschte er sich, sterben zu können, und sagte: Es ist genug . Nun, HERR, nimm mein Leben hin!

Denn ich bin nicht besser als meine Väter .

RSO 1 Kings 19:4 А сам отошел в пустыню на день пути и, придя, сел

под можжевеловым кустом, и просил смерти себе и сказал: довольно уже, ГОСПОДИ; возьми душу мою, ибо я не лучше отцов моих .

Znaczenie: – ‘stracić nadzieję’, ‘zrezygnować’, ‘być w roz-paczy’, ‘życzyć sobie śmierci’, ‘kończyć z życiem’ (por . Sdz 16:16; Sdz 16:30; Yahav 1990: 57) .

I .5 / Est 7:7

BGP Esther 7:7 Tedy król wstał w popędliwości swojej od onej uczty, a szedł do ogrodu przy pałacu; ale Haman został, aby prosił o żywot swój Estery królo-wej; bo wiedział, że mu zgotowane było nieszczęście od króla .

BTP Esther 7:7 Wtedy król w gniewie swoim wstał od picia wina i poszedł do pałacowego ogrodu . Haman zaś stanął przed królową Esterą, aby prosić o życie swoje, ponieważ dostrzegł, że król postanowił jego zgubę .

KJV Esther 7:7 And the king arising from the banquet of wine in his wrath went into the palace garden: and Haman stood up to make request for his life to Esther the queen; for he saw that there was evil determined against him by the king .

NAS Esther 7:7 And the king arose in his anger from drinking wine and went into the palace garden; but Haman stayed to beg for his life from Queen Esther, for he saw that harm had been determined against him by the king .

TNK Esther 7:7 The king, in his fury, left the wine feast for the palace garden, while Haman remained to plead with Queen Esther for his life; for he saw that the king had resolved to destroy him .

ELB Esther 7:7 Und der König stand in seiner Wut vom Weintrinken auf und ging in den Garten des Palastes . Haman aber blieb, um bei der Königin Ester um sein Leben zu bitten; denn er sah, daß das Unglück gegen ihn beim König beschlossen war .

CRV Esther 7:7 Царь в гневе покинул пир и вышел в дворцовый сад, а Аман остался, чтобы вымолить себе жизнь у царицы Эсфири: он видел, что царь уже решил его участь .

RSO Esther 7:7 И царь встал во гневе своем с пира и пошел в сад при

дворце; Аман же остался умолять о жизни своей царицу Есфирь, ибо ви-дел, что определена ему злая участь от царя .

Współczesne znaczenie : ‘błagać i modlić się o zachowanie życia’,

‘prosić o wybaczenie’ (Yahav 1999: 120) .

I .6 / Jr 22:25

BGP Jeremiah 22:25 I podam cię w rękę tych, którzy szukają duszy twojej, i w rękę tych, których się ty twarzy lękasz, to jest, w rękę Nabuchodonozora, króla Babilońskiego, i w rękę Chaldejczyków;

BTP Jeremiah 22:25 Wydam cię w ręce tych, co nastają na twe życie, w ręce tych, przed którymi odczuwasz lęk, w ręce Nabuchodonozora, króla babilońskie-go, w ręce Chaldejczyków .

KJV Jeremiah 22:25 And I will give thee into the hand of them that seek thy life, and into the hand of them whose face thou fearest, even into the hand of Nebuchadrezzar king of Babylon, and into the hand of the Chaldeans .

NAS Jeremiah 22:25 and I shall give you over into the hand of those who are seeking your life, yes, into the hand of those whom you dread, even into the hand of Nebuchadnezzar king of Babylon, and into the hand of the Chaldeans .

TNK Jeremiah 22:25 I will deliver you into the hands of those who seek your life, into the hands of those you dread, into the hands of King Nebuchadrezzar of Babylon and into the hands of the Chaldeans .

ELB Jeremiah 22:25 Und ich werde dich in die Hand derer geben, die nach deinem Leben trachten, und in die Hand derer, vor denen du dich fürchtest, und in die Hand Nebukadnezars, des Königs von Babel, und in die Hand der Chaldäer .

CRV Jeremiah 22:25 Я отдам тебя в руки тех, кто жаждет твоей смерти,

в руки тех, перед кем ты трепещешь, — в руки Навуходоносора, царя вави-лонского, в руки халдеев!

RSO Jeremiah 22:25 и отдам тебя в руки ищущих души твоей и в руки

тех, которых ты боишься, в руки Навуходоносора, царя Вавилонского, и в руки Халдеев .

Znaczenie: – dosł . ‘szukający/żądający mojej duszy’, ‘nastający na moje życie’, ‘chcący zło mi uczynić, uśmiercić mnie’, ‘knujący, żeby mnie znisz-czyć’ (Yahav 1999: 73) .

I .11 / Prz 13:3

BGP Proverbs 13:3 Kto strzeże ust swych, strzeże duszy swojej; kto lekko-myślnie otwiera wargi swe, będzie starty .

BTP Proverbs 13:3 Kto ust swych strzeże - ten strzeże życia, kto usta rozwiera – zgubi sam siebie .

KJV Proverbs 13:3 He that keepeth his mouth keepeth his life: but he that openeth wide his lips shall have destruction .

NAS Proverbs 13:3 The one who guards his mouth preserves his life; The one who opens wide his lips comes to ruin .

TNK Proverbs 13:3 He who guards his tongue preserves his life; He who opens wide his lips, it is his ruin .

ELB Proverbs 13:3 Wer seinen Mund behütet, bewahrt sein Leben; wer seine Lippen aufreißt, dem droht Verderben .

CRV Proverbs 13:3 Кто свои уста стережет — жизнь сбережет, а кто

несдержан на язык — себя погубит .

RSO Proverbs 13:3 Кто хранит уста свои, тот бережет душу свою; а кто

широко раскрывает свой рот, тому беда .

– dosł . ‘strzegący swych ust pilnuje swojej duszy’, ‘ogrodze-niem dla mądrości jest milczenie’, ‘życie i śmierć zależą od języka’ (Yahav 1999: 100) .

I .12 / Prz 22:5

BGP Proverbs 22:5 Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich .

BTP Proverbs 22:5 Ciernie, sidła na drodze złoczyńcy, kto życia strzeże, ten od nich jest z dala .

NAS Proverbs 22:5 Thorns and snares are in the way of the perverse; He who guards himself will be far from them .

TNK Proverbs 22:5 Thorns and snares are in the path of the crooked; He who values his life will keep far from them .

ELB Proverbs 22:5 Dornen und Schlingen sind auf dem Weg des Verschlage-nen; wer sein Leben bewahren will, hält sich fern von ihnen .

CRV Proverbs 22:5 На пути лжеца — шипы да сети, кто жизнью дорожит,

не пойдет туда .

Znaczenie: ‘kto troszczy się o siebie, oddala niebezpieczeństwo’, ‘kto wiedzie przyzwoite życie, nie jest kłamcą ani złoczyńcą’ .

( ) – ‘być ostrożnym’, ‘strzec się’, ‘uważać na coś’ (Yahav 1999: 103) .

I .19 / Ps 119:109

BGP Psalm 119:109 Dusza moja jest w ustawicznem niebezpieczeństwie;

wszakże na zakon twój nie zapominam .

BTP Psalm 119:109 Moje życie jest w ciągłym niebezpieczeństwie, lecz Prawa Twego nie zapominam .

KJV Psalm 119:109 My soul is continually in my hand: yet do I not forget thy law .

NAS Psalm 119:109 My life is continually in my hand, Yet I do not forget Thy law .

TNK Psalm 119:109 Though my life is always in danger, I do not neglect Your teaching .

ELB Psalm 119:109 Mein Leben ist ständig in meiner Hand, aber dein Gesetz habe ich nicht vergessen .

RSO Psalm 118:109 Душа моя непрестанно в руке моей, но закона Твоего

не забываю .

Współczesne znaczenie: – dosł . ‘moja dusza jest ciągle w mo-jej dłoni’, ‘podjąć się wielkiego ryzyka/wyzwania’, ‘podejmować trudne decyzje’

(Yahav 1999: 94) .

I .21 / Sdz 9:17

BGP Judges 9:17 (Albowiem walczył ojciec mój za was, i podał duszę swą w niebezpieczeństwo, aby was wyrwał z ręki Madyjańczyków;

BTP Judges 9:17 Oto podczas gdy ojciec mój walczył za was, gdy życie swoje narażał, aby was wybawić z rąk Madianitów,

KJV Judges 9:17 (For my father fought for you, and adventured his life far, and delivered you out of the hand of Midian:

NAS Judges 9:17 for my father fought for you and risked his life and delivered you from the hand of Midian;

TNK Judges 9:17 considering that my father fought for you and saved you from the Midianites at the risk of his life,

ELB Judges 9:17 denn mein Vater hat für euch gekämpft und sein Leben eingesetzt und euch der Hand Midians entrissen;

CRV Judges 9:17 Мой отец воевал за вас, жизнью рисковал, чтобы спасти вас от мидьянитян!

RSO Judges 9:17 За вас отец мой сражался, не дорожил жизнью своею и избавил вас от руки Мадианитян;

Współczesne znaczenie: – ‘narażać się’, ‘ryzykować’, ‘robić coś z narażeniem życia’, ‘poświęcić się’, ‘narazić się na niebezpieczeństwo’ (Yahav 1999: 43–44; Cohen 1991: 60) .

II. Witalność

II .13 / Prz 25:13

BGP Proverbs 25:13 Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza .

BTP Proverbs 25:13 Czym jest chłód śniegu w dzień żniwa, tym wierny zle-ceniu posłaniec: bo ducha panu orzeźwia .

KJV Proverbs 25:13 As the cold of snow in the time of harvest, so is a faithful messenger to them that send him: for he refresheth the soul of his masters .

NAS Proverbs 25:13 Like the cold of snow in the time of harvest Is a faithful messenger to those who send him, For he refreshes the soul of his masters .

TNK Proverbs 25:13 Like the coldness of snow at harvesttime Is a trusty mes-senger to those who send him; He lifts his master’s spirits .

ELB Proverbs 25:13 Wie Kühlung des Schnees an einem Erntetag ist ein zu-verlässiger Bote denen, die ihn senden: die Seele seines Herrn erquickt er .

CRV Proverbs 25:13 Прохлада снега в разгар жатвы — таков для хозяина

верный исполнитель, придаст он сил своему господину .

Znaczenie: – ‘orzeźwić’, ‘odświeżyć’, ‘dodać sił’, ‘pokrzepić’, przenośnie:

‘uratować życie’, ‘ocalić mu życie’, dosł .: ‘przywrócić duszę’ (por . Yahav 1999: 104) .