Okres rządów Władimira Putina, zwłaszcza w drugiej kadencji, przyniósł duże zmiany w dziedzinie polityki energetycznej wobec państw WNP. Rosjanie zaprzestali prowadzenia polityki związanej z retoryką reintegracji zastępując ją bardziej pragmatycznym prowadzeniem polityki, której zasadniczym celem było przejęcie kontroli nad sieciami przesyłowymi, a w ujęciu ogólnym nad całością sektora energetycznego państw WNP. Niezwykle ważne narzędzie wykorzystywane umiejętnie przez Rosjan to przykładowo podwyżka cen surowca przesyłanego do państw
103
odbiorców. Uzyskanie dominacji i przejęcie sektora w charakterze gospodarczym doprowadzić ma ostatecznie do wzrostu możliwości oddziaływania politycznego, czy wręcz elementów kontroli politycznej. Z punktu widzenia ważności dla żywotnych interesów Federacji Rosyjskiej niezwykle ważne są Białoruś oraz Ukraina. Oddziaływanie polityczne oraz gospodarcze wobec wspomnianych państw przy pomocy gazu ziemnego i ropy naftowej jest możliwe dzięki ich całkowitemu uzależnieniu od dostaw z Federacji Rosyjskiej. Zasadniczą różnicą prowadzenia polityki wobec państw WNP, w porównaniu do lat dziewięćdziesiątych XX wieku, jest rezygnacja z preferencyjnych cen surowców, które przez kilkanaście lat po upadku ZSRR kształtowały się na podobnym poziomie. Cena utrzymywana była na poziomie niewiele wyższym niż ta w obrocie wewnątrz państwowym, jednak o wiele niższym niż oferowana państwom Europy Środkowej, lub Zachodniej. Pomimo preferencyjnych warunków Białoruś, jak i Ukraina nie były w stanie wywiązywać się z opłat, stąd doszło do kumulacji zadłużenia liczonego w miliardach dolarów. Można zaryzykować stwierdzenie, że wysokość cen zależna była od poziomu lojalności politycznej wobec Federacji Rosyjskiej. Podjęte próby przejęcia sektora obu wspomnianych państw zakończyły się wówczas niepowodzeniem. Nie bez znaczenia była tutaj wysoka świadomość elit politycznych obu państw dostrzegających w tym sektorze jedyną równoważną wobec zależności od Rosji. Pierwszy sukcesem Gazpromu w ujęciu regionu było przejęcie w 1998 roku 50% i jednej akcji Moldovagazu, zarządzającego systemem państwowymi odpowiadającym za transport rosyjskiego gazu przez terytorium Mołdawii w drodze na Bałkany290. Duże znaczenie dla zmiany modelu polityki Rosji miały „kolorowe rewolucje‖ oraz kłopoty z potencjalnie lojalnymi partnerami. Skłoniło to Rosję do zmiany, dając jej wyraźny sygnał braku lojalności pomimo niskich cen surowców. Znaczenie państw tranzytowych jest nadal o tyle duże, o ile nie ma możliwości całkowitej rezygnacji z przesyłu surowców przez te państwa. Równocześnie chęć uniezależnienia tranzytu oraz zależności handlowej doprowadził do kilku kluczowych inicjatyw, jak przykładowo Nord Stream, BTS, czy uruchomienie terminalu w Primorsku291. Wraz z umocnieniem władzy państwowej w sektorze energetycznym rozpoczęło się przejście do gry cenowej.
Wybór Dmitrija Miedwiediewa na stanowisko prezydenta Federacji Rosyjskiej był zabiegiem w pewnym stopniu eksperymentalnym ze stron elity rządzącej. Pomimo
290 Wielkość transportu to około 20 mld m³ rocznie.
291
104
objęcia przez niego najwyższego stanowiska w państwie realna władza miała pozostać w rękach przyszłego premiera, formalnie podległego prezydentowi, Władimira Putina. Pomimo, że to właśnie Miedwiediew, członek elity został namaszczony do objęcia stanowiska niosło również za sobą pewne ryzyko rozbudowanych kompetencji prezydenta, który przy ich pomocy mógł doprowadzić do prób emancypacji, skutkujących przykładowym rozłamem jednolitego aparatu władzy. Z perspektywy czasu zabieg przekazania władzy można uznać za udany, licząc korzyści ekonomiczne płynące z niej a także relatywny spokój wewnętrzny i brak poważniejszych konfliktów wewnątrz elit władzy. Można zaryzykować stwierdzenie, że prezydentura Miedwiediewa była lojalna wobec polityki putinowskiej. Co ciekawe Miedwiediew nie wprowadził własnej polityki kadrowej, nie był również w stanie forsować własnych koncepcji działań gospodarczych, czy w dziedzinie własnościowej. Retoryka krytyczna wobec modelu Putina nie niosła za sobą realnej zmiany, ani działań, co wpływało jedynie na konserwację i umacnianie systemu. Świeżość Miedwiediewa i otwarcie na Zachód było również wpisane w ton początkowych działania poprzedniego prezydenta, nakierowane na przyciągnięcie do Rosji inwestycji, kapitału, technologii. Wobec zmiany prezydenta zasadniczym zmianom uległ model kreowania własnego wizerunku. Swoisty dualizm władzy najwyższego szczebla, dodając promodernizacyjny wizerunek nowego prezydenta można uznać za swoisty katalizator zmian społecznych. Społeczeństwo korzystające do tej pory z wzrostu gospodarczego stanęło przed wizją braku perspektyw rozwoju przez co domagało się od państwa nowej umowy społecznej, poprzez którą miałoby dojść do liberalizacji w sferze instytucji państwowych, ograniczenia wszechwładzy aparatu państwowego, czy korupcji. Nie było one jednak zbieżnez polityką Putina, a nie wpisywały się w nurt elit, do których sam Miedwiediew należał. W marcu 2008 roku przystąpiono do przeprowadzenia eksperymentu w skali rosyjskiej292. Pozostający u szczytu władzy prezydent Putin postanowił przekazać władzę na ręce swojego współpracownika. Co ciekawe, rosyjska elita władzy nie zdecydowała się na zmianę ustawy zasadniczej, która nie pozwala na sprawowanie więcej niż dwóch kadencji prezydenckich pod rząd. Doszło przez to do powstania tandemu władzy złożonego z przywódcy elity politycznej Putina, oraz formalnego prezydenta Miedwiediewa. Wracając do kwestii zmiany konstytucji została ona szczegółowo przemyślana i przeanalizowana przez obóz rządzący. Prezydentura
292
105
Dmitrija Miedwiediewa była w zamyśle spełnieniem trzech podstawowych założeń. Pierwszy celem była realizacja wymagań konstytucji nakazującej zakończenie rządów jednej osoby, co miało podtrzymać demokratyczną legitymizację obozu rządzącego. Drugim, bardzo ważnym aspektem było podtrzymanie układów personalnych i powiązań ekonomicznych gabinetu Putina. Jako trzeci czynnik wskazuje się na korektę wizerunku Federacji Rosyjskiej, ukazania jej jako państwo promodernizacyjne, rozwojowe, otwarte na współpracę, co zbiegło się nie przypadkowo z kryzysem gospodarczym w 2008 roku, który skłaniał do poszukiwania nowych źródeł inwestycji. Wybór Miedwiediewa na stanowisko prezydenta Federacji Rosyjskiej budzi wiele wątpliwości w związku z brakiem realnie demokratycznej decyzji, czy raczej swoistego podważenia tej demokracji. Wybór Dmitrija Miedwiediewa jest kontrowersyjny z powodu braku zwycięstwa wyborczego jako efektu kampanii prezydenckiej prowadzonej w warunkach realnej rywalizacji demokratycznej. Wybór Miedwiediewa został ustalony przez wąskie środowisko rosyjskiej elity politycznej, która zobowiązała się do późniejszym zapewnienia dla kandydata poparcia społecznego. Nie bez znaczenia w chwili wyboru personalnego stały kwestie osobowości. Miedwiediew w trakcie kilkunastoletniej współpracy z Putinem wykazywał się lojalnością, dodatkowo nie posiadał instynktu przywódczego i wyraźnie nakierowanych na zajmowanie pierwszego miejsca aspiracji. Co więcej z informacji przekazywanych przez media można było wnioskować, że elita Putina dysponuje materiałami o charakterze kompromitującym wobec kandydata293. Wybory prezydenckie w pierwszej turze wskazały poparcie dla Miedwiediewa w wysokości 70,3% głosów. Pomimo tak dobrego wyniku przyszły prezydent miał znacznie ograniczone pole autonomii politycznej. Jako warunek decydujący objęcia władzy wskazywane było podporządkowanie Miedwiediewa wobec uzgodnień o charakterze nieformalnym, które wiązały to w procesie podejmowania decyzji, a także rozbudowany system kontrolny wobec jego działań. Putin wskazał jedyne możliwe ramy działania łącznie z narzuceniem otoczenia przyszłego prezydenta294. Były prezydent po wygraniu wyborów przez swojego współpracownika
293 W latach 90 XX wieku Miedwiediew zajmował stanowisko prawnika w merostwie Petersburga, konkretniej w komitecie ds. współpracy z zagranicą, na czele którego stał sam Putin. Wobec Komitetu kilkukrotnie padały zarzuty dotyczące zawierania kontrowersyjnych kontraktów zagranicznych. Patrz J. Rogoża, Władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy. Rosyjska elita władzy wobec sukcesji i kryzysu
gospodarczego, Punkt Widzenia 19, s. 9.
294 Podczas kampanii Miedwiediew został otoczony liberalnym zapleczem, które miało wspierać kandydata. Znaleźli się z min m.in. były szef Administracji Prezydenta Aleksandr Wołoszyn, Leonid Rejman minister łączności, powołany ośrodek ekspercki INSOR, a także miliarder Roman Abramowicz.
106
sformował jego otoczenie, były to osoby niezwiązane bliżej z nowym prezydentem295
. Na czele tzw. resortów prezydenckich stanęły osoby zajmujące te stanowiska w trakcie prezydentury Putina, szefem MSZ pozostał Siergiej Ławrow, Raszyd Nugalijew pozostał szefem w MSW. Dyrektorem Federalnej Służby Bezpieczeństwa został Aleksandr Bortnikow, a sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej Nikołaj Patuszew296. Premier Putin osłabił dodatkowo prezydenta poprzez objęcie formalnego kierownictwa Jednej Rosji dominującej w Dumie Państwowej, a także zachowując nieformalną kontrolę nad mediami297. W roli premiera Władimir Putin przejął kierownictwo nad rządem, co dodatkowo biorąc po uwagę jego silną pozycję polityczną osłabiło pozycję nowego prezydenta. Zarówno społeczeństwo rosyjskie, jak i opinia światowa miała świadomość warunków, na jakich podejmowany jest przez Miedwiediewa urząd prezydenta. Pomimo to wiązano z nim spore nadzieje wskazując na szereg uprawnień prezydenta i możliwość wzrostu ambicji politycznych sprawującego urząd, co przełożyć się mogło na zmianę kierunku i wymiaru prowadzonej polityki. Pomimo to nowy prezydent traktowany był również jako lojalny członek ekipy Putina. Jako symbolikę prezydentury Miedwiediewa wymienia się często modernizacyjną retorykę, która odwoływała się do konieczności budowania państwa nowoczesnego, a także liberalizacji i modernizacji gospodarczej przy jednoczesnym inwestowaniu w rozwój nowoczesnych technologii. Postawa prezydenta Miedwiediewa często skierowana była frontalnie wobec istniejącego systemu, który krytykował za nadmierną rolę państwa w gospodarce opartej na aspekcie surowcowym toczoną przez wszechobecną korupcję systemową. Na polu politycznym przyjmował on postawę bardziej zachowawczą wspominając o ostrożnych ale nie rewolucyjnych zmianach dążących do demokratyzacji. Bardzo prawdopodobnym jest, że modernizacyjna retoryka była efektem osobistych przekonań prezydenta, jednak co ważne wpisywała się również w interesy elity rządzącej, która podobnie jak prezydent miała świadomość konieczności zmian, swoistej korekty w ujęciu wizerunkowym, jak i konkretnych elementów polityki. Miedwiediew jako głowa państwa wykazywał się wiarygodnością w postawie zakładającej konieczność zmian. Kryzys gospodarczy, który w znacznym stopniu uderzył w gospodarkę Federacji Rosyjskiej wzmocnił potrzebę swoistego
295
Szefem Administracji Prezydenta został mianowany Siergiej Naryszkin, Administracja Prezydenta w większości składała się z osób powołanych w trakcie kadencji przez Putina.
296 J. Rogoża, Władimir Putin obsadza rząd i Administrację Prezydenta, Biuletyn OSW 51.
297 M.in. poprzez powiązania z bankierem, Jurijem Kowalczukiem, właścicielem szeregu kanałów telewizyjnych, tytułów prasowych, mediów internetowych, największej agencji reklamowej w Rosji.
107
„rebrandingu‖, co ważne uwidocznił również uzależnienie gospodarki od koniunktury surowcowej. W trakcie kadencji Miedwiediewa elita polityczna postawiła na nurt przyciągania do państwa nowoczesnych inwestycji i technologii, które mogłyby kompensować spadające zyski z handlu surowcami energetycznymi. W tych właśnie warunkach doszło do zmiany modelu polityki konfrontacji od lat wykorzystywanego przez Federację Rosyjską na rzecz poprawy relacji i chęci zbliżenia z Zachodem298
. Ważnym działaniem była rezygnacja z pozycjonowania państwa jako samowystarczalnej potęgi energetycznej oraz retoryki antyzachodniej. W efekcie zmiany nurtu władza przystąpiła do kreowania wizerunku wiarygodnego partnera handlowego i politycznego dla partnerów Europy Zachodniej. Zachętą wobec Zachodu była postawa chęci współpracy w zakresie bezpieczeństwa, a także kontrolowana, ograniczona jednak zaakceptowana opcja dopuszczania inwestorów zagranicznych do strategicznych sektorów gospodarki, jak energetyka. Jako twarz nowej kampanii wskazywany był właśnie prezydent Miedwiediew, w którego wizytach zagranicznych wyraźnie zaznaczane były możliwości współpracy gospodarczej. Nowa strategia prozachodnia przyniosła wymierne efekty w postaci otwarcia relacji ze Stanami Zjednoczonymi poprzez, tzw. „reset‖, współpraca z Unią Europejską w projekcie Partnerstwo dla Modernizacji, poprawa relacji z Wielką Brytanią oraz uregulowanie sporów terytorialnych z Norwegią. Zdecydowano się na intensyfikację współpracy gospodarczej z partnerami zagranicznymi, zwłaszcza w kwestii energetyki, której niezbędne były nowoczesne technologie w celu zwiększenia wydobycia i intensyfikacji poszukiwań nowych złóż299. Wartym uwagi jest fakt deklaracji chęci uczestniczenia wielu inwestorów zagranicznych w projekcie Skołkowo, który władze rosyjskie przedstawiały jako odpowiednik Doliny Krzemowej. Co ważne korekta politycznej retoryki zauważalna była również w kwestii polityki wewnętrznej, która zmierzała w kierunku ukazania Rosji jako państwa nowoczesnego, dążącego do demokratyzacji systemu300. Realia były niestety zgoła odmienne i retoryka zmian była jedynie elementem propagandowym działania władz, które nie przekładało się na zmianę relacji wobec opozycji, czy podmiotów sektora pozapaństwowego. W kwestii wewnętrznej
298 M. Kaczmarski, Polityka zagraniczna w służbie modernizacji: stare wino w nowym bukłaku, Komentarze OSW, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2010-09-01/polityka-zagraniczna-w-sluzbie-modernizacji-stare-wino-w-nowym 01.09.2010.
299
I. Wiśniewska, Kontrolowane otwarcie sektora energetycznego Rosji dla inwestorów zagranicznych, Biuletyn OSW, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2011-03-09/kontrolowane-otwarcie-sektora-energetycznego-rosji-na-inwestorow 09.03.2011.
300 Ważnym było zaznaczenie przez władze, że korekta ta będzie przebiegała powolnie, stopniowo, będzie również odporna na ingerencje zewnętrzne.
108
doszło do pewnych znaczących zmian, jak np. destalinizacja polityki historycznej, która miała jednak ograniczony wpływ na najważniejsze dziedziny. Zmiany firmowane były głównie przez Miedwiediewa, jednak Putin również przyłączył się do tego działania, przykład owo obaj politycy publicznie przyznali winę NKWD oraz zbrodni stalinowskich, m.in. zbrodnię w Katyniu. Istotne w polityce wewnętrznej było zerwanie z atmosferą oraz tonem politycznego dyskursu towarzyszącą rządom Putina, przez co wyraźnie widoczny był kontrast pomiędzy oboma prezydentami. Najważniejszym aspektem było odcięcie się od szykanowania środowisk niepopierających władzy. Odważnym posunięciem było poszerzenie ram dyskursu publicznego również na tematy polityczne. Doszło do wytworzenia kontrolowanej atmosfery przyzwolenia krytyki władz i nawiązanie dialogu ze środowiskami marginalizowanymi w trakcie prezydentury Putina, opozycją polityczną, obrońcami praw człowieka. Krytyka poprzedniego aparatu sprzyjała nawiązaniu nowych relacji z Zachodem i państwami sąsiadującymi, co było dużym osiągnięciem w dziedzinie polityki zagranicznej. Niestety zmiana retoryki przełożyła się w nieznacznym stopniu na realne zmiany. Władze Rosji nie zrezygnowały z ambicji imperialnych oraz tradycyjnego podejścia do Stanów Zjednoczonych jako do strategicznego wroga. Zachęta współpracy zwierała wyraźne wytyczne, w myśl których miałaby to być współpraca na zasadach Rosji, ograniczona do projektów o charakterze biznesowym, poprzez które obie strony miały być beneficjentami zysku. Wyraźne było też zaznaczenie, że owa kooperacja nie może prowadzić do jakiejkolwiek ingerencji Zachodu w wewnętrzne sprawy Federacji Rosyjskiej, próby zmian systemu politycznego, czy gospodarczego. Podjęty został również dialog z opozycją wewnętrzną oraz niezależnymi środowiskami, który przyczynił się do neutralizacji ich niezadowolenia nie przekładając się jednocześnie na ustępstwa wobec ich postulatów. Analizując działania Miedwiediewa jako prezydenta Federacji Rosyjskiej zauważyć należy, że od chwili wyboru decyzje podejmowane przez niego ukierunkowane były przede wszystkim w kierunku korzyści dla elity rządzącej, wspierały ich interesy, najbardziej w sferze gospodarczej. Podejmowane działania stały często w otwartej opozycji do retoryki głoszonej przez Miedwiediewa, m.in. w kwestii korupcji, zmniejszeniu wpływu polityki na gospodarkę, czy dominację państwa w życiu społecznym. Poprzez cały okres prezydentury retoryka przemawiała za reformami, czyny jednak wspierały istniejący system, lub co najwyżej przedstawiały bierną postawę wobec zachodzących zjawisk. Działania wewnętrzne służyły w dużej mierze umocnieniu roli aparatu władzy, jak przykładowo wydłużenie kadencji
109
prezydenckiej z 4 do 6 lat. W trakcie prezydentury Miedwiediewa rozszerzono również zakres uprawnień służb bezpieczeństwa w ujęciu kontroli nad społeczeństwem, prezydent Miedwiediew podkreślił tym, ich ogromną rolę w kontrolowaniu sytuacji społecznej oraz politycznej301. Obok ustawowych działań, jakie podejmowane były w interesie elity rządzącej duże znaczenie miało utrzymanie modelu sprawowania władzy, która gwarantowała zyski wspomnianym elitom. Jako główne zarzuty wysuwa się niejasność podczas podejmowania decyzji, ścisła kontrola sfery politycznej, czy wykorzystywanie w interesie elity sądownictwa oraz parlamentu, choć formalnie posiadały one niezależność. Inicjowane przez Miedwiediewa zmiany ustawodawcze nie doprowadziły do zmiany tej praktyki poprzez nieefektywne ich wdrażanie, oraz niwelowanie znaczenia do minimum. Działania Miedwiediewa zmierzały również do wprowadzenia poprawek mających na celu wyeliminowanie kontrowersyjnej praktyki wyborczej, która wspierać miała mniejsze ugrupowania, jednak ostatecznie praktyka ta pozostała bez zmian. System wyborczy Federacji rosyjskiej nakierowany jest na wspieranie partii rządzącej, Jednej Rosji, której przychylna jest administracja lokalna, media, komisje wyborcze. Opozycja rosyjska pomimo oficjalnego zaproszenia do dialogu ze strony obozu władzy nadal poddawane są różnego rodzaju szykanowaniu, działacze są prześladowani przy pomocy aparatu państwa poprzez aparat sądownictwa, policję, prokuraturę, co ważne ugrupowaniom przez nich tworzonym odmawia się możliwości rejestracji jako partii politycznej przez co wyklucza się je również z udziału w wyborach302. W aspekcie gospodarczym nowy prezydent miał bardzo ograniczone pole działania, a realna kontrola i decyzyjność leżały w rękach Władimira Putina, co potwierdza szybka i agresywna ekspansja powiązanych w Putinem środowisk biznesowych. Co ważne decydującą rolę w procesie podejmowania decyzji doceniali i zauważali również inwestorzy zagraniczni303. Kadencję Miedwiediewa określa się często jako dalszy etap uwłaszczenia elity Putina, która przejmowała kolejne sektory
301 P. Żochowski, Prezydent Miedwiediew potwierdza rolę resortów siłowych w zarzadzaniu państwem, Biuletyn Bezpieczeństwo i Obronność OSW, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2010-09-29/prezydent-miedwiediew-utworzyl-komitet-sledczy-federacji-rosyjskiej 08.02.2010.
302 Przykładowo w czerwcu 2011 roku Ministerstwo Sprawiedliwości wydała odmowną decyzję dotyczącą zarejestrowania ugrupowania Parnas, którego członkami byli m.in. opozycyjni politycy Borys Niemcow, czy Władimir Ryżkow.
303 Charakter inwestycji francuskiego koncernu Total (porozumienie Totalu i Novateku) w Rosji uzgadniany był właśnie z Władimirem Putinem, umowa podpisana została w marcu 2011 roku w podmoskiewskiej posiadłości Putina. Widoczne było to również przy porozumieniu Rosnieftu z ExxonMobil z sierpnia 2011 roku, gdzie przy podpisywaniu umowy również obecny był premier Putin. Oba koncerny nawiązujące współpracę z inwestorami zagranicznymi kontrolowane były przez ludzi Putina, Rosnieft przez Igora Sieczina, Novatek przez Giennadija Timczankę.
110
gospodarki oraz uzyskiwała dostęp do kolejnych intratnych kontraktów na bardzo korzystnych warunkach. Najbardziej spektakularne przykłady działania ludzi Putina widoczne są na przykładzie Giennadija Timczenko, Jurija Kowalczuka, czy braci Rotenbergów, co spotkało się z bierną postawą Miedwiediewa304. Formalnie działania nie wymagały zgody prezydenta poprzez zachowanie pozorów rynkowości, jednak w niektórych wypadkach wymagana był kontrasygnata z jego strony przy podejmowaniu decyzji gospodarczych, w tym również tych, od których poprzednio się dystansował. Zmiana języka, jakim posługiwała się władza, ukłon w stronę przyzwolenia na dyskurs publiczny, postulaty modernizacji państwa wzbudzały na początku kadencji szereg oczekiwań. W pierwszej dekadzie XXI wieku w rosyjskim społeczeństwo doszło do wykształcenia tzw. klasy średniej, nie można o niej powiedzieć aby była to grupa zwarta i zorganizowana przez wzgląd na ogromny przekrój jej członków, natomiast łączy ją dążenie do ograniczenia dominacji państwa w życiu społecznym, gospodarczym, podwyższenie poziomu kontroli społecznej nad aparatem władzy. Wspomniana klasa wiele razy akcentowała konieczność zmian postulując brak możliwości rozwoju i przedsiębiorczości w istniejącym systemie.
Podczas objęcia przez Władimira Putina urzędu premiera w 2008 roku, całość zagadnień związanych z ośrodkiem decyzyjnym w zakresie energetyki zlokalizowana była w rządzie. Wraz z wygranymi wyborami prezydenckimi w czerwcu 2012 roku, prezydent Putin powołał na podstawie podpisanego rozporządzenia Komisję ds. Strategicznego Rozwoju Kompleksu Paliwowo-Energetycznego i Bezpieczeństwa Ekonomicznego przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej. O tym, że komisja została
304 Firma kontrolowana przez Timczenkę, Gunvor dokonała w 2009 roku przejęć aktywów w sektorze transportu naftowego w postaci 50% akcji spółki zajmującej się budową terminala naftowego w Noworosyjsku. Kolejnym przejęciem był sektor energetyczny pod postacią Strojtransgazu, drugiej pod względem wielkości firmy zajmującej się budową rurociągów w tym również BTS-2. Przejęcia miały również miejsce w sektorze gazowym w postaci zwiększenia udziałów w Novateku, czy przejęciu dużego złoża na Półwyspie Jamalski. Gunvor dokonał także przejęcia kilku aktywów zagranicznych m.in. Castor Petroleum odpowiedzialnego za dostarczanie ropy naftowej do Stanów Zjednoczonych, Sovagu jako niemieckiej firmy ubezpieczeniowej. 2010 roku przyniósł nowe przejęcia, były to kolejne firmy sektora