Rozdział 2. Wybrane narzędzia i rozwiązania doskonalenia logistyki w szpitalu
2.3. Globalne standardy GS1 i ich znaczenie w procesie usprawniania działalności szpitali
2.3.1. Analiza wybranych standardów GS1 dla branży ochrony zdrowia
System GS1 jest zbiorem międzynarodowych standardów w zakresie identyfika-cji i komunikaidentyfika-cji, systematycznie rozwijanym od 1973 roku. System ten jest tworzo-ny z inicjatywy, przy współudziale i w odpowiedzi na potrzeby jego użytkowników.
System GS1 obejmuje zbiór standardów przeznaczonych dla procesów logistycz-nych, realizowanych w ramach łańcucha dostaw i obsługi administracyjnej, nieza-leżnie od branży. Standardy identyfikacyjne i komunikacyjne odgrywają kluczową rolę w łańcuchach dostaw, ponieważ zapewniają skodyfikowaną bazę dla przekazy-wania informacji. Dzięki temu możliwe jest usprawnienie procesów realizowanych w całym łańcuchu dostaw. Przestrzeganie podstawowych zasad, obowiązujących w ramach systemu GS1, ułatwia przekazywanie informacji pomiędzy partnerami w łańcuchu dostaw, jak również wewnątrz indywidualnych podmiotów [Hałas 2012].
Na świecie systemem GS1 zarządza organizacja GS1 o charakterze non-profit z siedzibą w Brukseli i Stanach Zjednoczonych. Na poziomie krajowym za zarzą-dzanie systemem i wdrażanie jego standardów są odpowiedzialne organizacje krajowe GS1. W Polsce nad właściwym funkcjonowaniem systemu czuwa orga-nizacja GS1 Polska – jednostka uprawniona do rejestracji przedsiębiorstw i in-stytucji w systemie GS1 w kraju. Szacuje się, że ponad 5 mld transakcji dziennie przeprowadza się na bazie systemu GS1. Obecnie korzysta z niego ponad 1 mln przedsiębiorstw – uczestników systemu z ponad 150 krajów na całym świecie.
W skład architektury systemu GS1, która zmienia się dynamicznie i odpowiada potrzebom użytkowników wchodzą standardy w zakresie:
• identyfikacji, obejmujące standardowe numery identyfikacyjne,
• gromadzenia danych, obejmujące standardowe symboliki kodów kresko-wych oraz znaczniki radiowe,
• współdzielenia danych, obejmujące globalne rejestry danych.
Najistotniejszym elementem integrującym wszystkie standardy jest jednolity sposób wprowadzania danych o określonej strukturze. Podstawę systemu stano-wią standardowe identyfikatory GS1, które przedstawione w wybranym standardo-wym nośniku danych mogą służyć:
• identyfikacji pacjenta i personelu medycznego oraz personelu pomocniczego
• identyfikacji produktów leczniczych oraz innych produktów ochrony zdrowia,
• identyfikacji zasobów (zwrotnych i indywidualnych), w tym sprzętu medycz-nego wielokrotmedycz-nego użycia,
• identyfikacji lokalizacji, w tym samego szpitala, jak również poszczególnych oddziałów,
46
• identyfikacji dokumentów, w tym karty zleceń lekarskich, wyników badań laboratoryjnych, itp.
Rys. 6. Architektura systemu GS1.
Źródło: Materiały GS1.
Podstawę systemu GS1 stanowią niepowtarzalne identyfikatory, tj. numery identyfikacyjne, które służą identyfikacji obiektów takich jak produkty, czy zasoby oraz identyfikacji lokalizacji. Cechy charakterystyczne tych identyfikatorów są na-stępujące:
• mają stabilną i niezmienną strukturę, niezależną od istniejących obecnie technologii,
• są niepowtarzalne w skali świata z uwagi na logikę systemu i sposób gene-rowania indywidualnych numerów,
• są nieznaczące, czyli nie zawierają w sobie żadnej informacji, lecz stanowią klucz dostępu do baz danych, w których przechowywane są szczegółowe informacje o obiektach,
• są oparte na zasadzie identyfikacji u źródła, co oznacza, że za prawidłową identyfikację obiektów odpowiedzialny jest producent, właściciele lub wła-ściciel marki handlowej, czyli podmioty, stanowiące źródło identyfikowa-nych obiektów.
47
Standardy GS1 są honorowane i uwzględnione w określonych normach Mię-dzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO, ang. International Organization for Standardization). Tabela 5 przedstawia zestawienie wybranych standardów GS1 istotnych z punktu widzenia ich wdrażania w ochronie zdrowia, a zwłaszcza w obszarze logistyki szpitalnej i odpowiednich norm ISO, w których te standardy zostały uwzględnione.
Rodzaj standardu GS1 Zastosowanie standardu GS1 Numer oraz angielska nazwa normy ISO
Globalny Numer Jednostki Handlowej (GTIN, ang. Global Trade Item Number) data capture techniques -- Unique identification -- Part 4:
Individual products and product packages
Globalny Numer Lokalizacyjny (GLN, ang.
Global Location Number)
Identyfikacja lokalizacji, np.
szpitala lub oddziału ISO/IEC 6523-2:1998 Information technology -- Structure for the identification of organizations and organization parts
Seryjny Numer Jednostki Wysyłkowej (SSCC, ang. Serial Shipping Container Code) Automatic identification and data capture techniques -- Unique identification -- Part 1: Individual transport units
Globalny Identyfikator Zasobów Indywidualnych (GIAI, ang. Global Individual Asset Identifier)
Identyfikacja indywidualnych
zasobów, np. noszy ISO/IEC 15459-5:2014 Information technology — Automatic identification and data capture techniques -- Unique identification -- Part 5: Individual returnable transport items (RTIs) Globalny Identyfikator
Zasobów Zwrotnych (GRAI, ang. Global Returnable Asset Identifier)
Tab. 5. Standardy GS1 w normach ISO Źródło: Opracowanie własne.
48
Poza współpracą z ISO, GS1 współdziała również w sposób sformalizowany z innymi organizacjami standaryzacyjnymi, działającymi w obszarze ochrony zdro-wia. Do tych organizacji należą:
• HL7: Health Level 7 – organizacja odpowiedzialna za tworzenie standar-dów w zakresie wymiany, integracji, współdzielenia i pozyskiwania danych
Rodzaj standardu GS1 Zastosowanie standardu GS1 Numer oraz angielska nazwa normy ISO
Globalny Numer Relacji Usługowej – Usługobiorca (GSRN, ang. Global Service Relation Number)
Identyfikacja pacjenta w relacji usługowej, np. podczas świadczenia określonej usługi dla pacjenta
ISO/TS 18530:2014
Health Informatics -- Automatic identification and data capture marking and labelling -- Subject of care and individual provider identification
Globalny Numer Relacji Usługowej – Usługodawca (GSRN, ang. Global Service Relation Number) np. daty ważności produktu leczniczego
ISO/IEC 15418:2009 Information technology -- Automatic identification and data capture techniques -- GS1 Application Identifiers and ASC MH10 Data Identifiers and maintenance
Kody kreskowe GS1 Wsparcie dla automatycznej identyfikacji i automatycznego Automatic identification and data capture techniques -- EAN/UPC bar code symbology specification ISO/IEC 15417:2007
Information technology -- Automatic identification and data capture techniques -- Code 128 bar code symbology specification ISO/IEC 16022:2006
Information technology -- Automatic identification and data capture techniques -- Data Matrix bar code symbology specification
Tab. 5. Standardy GS1 w normach ISO - ciąg dalszy Źródło: Opracowanie własne.
49
medycznych w postaci elektronicznej dla celów wspierania procesu świad-czenia usług medycznych [HL7 2015],
• ICCBBA: The International Council for Commonality in Blood Bank Auto-mation – organizacja odpowiedzialna za tworzenie standardów w zakresie identyfikacji, kodowania i etykietowania produktów leczniczych pochodze-nia ludzkiego, tj. krwi, komórek, tkanek, mleka, itp. [ICCBBA 2015],
• WHO: The World Health Organization – organizacja odpowiedzialna za działania na rzecz zwiększenia współpracy między państwami w dziedzinie ochrony zdrowia i zwalczania epidemii chorób zakaźnych, a także ustalanie norm dotyczących składu lekarstw i jakości żywności [WHO 2015].