3 WEKTOROWY POTENCJAŁ MAGNETYCZNY PRZEWODÓW RUROWYCH
3.3. Potencjał magnetyczny układu A t przewodów równoległych
3.3.3. Aproksymacja gęstości prądu funkcjami sklejanymi
45
-3.3.3. A proksym acja gęstości prądu funkcjam i sklejanym i
D ok ład n iejsze w y zn a czen ie lo garytm iczn ego potencjału m a g n e ty czn eg o w p rzew od ach rów noległych i ich otoczen iu otrzym uje się poprzez aproksym ację funkcji g ę sto śc i prądu Ą Y ) funkcjami sklejanym i p ie rw sz eg o stopnia d w ó ch zm iennych: f oraz 77 [16, 44]. W obszarze trójkątnym A'p/ k‘ w w yn ik u interpolacji w artościam i g ę sto śc i prądu J 1’, , J ps > J p , w punktach triangulacji Yp’s , Yp; i Yp; funkcję g ę sto śc i prądu ‘ (Y ) przedstaw ia się następująco:
PS U [ 0 dla
gdzie: 0 < j p ś l , O ś T j ś l - f , s = 1 , 2 , . . . , Nd, P = 1 . 2 , N c,
is.js. k , - w ierzch ołk i trójkąta & ‘ps‘k' .
W tedy w d o w o ln y m pu nkcie _y)e R2 na pod staw ie w zoru (3 .2 7 ) w ektorow y potencjał m agn etyczn y w y tw o rzo n y przez prądy układu N c p rzew o d ó w rów noległych , z których każdy p o d zielo n y je st na Nd trójkątnych o b sza ró w elem entarnych, w yraża się wzorem:
A { x ) = f L £ £
J
J ^ ’k’ ( Y ) \ n - d x ' d y , (3 .6 9 )p - 1 3 - 1 J i Jj
gd zie r jest dane w zo rem (3 .2 5 a ) oraz (3 .5 0 ).
Z e w zoru (3 .6 9 ) w ynik a, ż e w ek to ro w y potencjał m a g n e ty cz n y ap rok sym ow an y je st w artościam i g ę sto śc i prądu w w ierzch ołk ach trójkątów A lj,Js ‘k’ . W zór ten m ożna także przedstaw ić następująco:
A ( X ) = 4 / Л A ' f - ) > (3 7 °)
/7=1 5=1
g d zie funkcja
A '£ k‘ (X, A ) = F £ -k- (x , 4 ) J'-s (ł£ ) +
+
C-J-k’( x , A ^ k‘ ) j { i (y /;) + (x,A
■■pi ‘k- ) j k; s (Y*‘ ) (3 .7 1 )je st przedstaw iona pop rzez w artości g ę sto śc i prądu w punktach triangulacji i funkcje kształtu
46
-F £ - k- { x , à ‘£ k’ ) = J (l - y - 17)111 - d x ' d y ' = 4 - J- *'
= -2/1';/'*' J J (l-j-rç)lnrdjd77 , (3.71a)
0 0
C ‘; J ‘k‘ ( x , A % ' k- ) = J
ąI, J , * i
/ l n — d x ’d y ’
r
/ l n r d f d // (3 .7 1 b )( ^ » 4 ' ; /' * ' ) =
J
*7 I n - ^ - d x ' d / ^ -2 / 1 ';/'*' J T /I n r d jd r ç . (3 .7 1 c )*» 0 0
P o le /1 ';/'*' ob licza s ię z e wzoru:
A ';/***= j d e t
1 x ' ,$
P* S p sy"' 1 X,J*
P* S p s (3 .7 2 )
1 P* S p sV f k s
Jeżeli param etry ^ i rj zam ieni się m iejscam i, to całka (3 .7 1 a ) nie u leg n ie zm ian ie, a to o zn acza, ż e
F $ - k‘ ( x , A W***) = F; ( * , z l ';/'* ') . (3 .7 3 )
Struktura całek ( 3 .7 la ), ( 3 .7 lb ) i (3 .7 1 c ) je s t identyczn a, a różn ią s ię o n e ty lk o perm utacją w sk aźn ik ów . A b y to w yk azać, w p row adza się n o w e w sp ó łrzęd n e param etryczne y i rj' trójkąta A ';/'*’ , których p oczątek zlo k a lizo w a n y je s t w pu nk cie Y k‘ - rys.3.7.
Rys.3.7. Współrzędne parametryczne f \ rj'y/ trójkącie A ';/'* ' Fig.3.7. Parametric coordinates rj' in triangle A 1; / ' '
47
-W tedy każdy punkt Yps w ew n ątrz trójkąta A';/'*' ap roksym ow any je s t następująco:
(,X p s p i )■
= * £ • + f o ; - * î * V
y'ps = y ' p ś + (y'p's - y ' p k; V + i y p i - y ' p / } t '
(3.74)
gdzie: 0 < ? ' < 1 ,
0 < 7 / ' < 1 - ? '
A proksym ując g ę s to ś ć prądu J(Y) funkcjam i sklejanym i otrzym uje się:
dla K £ A ' ^
" U | o dla y g A - i / ' * ' .
(3 .7 5 )
W tedy fun kcje kształtu w ystęp u jące w e w z o rz e (3 .7 1 ) dla tych sam ych zm ienn ych w ęzło w y ch J ’’s , J p S i J kp\ o b licza się następująco:
i - / ’ i
F ‘p-J-k-{ x ,A
;-/'*') = -2/1 £/■*' J J j r 'l n r
d y ' d r f , 0 o1- / ' 1
C " ' k’ ( x , A % ‘k- ) = - 2 4 / ' * ' j j 77’łn r d ^ ' d / 7’, 0 o
1- /' 1
Dp;l,J’ { x , A
£ /'* ') = -2/1 £/'*'J J ( l - / - J 7 ,) l n r d ^ ,d77’,
o ogdzie tym razem
r
= \r\ = \ak + a k, f ' +a kjTi
(3 .7 6 )
(3 .7 6 a )
(3 .7 6 b )
(3 .7 7 )
Porów nując w zo ry ( 3 .7 6 ) i (3 .7 6 a ) otrzym uje się:
C 1p •si^k• ( X , A = F/'*'"' ( X ,/1 > /'* ') . (3 .7 8 )
' •
i i k P rzen osząc p oczątek param etrycznego układu w sp ółrzęd n ych j " , 77" trójkąta A ; / ’ ' do punktu Ypss i w yk on u jąc a n a lo g iczn ie operacje ja k p o w y że j otrzym uje się:D ^ ( x , A ps) = F pk/ ’J‘ . (3 .7 9 )
48
-Z atem stw ierd za się, ż e struktura całek (3 .7 1 a ), (3 .7 1 b ) i (3 .7 1 c ) je st identyczn a, a różn ią się o n e tylk o perm utacją w sk a źn ik ó w . W tedy funkcję A p’/ ’k‘ ( x , A £ /'* ') z e w zo ru (3 .7 1 ) w yraża się w zorem :
4 / ' * ' ( X ’ A ¥ * ’ ) = FP - ,k’ Ą . f e ) +
+ ( X , A W A ) ( y j i ) + F k/ l,J‘ ( X . /1 > /•* •) J kp- ( r k; ) . (3 .8 0 )
A b y zatem w y z n a c z y ć p rzy b liżo n ą w artość funkcji A ( X ) w y sta rczy w sp o só b o g ó ln y o k reślić fun kcję Fp ‘, J,k,[ x , A j j / A j , w yk on u jąc p o d w ó jn e ca łk o w a n ie w e w z o rz e (3 .7 1 a ) lub ( 3 .7 6 ) (łatw iej te g o d ok onać w e w z o rz e (3 .7 6 )). N atom iast funkcje F j ‘k,>‘ ( x , A £ / A j i
Fp/ ' ' J’ ( x , A p /'* ') otrzym uje s ię p op rzez o d p o w ied n ią perm utację w sk a ź n ik ó w { / ,7 , A ,}
trójkąta A ‘,pJ/ k’ w funkcji F ^ J,k,[ x , A £ / ' * ' ) . P rzedstaw iając w z ó r ( 3 .8 0 ) w postaci:
X £ ' * ) . / £ (3 .8 1 )
z,*r,
t.*z.
w ek to ro w y potencjał m a g n ety czn y ( 3 .7 0 ) w d o w o ln y m p u n k cie X(x, y ) e R2 w yraża się następ ującym w zorem :
= Z W ‘ ( x . A Z ‘ z‘ ) / 2 , . (3 .8 2 )
t , * Z ,
S u m o w a n ie w e w z o rz e ( 3 .8 2 ) p o num eracji trójk ątów A ^ ''2' m o ż e b y ć zastąp ion e su m ow an iem p o num eracji p u n k tó w Yp (« / = 1, 2 , ..., W\ W - liczb a w ę z łó w sieci triangulacyjnej p -te g o przew od u ), b ęd ących w ęzła m i sie ci triangulacyjnej p ow ierzch n i Sp.
W tedy w zó r (3 .8 2 ) m a postać:
a w = ^ ' Z ' Z f pu, (x -a ? )j z > (3 83>
p - 1 u>=\
g d zie J p je st g ę sto śc ią prądu w punk cie X p , zaś
f; ( x ,a ; ) = X Fp:M ( x , A ;■>■*’ ) (3 .8 3 a )
oraz A wp je s t zbiorem trójk ątów m ających w sp ó ln y w ie rz ch o łe k w pu nk cie Yp :
A " = ( & £ • * ': w e { r , t , z , } } . (3 .8 3 b )
49
-O znacza to, ż e g ę sto ść prądu J p pojaw i się przy su m ow an iu w e w z o r z e ( 3 .8 3 ) ty le razy, ile jest trójkątów o w sp óln ym w ierzch ołk u Yp .
A by zatem ze w zoru (3 .8 3 ) w y zn a czy ć w ek torow y potencjał m agn etyczn y w d ow oln ym punkcie X(x, y ) e R2 układu N c p rzew o d ó w ró w n o leg ły ch , n a leży up rzednio o k reślić w sposób o g ó ln y funkcję kształtu Fp‘J ’k'
[x ,A
£ / A ) oraz g ęsto śc i prądów J " w w ęzła ch sieci triangulacyjnej.Funkcje kształtu w ystęp u jące w e w zo rze (3 .8 0 ) o b licza się w sp o só b o g ó ln y z e w zoru (3.76). W celu up roszczen ia zapisu w dalszej czę śc i opracow ania b ęd zie p om in ięty indeks
„prim” w ozn a czen iu zm ien n y ch param etrycznych 7 'oraz indeks „s” przy /,, j , i ks.
Z rys.3 .7 w y zn a cza się w ek tor
r = a k + a klf + a kjT] (3 .8 4 )
i w ted y całk ę (3 .7 6 ) przedstaw ia się następująco:
’7 1
F ;ik(x,Yipi,Y i„Y k pi)=-2A ps J | /ln |
ak + a kl?+akjri\dfd7] . (3 .8 5 ) o oN a pod staw ie w zoru (3 .8 4 ) kwadrat m odułu w ektora r
r1
= Irl2
= a 2kjr]2 + 2akj • (ak + akif)n+ \ak + akl} \ (3 .8 6 )Jest to w ielo m ia n kw adratow y zm iennej 77, którego w yróżnik
A = - 4 \ a k ! Ą a k + a k, j ) | < 0 .
W zór (3 .8 6 ) m ożna przedstaw ić w postaci:
2 2
r = a k, T] + Okj ■ {a k + a k< ? )
a l
(3 .8 7 )
(3 .8 8 )
P ierw sze ca łk ow an ie w e w z o rz e (3 .8 5 ) w yk on u je się w z g lęd em zm ienn ej r\ pop rzez zam ianę zm ien n ych pod staw iając za
n +
a k j' {a k + a k ,?)
(3 .8 9 )
skąd otrzym uje się:
du = a*,d77 (3.90)
50
52
-gdzie:
i
h = f — ln(wf + a 2) d f , (3.109a)
/ 4
= +flr
2^d ^ ; (3.109b)
o Uk>
/ s = f
2 ^ 2 Ul^f d f ,(3.109с)
J Cllri
r 2a z w
/ 6 =
J
- a r c t g — d ^ , ( 3 .1 09d )0 # ^
1 _
r 2 ^ w.
= J — a r c t g - ^ - d / . (3 .1 0 9 e )
W ykorzystując m etod y o b licza n ia ca łek z prac [5, 54, 153] i w z o ry z pracy [6 0 ] o b licz a się a n alityczn ie całk i / 3 , / 4 , / 5, / 6 i / 7 (przedstaw iono je w załączniku Z 2 ) i w ted y funkcję kształtu (3 .1 0 9 ) przed staw ia się ja k o kom b inację funkcji standardow ych.
G ęsto śc i prądu J t { X ) w d o w o ln y m p u n k cie X e S, /-te g o p rzew od u zw iązan a je s t z w ek to ro w y m p oten cjałem m agn etycznym ró w n a n iem (2 .1 6 ). Przy aproksym acji potencjału w e k to r o w e g o w zorem ( 3 .8 3 ) rów nanie to m a następującą postać:
M x ) + j ^ _ j £ ' £ F * ( x , A “ )j ; = % ,
(3.110)
y ^ p=1 »=1
gdzie: / = 1, 2 , .. ., N c .
Jeżeli punkt X = X " ( v = 1, 2, ..., W), tzn., g d y je s t o n w ę z łe m sieci triangulacyjnej p o w ierzch n i Si l-teg o przew odu, p o w y ż s z e rów nan ie zap isu je się następująco:
i v w / \
± _ + ш о _
( з . ш )Y ^ p=\ 1
g d z ie J \ je s t g ę sto śc ią prądu w p u n k cie X ".
Z apisując rów nania typu (3 .1 1 1 ) dla k ażd ego punktu w ę z ło w e g o układu N c p rz ew o d ó w otrzym uje się układ N CW rów nań algeb raiczn ych z niezn anym i g ę sto śc ia m i prądów w w ęzła ch sie ci tria n g u la cy jn ej-P o rozw iązaniu te g o układu rów nań z e w zo ru ( 3 .8 3 ) w y zn a cza się w ek to ro w y potencjał m a g n ety czn y w d o w o ln y m p u n k cie Z e R 2 .