Artykuł 288 Ustawy Kodeks karny

Jeżeli pożar nie wypełnia znamion określonych w art. 163 §1, tzn. nie wystąpiło zagrożenie dla zdrowia lub życia wielu osób ani dla mienia w wielkich rozmiarach sprawca takiego czynu może być ścigany z art. 288 kk.

Art. 288. § 1. Kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, pod‑

lega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto przerywa lub uszkadza kabel pod‑ morski albo narusza przepisy obowiązujące przy zakładaniu lub naprawie takiego kabla. § 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzyw‑ dzonego.

Ważne w przypadku zniszczenia, uszkodzenia rzeczy przez pożar jest to, że sprawca takiego czynu jest ścigany tylko i wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego. Powoduje to, że sprawcy wielu pożarów w Polsce nie są pociągani do odpowiedzialności.

158 V. PRZYCZYNY POŻARÓW LASU, STRATY I DOCHODZENIE POPOŻAROWE

1.3. Motywy i metody podpaleń. Cechy osobowe podpalacza

Do najczęściej występujących w Polsce motywów podpaleń zaliczyć należy: • zemstę,

• choroby psychiczne,

• akty terrorystyczne (zastraszanie, wymuszanie haraczu itd.), • zatarcie śladów innego przestępstwa,

• wyłudzenie odszkodowania,

• podniesienie prestiżu w środowisku,

• chęć zarobku za uczestnictwo w akcji gaśniczej, • wybryki chuligańskie,

• pozbywanie się obiektów wpisanych na listę obiektów zabytkowych przez konser‑ watora zabytków,

• pozbywanie się obiektów z terenów atrakcyjnych inwestycyjnie.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że dwa ostatnie motywy pojawiły się stosunkowo niedawno – na przestrzeni kilku, kilkunastu lat w różnych regionach naszego kraju.

Podpalenia, jako osobna grupa przyczyn pożarów, w rozumieniu kryminalistycznym została wyodrębniona nie ze względu na rodzaj bodźca inicjującego proces spalania, a ze względu na celowe działanie sprawcy.

Portrety psychologiczne sprawców podpaleń tworzone są w miarę potrzeb do okre‑ ślonej, konkretnej sprawy. Cechy osobowe podpalacza skorelowane są z motywem jego działania. Stąd też nie można stworzyć jednej „psychologicznej sylwetki podpalacza” .

Podpalenia mogą być dokonywane różnymi metodami:

1. Zainicjowanie spalania w zastanym układzie materiałowym przy użyciu ogólnie dostępnego inicjatora. Przykładem jest zapalenie sterty siana czy słomy przy użyciu zapałki lub zapalniczki.

2. Druga metoda polega na zgromadzeniu w jednym miejscu materiałów palnych zebranych w najbliższym otoczeniu w celu zwiększenia pewności rozprzestrzenienia się pożaru. Przykładem może być zbieranie przez podpalacza wycieraczek spod drzwi znajdujących się na klatce schodowej i ułożenie ich pod drzwiami mieszkania, które chce się podpalić. 3. Trzecia metoda polega na zasymulowaniu powstania pożaru od bodźca, który mógł wystąpić niezależnie od działania człowieka. Przykładem może być uszkodzenie izo‑ lacji instalacji elektrycznej przy wyłączonych zabezpieczeniach obwodu, a następnie umożliwienie przepływu prądu. Spowoduje to zwarcie i w konsekwencji zapalenie znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie materiału palnego.

4. Kolejna metoda polega za zastosowaniu przedmiotów, materiałów lub urządzeń powodujących zwłokę czasową pomiędzy umieszczeniem podpału a zainicjowaniem pożaru. Wykorzystanie takiej metody podpaleń zapewnia podpalaczowi alibi. 5. Piąta metoda polega na stosowaniu podczas pożarów materiałów intensyfikujących

1. Odpowiedzialność karna za sprowadzenie pożaru, motywy i metody… 159

Często można spotkać łączenie przez podpalaczy opisanych powyżej czwartej i piątej metody.

W Polsce bardzo często mamy do czynienia z podpaleniami przy użyciu cieczy pal‑ nych intensyfikujących proces spalania. Najczęściej do tego celu wykorzystywana jest benzyna samochodowa. Ponadto używane są: olej napędowy, nafta, benzyna ekstrakcyjna, rozpuszczalniki i rozcieńczalniki organiczne, alkohole.

Przy inicjowaniu pożaru z użyciem cieczy palnej istotne jest to, że wypalanie odbywa się z powierzchni, a nie z punktu, tak jak w przypadku inicjowania spalania bodźcami takimi, jak: płomień zapałki, zapalniczki, iskry różnego rodzaju, zwarcia itp. W pierwszej kolejności wypalaniu ulega ciecz palna. Dopiero później zaczyna spalać się materiał palny, na który ciecz została wylana.

1.4. Postępowania przygotowawcze dotyczące pożarów lasów

Postępowanie przygotowawcze w formie śledztwa lub dochodzenia prowadzone jest z urzędu, jeśli pożar lasu wypełnia znamiona czynu określonego w art. 163 § 1. W innym przypadku zarządca lasu może zgłosić żądanie ścigania sprawcy. Zgodnie z art. 2 Ustawy Kodeks postępowania karnego [4] postępowanie prowadzi się żeby:

• sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności,

• przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnie‑ nie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobie‑ ganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego, • uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego,

• rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie.

Od wyników postępowania zależy, czy zostanie wniesiony akt oskarżenia lub też postępowanie zakończy się umorzeniem, czy to z powodu niewykrycia sprawcy czynu zabronionego czy też braku znamion takiego czynu. Cele postępowania przygotowaw‑ czego zostały określone w art. 297 k.p.k. Należą do nich:

• ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo, • wykrycie i w razie potrzeby ujęcia sprawcy,

• zebranie danych stosownie do art. 213 i 214 Ustawy [4],

• wyjaśnienia okoliczności sprawy, w tym ustalenia osób pokrzywdzonych i rozmiarów szkody,

160 V. PRZYCZYNY POŻARÓW LASU, STRATY I DOCHODZENIE POPOŻAROWE

Bibliografia

1. Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, WZPP, Warszawa 1998. 2. Ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 z późn. zm.). 3. Rozporządzenie MSWiA z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej

budynków, innych obiektów budowlanych lub terenów (DzU nr 109, poz. 719). 4. Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (DzU nr 89 poz. 555

z późniejszymi zmianami).

2. Podstawy teoretyczne i metodyczne oceny oraz wyceny wartości strat… 161 dr inż. Piotr Gołos, Instytut Badawczy Leśnictwa

dr Marek Geszprych Radca prawny, pracownik Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa

2. Podstawy teoretyczne i metodyczne oceny oraz wyceny wartości strat gospodarki leśnej oraz w ekosystemach leśnych.

Propozycje modyfikacji istniejących rozwiązań

2.1. Opracowanie metody ustalania wielkości strat dla gospodarki leśnej spowodowanych pożarami w jednostkach rzeczywistych (materialnych)

Zgodnie z podpunktem „c” oraz „e” punktu 9.1.1. „Instrukcji ochrony przeciwpoża‑ rowej lasu” (dalej Instrukcji) obowiązkiem nadleśniczego jest w pierwszej kolejności „oszacowanie strat popożarowych” oraz następnie „podjęcie niezbędnych działań w celu uzyskania odszkodowania za poniesione straty”. Według punktu 9.4.1. „Instrukcji” straty spowodowane pożarami to: „… suma wszystkich strat i kosztów związanych z przywró‑ ceniem stanu przed pożarem oraz wykonaniem działań o charakterze kompensacyjnym w miejsce powstałych strat bezpowrotnych”.

Zapisy Instrukcji (punkt 9.4.4) wskazują, że stratami materialnymi powstałymi w wy‑ niku pożaru lasu są:

a) spalone drzewostany,

b) koszty ponownego założenia upraw i młodników, c) całkowicie lub częściowo spalone pozyskane drewno, d) koszty akcji gaśniczej i dogaszania pożarzyska.

Przedstawiony katalog nie zawiera wszystkich elementów jakie mogą zostać zniszczone przez pożary – zawiera tylko elementy związane ze stratami w drzewostanie oraz kosztami jego odtworzeniem. Wśród składników materialnych, które mogą zostać zniszczone lub których wartość może zostać zmniejszona (utrata ich funkcjonalności) należy wymienić: budynki i budowle, zwierzyna oraz inne elementy stanowiące ważne składniki procesu produkcji leśnej (mogą one być zakupione lub wytworzone, np. elementy zagospodaro‑ wania turystycznego, urządzenia związane z gospodarką łowiecką, ogrodzenia upraw i młodników). Ponadto w wyniku prowadzenia akcji gaśniczej mogą ulec zniszczeniu drogi oraz inne elementy infrastruktury drogowej – mosty, przepusty, które w „normalnych” warunkach prowadzenia gospodarki leśnej nie byłby narażone na efekty wykorzystania w akcji gaśniczej ciężkiego sprzętu mechanicznego.

Wartość zniszczonych lub wartość uszkodzeń w wymienionych powyżej składnikach, które nie zostały uwzględnione w zapisach Instrukcji powinna stanowić część sumarycznej wartości strat spowodowanych pożarami – muszą zostać opracowane w takich przypad‑ kach zasady ich oceny i wyceny wartości strat.

W celu klasyfikacji oraz usystematyzowania wszystkich składników jakie mogą ulec spaleniu proponuje się wykorzystać klasyfikację zawartą w tabeli 1 do Zarządzenia Dyrektora

162 V. PRZYCZYNY POŻARÓW LASU, STRATY I DOCHODZENIE POPOŻAROWE

Generalnego z 20 maja 2010 r. w sprawie ustalania wartości lasów i gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (dalej „Zarządzenia”). Choć celem wymienionego Zarządzenia oraz tabeli stanowiącej jego część jest przedstawienie sposobów obliczania wartości dla poszczególnych rodzajów powierzchni (zgodnie ze stałymi globalnymi Systemu Informatycznego Lasów Państwowych – SILP), to zastosowany w niej podział powiązany z informacjami zawarty‑ mi w SILP (dane rzeczowe) oraz z wartością elementów majątku trwałego i pozostałych składników nabytych lub wytworzonych (dane wartościowe) pozwoli w sposób szczegó‑ łowy i usystematyzowany uwzględnić wszystkie składniki jakie mogły zostać zniszczone lub uszkodzone przez pożar. Takie rozwiązanie pozwoli również wykorzystać informacje znajdujące się w SILP dotyczące wartości drzewostanu.

W celu praktycznego wykorzystania proponowanego rozwiązania w punkcie „D” „Arkusza ewidencyjnego pożaru” – załącznik nr 16 Instrukcji powinny zostać wpro‑

wadzone dodatkowe pola umożliwiające szczegółowe ustaleniu na podstawie adresu leśnego rodzajów spalonej powierzchni, a następnie przeprowadzenie pełnego opisu wszystkich spalonych lub uszkodzonych przez pożar składników majątku nadleśnictwa znajdujących się na zidentyfikowanych powierzchniach. Ich wartość początkowa (na‑ bycia lub wytworzenia) lub wartość aktualna (drzewostanu) powinna zostać ustalona na podstawie informacji znajdującej się w SILP (dotyczy to wartości środków trwałych z uwzględnieniem ich amortyzacji oraz drzewostanu) lub dokumentów księgowych w przypadku pozostałych składników.

Przedstawiony sposób ewidencji danych o pożarze jest szczególnie ważny w przypadku pożarów o powierzchni powyżej 10 ha, kiedy można założyć z dużym prawdopodobień‑ stwem, że w skład powierzchni, na której wystąpił pożar, będą wchodziły różnego rodzaju powierzchnie (wydzielenia), zarówno gruntów leśnych, jak i nieleśnych, a w przypadku leśnych z drzewostanem lub bez niego.

Podobnie jak w przypadku „Arkusza ewidencji pożaru” modyfikacji wymagał arkusz Analiza pożaru (dotyczy pożaru: dużego, bardzo dużego, katastrofalnego) – załącznik nr 15 Instrukcji. Ze względu na brak ustalonych zasad opisu powierzchni objętych pożarem podobnie jak w przypadku załącznika nr 16, proponuje się w pkt 11. wprowadzić opis powierzchni zgodny z klasyfikacją w tabeli 1 stanowiącej część Zarządzenia Dyrektora Generalnego z 20 maja 2010 r. w sprawie ustalania wartości lasów i gruntów stanowią‑ cych własność Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Aby zapewnić szczegółowość i obiektywność prowadzonego postępowania, a w dalszej kolejności skuteczność w dochodzeniu odszkodowań od ustalonych sprawców należy rozważyć również wprowadzenie zmian w zapisach dwóch punktów Instrukcji:

• Zapis w punkcie 9.4.2. „Na potrzeby ewidencji i statystyki należy określić szacunkową wielkość strat powstałych w wyniku pożaru lasu na podstawie przepisów dotyczących ustalania wartości drzewostanów, instrukcji i opracowań naukowych w tym zakresie

2. Podstawy teoretyczne i metodyczne oceny oraz wyceny wartości strat… 163

oraz dokumentacji poniesionych kosztów”, należy uzupełnić o wymóg szczegółowe‑ go dokumentowania powstałych strat z wykorzystaniem zdjęć oraz szczegółowych opisów dokonanych komisyjnie.

• Zgodnie z zapisem w punkcie 9.4.3. „Na potrzeby wszczętych postępowań przeciwko sprawcy oraz dochodzenia roszczeń należy ustalić rzeczywistą wielkość strat powsta‑ łych w wyniku pożaru lasu na podstawie przepisów, dokumentacji poniesionych kosztów oraz kosztorysów wynikających z obowiązujących cenników i opracowań naukowych. Wyliczenie strat na potrzeby procesowe można zlecić rzeczoznawcy”, należałoby uściślić wprowadzając kategoryczny zapis dotyczący udziału rzeczoznaw‑ ców majątkowych w procedurze szczegółowego ustalania rozmiaru i wartości strat w odniesieniu do wszystkich zinwentaryzowanych składników, które zostały znisz‑ czone przez pożar.

W przypadku strat w zasobach drzewnych uszczegółowienia wymagają również za‑ sady ustalania rozmiaru szkód oraz sposoby szacowania ich wartości. Mając na uwadze klasyfikację pożarów zamieszczoną w punkcie 5 Instrukcji oraz rodzaje szkód (skutki) jakie mogą zostać spowodowane w drzewostanach, należy przyjąć zasady ustalania strat uwzględniając wieku drzewostanu w jakim wystąpił pożar.

Niezależnie od rodzaju pożaru w odniesieniu do strat w drzewostanie jego efektem może być konieczność:

a. Całkowitego usunięcia drzewostanu i odnowienia powierzchni.

b. Usunięcia części drzew w drzewostanie, co wpływa na obniżenie czynnika za‑ drzewienia i w zależności od poziomu aktualnego czynnika zadrzewienia konieczność przebudowy drzewostanu lub odnowienia powierzchni.

Ad a. Procedura oceny rozmiaru rzeczowego strat powinna zakończyć się ustaleniem

miąższości surowca drzewnego spalonego i nadpalonego, a następnie ustalenia wartości strat w zależności od wieku drzewostanu z uwzględnieniem następujących uwarunkowań.

• W przypadku pożaru w drzewostanie w wieku rębności wartość strat będzie równa utraconym dochodom gospodarki leśnej ze sprzedaży pełnowartościowego surowca drzewnego. Wartość strat powinna odpowiadać iloczynowi sumarycznej miąższości spalonego surowca drzewnego z podziałem na sortymenty oraz ich ceny rynkowej – jest to różnica między wartością surowca pełnowartościowego jaki zostałby pozyskany według Planu Urządzenia Lasu (PUL), a wartością surowca wymanipulowanego na powierzchni pożarzyska. W przypadku pożaru w drzewostanach rębnych suma‑ ryczna wartość strat nie może uwzględniać strat z tytułu przedwczesnego wyrębu drzewostanu oraz planowo następujących po użytkowaniu drzewostanu w wieku rębności czynności gospodarczych związanych z odnowieniem powierzchni (koszty przygotowania gleby, koszt zakupu sadzonek, koszty sadzenia).

• W przypadku drzewostanów w wieku przedrębnym, w którym można już pozyskać sortymenty użytkowe surowca drzewnego stratę gospodarki leśnej należy ustalić, wykorzystując metodę szacowania strat z tytułu przedwczesnego wyrębu drzewostanu,

164 V. PRZYCZYNY POŻARÓW LASU, STRATY I DOCHODZENIE POPOŻAROWE

wykorzystując tablice wskaźników wartości drzewostanów. Do sumarycznej wartości strat należy zaliczyć wszystkie koszty związane z odnowieniem powierzchni. • W przypadku upraw i młodników wartością strat będą sumaryczne koszty założenia

i pielęgnacji uprawy lub młodnika do momentu wystąpienia pożaru oraz koszty uprzątnięcia powierzchni oraz jej ponownego odnowienia.

W każdym z wyżej wymienionych przypadków można, w uzasadnionych okolicz‑ nościach, do sumarycznej wartości strat zaliczyć zwiększone koszty przygotowania po‑ wierzchni do odnowienia (uprzątnięcie i przygotowanie gleby). Taka sytuacja zmusza do wykazania wzrostu kosztów wymienionych czynności gospodarczych ponad średnie koszty, jakie ponosi gospodarka leśna w „normalnych” warunkach gospodarowania.

Ad b. W przypadku gdy pożar spowodował tylko częściowe uszkodzenia w drze‑

wostanie, bardzo ważną rolę w ustaleniu sumarycznej wartości strat odgrywa czynnik czasu. Ustalenie rzeczywistego rozmiaru szkód nie jest możliwe natychmiast po pożarze. Praktyka gospodarcza wskazuje, że prawidłowa ocena skutków pożaru (długotrwałego działania wysokiej temperatury) w drzewostanie, który nie uległ całkowitemu spaleniu jest możliwa dopiero w drugim lub nawet w trzecim roku po jego wystąpieniu. Najczę‑ ściej efektem pożaru będzie konieczność usunięcia pewnej liczby drzew, co wpłynie na obniżenie czynnika zadrzewienia. Ustalenie wartości czynnika zadrzewienia w uszko‑ dzonym przez pożar drzewostanie z uwzględnieniem jego wieku będzie miało zasadnicze znaczenie dla ustalenia wielkości strat.

• W przypadku drzewostanów w wieku rębności stratą gospodarki leśnej będzie zmniej‑ szenie sumarycznej wartości dochodów nadleśnictwa z tytułu pozyskania drewna, na które mogą się składać zarówno wyższe koszty jego pozyskania, zrywki i wywozu ze względu na utrudnienia w pracach na pożarzysku, jak również zmniejszone przy‑ chody w związku z obniżeniem jakości części pozyskanego surowca. W przypadku drzewostanów rębnych czynnik czasu nie ma znaczenia, ponieważ drzewostany były przewidziane do użytkowania w PUL. W tym przypadku wartości strat nie mogą również zwiększyć koszty odnowienia powierzchni.

• W drzewostanach w wieku przedrębnym ocena rzeczowa strat powinna zostać przeprowadzona w roku następnym po wystąpieniu pożaru. Dopiero wtedy można ocenić liczbę drzew koniecznych do usunięcia oraz oszacować aktualny wskaźnik zadrzewienia. Ocena strat przeprowadzona w roku wystąpienia pożaru pozwoli uwzględnić tylko ewidentne przypadki drzew, które na podstawie oceny wzrokowej zostaną uznane za zamierające lub martwe.

Wyniki oceny wielkości strat wyrażone stopniem obniżenia wskaźnika zadrzewienia w wyniku pożaru mogą skutkować koniecznością uznania według zapisów Instrukcji urządzania lasu (par. 13, pkt 7) powierzchni drzewostanów jako powierzchni do odno‑ wienia, w przypadku:

• uprawy i młodników I klasy wieku poniżej 0,5,

2. Podstawy teoretyczne i metodyczne oceny oraz wyceny wartości strat… 165

W takiej sytuacji wartość strat z tytułu przedwczesnego wyrębu drzewostanów II i starszych klas wieku wiązałaby się z koniecznością uwzględnienia kosztów uprzątnięcia powierzchni oraz jej odnowienia (rys. 1).

Rysunek 1. Części składowe sumarycznej wartości strat spowodowanych przez pożar w drzewostanie

Źródło: opracowanie własne

Ocena wszystkich pozostałych rodzajów strat powinna opierać się na wynikach szcze‑ gółowej inwentaryzacji powierzchni popożarowej z wykorzystaniem klasyfikacji zawartej w tabeli 1 stanowiącej załącznik do Zarządzenia. Wyniki inwentaryzacji powinny zostać zestawione z istniejącym opisem powierzchni. Inwentaryzacja powinna wskazywać na liczbę i rodzaj spalonych składników mienia gospodarki leśnej, z podziałem na środki trwałe i pozostałe. Wszystkie opisane przypadki zniszczenia przez pożar składników mienia muszą zawierać opis umożliwiający ocenę stopnia uszkodzenia, a na jego podstawie ocenę ich przydatności (użyteczności) do dalszego wykorzystaniu.

Pożar lasu

Konieczność całkowitego usunięcia drzewostanu na

powierzchni wystąpienia pożaru ^{Konieczność usunięcia części drzew na powierzchni} wystąpienia pożaru Drzewostan w wieku

rębności (brak strat z tytułu przedwczesnego wyrębu)

Drzewostan w wieku rębności Drzewostan przedrębny Drzewostan przedrębny

W przypadku jego całkowitego spalenia

wartością strat jest sumaryczna wartość rynkowa spalonych sortymentów surowca drzewnego W przypadku obniżonej jakości sortymentów surowca drzewnego w wyniku pożaru różnica

między wartością rynkową sortymentów

pełnowartościowych a wartością surowca drzewnego o jakości obniżonej przez pożar

Różnica w wartości rynkowej sortymentów

pozyskanych według planu oraz wartością

sortymentów spalonych i nadpalonych Straty z tytułu przedwczesnego wyrębu części drzewostanu (obniżenie wskaźnika zadrzewienia) oraz nakłady związane z przebudową drzewostanu Nsumaryczną wartość

strat składają się straty z tytułu przedwczesnego wyrębu drzewostanu oraz

166 V. PRZYCZYNY POŻARÓW LASU, STRATY I DOCHODZENIE POPOŻAROWE

Aby wprowadzić jednolite zasady oceny stopnia uszkodzenia materialnych składników majątku, proponuje się przyjąć trzystopniową skalę oceny określającą dalszy sposób postę‑ powania z ocenianym składnikiem mienia, w tym również w procedurze szacowania strat:

1. Uszkodzenia małe – możliwość dalszego użytkowania bez utraty użyteczności (brak start). 2. Uszkodzenia średnie – konieczność naprawy, remontu (wartość straty to nakłady

niezbędne dla przywrócenia pełnej użyteczności).

3. Uszkodzenia duże – konieczność likwidacji i zastąpienia nowym składnikiem, elemen‑ tem (wartość strat to nakłady niezbędne na zakup zniszczonego składnika o takich samych cechach i właściwościach).

Ponieważ w wymienionej grupie strat (poza spalonym drzewostanem) znajdują się również inne żywe składniki będące przedmiotem gospodarki leśnej (zwierzyna), w tym przypadku ocena strat będzie zmierzała do ustalenia rodzaju oraz liczby spalonej zwierzyny. Straty (rys. 2) we wszystkich wymienionych składnikach powinny zostać udokumen‑ towane również z wykorzystaniem zdjęć.

Rysunek 2. Rodzaje strat i kosztów spowodowanych pożarem lasu

Żródło: opracowanie własne

2.2. Opracowanie zasad ustalania wartości strat gospodarki leśnej

spowodowanych pożarami w jednostkach finansowych i waloryzacji tej wartości Ocena rzeczowa w jednostkach fizycznych strat spowodowanych przez pożary jest pierw‑ szym, ale jednocześnie najważniejszym etapem procesu ustalania wartości strat. Na jej

Pożar lasu

Straty Koszty

Drzewostan

Inne składniki mienia

W wieku rębności W wieku przedrębnym Środki trwałe Pozostałe mienie Funkcje ekologiczne Zwierzyna Uprzątnięcia powierzchni Przygotowania gleby Sadzonek Akcji gaśniczej

2. Podstawy teoretyczne i metodyczne oceny oraz wyceny wartości strat… 167

podstawie powinna zostać dokonana wycena wartości zniszczonych składników (może