st. bryg. dr hab. Marzena Półka, prof. Szkoły Głównej Służby Pożarniczej
1. Fizykochemia spalania
1.1. Fizykochemia spalania, wiadomości wstępne
Spalanie definiowane jest, jako proces fizyko ‑chemiczny, obejmujący zagadnienia wspól‑ nego oddziaływania pomiędzy substancją palną, płomieniem oraz otoczeniem. Niejed‑ nokrotnie otoczenie stanowi najważniejszy czynnik w procesie spalania, gdyż wpływa na charakterystykę procesu spalania oraz na rozprzestrzenianie się płomieni. Dzieje się tak, gdyż na otoczenie procesu spalania składa się wiele elementów, z których najważniejsze to:
• rodzaj i ilość substancji palnej oraz stan skupienia (ciało stałe, ciecz, gaz); • miejsce lokalizacji pożaru (zamknięta pomieszczenie lub otwarta przestrzeń); • wentylacja, wiatr;
• dostępność tlenu (utleniacza), zarówno dostarczanego z atmosfery, jak i związanego z substancją palną (zawartego w strukturze substancji);
• ciśnienie, temperatura, wilgotność, itp.
Transport ciepła i masy oraz szybkość procesu spalania, to parametry decydujące o charakterystyce spalania. Sam proces spalania można zamknąć w pewnej objętości, w której zachodzą procesy i reakcje chemiczne. W sprzyjających warunkach spalania produktami finalnymi analizowanego procesu są woda, zawarta w parze wodnej oraz dwutlenek węgla. Bardziej praktyczne podejście wykazuje jednak, że w rzeczywistości procesowi spalania towarzyszy emisja wielu różnych związków chemicznych. Wynika to z niecałkowitego i niezupełnego przebiegu procesu, na skutek oddziaływania różnych czynników, np. niedostateczna ilość utleniacza, schładzanie otoczenia lub oraz różnorodny skład chemiczny substancji.
Pożar definiuje się jako proces spalania charakteryzujący się emisją cieplną, któremu
towarzyszy dym i/lub płomień, jest to spalanie o niekontrolowanym przebiegu w czasie i przestrzeni.
Wybuch – gwałtowne rozprężanie się gazu, które może (lecz nie musi) być wynikiem
szybkiej reakcji utlenienia lub rozkładu, ze wzrostem temperatury lub bez niego.
Cecha pożarowa jest to wielkość empiryczna o wartości liczbowej będącej funkcją para‑
38 II. FIZYKOCHEMIA SPALANIA
materiału, gęstość dymu, toksyczność fazy lotnej tworzącej się podczas rozkładu i spalania oraz szybkość wydzielania ciepła.
Szybkość wydzielania ciepła jest to ilość ciepła [kJ], która wydziela się podczas
spalania jednostki powierzchni materiału [m2], w jednostce czasu [s].
Źródła ciepła (inicjatory spalania) – nazywane inaczej bodźcami energetycznymi,
są to dowolne impulsy cieplne mające niezbędny zapas energii cieplnej wymaganej do zapoczątkowania reakcji spalania.
Właściwości pożarowe – zmiany w fizycznych i/lub chemicznych właściwościach
obiektu i/lub konstrukcji poddanych działaniu ognia.
Ciepło spalania jest to ilość ciepła wydzielona podczas całkowitego spalania jednostki
masy danej substancji. Dla ciał stałych i cieczy ciepło spalania wyrażone jest w [kJ/kg lub MJ/kg], a dla gazów w [kJ/m3].
Dym – widzialna w atmosferze zawiesina cząsteczek stałych i cieczy powstałych
w wyniku spalania lub pirolizy. Jest to faza produktów rozkładu termicznego i spalania materiału rozpraszająca światło, składająca się z cząsteczek, które stanowić mogą kropelki cieczy, fragmenty ciała stałego lub fragmenty ciała stałego oblepione cieczą lub smolistą substancją.
Zapoczątkowanie procesu spalania i jego przebieg uwarunkowany jest od wystąpienia w jednym otoczeniu i czasie trzech elementów. Jest to materiał palny, czyli paliwo, utle‑ niacz, najczęściej w postaci tlenu dostarczanego z atmosfery oraz czynnik inicjujący, czyli bodziec energetyczny. Połączenie tych trzech elementów składa się na jedno z najbardziej podstawowych pojeść teorii spalania, a mianowicie tzw. trójkąta spalania (rys. 1). Podsta‑ wą sposobu gaszenia pożarów jest natomiast usunięcie jednego z powyższych czynników i przerwanie procesu.
Rysunek 1. Trójkąt spalania
1. Fizykochemia spalania 39
1.2. Sposoby inicjacji reakcji spalania materiałów palnych
Podczas rozkładu termicznego materiałów następuje zmiana składu chemicznego mate‑ riału i wydzielane są gazowe produkty palne (np. metan, etan) lub niepalne (np. dwutlenek węgla, ciecze, produkty stałe oraz dym).W obecności najczęściej tlenu z atmosfery lotne produkty palne mogą utworzyć mieszaninę palną nad powierzchnią materiału. Mieszanina taka może ulec zapaleniu w dwojaki sposób:
• Jeżeli powstałe gazy palne osiągną stężenie z zakresu granic wybuchowości, np. w po‑ wietrzu, to po dostarczeniu pilotowego bodźca energetycznego (takiego jak płomień lub iskra elektryczna) może dojść do zapłonu. Zjawisko takie nazywamy zapłonem wymuszonym (pilotowym).
• Drugim sposobem zapalenia palnej fazy lotnej jest zapłon samorzutny (samozapłon, zapalenie). Zjawisko to przebiega bez udziału bodźca pilotowego. Warunkiem za‑ palenia mieszaniny palnej jest konieczność osiągnięcia temperatury samozapłonu (zapalenia) przynajmniej jednego ze składników palnych w powietrzu [1, 2]. Muszą być spełnione następujące warunki zapłonu palnej fazy lotnej uzyskanej z materiału:
• odpowiednia wartość minimalnej temperatury powierzchni ciała stałego, przy której przepływ gazowo ‑parowej mieszaniny (fazy lotnej) jest wystarczający do zapłonu lub zapalenia (podtrzymania spalania płomieniowego),
• krytyczny strumień masy produktów lotnych tworzony z materiału palnego, decy‑ dujący o spalaniu,
• minimalny zewnętrzny strumień ciepła niezbędny do zapalenia palnej fazy lotnej uzyskanej z materiału stałego [1].
Można wyróżnić układy palne, które w kontakcie ze sobą w sprzyjających warunkach w skutek procesów biologicznych, reakcji chemicznych i zjawisk fizycznych posiadają zdolność do samonagrzewania i w konsekwencji do samozapalenia, bez udziału żadnych bodźców energetycznych.
Zapalenie, zapłon, samozapalenie charakteryzowane są przez wielkości takie, jak tem‑ peratura zapłonu i temperatura samozapłonu, czy samozapalenia.
Zapłon polega na oddziaływaniu pilotowego bodźca energetycznego, jak np. płomień lub
iskra elektryczna, na ograniczoną powierzchnię materiału palnego. Charakteryzuje się tym, że płomień pojawia się wokół miejsca, do którego przyłożony został bodziec energetyczny, a czoło płomienia rozchodzi się samoczynnie na całą powierzchnie materiału lub substancji palnej.
Samozapłon polega na zapoczątkowaniu procesu spalania w wyniku ogrzewania stru‑
mieniem ciepła całej powierzchni materiału palnego. Nie może być, zatem mowy o oddzia‑ ływaniu pilotowego bodźca energetycznego, a nagrzewanie materiału odbywa się np. w piecu elektrycznym lub w wyniku użycia bodźców radiacyjnych. Zapalnie następuje w momencie osiągnięcia odpowiedniej temperatury, kiedy to następuje samorzutne zapalenie materiału w całej masie.
40 II. FIZYKOCHEMIA SPALANIA Samozapalenie jest zapoczątkowaniem reakcji spalania w skutek kumulacji ciepła,
wytwarzanego w układzie palnym(materiał i utleniacz) [3, 4].
Temperatura samozapłonu (zapalenia) jest to najniższa temperatura powierzchni grzejnej, która strumieniem ciepła ogrzewa materiał, który w wyniku rozkładu termiczne‑ go, wydziela palną fazę lotną o stężeniu umożliwiającym jego zapalenie się i samorzutne pojawienie się płomienia.
Temperatura zapłonu pilotowego ciała stałego dotyczy minimalnej temperatury powierzchni tego ciała, gdyż zapłon fazy gazowej (od bodźca pilotowego) utworzonej z materiału palnego może zachodzić już w warunkach ogrzewania samej powierzchni i nie charakteryzuje temperatury całej masy materiału [3–5].
Temperatura zapłonu pilotowego fazy gazowej dla substancji stałych jest niższa od temperatury samozapłonu tych substancji. W tabeli poniżej (tabela 1), przedstawiono porównanie powyższych temperatur dla wybranych materiałów.
Tabela 1. Wartości temperatur zapłonu pilotowego produktów lotnych palnych
i temperatur samozapłonu (zapalenia) wybranych materiałów polimerowych Materiał polimerowy Temperatura zapłonu lotnych, palnych produktów rozkładu termicznego
materiału polimerowego [K] Temperatura samozapłonu (zapalenia) [K] Polipropylen 593 623 Polistyren 623 763 Poli(chlorek winylu) 663 723 Politetrafluoroetylen 833 853
Źródło: opracowanie własne na podstawie [1]
Temperatura i moc źródła ciepła przyjmują największe wartości w miejscu spalania i wraz oddalaniem się drastycznie maleją. Bodziec energetyczny, jest to dowolny impuls ciepl‑ ny mający odpowiedni zapas energii wymaganej do zapoczątkowania reakcji spalania [4]. Pożar charakteryzuje fakt, że po zainicjowaniu procesu spalania pojawia się zdol‑ ność do samoistnego podtrzymywania procesu utleniania oraz jego rozwój. Wpływ na powyższe mają rozgałęzione reakcje chemiczne, którym towarzyszy wydzielanie dużej ilości energii i tworzenie się lotnych produktów rozkładu termicznego, pirolizy i wolnych rodników. Rozgałęzione reakcje chemiczne decydują o podtrzymaniu procesu spalania i ciągłości zachodzących reakcji pomiędzy paliwem, utleniaczem i bodźcem energetycz‑ nym, stanowiąc pomost łączący te trzy elementy [6–9].
Charakterystyczny w pożarach wewnętrznych jest fakt, że w początkowej fazie o jego rozwoju decydujące znaczenie ma paliwo, a otoczenie, a dokładniej stężenie tlenu, nie odgrywa większego znaczenia. W początkowej fazie pożaru, tuż po zapłonie fazy lotnej,
1. Fizykochemia spalania 41
następuje wzrost objętości płomienia, co w konsekwencji powoduje wzrost wartości energetycznej tworzonego strumienia ciepła. Wraz rozwojem pożaru i wzrostem ener‑ gii wytwarzanego strumienia ciepła, następuje wzmożona emisja gazowych i ciekłych produktów rozkładu termicznego. Produkty rozkładu termicznego otaczane są przez chłodniejsze frakcje, co z uwagi na różnice w gęstości powoduje unoszenie tych pierwszych ku górze. Warstwa ta, zwana warstwą gorącą dymu, wraz z rozwojem pożaru zwiększa swoją objętość oraz wartość temperatury. Występowanie w pomieszczeniach otwartych drzwi, okien lub elementów wentylacji, stanowi dla gazów pożarowych naturalne miejsca upustowe, kiedy to następuje ich uwalanie na zewnątrz pomieszczenia, w momencie osiągnięta górnej krawędzi danego otworu. Procesowi temu często towarzyszy rozprze‑ strzenianie się ku górze płomieni. Rozwój pożaru sprawia, że zaczynają one ogarniać swoim zasięgiem coraz wyższe partie pomieszczenia. Następuje wówczas silny wzrost i intensyfikacja gromadzenia się lotnych, gorących produktów rozkładu termicznego w okolicach sufitu. Częstym zjawiskiem w pożarze jest osiągnięcie przez gazy pożarowe odpowiedniej temperatury z jednoczesnym wzrostem ciśnienia. Następuje wówczas pęknięcie i wypchanie szyb w oknach, co z kolei powoduje wydostanie się gazów poża‑ rowych i jednoczesne dostarczenie tlenu do strefy spalania.
W określonych warunkach może dojść do sytuacji, kiedy to całkowity radiacyjny strumień ciepła, pochodzący od płomieni, gorących gazów oraz innych rozgrzanych powierzchni, spowoduje zapalenie się wszystkich przedmiotów i materiałów palnych znajdujących się w zasięgu tego strumienia. Moment ten to rozgorzenie i jest gwałtow‑ nym procesem, kiedy to pożar rozwijający się przechodzi w fazę pożaru rozwiniętego.
W przypadku pożarów przestrzeni i pomieszczeń, w których nie występują otwory lub jest ich zbyt mało, a ca tym idzie następują silne zaburzenia w wentylacji i dostawach świeżego powietrza bogatego w tlen, często dochodzi do sytuacji, kiedy to wytwarzane produkty gazowe zawierają duże ilości nieopalonych produktów rozkładu termicznego. Wówczas to warstwa gorąca gazów w szybkim tempie osiąga górną warstwę płomieni, a niejednokrotnie wręcz je zakrywa. Może spowodować to zanik spalania płomienio‑ wego i w konsekwencji doprowadzić do spadku temperatury i energii wytwarzanego strumienia ciepła.
Odwrotną sytuacją jest, kiedy to w pożarze wewnętrznym następuje zanik spalania płomieniowego i obniżenie wartości strumienia ciała (brak tlenu), i jednocześnie z uwa‑ gi na zakumulowaną energię następuje dalszy przebieg reakcji rozkładu termicznego materiałów palnych, powodując ciągłe gromadzenie się gazowych produktów rozkładu termicznego w pomieszczeniu. Wówczas to, w sytuacji wybicia szyby lub otwarcia ja‑ kiegoś otworu przez służby ratownicze starające się dostać do pomieszczenia, następuje szybkie wydostawanie się dymu na zewnątrz przy jednoczesnym intensywnym poborze powietrza (dotlenienie środowiska pożaru). Wpływa to na zmianę bilansu cieplnego w pomieszczeniu, nagły wzrost szybkości wytwarzanej energii i ponowne, często bardzo dynamiczne pojawianie się płomieni (wsteczny ciąg płomieni) [6, 7].
42 II. FIZYKOCHEMIA SPALANIA
W skrajnym przypadku dochodzi do mieszania się świeżego powierza z niespalonymi produktami rozkładu termicznego, tworząc chmurę gazów zdolną do zapalenia się w wy‑ niku oddziaływania dowolnego bodźca energetycznego, którym mogą być pojawiające się płomienie. Zachodzi wówczas niebezpieczeństwo zaistnienia zjawiska deflagracji, które może objawiać się gwałtownym spalaniem obłoku lub wręcz wybuchem gazowej mieszaniny. Towarzyszy temu wydzielanie stosunkowo dużych ilości ciepła, która to energia wraz z płonąca chmurą wydostaje się na zewnątrz pomieszczenia. Zjawisko to jest znacznie bardziej niebezpieczne od rozgorzenia i jest często powodem śmierci wielu ludzi, w tym także strażaków.
1.3. Rozprzestrzeniane się pożaru
Rozprzestrzenianie się pożaru charakteryzowane jest poprzez wzrost jego parametrów geometrycznych, jak: powierzchnia, obwód, objętość. Na rozwój pożaru wpływ ma jego otoczenie, dlatego do szczegółowych rozważań należy określić charakter pożaru i jego miejsce, a zatem czy zalicza się do tzw. pożarów wewnętrznych czy zewnętrznych.
W pożarach wewnętrznych można wyróżnić następujące fazy rozwoju pożaru: • Pierwsza faza ma miejsce od momentu wystąpienia zapłonu do rozgorzenia
i charakteryzuje się powolnym wzrostem parametrów pożaru oraz emitowanego ciepła.
• Druga faza obejmuje okres trwania w pełni rozwiniętego pożaru i zwana jest często fazą po rozgorzeniową.
• Faza trzecia rozpoczyna się od momentu przygasania pożaru kiedy to następuje obniżanie się temperatury oraz ilości emitowanego ciepła [7].
Zgodnie z powyższym wykresem rozgorzenie nie jest traktowane jako osobna faza pożaru. Samo w sobie ma bardzo gwałtowny przebieg i jest następstwem jednoczesnego zapalenia się wszystkich materiałów palnych w pomieszczeniu na skutek promieniowania cieplnego.
Znane są przypadki, kiedy to nagrzana belka stropowa, rury, przejścia instalacyjne a nawet same ściany i sufity, miały wpływ na rozwój pożaru w procesie przewodzenia ciepła. W procesie rozprzestrzeniania się płomienia największą rolę odgrywa transfer ciepła, a sam proces polega, w najogólniejszym pojęciu, na przenoszeniu płomieni z jed‑ nego miejsca w inne.
Obok przewodzenia istotną rolę w rozprzestrzenianiu pożarów odgrywa również konwekcja, kiedy to unoszące się gorące gazy, powodują nagrzanie materiałów palnych znajdujących się w strefie oddziaływania i w konsekwencji ich zapłon. Z kolej za zapłon materiałów palnych znajdujących się w dolnych partiach pomieszczenia, przy podłodze i poniżej linii dymu, odpowiada promieniowanie cieplne.
Płomienie i rozgrzane gazy są lżejsze od powietrza, w skutek czego unoszą się ku górze tworząc tzw. kolumnę konwekcyjną. Powoduje ona nagrzewanie materiałów pal‑
1. Fizykochemia spalania 43
nych znajdujących się powyżej źródła ognia. Kiedy temperatura osiągnie odpowiednią wartość, następuje zapłon i zwiększenie się powierzchni i objętości płomieni. Rośnie również powierzchnia rozprzestrzeniania się ognia i gorących gazów. Ruchy powietrza powodują mieszanie się gorących gazów pożarowych z zimnym bogatym w tlen powie‑ trzem, w konsekwencji czego następuje przedostawanie się go ze wszystkich możliwych kierunków.
Obok transferu ciepła, ważną role w rozprzestrzenianiu się pożarów odgrywają rów‑ nież prądy powietrza. Są one zdolne do kierowania kolumną konwekcyjną i przenoszenia rozgrzanych gazów w strefy jeszcze nieobjęte pożarem, w których znajdują się materiały palne. Ruchy powietrza pozwalają na dostarczanie świeżego powietrza w miejsca już objęte pożarem, a także przyczyniają się do powstawania nowych ognisk.
Na rozprzestrzenianie się pożaru może mieć wpływ także sama konstrukcja budynku i rodzaj zastosowanych materiałów. W przypadku zawalenia się stropu pod pomiesz‑ czeniem objętym pożarem może dojść do eskalacji ognia na niższe kondygnacje, z kolei przepalenie się stropu nad pożarem do przenoszenia płomieni wyżej.
Lokalizacja źródła pożaru w pomieszczeniu, a także wymiary charakteryzujące po‑ mieszczenie, mające wpływ na powierzchnie i objętość, mają niemniejsze znaczenie w kontekście rozprzestrzeniania się pożaru.
Przy założeniu, że pożar rozwija się w okolicy środka pokoju, z dala od ścian i innych znaczących przeszkód, powietrze mieszające się z gazami pożarowymi ma możliwość przedostawania się ze wszystkich kierunków. Zimniejsze frakcję, napływając do strefy spalania powodują schładzanie wzlatujących produktów, a co za tym idzie zmniejszenie wartości promieniowania cieplnego emitowanego do otoczenia. Przekłada się to na czas rozwoju pożaru i opóźnienie powstania zjawiska rozgorzenia.
W rzeczywistości pożar znacznie częściej zaczyna rozwijać się w rogach pomieszczenia lub w pobliżu ścian. Możliwość napływania powietrza do strefy spalania zostaje wów‑ czas zredukowania o około połowę, a w rogu pomieszczenia o 75 proc. Efektem takiego rozwoju pożaru są znacznie wyższe płomienie, a co za tym idzie wyższa temperatura i większa wartość emitowanego promieniowania cieplnego z gazów gromadzących się przy suficie. Zjawisko rozgorzenia ma wówczas możliwość wystąpienia znacznie szybciej, niż w przypadku pożarów rozwijających się w środkowej strefie pomieszczenia [7].
Podsumowując, stwierdzić należy, iż rozprzestrzenianie się pożaru zależne jest od następujących czynników:
• dostępności paliwa, rodzaju materiałów palnych w otoczeniu miejsca zapoczątko‑ wania spalania;
• strumieni powietrza pozwalających na rozprzestrzenianie się ognia w nienaturalnych kierunkach;
• występowania wysoce łatwopalnych materiałów lub możliwego udziału akcelatorów spalania w momencie zapłonu, intensyfikujących proces spalania bądź ułatwiających jego rozprzestrzenianie się po powierzchni.
44 II. FIZYKOCHEMIA SPALANIA Zachowanie się drewna w procesie spalania
Czynnikiem towarzyszącym procesowi spalania drewna jest jego rozkład termiczny w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury. Proces spalania drewna charakteryzują trzy następujące po sobie fazy [4]:
• faza wstępna – charakteryzująca się brakiem płomienia, podczas której następuje wysychanie drewna i wydzielanie się lotnych i ciekłych produktów rozkładu drewna; • faza główna – występuje spalanie płomieniowe produktów rozkładu drewna i roz‑
przestrzenianie się płomieni;
• faza końcowa (tlenie) – faza bezpłomieniowa, podczas której następuje powolne wypalanie się twardych produktów rozkładu drewna i jego spopielenie [10]. W początkowej fazie ogrzewanie drewna do temperatury 100oC powoduje wzrost jego wytrzymałości, jednak w konsekwencji długotrwałego utrzymywania się podwyższonej temperatury wytrzymałość ta sukcesywnie spada. Zwiększenie temperatury drewna do poziomu 105oC sprawia, że drewno zaczyna intensywnie wysychać tracąc wilgoć oraz rozpoczyna się jego powolny rozkład termiczny. Długotrwałe oddziaływanie takiej tem‑ peratury powoduje już zwęglanie się drewna, jak również wydzielanie gazów palnych jak wodór, etan i metan. Żółknięcie drewna występuje w przedziale temperatur 110oC do 150oC. W temperaturze 150oC do 200oC następuje osłabienie więzi między komórkami i włóknami drewna, w wyniku czego rozpoczyna się rozkład ligniny i celulozy. W tempe‑ raturze tej drewno brązowieje i znacznie bardziej zwęgla się. Dalszemu wzrostowi tem‑ peratury towarzyszy zwiększenie intensywności wydzielania się gazów palnych. Średnia temperatura samozapłonu, kiedy to pojawiają się krótkie gasnące płomyki zapalających się gazów palnych wydzielanych z drewna, wynosi ok. 225oC do 230oC. Temperaturze rzędu 250oC do 300oC towarzyszy intensywne wydzielanie się głównych gazowych i ciekłych produktów rozkładu termicznego drewna oraz następuje silne mechaniczne rozluźnienie jego struktury. W tym przedziale występuje temperatura zapłonu pilotowego drewna, czyli temperatura, przy której drewno zapala się od bezpośredniego pilotowego bodźca energetycznego w postaci np. płomienia. Samozapalnie się drewna bez ingerencji bodźca punktowego następuje najczęściej w przedziale temperatur 330oC do 470oC. Po zapale‑ niu się drewna następuje szybki wzrost temperatury. Przy ok. 600oC następuje szybkie płomieniowe spalanie się powstałego węgla, a drewno staje się własnym źródłem ciepła i płomienia. Temperatura spalania drewna może dojąć do ok. 1000oC. Po wygaśnięciu płomienia drewno w dalszym ciągu ulega zwęglaniu i spopielaniu. Podczas spalania drew‑ na o dużych przekrojach, na powierzchni wytwarza się warstwa węgla drzewnego, która stanowi swoistą powłokę izolacyjną utrudniająca przepływ ciepła do wnętrza. Zjawisko to znajduje bezpośrednie przełożenie na odporność ogniową konstrukcji drewnianych wykonanych z sortymentów o dużych przekrojach [4, 10].
Szybkość spalania drewna zależy od takich składników, jak [10]: • ciężar objętościowy drewna;
1. Fizykochemia spalania 45
• stosunek powierzchni do objętości; • temperatura otoczenia;
• dopływ powietrza.
Gatunki iglaste w swojej budowie wewnętrznej mają zazwyczaj dużo przestrzeni powietrznych i relatywnie niewiele części stałej. Zupełnie inaczej jest w przypadku ga‑ tunków liściastych, jak np. drewno dębowe, które charakteryzuje się relatywnie małymi przestrzeniami powietrznymi, a budowa jego jest bardziej zwarta i spójna. Różnica ta znajduje swoje odzwierciedlenie również podczas procesu ogrzewania. Stąd też drewno pochodzące od gatunków iglastych wykazuje zazwyczaj większą podatność na zapalenie w stosunku do drewna pochodzącego z gatunków liściastych.
1.4. Przepisy ochrony przeciwpożarowej i wymagania budowlane
Jednym z pierwszych zapisów Ustawy Prawo budowlane, jest wymóg takiego projekto‑ wania i wznoszenia obiektów budowlanych, aby mając na uwadze przewidywany okres użytkowania, zapewnić jego zgodność z przepisami techniczno ‑budowlanymi, wiedzą techniczną, w sposób zapieniający m.in. bezpieczeństwo pożarowe [11].
Jednocześnie art. 4 Ustawy o ochronie przeciwpożarowej nakłada na właścicie‑