IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
3.2.2. Ocena ryzyka powstania pożaru lasu
Inną metodą prognozowania zagrożenia pożarowego lasu stosowaną w Polsce jest metoda ryzyka powstania pożaru lasu [6].
Wzór ogólny do obliczania stopnia ryzyka powstania pożaru lasu (R) ma postać: R = (kTp + kWp) ∙ kWs (3) gdzie:
kTp – współczynnik wynikający z aktualnej bądź przewidywanej wartości temperatury powietrza,
kWp – współczynnik wynikający z aktualnej bądź przewidywanej wilgotności względnej powietrza,
kWs – współczynnik wynikający z aktualnej bądź przewidywanej wilgotności ściółki sosnowej.
Temperatura powietrza mierzona jest rano o godzinie 8.00, a przewidywana ustalana jest na podstawie prognozy meteorologicznej na dany dzień. W tym celu wykorzystywa‑ ny jest model numeryczny prognozowania pogody UMPL (Unified Model for Poland Area) zastosowany przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego. Model ten jest mezoskalową wersją opracowanego w Wielkiej Brytanii i stosowaną przez Brytyjską Służbę Meteorologiczną modelu prognostycznego Unified Model. Dla wybranego rejonu kraju można uzyskać dane o prognozowanych, na 60 godzin na przód, wartościach: temperatury powietrza, wilgotności względnej powietrza, opadzie atmosferycznym, prędkości i kierunku wiatru, zachmurzeniu, ciśnieniu atmosferycznym z rozdzielczością czasową wynoszącą około 10 minut (http://www.meteo.pl).
Wilgotność względna powietrza i wilgotność ściółki mierzone są również rano (co pozwala określić aktualne ryzyko zagrożenia pożarowego). Wartości przewidywane wil‑ gotności ściółki na popołudnie dnia bieżącego i na rano dnia następnego obliczane są za pomocą modeli. Prognozowana wartość wilgotności względnej powietrza określana jest z prognozy meteorologicznej lub może być obliczona z równań opracowanych metodą analizy regresji prostoliniowej, w zależności od prognozowanego stopnia zachmurzenia na dany dzień.
W zależności od wartości czynników meteorologicznych ustalane są wartości współ‑ czynników (kTp, kWp, kWs) według tabeli 9.
142 IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
Tabela 9. Wartości współczynników temperatury powietrza, wilgotności względnej powietrza
i wilgotności ściółki sosnowej
Rodzaj parametru Przedział wartości parametrów wartości współczynników
Temperatura powietrza [°C] Tp ≥ 14 >14 i < 24 ≥ 24 kTp 2 3 4 Wilgotność względna powietrza [%] Wp ≥ 72 > 40 i < 72 ≤ 40 kWp 2 3 4 Wilgotność ściółki [%] Ws > 30 > 20 i ≤ 30 > 12 i ≤ 20 ≤ 12 kWs 0 4 6 10 Źródło: [6]
Podział dotyczący wilgotności ściółki na cztery przedziały podyktowany był jej szczególną rolą decydującą o możliwości powstania pożaru lasu, określanym przez roz‑ kład ich liczby w tych przedziałach. Przy ściółce bardzo suchej (Ws≤ 12%) powstało 69,08% pożarów, przy suchej (12% <Ws≤ 20%) – 25,43% pożarów, przy wilgotnej (20% <Ws≤ 30%) – 5,49% pożarów, a przy mokrej (> 30%) nie notowano pożarów.
W zależności od wartości R zagrożenie pożarowe określa się jako: • 3. stopnia (duże), gdy R ≥ 60,
• 2. stopnia (średnie), gdy 30 ≤ R < 60, • 1. stopnia (małe), gdy 10 ≤ R < 30, • brak zagrożenia, gdy R = 0.
W zależności od wielkości opadu atmosferycznego, mogącego wystąpić w danym dniu, na który sporządzana jest prognoza, dokonywane są korekty stopnia ryzyka powstania pożaru lasu według tabeli 10.
3. Prognozowanie zagrożenia pożarowego lasu 143
Tabela 10. Sposób korygowania stopnia ryzyka powstania pożaru lasu w zależności
od opadu atmosferycznego Stopień ryzyka
powstania pożaru lasu (R)
Wielkość opadu atmosferycznego na otwartej przestrzeni [mm]
0,2–0,5 0,6–1,0 powyżej 1,0 3. 2 1 0 2. 1 0 0 1. 0 0 0 Źródło: [6] Bibliografia
1. Szczygieł R., Ubysz B., Piwnicki J., Kwiatkowski M., Kategoryzacja zagrożenia poża‑ rowego lasów Polski, Raport IBL, Sękocin Stary 2017.
2. Karlikowski T., Łonkiewicz B., Santorski Z., Pietraszkiewicz J., Badania i ustalenie kryteriów oceny zagrożenia pożarowego lasu w oparciu o warunki meteorologiczne i skład gatunkowy drzewostanu, Raport IBL, Warszawa 1975.
3. Santorski Z., Nowelizacja metody kategoryzacji obszarów leśnych w ochronie prze‑ ciwpożarowej lasu, Raport IBL, Warszawa 1992.
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 lipca 2010 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów (DzU 2010 nr 137, poz. 923).
5. Szczygieł R., Ubysz B., Piwnicki J., Kwiatkowski M., Klasyfikacja zagrożenia pożaro‑ wego lasów, Leśne Prace Badawcze, 2009, Vol 70(2), s. 131–141.
6. Szczygieł R., Metoda oceny ryzyka powstania pożaru lasu wspomagająca organizację działań ratowniczych, Prace IBL, Rozprawy i monografie 12, Sękocin Stary 2009. 7. Van Wagner C. E., Development and structure of the Canadian Forest Fire Weather
Index System, Forestry Technical Report 35, Ottawa 1987.
8. Ponomariev E., Sukhinin A., Usage of NOAA – satellites data for spatial fire danger estimation in forested territories, Siber. Ecol. Mag. 5, 2001, s. 577–589.
9. Karlikowski T., Prognozowanie zagrożenia pożarowego metodą IBL. Prace IBL, 578, Warszawa 1981.
10. Santorski Z., Prognozowanie zagrożenia pożarowego lasów. Metoda IBL, Biblioteka Leśniczego 112: 1–11, SITLiD Warszawa, 1999.
144 IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie szczegóło‑ wych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów (DzU nr 58, poz. 405). 12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2015 r. zmieniające rozporzą‑
dzenie w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów (DzU 2015, poz. 1070).
13. Kwiatkowski M., Szczygieł R., Piwnicki J., Opracowanie nowej metody prognozowania zagrożenia pożarowego lasu, Raport IBL, Sękocin Stary 2010.
4. Wytyczne i wymagania unijne oraz międzynarodowe dotyczące… 145 dr inż. Józef Piwnicki, Instytut Badawczy Leśnictwa
4. Wytyczne i wymagania unijne oraz międzynarodowe dotyczące ochrony przeciwpożarowej lasów
Dokumenty, których ważność wygasła, ale są istotne dla ochrony przeciwpożarowej, to: 1. Rezolucja nr 3 ogólnoeuropejskich konferencji ministerialnych na temat ochrony
lasów w Europie (Strasburg – 1990, Helsinki – 1993).
2. Rozporządzenie Rady (EEC) nr 2158/92 z 23 lipca 1992 r. w sprawie ochrony prze‑ ciwpożarowej lasów Wspólnoty.
3. Zarządzenie nr 804/94 Komisji [WE] z 11 kwietnia 1994 r. ustanawiające niektóre szczegółowe zasady stosowania Rozporządzenia nr 2158/92 dotyczące systemów informacyjnych o pożarach lasu.
4. Rozporządzenie [WE] nr 2152/2003 z 17 listopada 2003 r. dotyczące monitorowania wzajemnego oddziaływania lasów i środowiska naturalnego we Wspólnocie (Forest Focus).
Dodatkowe aktualne wytyczne dotyczące ochrony przeciwpożarowej:
1. Zielona księga. Ochrona lasów i informacje o lasach w UE: przygotowanie lasów na zmianę klimatu. Bruksela, 01.03.2010. KOM (2010) 66 wersja ostateczna.
2. Nowa strategia leśna UE na rzecz lasów i sektora leśno ‑drzewnego. Bruksela, 20.09.2013. COM (2013) 659 wersja ostateczna. Komunikat Komisji Do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno ‑Społecznego i Komitetu Regionów.
3. Ochrona przeciwpożarowa. Dobrowolne wytyczne. Zasady i działania strategiczne. Dokument roboczy dotyczący ochrony przeciwpożarowej FM17E. FAO 2006. 4. Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 marca 2007 r.ustanawia‑
jąca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE). 4.1. Zielona księga
W Zielonej księdze [5], która stanowi wstępny zarys problematyki jako podstawa do dys‑
kusji w procesie wypracowywania decyzji, dla tematycznie wybranych kręgów odbiorców: • przedstawiono pokrótce ogólną sytuację lasów i ich znaczenie na świecie,
• opisano cechy i funkcje lasów w Unii Europejskiej (UE),
• określono najważniejsze wyzwania, przed jakimi stoi leśnictwo w UE w związku ze zmianą klimatu oraz w jaki sposób wyzwania te mogą zagrażać funkcjom lasu, • przedstawiono przegląd instrumentów dostępnych w celu zapewnienia ochrony
lasów oraz istniejących systemów informacji o lasach, które mogłyby zostać wyko‑ rzystane w celu przeciwdziałania zagrożeniom oraz w celu monitorowania skutków dla środowiska i efektów podejmowanych działań.
146 IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
Zgodnie z zasadą pomocniczości, prowadzenie polityki leśnej leży przede wszystkim w gestii państw członkowskich. Rola UE jest ograniczona i polega głównie na uzupełnianiu krajowych działań i programów w zakresie polityki leśnej poprzez:
• monitorowanie stanu lasów w UE i ewentualnie składanie sprawozdań na ten temat, • przewidywanie tendencji na świecie i zwracanie uwagi państw członkowskich na
pojawiające się wyzwania, oraz
• proponowanie i ewentualne koordynowanie lub wspieranie rozwiązań dotyczących podjęcia szybkich działań na poziomie UE.
Zielona księga – wpływ zmiany klimatu na lasy (duże pożary)
Przewiduje się, że zmiana klimatu – zwłaszcza w Europie Południowej – spowoduje podwyższenie temperatury i występowanie większej liczby susz i wietrznych dni. Zwięk‑ szy to prawdopodobieństwo występowania i dotkliwość pożarów, co pokazano na rys. 1, gdzie zilustrowano silną korelację między średnią obszarów dotkniętych pożarami, a miesięcznym wskaźnikiem zagrożenia pożarowego w narażonych państwach członkow‑ skich. Oznacza to, że przyszłe warunki pogodowe w części regionu śródziemnomorskiego należącej do UE, prawdopodobnie doprowadzą do zwiększenia zagrożenia pożarami, a co za tym idzie, zwiększenia powierzchni obszarów nimi dotkniętych.
Rysunek 1. Obszary dotknięte pożarami w stosunku do miesięcznego wskaźnika zagrożenia pożarowego
w państwach członkowskich regionu śródziemnomorskiego Źródło: [5]
4. Wytyczne i wymagania unijne oraz międzynarodowe dotyczące… 147
Duże pożary powodują ofiary śmiertelne, zniszczenia materialne i zmniejszają żyzność gleby poprzez utratę materii organicznej, a oprócz tego utrudniają ochronę różnorod‑ ności biologicznej. Co najmniej 30% obszarów zniszczonych przez pożary w lecie 2009 r. w Bułgarii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Portugalii, Szwecji i we Włoszech należało do sieci Natura 2000. W wypadku poważnie dotkniętych lasów, na obszarach sieci Natura 2000 osiągnięcie stanu sprzed pożaru – zwłaszcza pod względem różnorodności biologicznej – jest znacznym wyzwaniem.
UE i państwa członkowskie podejmowały istotne działania w zakresie zapobiegania pożarom, koncentrując się na szkoleniu, badaniach, podnoszeniu świadomości i za‑ bezpieczeniom strukturalnym. Działania te należy zintensyfikować w obliczu zmiany klimatu. Wyraźny związek istnieje również między prowadzeniem czynnej gospodarki leśnej, a ograniczeniem zagrożenia pożarami: prawidłowo funkcjonujący rynek bioener‑ gii, którego działanie jest często zakłócone wskutek braku odpowiedniego zarządzania w związku z rozdrobnieniem własności, mógłby odgrywać zasadniczą rolę w zapobieganiu pożarom poprzez oferowanie zachęt ekonomicznych do wykorzystywania biomasy, która obecnie podsyca pożary w niezagospodarowanych lasach.
Zielona księga – informacje o lasach
Informacje na temat zasobów leśnych i stanu lasów są istotne dla zagwarantowania, że decyzje dotyczące lasów przynoszą na wszystkich poziomach korzyści, zarówno pod względem społeczno ‑gospodarczym, jak i ekologicznym. Ponadto UE ma w ramach UNFCCC (Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu) i CBD (Kon‑ wencji o różnorodności biologicznej) obowiązki sprawozdawcze, które wymagają istnienia niezawodnych i zgodnych systemów informacji o lasach.
Obecnie informacje dotyczące lasów są gromadzone na kilku różnych poziomach: • Inwentaryzacje lasów: krajowe inwentaryzacje lasów zawierają większość wymaga‑
nych informacji dotyczących zasobów leśnych. Informacje te nie są zharmonizowane i dlatego można je wykorzystywać tylko w ograniczonym stopniu na szczeblu UE. Komisja, w ramach różnych projektów, bada możliwość poszerzenia zakresu systemów inwentaryzacji lasów i zharmonizowania krajowych inwentaryzacji leśnych w celu umożliwienia ich porównywania.
• Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli (IACS), współfinansowany w ramach europejskiego funduszu na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, jest wykorzystywany w celu zarządzania nie tylko płatnościami bezpośrednimi i ich kontrolowania, lecz także niektórymi środkami obszarowymi w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich (np. leśne środki rolno ‑środowiskowe).
• Monitorowanie stanu lasów: Zgodnie z unijnym prawodawstwem w latach 1987–2006 (kiedy wygasło rozporządzenie w sprawie programu Forest Focus), państwa członkow‑ skie monitorowały stan lasów zgodnie z „programem intensywnego monitorowania na dużą skalę”. Od 2007 r. w UE nie istnieje żadna podstawa prawna dla prowadzenia
148 IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
monitorowania, lecz przy pomocy projektu „FutMon” realizowanego w ramach roz‑ porządzenia Life+ opracowywane są przyszłe koncepcje monitorowania.
• Monitorowanie pożarów lasów: Za zasadniczy instrument w zakresie monitorowania pożarów lasów w Europie państwa członkowskie, Komisja i Parlament Europejski uznają opierający się na dobrowolnym uczestnictwie europejski system informacji o pożarach lasów (EFFIS).
• Klasyfikacja lasów: Europejska Agencja Środowiska opracowała typologię lasów, która mogłaby w przyszłości być wykorzystywana na potrzeby ekologicznych ocen lasów na poziomie europejskim, jednak dotychczas tylko nieliczne państwa członkowskie przetestowały to rozwiązanie w ramach swoich systemów informacji o lasach. Przyjęcie typologii wymagać będzie w dalszym ciągu znacznych zasobów i nakładów technicznych. 4.2. Nowa strategia leśna Unii Europejskiej na rzecz lasów i sektora leśno ‑drzewnego [4]
Dlaczego potrzebne są nowe ramy?
Nowe ramy są potrzebne w celu:
• Zapewnienia, że wielofunkcyjny potencjał lasów w UE jest wykorzystywany w spo‑ sób zrównoważony i wyważony, umożliwiający właściwe funkcjonowanie istotnych usług ekosystemowych w naszych lasach.
• Zaspokojenia wzrastającego zapotrzebowania na surowce dla istniejących i nowych produktów (np. chemikalia przyjazne dla środowiska lub włókna roślinne) oraz na potrzeby energii ze źródeł odnawialnych. Istnienie tego zapotrzebowania jest okazją do zróżnicowania rynków, stanowi również duże wyzwanie w zakresie zrów‑ noważonego gospodarowania i równoważenia potrzeb. Zapotrzebowanie na nowe zastosowania w biogospodarce i sektorze bioenergii powinno być skoordynowane z tradycyjnym zapotrzebowaniem oraz przestrzegać granic wyznaczanych przez zrównoważone zarządzanie.
• Reagowania na wyzwania i możliwości, przed jakimi stoi przemysł związany z leśnic‑ twem, wiąże się z efektywnym gospodarowaniem zasobami i efektywnością energe‑ tyczną, surowcami, logistyką, dostosowaniem strukturalnym, innowacją, edukacją, szkoleniem i zdobywaniem umiejętności, międzynarodową konkurencją, polityką przeciwdziałania zmianie klimatu na okres po 2020 r. oraz informacją i komunikacją, aby pobudzać wzrost gospodarczy.
• Ochrony lasów oraz różnorodności biologicznej przed znaczącymi skutkami huraga‑ nów i pożarów zmniejszających się zasobów wody oraz plag szkodników. Zagrożenia te wykraczają poza granice państwowe i pogłębiają się wskutek zmiany klimatu. • Potwierdzenia, że UE nie polega tylko na własnej produkcji i że jej model konsumpcji
ma wpływ na lasy na całym świecie.
• Rozwoju odpowiedniego systemu informacyjnego, aby monitorować powyższe działania.
4. Wytyczne i wymagania unijne oraz międzynarodowe dotyczące… 149
UE potrzebuje ram politycznych, które zapewniają koordynację i spójność strategii politycznych dotyczących lasów i umożliwiają synergię z innymi sektorami mającymi wpływ na gospodarkę leśną. Unia potrzebuje nowej strategii leśnej, która będzie głównym
punktem odniesienia w rozwoju polityki dotyczącej leśnictwa. Lasy i sektor leśny w UE muszą uzyskać taką pozycję, która zagwarantuje ich przyczynianie się do realizacji zamierzeń i celów UE.
Cele dotyczące lasów na rok 2020
Zagwarantowanie i wykazanie, że wszystkie lasy w UE są zarządzane zgodnie z za‑ sadami zrównoważonej gospodarki leśnej oraz że zwiększono wkład UE w działania na rzecz promowania zrównoważonej gospodarki leśnej i ograniczania wylesiania na szczeblu globalnym, tym samym:
• przyczyniono się do wyważenia różnych funkcji lasu, sprostanie oczekiwaniom oraz dostarczania podstawowych usług ekosystemowych;
• stworzono podstawy dla leśnictwa i całego łańcucha wartości w sektorze leśnym, aby mogły być konkurencyjnymi i zdolnymi do przetrwania stronami wnoszącymi wkład w gospodarkę opartą na biotechnologii.
Osiem powiązanych obszarów priorytetowych: wartość dodana dla wszystkich:
1. Ochrona naszych społeczności wiejskich i miejskich.
2. Wspieranie konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju przemysłu związanego z leśnictwem w UE, bioenergii oraz zielonej gospodarki w szerszym zakresie. 3. Lasy i zmiana klimatu.
4. Ochrona lasów i wzmacnianie usług ekosystemowych.
5. Jakie lasy posiadamy i w jaki sposób się one zmieniają? (Poprawa bazy wiedzy). 6. Nowe i innowacyjne leśnictwo oraz produkty o wartości dodanej.
7. Wspólne działania na rzecz spójnego zarządzania naszymi lasami i ich lepszego zrozumienia (Wspieranie koordynacji i komunikacji).
8. Lasy z perspektywy globalnej.
Lasy i zmiana klimatu
Lasy są podatne na zmianę klimatu. Ważne jest zatem, aby utrzymywać i wzmacniać ich odporność i zdolności adaptacyjne, między innymi poprzez zapobieganie pożarom i sto‑ sowanie innych rozwiązań adaptacyjnych (np. odpowiednie gatunki, odmiany roślin itp.).
Ochrona lasów i wzmacnianie usług ekosystemowych
Lasy zapewniają usługi ekosystemowe, od których uzależnione są wiejskie i miejskie społeczności oraz są ostojami różnorodności biologicznej. Problemy nękające lasy, takie jak fragmentacja siedlisk, rozprzestrzenianie się inwazyjnych gatunków obcych, zmiana klimatu, niedobór wody, pożary, burze i szkodniki wymagają podjęcia wzmożonej ochrony.
150 IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
Przepisy UE regulują kwestie dotyczące przemieszczania niektórych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia roślin oraz handlu nimi.
Jakie lasy posiadamy i w jaki sposób się one zmieniają? (Poprawa bazy wiedzy)
Wzmocnienie bazy wiedzy na temat lasów jest konieczne w celu lepszego zrozumienia skomplikowanych środowiskowych i społecznych wyzwań, przed jakimi stoi sektor leśny. Proces mapowania i oceny stanu ekosystemów leśnych oraz ich usług wymaga poprawy w zakresie informacji o lasach w UE. Właściwe zmienne i parametry zostaną zharmo‑ nizowane na szczeblu UE, w ramach współpracy między światowymi, ogólnoeuropej‑ skimi i krajowymi systemami gromadzenia danych, a także na podstawie szczegółowej analizy wyzwań w UE. Unijne programy, takie jak LIFE+, mogłyby pomóc w mobilizacji potrzebnych zasobów. Komisja i państwa członkowskie opracowały modułowy system w zakresie informacji o lasach, a prace nad podobnymi systemami w odniesieniu do biomasy i różnorodności biologicznej są w toku.
Poprawa bazy wiedzy – kierunki strategiczne
Komisja i państwa członkowskie:
• utworzą system informacji o lasach Europy poprzez gromadzenie na ogólnoeuropejską skalę zharmonizowanych informacji o wielofunkcyjnej roli lasów i zasobów leśnych oraz poprzez integrację różnych systemów informatycznych (np. EFFIS – Europejski system informacji o pożarach lasów) i platform danych (np. EFDAC – Europejskie Centrum Informacji o Lasach) w dynamiczny system modułowy, łączący dane i mo‑ dele w aplikacje;
• uzgodnią informacje o lasach w UE w taki sposób, by bazowały one przede wszyst‑ kim na danych gromadzonych przez państwa członkowskie zgodnie z unijnymi wymogami dotyczącymi architektury danych, takimi jak INSPIRE (Infrastruktura Informacji Przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej), SEIS (Wspólny System Informacji o Środowisku) i GMES (Europejski Program Monitorowania Ziemi), a także zgodnie z międzynarodowymi i regionalnymi procesami;
• będą wspierać dalszy rozwój unijnej bazy danych dotyczących leśnego materiału rozmnożeniowego, w tym hiperłącz do krajowych rejestrów i map;
• będą doskonalić informacje o lasach i wyniki monitorowania, umożliwiać ich porów‑ nywanie i prowadzić ich wymianę, na podstawie pozytywnych doświadczeń zdobytych w ramach takich systemów, jak EFFIS (Europejski System Informacji o Pożarach Lasów), monitorowanie zdrowotności lasów, statystyki dotyczące leśnictwa w UE i EFDAC (Europejskie Centrum Informacji o Lasach).
W ścisłym porozumieniu z zainteresowanymi stronami Komisja opracuje kilka mo‑ dułów, dotyczących np. lasów i zjawisk katastrofalnych, takich jak pożary i szkodniki, gospodarki leśnej i biogospodarki, lasów wobec zmiany klimatu oraz lasów i usług eko‑
4. Wytyczne i wymagania unijne oraz międzynarodowe dotyczące… 151
systemowych, które to moduły mogłyby wnieść wkład do statystyk dotyczących leśnictwa w UE oraz zintegrowanej rachunkowości środowiskowej i gospodarczej dotyczącej leśnictwa. Strategia na rzecz lasów i sektora leśnego jest konieczna, ponieważ nie istnieje wspólna unijna polityka leśna ani ramowe wytyczne dotyczące zagadnień związanych z leśnictwem. Ponieważ polityka UE stawia coraz większe wymagania wobec lasów, istnieje potrzeba skoordynowania sektorowych strategii politycznych. Istnieje również potrzeba uzgod‑ nienia całościowej wizji strategicznej dotyczącej zagadnień leśnych, a także zapewnienia pełnego uwzględniania polityki UE w powiązanych dziedzinach w krajowej polityce dotyczącej lasów. Pozwoli to zwiększyć zdolność lasów i sektora leśno ‑drzewnego do reagowania na rozwój wydarzeń w różnych obszarach polityki.
Niniejsza strategia ma na celu nadanie lasom i sektorowi leśnemu kluczowego zna‑ czenia na drodze zmierzającej do zielonej gospodarki. Należy przy tym docenić korzyści, jakie lasy mogą przynosić w sposób zgodny ze zrównoważonym rozwojem, a jednocześnie zapewnić ich ochronę. Osiągnięcie tego celu wymaga zdecydowanego zaangażowania i wsparcia politycznego wszystkich zainteresowanych stron.
Do 2018 r. zostanie przeprowadzony przegląd w celu dokonania oceny postępów w realizacji strategii.
4.3. Dobrowolne wytyczne. Zasady i działania strategiczne, [1, 3]
Dobrowolne wytyczne ustanawiają podstawy niewiążących prawnie zasad i działań strategicznych, akceptowanych na arenie międzynarodowej. Zajmują się aspektami kul‑ turowymi, społecznymi, środowiskowymi i ekonomicznymi ochrony przeciwpożarowej na wszystkich szczeblach. Zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Szczytu w sprawie Pożarów Lasu z października 2003 r., Spotkania Ministerialnego na temat Zrównowa‑ żonej Gospodarki Leśnej w marcu 2005 r. i Sesji Komitetu Leśnictwa (COFO) również w marcu 2005 r., FAO koordynuje prace wszystkich zainteresowanych stron, mające na celu przygotowanie zasad i działań, będących częścią globalnej strategii dotyczącej międzynarodowej współpracy w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
Zasady i działania strategiczne są ogólnoświatowe i odnoszą się do: wszystkich elemen‑ tów społeczeństwa oraz sektora prywatnego; krajów członkowskich FAO oraz tych, które nie są członkami; szczebla strategicznego i ścisłego kierownictwa organizacji podregio‑ nalnych, regionalnych i globalnych zarówno rządowych, jak i pozarządowych; właścicieli i zarządzających lasami, pastwiskami, obszarami trawiastymi i innymi ekosystemami; a także wszystkich zajmujących się ochroną życia, mienia i zasobów przed skutkami niepożądanych, niszczących pożarów oraz wykorzystujących ogień do wzmocnienia ekosystemów i działalności gospodarczej. Inne sektory również mogą uznać zasady i działania strategiczne za przydatne do spełniania funkcji, jakie sprawują w społeczeń‑ stwie: firmy ubezpieczeniowe, grupy wsparcia i specjaliści do spraw komunikacji, klęsk żywiołowych oraz kształtowania opinii publicznej.
152 IV. ZAGROŻENIE POŻAROWE LASU
Zakłada się, że zasady i działania strategiczne będą zalecane do wykorzystania w za‑ rządzaniu, edukacji, poradnictwie, analizach porównawczych, współpracy i wsparciu związanymi ze wszystkimi aspektami ochrony przeciwpożarowej. Ich różne funkcje są