Badana cecha: Prezentacja wyników wyszukiwania

Charakterystyka:

Lista wyników wyszukiwania opatrzona jest zapisem zastosowanej instrukcji wyszukiwawczej oraz łączną liczbą obiektów (z podziałem na wydania i publikacje):

Zapytanie:

Lista publikacji spełniających warunek: Miejsce wydania = (Zakopane)

Wyniki:

Znaleziono obiektów: 270 Wydania: 268

Publikacje: 2 (przykład)

Obok zapisu składni wyrażenia wyszukiwawczego znajduje się ikona oznaczona etykietą ekranową „Użyj synonimów”. Kieruje ona do okna pomocy zawierającego objaśnienia symboli użytych na stronie z wynikami wyszukiwania. Brak jest jednak wyjaśnień, czym są „wydania” i „publikacje”.

Liczba zwróconych wyników różni się (jest znacznie większa) od liczby wyświetlanej dla danego terminu wyszukiwawczego w automatycznych podpowiedziach⁴⁴⁷.

Domyślnie wyświetlanych jest 10 wyników na stronie (brak możliwości zmiany tego ustawienia). Istnieje możliwość przewijania stron wynikowych za pomocą przycisków: „Poprzednie” i „Następne” (znajdują się wyłącznie u dołu ekranu, pod listą wyników) oraz rozwijanego menu z numerami kolejnych stron wynikowych.

Prezentacja listy wynikowej możliwa jest w formacie prostym (format domyślny) i rozbudowanym. Dla każdego obiektu za pomocą graficznej skali określony został stopień relewancji. Po prawej stronie listy wynikowej znajdują się ikony symbolizujące:

generowanie odnośnika do listy wynikowej (etykieta ekranowa: „odnośnik do wyników wyszukiwania”),

447

Wartość pojawiająca się obok terminu wyszukiwawczego w automatycznie generowanych podpowiedziach przedstawia liczbę wystąpień sugerowanego terminu w elementach metadanych w obrębie danej biblioteki. Liczba zwróconych wyników obejmuje natomiast zarówno wystąpienia terminu w metadanych, jak i wystąpienia w pełnych tekstach publikacji w danej bibliotece. z tego powodu liczba wyników jest zawsze znacząco wyższa.

142

kanał RSS – generowana zawartość oznaczona jest jako „Wyniki wyszukiwania (7 ostatnich dni)”.

Brak jest narzędzi obsługi wyników wyszukiwania – nie jest możliwe ich filtrowanie ani sortowanie.

Po wybraniu z listy wynikowej dokumentu użytkownik otrzymuje jego pełną charakterystykę sporządzoną według formatu Dublin Core (wersja 1.1). W lewym panelu znajduje się podręczne menu obiektu, w którym znajdują się następujące opcje:

„Opis” – wyświetlenie opisu dokumentu,

„Informacje” – szczegółowe informacje o dokumencie: kolekcja, do której został przypisany, data ostatniej modyfikacji, data dodania do zasobu, liczba pozytywnych i negatywnych głosów oddanych na tę pozycję, liczba wyświetleń, dostępne wydania tej publikacji, miniatura pierwszej strony,

„Struktura” – wyświetlenie struktury publikacji (części, kolejne zeszyty, tomy, załączniki itp.),

„Treść” – wyświetlenie dokumentu w tym samym oknie,

„Treść (nowe okno)” – wyświetlenie dokumentu w nowym oknie,

„Pobierz” – możliwość pobrania skompresowanego dokumentu na dysk komputera,

„Wyniki wyszukiwania” – powrót do listy wynikowej,

„Podobne wydania” – wygenerowanie listy pozycji podobnych tematycznie,

„Oceń to wydanie” – możliwość dodania oceny pozytywnej lub negatywnej przez zalogowanych użytkowników (za pomocą ikon „kciuka w górę” i „kciuka w dół”). Dostępne są ponadto następujące sekcje menu:

„Eksport metadanych” – możliwość wygenerowania meta danych obiektu w formacie OAI-PMH i RDF,

„Ulubione pozycje” – możliwość dodania obiektu do „ulubionych” oraz dodania tagów,

„Powiadom znajomego” – możliwość wysłania wiadomości e-mail dotyczącej obiektu,

„Zapisz ten adres…” – możliwość dodania zakładki do tego obiektu za pomocą opcji „Dodaj do zakładek” (wybranie jej nie przynosi jednak żadnego efektu) oraz w serwisach bookmarkingowych (dostępnych jest kilkadziesiąt najpopularniejszych serwisów).

Wartość wskaźnika: 2 Komentarz:

Listy wynikowe skonstruowane są w sposób poprawny. Zawierają typowe elementy takie jak: zapis instrukcji wyszukiwawczej, liczba uzyskanych trafień, wykaz obiektów w formacie prostym i rozszerzonym, możliwość przewijania stron wynikowych, możliwość szybkiego powrotu do formularza wyszukiwania itp. Dodatkowo oferują przydatne narzędzia takie jak generowanie odnośnika do listy wyników, określanie stopnia relewancji poszczególnych obiektów, ocenianie i tagowanie obiektów, oznaczanie ich jako „ulubionych”, dodawanie do zakładek w serwisach społecznościowych itp. Obsługę wyników wyszukiwania wzbogacają dodatkowo funkcje „Podobne wydania” i „Czy chodziło Ci o:”.

Można jednak odnotować kilka błędów. Na przykład, serwis nie oferuje kilku istotnych narzędzi: sortowania i filtrowania wyników czy zmiany liczby obiektów wyświetlanych na stronie. Liczba wyników może być myląca dla użytkownika (inna liczba wyświetlana jest w automatycznych podpowiedziach, inna po zatwierdzeniu zapytania wyszukiwawczego). Prezentacja wyników operuje kilkoma potencjalnie niejasnymi dla

143

mniej zaawansowanego użytkownika pojęciami takimi jak: „wydania”, „publikacje” czy „eksport metadanych” w formacie OAI-PMH czy RDF.

Rekomendacje:

Należy udostępnić podstawowe narzędzia obsługi wyników wyszukiwania: filtrowanie i sortowanie oraz możliwość zmiany liczby wyników na stronie.

Należy także ujednolicić liczbę wykazywanych wyników wyszukiwania (np. poprzez nie uwidacznianie liczby wystąpień terminu w automatycznych podpowiedziach). Warto opracować objaśnienia (np. w sekcji pomocy) dotyczące pojęć: „wydania”, „publikacje”, „eksport metadanych” oraz naprawić działanie opcji „Dodaj do Zakładek”.

3.3. Badana cecha: Usługi Web 2.0

Charakterystyka:

W serwisie dostępne są następujące usługi Web 2.0 nie wymagające logowania:

kanały RSS – dostępne są trzy kanały: „25 ostatnich publikacji”, „Plany wprowadzania publikacji” oraz „Wiadomości”,

dodawanie zakładek do poszczególnych obiektów w prywatnym profilu w serwisach społecznościowych (obsługiwane są wszystkie najpopularniejsze serwisy).

Dodatkowo po zalogowaniu dostępne są następujące usługi:

ocenianie obiektów (opcja „Oceń to wydanie” w panelu bocznym opisu obiektu; liczba oddanych przez użytkowników głosów pozytywnych i negatywnych widoczna jest w sekcji „Informacje” na stronie obiektu),

tagowanie obiektów,

proponowanie słów kluczowych (zob. 3.4 oraz rysunek 4).

W panelu bocznym opisu obiektu w sekcji „Zapisz ten adres…” dostępne są opcje: „Dodaj do Zakładek” oraz „Bookmark”. O ile drugi odnośnik działa (rozwija się lista serwisów bookmarkingowych do wyboru), o tyle wybór odnośnika pierwszego nie powoduje żadnej reakcji systemu.

Wartość wskaźnika: 1 Komentarz:

Serwis oferuje kilka najbardziej popularnych narzędzi Web 2.0. Szczególnie przydatne wydają się być tagowanie i dodawanie zakładek społecznościowych. Dla użytkowników chcących na bieżąco śledzić informacje o nowościach, cenne będą zapewne kanały RSS „25 ostatnich publikacji” i „Plany wprowadzania publikacji”. Ciekawa wydaje się opcja proponowania słów kluczowych (o ich przyjęciu lub odrzuceniu decyduje moderator, o czym użytkownik jest informowany w swoim profilu).

Pozytywnie należy ocenić możliwość dodawania zakładek do obiektów w dużej liczbie serwisów bookmarkingowych. Nie jest natomiast jasny sposób działania opcji „Dodaj do Zakładek” – nie wiadomo o jakie zakładki chodzi, a wybór tego łącza nie daje żadnych widocznych rezultatów.

Rekomendacje:

Należy aktywować opcję „Dodaj do Zakładek” lub całkowicie ją zlikwidować. 3.4. Badana cecha: Personalizacja usług

Charakterystyka:

Serwis oferuje możliwość założenia indywidualnego profilu użytkownika. Służy temu opcja „Zarejestruj się” w prawym górnym rogu ekranu.

Nad formularzem zgłoszeniowym widnieje informacja: Konto użytkownika daje dostęp

do dodatkowej funkcjonalności naszej biblioteki cyfrowej, takiej jak np. biuletyn e-mail z listą nowo dodanych publikacji. Więcej informacji o korzyściach wynikających

144

z założenia konta znajduje się w zakładce „Pomoc”, gdzie podaje się, że dostęp do wybranych publikacji możliwy jest tylko dla zarejestrowanych użytkowników; mają oni poza tym do dyspozycji kilka dodatkowych funkcjonalności takich jak subskrypcja nowości w określonych odstępach czasu czy dostęp do listy ostatnio czytanych publikacji.

Po zalogowaniu system nie identyfikuje w sposób bezpośredni użytkownika. Szczegóły konta poznać można dopiero po wybraniu opcji „Konto”. W sekcji „Twój profil” znajdują się następujące odnośniki:

„Podstawowe informacje” – nazwa użytkownika, adres e-mail, preferowany język interfejsu (polski lub angielski), opcje zmiany hasła i usunięcia konta, preferencje dotyczące prezentacji treści publikacji, subskrypcje, ostatnio czytane publikacje,

„Ulubione publikacje” – możliwość udostępniania ulubionych publikacji innym użytkownikom za pomocą kanału RSS, eksportowanie listy publikacji, dodawanie kolejnych tagów, możliwość zmiany statusu publikacji za pomocą ikon: „Dodaj do ulubionych” i „Usuń z ulubionych” (rysunek 6),

„Twoje słowa kluczowe” – wykaz zaproponowanych przez użytkownika słów kluczowych („Twoje propozycje rozszerzenia opisu bibliograficznego” wraz z informacją, czy zostały zaakceptowane, czy odrzucone przez moderatorów),

„Twoje tagi” – wykaz prywatnych tagów przypisanych przez użytkownika wybranym publikacjom (w formie tzw. chmury tagów).

Użytkownik ma możliwość subskrybowania dwóch biuletynów elektronicznych zawierających informacje o najnowszych udostępnionych publikacjach (częstotliwość dzienna i tygodniowa).

W wymienionych usługach personalizacyjnych zaobserwowano kilka następujących usterek:

1) W zakładce „Podstawowe informacje” zamieszczono następujący komunikat:

Preferencje dotyczące prezentacji treści publikacji: przywróć ustawienia domyślne

(hiperłącze)

Wybór powyższego hiperłącza nie powoduje żadnych widocznych dla użytkownika zmian ustawień konta.

2) Z wykazu „ulubionych” obiektów w zakładce „Ulubione” nie można usunąć wybranych obiektów – użycie ikony „Usuń z ulubionych” nie daje widocznego efektu (obiekt zmienia co prawda status, ale nadal widnieje na liście), konieczne jest wcześniejsze usunięcie wszystkich tagów,

3) Wybór polecenia „Wyeksportuj listę publikacji” w zakładce „Ulubione” powoduje wygenerowanie listy obiektów w postaci tekstowej; brak jest jednak informacji, w jaki sposób użytkownik może ją przesłać na wybrany adres e-mailowy,

4) Przy dodawaniu tagów do obiektów dostępne jest jedno okno edycji; wpisanie dwóch wyrazów oddzielonych spacją, mających stanowić osobne tagi skutkuje połączeniem ich w jeden; brak jest instrukcji jak dodawać większą liczbę tagów (konieczne jest oddzielanie terminów przecinkami).

Wartość wskaźnika: 2 Komentarz:

Serwis oferuje dość bogatą ofertę usług personalizacyjnych. Na szczególną uwagę zasługują usługi udostępniania ulubionych publikacji innym użytkownikom za pomocą kanału RSS i proponowania słów kluczowych. Warto podkreślić też profesjonalne przygotowanie tej części interfejsu w wersji angielskojęzycznej.

Jednocześnie wskazać należy kilka zanotowanych usterek. Przede wszystkim, informacja zamieszczona nad formularzem rejestracyjnym jest lakoniczna – oprócz wzmianki o biuletynie elektronicznym użytkownik nie jest informowany o innych

145

istotnych korzyściach, jakie daje założenie konta (np. możliwość oznaczania obiektów jako „ulubionych” i opatrywania ich tagami). Użytkownik poznaje je dopiero po dokonaniu rejestracji, co może zniechęcać do rejestrowania się w serwisie.

Niektóre usługi są niedostatecznie opisane – brakuje wyjaśnień i instrukcji dotyczących ich działania (np. sposób dodawania większej liczby tagów, eksportowanie listy obiektów, usuwanie obiektów z listy „ulubionych”). Niejasny jest komunikat o „preferencjach dotyczących prezentacji treści publikacji” – użytkownik nie jest informowany o jakie preferencje chodzi i jakie są ustawienia domyślne w tym zakresie. Trudno określić, czy opcja zmiany tych preferencji w ogóle działa.

Rekomendacje:

Należy uzupełnić informację przy formularzu rejestracyjnym tak, aby wyeksponować wszystkie korzyści płynące z posiadania indywidualnego konta. Należy także dokładniej opisać działanie niektórych usług, np. sposobu dodawania tagów (choćby tak, jak zostało to zrobione przy formularzu proponowania słów kluczowych).

Wyjaśnienia wymaga także usługa zmiany „preferencji dotyczących prezentacji treści publikacji” – należy wyjaśnić użytkownikom o jakie preferencje chodzi i jakie są możliwości wyboru. Jeśli usługa nie działa (i nie zostanie w najbliższym czasie uruchomiona), należy usunąć komunikat.

3.5. Badana cecha: Kontakt z twórcami serwisu

Charakterystyka:

Dane pozwalające na kontakt z twórcami serwisu zawarto w zakładce „Kontakt” w menu bocznym. Po wybraniu zakładki otwiera się nowe okno zawierające informacje kontaktowe Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie – jednego z dwóch głównych uczestników projektu.

Udostępnione dane obejmują: adres siedziby, numer telefonu i faksu, adres strony WWW oraz adres e-mail. Użytkownik może także skorzystać z formularza kontaktowego. Dodatkowe informacje znaleźć można w zakładkach: „Uczestnicy projektu” (nazwy instytucji wraz z hiperłączami do ich stron WWW) oraz „Zespół Koordynacyjny” (nazwiska członków Zespołu, numery telefonów i adres e-mail do przesyłania uwag).

Wartość wskaźnika: 0 Komentarz:

Zamieszczone w serwisie dane są wystarczające, by użytkownik mógł w łatwy sposób skontaktować się z administratorami. Podane są różnorodne sposoby kontaktu: tradycyjne (adres do korespondencji, numer telefonu i faksu) i elektroniczne (adres e-mail, formularz kontaktowy). Użytkownik może także skontaktować się z konkretną osobą (członkiem Zespołu Koordynacyjnego MBC) lub instytucją współtworzącą projekt.

3.6. Badana cecha: Obsługa błędów i wsparcie użytkownika

Charakterystyka:

W trakcie badań nie zaobserwowano komunikatów informujących o błędach. Pozostałe komunikaty i polecenia dla użytkowników skonstruowane są standardowo, np.:

Brak wyników wyszukiwania. Spróbuj zmodyfikować zapytanie. Wybierz pozycję z listy

Zobacz również:

Zaproponuj słowa kluczowe, które Twoim zdaniem dobrze opisują to wydanie Po zalogowaniu będziesz mógł zaproponować nowe słowa kluczowe dla tego

146

Aby się zalogować podaj nazwę użytkownika i hasło.

Podczas podejmowanych przez użytkownika zadań system wyświetla też automatyczne komunikaty informujące o bieżących procesach, np.:

W trakcie pobierania publikacji za pomocą opcji „Pobierz” prezentowana jest informacja:

Kompresja publikacji

Proszę czekać – trwa kompresja publikacji

Po zakończeniu kompresji rozpocznie się pobieranie treści całej publikacji. Przeglądanie publikacji rozpocznij od zapoznania się z plikiem readme.txt.

Jeżeli pobieranie nie rozpocznie się w ciągu kilku sekund. Kliknij aby pobrać

Podczas otwierania treści publikacji za pomocą opcji „Pokaż treść!” prezentowana jest informacja:

Aby móc przeglądać tę publikację należy zainstalować program umożliwiający przeglądanie dokumentów PDF. Programem takim jest m.in. Adobe Reader.

(UWAGA: Wczytywanie treści publikacji może potrwać nawet kilkadziesiąt sekund – w zależności od rozmiaru publikacji i szybkości łącza).

Kliknij na poniższy link aby przejść do treści publikacji □ Nie pokazuj więcej tego ostrzeżenia

Przeglądaj publikację

Wszystkie komunikaty i polecenia dostępne są także w wersji angielskojęzycznej.

Wartość wskaźnika: 0 Komentarz:

Komunikaty i polecenia dla użytkowników sformułowane są jasno i zrozumiale. Konstrukcja komunikatów jest typowa dla języka internetowego (krótkie, proste zdania, częste użycie trybu rozkazującego, kierowanie wypowiedzi wprost do użytkownika), stosowane są popularne zwroty typu „Czy chodziło Ci o…”, „Zobacz również”, „Kliknij aby pobrać” itp. Użytkownicy są informowani o przebiegu bieżących procesów (np. w przypadku kompresji czy otwierania treści publikacji). Bardzo pozytywnie należy ocenić dostępność wszystkich poleceń i informacji w wersji angielskojęzycznej. Obszar oceny IV: Cechy funkcjonalne serwisu WWW biblioteki cyfrowej

W dokumencie Ocena jakości polskich bibliotek cyfrowych (Stron 141-146)