Wykorzystując normę ISO 9001:2015, przedsiębiorstwo XYZ opracowało metody i sposoby, które mają na celu monitorowanie, mierzenie, analizowanie oraz ocenia-nie efektów procesów i operacji produkcyjnych. W przedsiębiorstwie zdefiniowano mierniki jakości oraz wskaźniki jakości. Celem badań1 było porównanie wartości wskaźników jakości przed i po wdrożeniu systemu zarządzania jakością opartego na ISO 9001. Zgodnie z wymaganiami normy w pierwszej kolejności określono potrzeby oraz oczekiwania nabywców, dostawców, pracowników oraz zarządu przedsiębior-stwa XYZ. Zestawienie tych potrzeb i oczekiwań przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Potrzeby i oczekiwania ludzi, firm i otaczającej społeczności względem przedsię-biorstwa XYZ
Ludzie, firmy i otaczająca
spo-łeczność • Potrzeby i oczekiwania
1. Badania te zostały opisane w pracy dyplomowej Klaudii Nowak pt. Rola i znaczenie jakości w
149
Rola i znaczenie jakości w przedsiębiorstwie produkcyjnym XYZ
Klienci
• Jakość oraz cena
• Terminowość dostaw oraz dogodne warun-ki płatności
• Relacje na zasadach partnerskich Ludzie w
organi-zacji
• Dobre środowisko pracy • Pewność zatrudnienia • Uznanie oraz nagradzanie
Zarząd • Zapewnienie zysku na oczekiwanym pozio-mie oraz trwałości prowadzonej działalności Dostawcy • Wzajemne korzyści i ciągłość działania Lokalna
społecz-ność • Działania zgodnie z zasadami prawa, które dotyczą np. środowiska
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zebranych w badanym przedsiębior-stwie XYZ.
W przedsiębiorstwie XYZ ocena jakości procesu produkcji oraz wyrobu goto-wego oparta jest na analizie wskaźników jakości. W przypadku procesu produkcji w badanym przedsiębiorstwie analiza skupia się na trzech miernikach, które dotyczą:
· liczby reklamacji zgłoszonych w trakcie miesiąca; · liczby kompresorów, które nie przeszły testu szczelności;
· liczby kompresorów, które nie przeszły testu sprawności i kontroli wizualnej. Po przeprowadzeniu audytu procesu produkcji można jednoznacznie stwierdzić, że największy problem tkwi w teście szczelności, który ma za zadanie zweryfikować poprawność montażu pompy. Na rysunku 2 przedstawiono analizę operacji dokona-ną z wykorzystaniem diagramu Ishikawy (por. rysunek 2)
Odwołując się do diagramu Ishikawy, przeanalizowano kilka najważniejszych grup przyczyn wad, do których zaliczono:
· metody produkcji – duża liczba skomplikowanych czynności wykonywanych ręcznie;
· materiały – wadliwe elementy wykonane z surowców o niskiej jakości, utrudnio-na kompletacja części i elementów do montażu;
· zarządzanie – presja czasu i wydajności pracy, częste zmiany w planowaniu; · środowisko pracy – niesprzyjające warunki pracy;
· maszyny – awarie maszyn, wyeksploatowane maszyny; · ludzie – brak wykwalifikowanych kadr.
Przedsiębiorstwo zdecydowało się na szerokie zmiany w celu usunięcia wszyst-kich wskazanych przyczyn wad. Głównym celem tych zmian była poprawa wskaź-ników jakości dla operacji montażu. Wskazano główne wskaźniki jakości produkcji,
150
Danuta Janczewska, Klaudia Nowak
które następnie analizowano w dłuższym okresie, po usunięciu przyczyn wad. Na-leżały do nich:
· liczba reklamacji;
· liczba szczelnych kompresorów;
· liczba sprawnych kompresorów skontrolowanych wizualnie.
Rysunek 2. Diagram Ishikawy dla procesu produkcji w przedsiębiorstwie XYZ
Źródło: opracowanie własne.
Wyniki badań wskaźników jakości produkcji w roku 2005 oraz 2020 przedstawio-no w tabeli 2.
Tabela 2. Porównanie głównych wskaźników jakości produkcji w przedsiębiorstwie XYZ
Obszar pro-dukcji, którego dotyczą dane liczbowe Dane z roku 2005 przed wprowadze-niem SZJ Dane z roku 2020 po wpro-wadzeniu SZJ Zmiana Zmiana procentowa wskaźnika Liczba rekla-macji 400 250 -150 37,50% Liczba sztuk, które pomyśl-nie przeszły test szczelności 14000 19200 +5200 37,14%
151
Rola i znaczenie jakości w przedsiębiorstwie produkcyjnym XYZ
Liczba sztuk, które pomyśl-nie przeszły test sprawno-ści i kontrolę wizualną 15600 20400 +4800 30,77%
Źródło: opracowanie własne.
Na podstawie badań głównych wskaźników jakości w procesie produkcji stwier-dzono, że poprawa jakości w badanym przedsiębiorstwie w wyniku wprowadzenia systemu jakości ISO 9001 i następnie ISO 9001:2015 była znacząca i zmieniła się w znacznym stopniu, wpływając na wynik finansowy. W wyniku zarządzania jakością przedsiębiorstwo XYZ zmniejszyło liczbę reklamacji o 37,50%, pozytywny wynik te-stu szczelności osiągnęła większa o 37,14% liczba regenerowanych kompresorów, zwiększyła się także o ponad 1/3 liczba sztuk, które pomyślnie przeszły testy sta-nowiskowe. Wyniki badania głównych wskaźników potwierdziły korzystny wpływ systemu zarządzania jakością na wiele operacji w realizacji logistycznego procesu produkcji. Wśród korzyści należy wymienić:
· poprawę organizacji procesu produkcji;
· skrócenie czasów operacji i działań w procesie produkcji; · obniżenie kosztów operacji produkcyjnych;
· zwiększenie liczby wykonanych produktów; · zmniejszenie kosztów reklamacji;
· zmniejszenie kosztów napraw wadliwych sztuk w poszczególnych operacjach produkcyjnych.
Podsumowanie
Celem artykułu było przedstawienie roli i znaczenia jakości w przedsiębiorstwie pro-dukcyjnym XYZ. W artykule postawiono tezę, że jakość i system zarządzania jakością mają znaczący wpływ na wyniki logistycznego procesu produkcji w przedsiębior-stwie XYZ. Analizowano wyniki procesu produkcji, dokonując oceny mierników i wskaźników jakości według ISO 9001:2015 w przedsiębiorstwie XYZ. W celu potwier-dzenia tezy przedstawionej we wstępie badano operacje wchodzące w skład proce-su produkcji, a następnie dokonano okresowej oceny głównych wskaźników jakości, przeprowadzając audyt wewnętrzny. Analizowano przyczyny wadliwego przebiegu za pomocą metody Ishikawy, dzięki której wskazano główne kierunki doskonalenia procesu. Cel artykułu został osiągnięty poprzez przedstawienie korzyści z wdrożenia systemu zarządzania jakością oraz wpływu systemu na logistykę procesu produkcji.
152
Danuta Janczewska, Klaudia Nowak
Bibliografia
Baran J. (2008), Logistyka – wybrane zagadnienia, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Ciesielski M. (1998), Strategie logistyczne przedsiębiorstw, Wydawnictwo Akademii Ekono-micznej w Poznaniu, Poznań.
Ejdys J, Kobylińska U, Lulewicz-Sas A. (2012), Zintegrowane systemy zarządzania jakością,
śro-dowiskiem i bezpieczeństwem pracy, Białystok.
Gołembska E. (2013), Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo PWN, Warszawa. Janczewska D. (2014), Wybrane aspekty zarządzania jakością procesów logistycznych w
przed-siębiorstwach sektora MŚP, „Zarządzanie”, z. 1.
Łunarski, J. (2008), Zarządzanie jakością. Standardy i zasady, Wydawnictwo Naukowo-Tech-niczne, Warszawa.
Mazur A, Gołaś H. (2010), Zasady, metody i techniki wykorzystywane w zarządzaniu jakością, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
Nowak K. (2020), Rola i znaczenie jakości w przedsiębiorstwie produkcyjnym XYZ, praca licen-cjacka, Społeczna Akademia Nauk, Łódź.
Słowiński B. (2008), Wprowadzenie do logistyki, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Kosza-lińskiej, Koszalin.
Danuta Janczewska
| djanczewska@san.edu.plSpołeczna Akademia Nauk ORCID: 0000-0003-1013-5665