2. Kurator oświaty nie jest organem nadzoru nad gminą w rozumieniu, art. 171 Konstytucji.
[…]
wyrok WSA we Wrocławiu, IV SA/Wr 417/07, z dnia 22 stycznia 2008 r.
(orzeczenia.nsa.gov.pl)
Każde zarządzenie organu gminy bez względu na charakter prawny podlega nadzo-rowi wojewody. Przepis art. 91 u.s.g. nie wprowadza podziału na zarządzenia o charak-terze materialnym i zarządzenia, które takiego charakteru prawnego nie mają.
c) środki nadzoru
wyrok NSA, SA/Wr 849/90, z dnia 18 września 1990 r., ONSA 1990, nr 4,
poz. 2
[…]
2. „Istotne” naruszenie prawa, powodujące nieważność uchwały organu gminy (art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym […]) nie po-krywa się z przesłankami nieważności decyzji w rozumieniu art. 156 § 1 k.p.a.
wyrok WSA w Olsztynie, II SA/Ol 670/10, z dnia 5 października 2010 r.
(orzeczenia.nsa.gov.pl)
1. Stwierdzenie nieważności uchwały przez sąd administracyjny wywiera skutki ex tunc. Po wydaniu takiego orzeczenia uchwałę należy zatem traktować tak, jakby w ogó-le nie została ustanowiona, zaś rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, wydane na podstawie uchwały lub aktu, którego nieważność stwierdzono, podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczegól-nym.
[…]
wyrok WSA w Bydgoszczy, II SA/Bd 415/09, z dnia 22 lipca 2009 r.
(orze-czenia.nsa.gov.pl)
Zakres czasowy obowiązywania prawa i jego stosowania nie pokrywają się ze sobą. Uchylenie aktu prawnego nie oznacza, że przestaje on kształtować stosunki prawne ist-niejące nadal po dacie jego uchylenia. W tym kontekście istotne są skutki, jakie pociąga za sobą stwierdzenie nieważności. Stwierdzenie nieważności uchwały rady gminy ozna-cza jej wyeliminowanie ze skutkiem od chwili podjęcia uchwały (ex tunc). Innymi sło-wy – stwierdzenie nieważności oznacza uznanie braku skuteczności stosowania aktu od chwili jego wydania.
wyrok NSA W-wa, I OSK 2087/11, z dnia 19 stycznia 2012 r. (orzeczenia.
nsa.gov.pl)
[…]
2. Opinia kuratora oświaty o połączeniu szkół i placówek oświatowych, o której mowa w art. 62 u.s.o., stanowi akt nadzoru nad działalnością organów jednostek samo-rządu terytorialnego i podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 7 p.p.s.a. Kurator oświaty – jako organ nadzoru pedagogicznego – wyko-nuje ten nadzór w imieniu wojewody, a więc organu, o którym mowa w art. 86 u.s.g.
wyrok NSA W-wa, II GSK 357/11, z dnia 3 kwietnia 2012 r. (orzeczenia.
nsa.gov.pl)
Możliwość stwierdzenia nieistotnego naruszenia prawa, a w konsekwencji tego sta-nu rzeczy wskazanie, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa, przysługuje tylko orga-nowi nadzoru. Kontrolując uchwałę zaskarżoną przez organ nadzoru, sąd administracyj-ny ocenia tylko, czy zachodzą podstawy do stwierdzenia jej nieważności. Z tych względów art. 91 ust. 4 u.s.g. nie może być uznany za przepis wyłączający – zgodnie
z art. 147 § 1 p.p.s.a. – stwierdzenie nieważności uchwał przez sąd administracyjny a pozwalający stwierdzić, że uchwały zostały wydane z naruszeniem prawa.
wyrok WSA we Wrocławiu, III SA/Wr 428/10, z dnia 23 września 2010 r.
(Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2011 r. Nr 7, poz. 82)
1. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nie-ważności uchwały, ograniczając się do wskazania, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa, należy przyjąć, że każde „istotne naruszenie prawa” uchwałą organu gminy ozna-cza jej nieważność.
2. Nieistotne naruszenie prawa ma miejsce wówczas, gdy stwierdzone uchybienia nie mają wpływu na zgodność uchwały z prawem.
[…]
wyrok WSA w Szczecinie, II SA/Sz 500/10, z dnia 5 sierpnia 2010 r.
(orze-czenia.nsa.gov.pl)
1. Prawnym skutkiem derogacji uchwały jest utrata jej mocy obowiązującej od dnia wskazanego w przepisie aktu derogacyjnego, ze skutkiem na przyszłość (ex nunc). Do-piero stwierdzenie nieważności uchwały w całości lub w części przez sąd powoduje stan taki jakby wadliwy przepis nigdy nie wszedł do obrotu prawnego, co niweczy skutki sprzecznej z prawem uchwały od momentu jej podjęcia (skutek ex tunc).
[…]
wyrok WSA w Szczecinie, II SA/Sz 472/07, z dnia 18 lipca 2007 r.
(orzecze-nia.nsa.gov.pl)
Norma prawna uznana za niekonstytucyjną stanowi wadliwą podstawę prawną. Wydana na takiej podstawie prawnej uchwała organu gminy musi również zostać uzna-na za wadliwą. Wadliwość ta odpowiada przesłance nieważności, o której mowa w art. 91 ust. 1 u.s.g.
wyrok NSA W-wa, I OSK 191/07, z dnia 20 kwietnia 2007 r. (orzeczenia.
nsa.gov.pl)
Wskazanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia nadzorczego polega na powołaniu, przede wszystkim art. 91 ust. 1 u.s.g., oraz właściwych przepisów prawa materialnego, z którymi akt organu gminy jest niezgodny. Uzasadnienie rozstrzygnięcia zaś musi od-powiadać zarówno pod względem treściowym, jak i logicznym podstawie prawnej i sen-tencji rozstrzygnięcia nadzorczego. Organ obowiązany jest wskazać naruszenie prawa
zawierając w uzasadnieniu prawnym wykładnię przepisu prawa i jego zastosowanie do danego rozwiązania przyjętego w uchwale organu gminy.
wyrok NSA W-wa, II OSK 447/06, z dnia 27 czerwca 2006 r. (orzeczenia.
nsa.gov.pl)
Z zasady odpowiedniego stosowania przepisów k.p.a. (art. 91 ust. 5 u.s.g.) nie wy-nika, że rozstrzygnięcie nadzorcze jest decyzją administracyjną. Przedmiotem rozstrzy-gnięcia nie jest werdykt w sprawie indywidualnej z zakresu administracji, lecz orzecze-nie o zgodności lub sprzeczności z prawem uchwał organów gminy. Zatem stosowaorzecze-nie odpowiednio przepisów k.p.a. należy rozumieć jako unormowanie pomocnicze wszę-dzie tam, gwszę-dzie ustawa o samorząwszę-dzie terytorialnym nie normuje cech rozstrzygnięcia nadzorczego oraz zasad i trybu postępowania nadzorczego.
wyrok NSA, I SA/Wr 1446/00, z dnia 1 marca 2001 r., FK 2001, nr 3, s. 68
1. Wynikający z treści art. 91 ust. 5 u.s.g. wymóg odpowiedniego stosowania przy podejmowaniu rozstrzygnięć nadzorczych przepisów kodeksu postępowania administra-cyjnego, w tym art. 107 § l, powoduje, że powinno ono być podpisane przez „osobę upo-ważnioną”. W przypadku organu kolegialnego, jakim jest kolegium regionalnej izby ob-rachunkowej, i przy braku regulacji szczególnej, wymóg ten oznacza, iż akt nadzorczy (uchwała) powinien być podpisany przez wszystkich członków kolegium, którzy brali udział w jego wydaniu. (...) Nie można (...) uznać, iż regulację szczególną, pozwalającą odstąpić od przedstawionej wyżej zasady, stanowiły przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 14 stycznia 2000 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regio-nalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków gium i trybu postępowania (…), a zwłaszcza § 4 ust. 4, który stanowi, iż „uchwały kole-gium podpisuje prezes izby lub jego zastępca, jeżeli przewodniczył obradom kolekole-gium”.
[…]
wyrok NSA, II SA 1429/99, z dnia 23 września 1999 r., (nie publ. LEX
nr 46746)
1. Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest aktem administracyjnym szczególne-go rodzaju, nie będącym decyzją załatwiającą sprawę indywidualną z zakresu admini-stracji publicznej (art. 1 pkt 1 k.p.a.). Wobec tego nie mają do niego zastosowania prze-pisy k.p.a. regulujące wykonalność (skuteczność) decyzji administracyjnych. Przepis art. 98 ust. 4 u.s.g. nakazuje jedynie odpowiednie stosowanie do rozstrzygnięcia nadzor-czego przepisów k.p.a. w kwestii zaskarżania do sądu administracyjnego decyzji w in-dywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. To odesłanie nie obejmuje
zatem regulacji k.p.a., dotyczących wykonalności decyzji administracyjnych. Wykonal-ność (skuteczWykonal-ność) rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody należy więc łączyć z jego prawomocnością. Zgodnie z ogólnie przyjętą konwencją terminologiczną ustawodawca użył pojęcia „prawomocność” w stosunku do rozstrzygnięcia nadzorczego, mając na uwadze jego niezaskarżalność do sądu administracyjnego.
[…]
wyrok NSA, I SA 494/98, z dnia 4 grudnia 1998 r. (nie publ. LEX
nr 44663)
[…]
2. Nie stanowi rozstrzygnięcia nadzorczego pismo Wojewody informujące o wyni-ku badania uchwał rady gminy i oceniające, iż nie jest ona niezgodna z prawem.
wyrok NSA, I SA/Wr 627/96, z dnia 26 czerwca 1996 r., „Wspólnota” 1997,
nr 21, s. 26
1. Dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności uchwały rady gminy w części […]. […]
wyrok NSA, SA/Łd 2363/94, z dnia 28 lutego 1995 r., „Prokuratura i
Pra-wo” 1995, nr 9, s. 45
Z zasady odpowiedniego stosowania przepisów k.p.a. ustanowionej przez ustawę o samorządzie terytorialnym, nie wynika, że rozstrzygnięcie nadzorcze jest decyzją ad-ministracyjną.
[…]
Nie można zatem uznać, iż wojewoda może zmienić własne rozstrzygnięcia nad-zorcze, zwłaszcza przez wydanie decyzji w trybie art. 154 § 1 i 2 k.p.a.
wyrok NSA, SA/Rz 58/94, z dnia 27 stycznia 1995 r., OwSS 1996, nr 3,
poz. 87
Naruszenie przez uchwałę rady gminy przepisów proceduralnych będzie skutko-wało ich nieważność, jako naruszenie istotne tylko wówczas, gdy na skutek tego naru-szenia zapadła uchwała o innej treści niż gdyby naruszenie nie wystąpiło.
wyrok NSA W-wa, II OSK 491/07, z dnia 17 października 2007 r., (www.
nsa.gov.pl)
Skoro w przepisie art. 96 ust. 2 u.s.g. użyto liczby mnogiej, to musi dojść przynaj-mniej do dwóch naruszeń prawa. Wobec jasności tego uregulowania nie ma najprzynaj-mniejszej potrzeby do stosowania w tym względzie wykładni systemowej czy celowościowej.
wyrok NSA W-wa, II OSK 1786/09, z dnia 24 listopada 2009 r., (www.nsa.
gov.pl)
1. Przedwczesne powołanie komisarza rządowego nie uzasadnia podjęcia przez niego czynności przed uprawomocnieniem się rozstrzygnięcia nadzorczego i nie czyni go stroną postępowania sądowego uruchomionego skargą gminy na rozstrzygnięcie nad-zorcze .
2. Można wyróżnić sytuacje gdy rada gminy funkcjonuje i skutecznie wykonuje swoje zadania ale jednocześnie, podejmując działania nie mieszczące się w zakresie jej zadań i kompetencji lub w nieprzewidzianych przez prawo formach, narusza Konstytu-cję i ustawy oraz sytuacje gdy ustawowych zadań po prostu nie wykonuje bądź wykonu-je wykonu-je nieskutecznie a taki stan się przedłuża, czym także narusza Konstytucję i ustawy. Podstawową przesłankę podjęcia rozstrzygnięcia nadzorczego o zawieszeniu organów gminy i ustanowieniu zarządu komisarycznego stanowi brak skuteczności w wykony-waniu zadań publicznych, który jest konsekwencją naruszania prawa i płynących z nie-go obowiązków przez organy gminy.
postanowienie NSA W-wa, II GSK 2415/11, z dnia 12 stycznia 2012 r.,
(www.nsa.gov.pl)
Rozstrzygnięciem nadzorczym w rozumieniu przepisów ustawy z 1990 r. o samo-rządzie gminnym jest tylko takie orzeczenie organu nadzoru, które władczo ingeruje w uchwałodawczą działalność organów gminy, najczęściej stwierdzając nieważność konkretnej uchwały z powodu jej sprzeczności z prawem. Natomiast uchwała organu nadzoru, zawiadamiająca o braku podstaw prawnych do ingerencji w postaci stwierdze-nia nieważności uchwały organu gminy i umarzająca to postępowanie, nie jest rozstrzy-gnięciem nadzorczym w rozumieniu powyższych przepisów.