BAŚNIE ANDERSENA
W tym roku - 200S - w kwietniu bę
dziemy obchodzić dwusetną rocznicę uro
dzin Hansa Christiana Andersena, najwięk
s z e g o b a ś n io p is a rz a ś w ia ta . P ra w ie w szystkie dzieci zn a ją Calineczkę, która była ociupinką, płaczą nad losem zamarza
jącej dziewczynki z zapałkami, cieszą się, że brzydkie kaczątko stało się łabędziem, wiedzą, że król jest n a g i.
Obchody związane z jubileuszem roz
poczęły się w zeszłym roku w Krakowie Festiwalem W idowisk dla Dzieci, zatytuło
wanym Na ziarnku gorchu. Został on wpi
sany na światową listę wydarzeń artystycz
nych, którym patronuje D uński K om itet O b c h o d ó w 2 0 0 -le c ia u ro d z in p is a rz a z Odense. Druga edycja tego festiwalu była kontynuowana od 11 X do 12 XII 2004 roku i tu znalazły miejsce mity, legendy i baśnie krajów nordyckich. Objawiły się one m.in.
w serii przedstawień teatralnych, objętych konkursem w Krakow ie, C zęstochow ie, Kielcach i Tarnowie. Mali w idzowie mogli zatem obejrzeć w Teatrze Ludowym w No
wej Hucie: Królową Śniegu i Dzikie Łabę
dzie z Olsztyńskiego Teatru Lalek, Olbrzy
m y (baśń lapońską) z Teatru im. Anderse
na z Lublina, M ałą Syrenkę z Teatru im.
L. Solskiego z Tarnowa, C yrograf z Teatru im. S. Żeromskiego w Kielcach i Calinecz- kę z Baja Pomorskiego w Toruniu (poza konkursem).
Fot. Wojciech Broczkowski
Festiwal w tym roku finansowany jest ze środków Urzędu Marszałkowskiego W oje
wództwa Małopolskiego oraz landów Kopen
hagi i Fionii oraz takich sponsorów, jak „Dzien
nik Polski”, Radio Kraków, TV 3 Regionalna oraz „Gazeta Wyborcza”. Imprezy towarzy
szące Festiwalowi odbywają się w Nordic Ho- use w Krakowie pod patronatem Konsulatu Królestwa Danii. Do imprez tych należą np.
akcja - Cała Małopolska Czyta Baśnie An
dersena. Osobami czytającymi te baśnie, oprócz konsula Janusza Kahla i jego żony, która przeczytała fragmenty baśni w języku duńskim, byli także politycy, aktorzy, sportow
cy, naukowcy i policjanci.
W tych cotygodniowych niedzielnych
„czytaniach” , które miały miejsce w piwni
cach Nordic Pub, brał udział Teatr Bania
luka z Bielska Białej i Szkoła Podstawowa nr 119 z Krakowa z nauczycielką W andą Silesin. W arto jeszcze dodać, że idea
czy-Fot. Wojciech Broczkowski
tania dzieciom nie je st jakim ś nowym po
mysłem na lekturę, sam Andersen w spo
mina w swoich pamiętnikach ojca, babkę i starego marynarza, którzy opowiadali mu bajki, opowieści i bawili się z nim w m ario
netkowy teatrzyk. Także w jego utworach czę sto pojaw ia się m otyw książki ja ko daru, wartego „pół królestwa” . Po w ysłu
chaniu baśni dzieci rysowały, uczestniczy
ły w konkursach, oglądały film y wydobyte z a rch iw u m p rze z reżysera K rzyszto fa Gradowskiego: S karby pana A ndersena, Królową Śniegu, Dziewczynkę, która p o deptała chleb, Czerwone pantofelki, Cali- neczkę, N owe szaty króla, Królewnę na ziarnku grochu, Królową chłodu i Tajem
nice teatru lalek. Oprócz biernego oglą
dania spektakli i filmów, dzieci m iały też okazję czynnie zaangażować się w
orga-Fot. Wojciech Broczkowski
nizowane imprezy. Odbywały się bowiem lekcje tea tra ln e pod o p ie k ą re żyse rską Lucyny Milczarek.
W Nordic House była też pokazana wystawa lalek pt. Bohaterowie naszej wy
obraźni, przygotowana przez Polski Ośro
dek Lalkarski w Łodzi - Polunima, prezen
tujący prace najwybitniejszych twórców pol
skich lalek teatralnych. W programie w y
stawy umieszczona jest ważna informacja o teatrze lalek, który powszechnie trakto
wany je s t ja ko teatr dla dzieci, bo lalka ko
ja rz y się przede wszystkim z dzieciństwem, z bajkam i o brzydkich kaczątkach, krasna
lach, Czerwonym Kapturku. W rzeczywisto
ści teatr lalek wyrósł ze sztuki dla dorosłych, dalekiej od beztroski, dziecięcych zabaw ...
Fot. Wojciech Broczkowski
Pierwsze ruchome postaci pojawiły się pod
czas starożytnych obrzędów magicznych i religijnych ceremonii. Figury bóstw, tote
m y i m aski ułatwiały zbliżenie się do Boga, a człowiek budujący figurę i ożywiający ją m iał poczucie niem al boskiej mocy.
W czasie trwania Festiwalu odbyło się sympozjum naukowe przygotowane przez Katedrę Literatury dla Dzieci i Młodzieży w Akadem ii Pedagogicznej w Krakowie.
Sympozjum to było przeznaczone dla do
rosłych pośredników lektury.
Jak w idać z prezentowanej tu szero
kiej gamy uroczystości związanych z rocz
nicą urodzin Andersena - nikt w Małopol- sce nie zapomni o dacie 2 kwietnia 200S roku i pozna lub przypomni sobie anderse- nowskie piękne opow ieści. Bo nie tylko Małopolska, ale cała Polska i cały świat czyta i długo jeszcze będzie czytać prze
piękne baśnie autora Królowej Śniegu.
(Gral)
NAGRODY, NAGRODY
To był dzień!!! 14 grudnia w W arsza
wie odbyło się prawdziwe święto książki dziecięcej. Posypał się deszcz nagród i wy
różnień. Impreza goniła imprezę, wymagało to niezłej kondycji i koordynacji czasowo- przestrzennej. Ale po kolei.
O godzinie 13.00 w Pałacu Prezydenc
kim wręczono nagrody Prezydenta RP za tw órczość dla dzieci i m łodzieży „Sztuka m łodym ” . N agroda została ustanow iona w 2002 r. W skład kapituły wchodzą: Alicja Baluch, Krystyna Kwiatkowska, Grzegorz Leszczyński, Jerzy Moszkowicz, Joanna Papuzińska-Beksiak, Lech Śliwonik i Ma
ria Kutyła. Nagrodę stanowi rzeźba autor
stwa Zofii Wolskiej.
Przedstawicielom bibliotek nominowanych do Nagrody Prezydenta dopisywały humory!
Fot. Grażyna Lewandowicz -Nosal
Fot. Grażyna Lewandowicz-Nosal Laureatem pierwszej edycji został w y
bitny artysta plastyk, scenograf, ilustrator Adam Kilian. W roku ubiegłym nagrodę otrzymała Wanda Chotomska. Tegoroczna nagroda przypadła w udziale Joannie Kul- mowej. Wśród 10 nominowanych znalazła się także inna pisarka dla dzieci i młodzie
ży Anna Onichimowska oraz wybitny arty
sta grafik, ilustrator Józef Wilkoń. Całość uświetnił występ chóru „Alla Polacca” pod dyrekcją nominowanej do nagrody Sabiny W łodarskiej.
Cztery godziny później, o 17.00, tra
dycyjnie w Klubie Księgarza na Rynku Sta
rego Miasta w ręczono nagrody i medale Polskiej Sekcji IBBY. Medale za całokształt twórczości otrzymali Ewa Nowacka i Boh
dan Butenko. N agrody w kon ku rsie na Książkę Roku przypadły w udziale: Macie
jowi Wojtyszce za książkę Bromba i filozo
fia, Grażynie Lange za ilustracje i opraco
wanie graficzne książki Biały niedźwiedź.
C zarna krow a M arcina B rykczyńskiego.
N ag ro d ę za u p o w s z e c h n ia n ie k s ią ż e k otrzymała Helena Legowicz, która od 1979 r. prowadzi w Bibliotece Regionalnej w Kar
w inie na Zaolziu Dział Literatury Polskiej (zobacz wywiad „Guliwer” 2001 nr 3). Ho
norowe wyróżnienia otrzymali autorzy: Li
liana Bardijewska za Moje - nie moje, Gra
żyna Ruszewska za Leon i kotka, czyli ja k
Na zdjęciu Aleksandra Kwaśniewska i Joanna Kulmowa.
Fot. Grazyna Lewandowicz-Nosal rozum ieć m owę zegara oraz Małgorzata Strzałkow ska za Gimnastyka dla języka.
Nie zabrakło wyróżnień za ilustracje i opra
cowania graficzne książek. Otrzymali je:
Piotr Fąfrowicz za ilustracje i Grażyna Lan
ge za opracow anie książki Grażyny Ru- szewskiej Leon i kotka, Ewa Kozyra-Paw- lak za ilustracje do wiersza Jedzie pociąg z daleka, Krystyna Lipka-Sztarbałło za ilu
stracje i Joanna Gwis za opracowanie gra
ficzne wiersza Danuty W awiłow Nie wiem kto.
Nie był to koniec imprezy. W ręczono rów nież dyplom y za książki w pisane na m iędzynarodow ą Listę H onorow ą IBBY:
Beacie Ostrowickiej, Jarosławowi Mikoła
jewskiemu i Agnieszce Żelewskiej. Dyplo
mem IBBY dla finalisty Nagrody im. Ander
sena uhonorowano Józefa Wilkonia.
Skromne progi Klubu Księgarza z tru
dem pomieściły wszystkich nagrodzonych i ich gości, ale zawsze tam, gdzie panuje rodzinna, serdeczna atmosfera, na niedo
statki zewnętrzne nie zwraca się większej uwagi. A po grudniowym spotkaniu można powiedzieć, że Klub Księgarza, zapewne za s p ra w ą m agii tow arzyszącej książce dziecięcej, powiększył sw oją powierzchnię tak, że wszyscy się zmieścili.
Grzegorz Leszczyński