Wiemy w szyscy, co to jest t. zw. „T. U. R .”— T ow arzy
stwo Uniwersytetów Robotniczych — jedna z najsilniejszych w Polsce organizacyj kulturalno-ośw iatowych, w ychowująca młodzież robotniczą w duchu zasad socjal-kom unistycznych za Pieniądze samorządów miejskich.
Spotykaliśm y się niew ątpliw ie nieraz, zwłaszcza w mia
re c z k a c h prowincjonalnych z jaskraw ym i afiszami,
zaprasza-S tr. 142 PRO CHRISTO - W IA R A I CZYN Ms 2 jąc y m i m łodzież robotniczą obojga płci na k u r s a „o św iato w e"
lub „ sam o k ształcen io w e" na tem at d ajm y n a to: „T rzeb a raz sk o ń cz yć z b red n iam i i b ajk am i b iblji. C zło w iek pochodzi od m ałpy. Z a sa d y n au k i D a rw in a ”, albo też — „ S y ste m a ty c z n y k u rs d o k try n y so c ja listy c z n e j" i t. p. I n ie je d e n k a to lik m y
ślał z p rzeraż en iem , co b ęd z ie z młodym d o rasta ją c y m poko
len iem , g d y p rzez k ra j p rz e jd z ie f a la ta k ie j p ro p ag an d y, z n ie sła
w ia ją c e j sy ste m a ty c z n ie i pod p łaszc zyk iem w ie d z y , w szystko co k a to lic k ie i sz e rz ą c e j n ien aw iść k laso w ą.
I podnosiły się n ie ra z w p ism ach , cz y n a ze b ran iach p ro te s ty p rze ciw k o d ziałaln o ści d estru k cy jn e j i d em o ralizu jącej
„T uru", p ro testy b ez siln e i do żad n ych re a ln y c h w yn ik ó w nie p ro w ad z ące . P ro p a g an d y bow iem żadnej n ie m ożna z w alc z y ć b iad an iem , ty lk o k o n trp ro p ag an d ą w innym , w łaściw y m k ieru n ku .
I zn alazło się w re sz c ie grono d z ia ła c z y kato licko -sp o łecz- n ych, k tó rz y p o w ie d zieli so b ie, że szk o d liw ej d ziałaln o ści „Tu- ru * p rz e c iw sta w ić n a le ż y p lac ó w k ę ró w n ie r e a ln ą , broń s k u te c z n ie d z ia ła ją c ą w d z isie jsz y c h w a ru n k ac h . N a u d erz e n ie m iecza n a le ż y odp o w ied zić po m ę sk u —nie płaczem i jękiem , lecz potężnym ciosem ró w n ież m iecza z do b rej, h arto w n ej stali.
W ten sposób pow stał Chrześcijański Uniwersytet Robot
niczy, któ rego S ta tu t zo stał z a re je stro w a n y p rzez K o m isarjat R ząd u m. st. W a rs z a w y w dn. 7. XII. 1928 pod JNa 586.
P o św ięcim y k ilk a słów tej now ej, a ta k ko n ieczn ej i w aż
nej in sty tu c ji.
C elem C h rz e śc ija ń sk ie g o U n iw ersyte tu R obotniczego, któ
r y d la sk ró tu b ęd z iem y n a z y w a ć Ch. U. R-em — jest trw a ła i sy ste m a ty c z n a a k c ja k u ltu ra ln o -o św ia to w a w duchu k a to lic kim , n arodow ym i społecznym o raz p o p ieran ie w y c h o w a n ia fizyczn eg o w śród w a rstw ro b o tn iczych i w ło ściań sk ich , a z w ła sz c z a w śró d młodego p o ko len ia ty c h w a rstw .
Do c e lu tego „ C h u r” d ąż y, ja k głosi S tatu t, zapom ocą:
1) u rz ą d z a n ia w ykład ó w , odczytów i zeb rań d y sk u sy jn y c h . 2) o rg a n iz o w an ia k u rsó w o gó ln o kształcących i zaw o do w ych . 3) z a k ła d a n ia i p ro w a d z e n ia b ib ljo tek , c z y te ln i, p o rad ni d la sam o ukó w , m uzeów , w y sta w i t. p.
4) o rg an iz o w an ia z e b ra ń i w y c ie c z e k n au k o w ych .
5) u rz ą d z a n ia p rz e d sta w ie ń te a tra ln y c h , k in o w yc h , ko n certó w lu d o w ych .
Ns 2 PRO CH RISTO —V IA R A I CZYN S tr. 143 6) p o p ie ran ia ro zw o ju fizyczn ego m łodzieży p rzez tw o . rż e n ie kół sp o rto w ych , o rg an iz o w an ie ćw ic z e ń g im n a sty c z n ych i t. p.
7) b u d o w y dom ów lu d o w ych .
8) p ro w a d z e n ia w y d a w n ic tw jed n o raz o w yc h i p erjo d ycz-n ych .
S to w a rz y sz e n ie je s t osobą p ra w n ą , d zia ła ln o śc ią sw ą o b ej
m uje R zeczpospolitą P o lsk ą; s ie d z ib ą Z arząd u Głównego jest W a rsz a w a .
C złonkow ie „ C h u ru ” d z ie lą się n a w s p ie r a ją c y c h i r z e c z y w isty c h . C złonkiem w s p ie ra ją c y m może zo stać k a ż d y , kto n a rzec z „C huru” w n iesie jednorazow o opłatę 100 zł. C złon
kiem rz e c z y w isty m — osoba, k tó ra złożyła o d p o w ie d n ią d e k la ra c ję i zo stała p rz y ję ta p rze z Z arząd koła.
F un d usze o rg a n iz acji sk ła d a ją się z m ie się c z n y c h sk ła d e k , z o fiar zap isó w i d aro w iz n i z w sz e lk ic h in n yc h w pływ ó w n a d z w y c z a jn y c h .
S ie d z ib a tym czaso w eg o Z arząd u G łównego „C huru" m ie ś
c i się n a r a z ie p rz y ul. Ż óraw iej 9 m. 14, tam też n ale ż y się z w ra c a ć o w s z e lk ie inform acje i in stru k c je .
K ażdy d ziałacz kato lick o -sp o łeczn y może zało żyć „C hur"
w sw o jej m iejsco w o ści za up o w ażn ien iem Z arząd u Głównego (a rt. 14 S tatu tu ). M inim um członków , tw o rz ą c y c h koło pro
w in cjo n a ln e , w yn o si 7 osób. I n ie p o trzeb a w ię c e j. Chodzi 0 jak o ść, a nie o ilo ść. C hodzi o to, a b y koło „ C h u ru ” zdo
łało zo rg an izo w ać w ed łu g in stru k c ji C e n tra li sy ste m a ty c z n e , 1 o dp o w ied n ie w y k ła d y w lo k alu , u cz ęszc zan y m p rzez w a rs tw y p ra c u ją c e , a szc zeg ó ln ie p rzez p r a c u ją c ą m łodzież, ż e b y zd o łało sk u p ić w tym lo k a lu sz e rsz e m a sy i p rz y z w y c z a ić je do syste m a ty c z n e j p r a c y k u ltu ra ln o -o św iato w ej, a b y zn alazło d la n ich o dp o w ied n ie a tr a k c je i sposoby, k tó reb y je z w ią z a ły śc iśle z tym typ em p ra c y .
Z ad an ie n ie je s t ta k tru d n e, a le w y m a g a ją c e n ie ty lk o do
b re j w oli, a le i zro z u m ien ia typ u n o w oczesn ej p r a c y społecznej.
Oczywiście „C h u r" musi korzystać z tych środowisk i lo
kalów, w których są ju ż zgromadzone m asy robotnicze o poglą
dach katolickich, a więc w pierwszym rządzie ze Stowarzyszeń Robotników Chrześcijańskich, Chrześcijańskich Związków Zaw o
dowych, Lig Katolickich i t. d. „C h u r" nie je st nową, jeszcze
jedną, organizacją katolicką, lecz narzędziem kontrolujących działalność kulturalno-ośw iatow ą ruchu katolicko - społecznego.
N ależy w y ra z ić w ie lk ą rad o ść, że p o w stała w re sz c ie tego ro dzaju p lacó w k a, k tó ra może się stać, je ż e li sz e rsz e sfery in te lig e n c ji k a to lic k ie j, o raz w ład ze sam o rząd o w e nie odm ów ią jej sw ojej pom ocy, pokaźn ym n arzę d ziem u św iad o m ien ia m as ludow ych w k ie ru n k u k ato lick im , p a try jo tycz n ym i socjalnym .
J e ż e li ch o dzi o stan o b ecn y „C huru" — to n ie o g ra n ic z a się on ty lk o do z a leg a liz o w an e g o S tatu tu . M n iejsze, lu b w ię k sze z a c z ą tk i tej o rg a n iz ac ji is tn ie ją już w sz e re g u m iejsco w o ś
c ia c h , a w szczególności: w W a rsz a w ie , W iln ie, Ł odzi, K rak o w ie , Z a w ierciu , C zęstocho w ie, W łocław ku, M ław ie, P ru sz ko w ie, G rodnie i t. d.
T ylko tro ch ę en e rg ji, a c a ła P o lsk a p o k ry je się sta lo w ą
s ie c ią „C hurów ". S. J . K.
S t r , 144. PRO CHRISTO : W IA R A I CZYN Nb 2