W cieniu regionalnego mocarstwa - Erytrea i jej wpływ na sytuację polityczną w Rogu Afryki

Sądzę, że rządzący Erytreą doszli do wniosku, że nie mogą żyć wygodnie obok sil-nej, zjednoczonej Etiopii, i zrozumieli, że powinni próbować osłabić i być może zdemontować Etiopię, aby czuć się bezpiecznie¹.

Premier Etiopii Meles Zenawi, 2007.

Etiopia jest państwem Afryki Subsaharyjskiej o nietypowej dla tego regionu historii, ponieważ nie tylko nie została nigdy skolonizo-wana przez żadne mocarstwo europejskie, ale, co więcej, sama wzięła udział w podboju i kolonizowaniu swoich sąsiadów pod koniec XIX wieku. W okresie, jaki nastąpił po dekolonizacji Afryki, ważnym ele-mentem wzmacniającym siłę państwa i jego pozycję w regionie było poczucie państwowości o długiej historii sięgającej 700 lat wstecz, a także świadomość, że Etiopia była jedynym krajem Afryki, który – z wyjątkiem krótkiego epizodu okupacji włoskiej – nigdy nie był kolonią. Etiopia w okresie dekolonizacji stała się dla innych państw Afryki Subsaharyjskiej swego rodzaju symbolem, o czym świadczy chociażby to, że barwy fl agi etiopskiej po uzyskaniu niepodległości przyjęło szereg państw afrykańskich². Ważnym elementem tożsamo-ści etiopskiej było również poczucie wyjątkowotożsamo-ści na tle

pozosta-1 Wywiad premiera Etiopii Melesa Zenawiego dla telewizji Al-Jazeera, Addis Abeba 12.05.2007, http://www.aljazeera.com/programmes/general/2007/03/20 08525172550154491.html (10.12.2016), tłum aut.

2 Barwy etiopskie do swoich fl ag przyjęły: Benin, Ghana, Gwinea, Gwinea Bis-sau, Kamerun, Mali, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Senegal, Kongo.

łych regionów Afryki. Było to pokłosie kursu politycznego cesarzy etiopskich, w tym samego Hajle Syllasje, w którym elity amharskie podkreślały odrębność Cesarstwa Etiopskiego jako wyjątkowego państwa w Afryce związanego od wieków z chrześcijańską (bizantyj-ską) religią i kulturą³.

Obecnie Etiopia jest najsilniejszym państwem Rogu Afryki, a jej znaczenie polityczne i militarne systematycznie wzrasta także na całym kontynencie afrykańskim. Państwo to jest również ważnym sojusznikiem USA i UE w wojnie ze światowym terroryzmem, a jego siły zbrojne uczestniczą w operacjach pokojowych i stabilizacyjnych na obszarze całej Afryki Subsaharyjskiej⁴.

Od upadku komunistycznego reżimu Derguw 1991 roku Etio-pia starała się wrócić na pozycję hegemona w Rogu Afryki. Jest to potwierdzenie historycznych tendencji hegemonistycznych Amha-rów zamieszkujących centralnie położony płaskowyż (Abisynia), z którego starali się oni podporządkować sobie sąsiednie obszary, jak chociażby zamieszkiwany przez Somalijczyków Ogaden czy rozległe tereny ludu Oromo. Politykę ekspansji w regionie skutecznie reali-zował pod koniec XIX wieku cesarz Menelik II (1889–1913), przy-łączając w drodze podboju sąsiadujące z prowincją Szeua obszary.

Spadkobiercą tej tradycji był także posiadający duży autorytet na arenie międzynarodowej cesarz Hajle Syllasje I (1930–1974). Dzię-ki jego staraniom społeczność międzynarodowa wyraziła zgodę na przyłączenie do Etiopii po zakończeniu II wojny światowej byłej ko-lonii włoskiej Erytrei. Jednakże odebranie Erytrei autonomii w 1962 roku stało się przyczyną trwającej 30 lat wojny. Po obaleniu cesarza i przejęciu władzy przez komunistyczny reżim Dergu, na czele

które-3 Badania etiopistyczne wywodzą się z tradycji badań semitystycznych, skon-centrowane są na zainteresowaniu judeochrześcijańskim pniem kulturowym. H. Ru-binkowska-Anioł, Etiopia pomiędzy tradycją a nowoczesnością, op. cit., s. 34–35.

4 Na dzień 31 grudnia 2016 r. liczba etiopskich żołnierzy i policjantów uczest-niczących w misjach ONZ wynosiła ogółem 8295 osób, co dawało Etiopii pierwsze miejsce spośród wszystkich państw świata. Contributors to the United Nations Peace-keeping Operations, 31.12.2016, http://www.un.org/en/peacePeace-keeping/resources/

statistics/contributors_archive.shtml (28.02.2017); Ranking of Military and Police Contributors to UN Operations, 31.12.2016, http://www.un.org/en/peacekeeping/

resources/statistics/contributors_archive.shtml (28.02.2017).

go stał pułkownik Mengystu Hajle Mariam, Etiopia dalej rościła so-bie prawo do hegemonii w regionie, co między innymi spowodowało napięcia polityczne z Sudanem i Somalią⁵. Także odłączenie się Ery-trei miało dla Etiopii poważne implikacje zarówno w polityce we-wnętrznej, jak i międzynarodowej. Etiopia utraciła bowiem dostęp do morza oraz zyskała nowego sąsiada, który – jak pokazała histo-ria – w niedługim czasie stał się jej największym wrogiem w regio-nie. W polityce wewnętrznej uzyskanie niepodległości przez Erytreę utwierdziło w przekonaniu wiele grup etnicznych zamieszkujących Etiopię, że walka o niezależność może zakończyć się powodzeniem, co z kolei spowodowało ożywienie ruchów separatystycznych Oro-mów, Afarów i Somalijczyków⁶.

Po upadku Mengystu Etiopia, doświadczona dziesięcioleciami wojen oraz fatalnymi konsekwencjami komunistycznej gospodar-ki nakazowo-rozdzielczej, przez lata podnosiła się z upadku. Jesz-cze kilka lat temu (przed 2015 r.) w powszechnym odbiorze Etiopia uznawana była za jedno z najbardziej stabilnych państw afrykań-skich. Pogląd ten umacniali turyści, którzy co roku licznie odwiedza-li ten kraj, aby zwiedzić historyczną pętlę zabytkowych miast amhar-skich lub by zobaczyć egzotykę plemion Południa. Etiopia posiada dziewięć atrakcji turystycznych wpisanych przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa, a nazwy takich miejsc jak Lalibela, Gonder, Harar czy Aksum są powszechnie rozpoznawalne⁷. W szczytowym 2014 roku liczba turystów odwiedzających Etiopię po raz pierwszy osiągnęła 600 tys., czyli o 50% więcej niż dekadę wcześniej. Oczy-wiście w porównaniu z sąsiednią Kenią, którą wówczas odwiedzało od 2,5 do 3 mln turystów rocznie, liczba ta nie wydawała się impo-nująca, ale pokazywało to rezerwy, jakie ma Etiopia w zagospodaro-waniu branży turystycznej. W 2015 roku Europejska Rada Turystyki i Handlu uznała Etiopię za najciekawsze miejsce do odwiedzenie na świecie. Według danych Banku Światowego dochody uzyskane z

tu-5 Konfl ikt polityczny z Somalią przerodził się w konfl ikt zbrojny w latach 1977–

1978 oraz w 1982 r.

6 D. Hartleb-Wroczyńska, Powstanie państwa erytrejskiego, op. cit., s. 277.

7 UNESCO, World Heritage List: Ethiopia, http://whc.unesco.org/pg.cfm?search

=Ethiopia&cid=31 (4.03.2017).

rystyki wynosiły w tym okresie 4,5% PKB i generowały około milio-na miejsc pracy o wartości 2 mld USD⁸.

Raporty wielu międzynarodowych instytucji ekonomicznych prognozowały, że nadchodzące lata miały być dla Etiopii okresem intensywnego rozwoju. Według Międzynarodowego Funduszu Wa-lutowego Etiopia była najszybciej rozwijającą się gospodarką afry-kańską, która nie była oparta na przemyśle naft owym. Addis Abeba prowadziła negocjacje w sprawie przystąpienia do Światowej Orga-nizacji Handlu, a rząd dokładał starań o jak najlepszy obraz kraju w oczach zagranicznych inwestorów⁹. Według danych Banku Świa-towego infl acja w 2014 roku wynosiła 7,4%, podczas gdy jeszcze w 2011 roku było to 33%¹⁰. Budowa nowych hydroelektrowni miała niwelować braki w dostępie do energii elektrycznej i zachęcać obcy kapitał do inwestycji¹¹. Rosnący potencjał gospodarczy i napływ zagranicznych inwestorów miał też wpływ na rozwój infrastruktu-ry państwa, szczególnie jeśli chodzi o budowę dróg. W 2015 roku Etiopia osiągnęła wzrost gospodarczy na poziomie 9,5% i stała się najszybciej rozwijającą się gospodarką Afryki¹². Intensywna roz-budowa dróg oraz odroz-budowa linii kolejowej Addis Abeba–Dżibuti miała zwiększyć możliwości eksportu i importu przez port w Dżi-buti, co z pewnością wpłynęłoby pozytywnie na gospodarkę kraju¹³.

8 Th e Travel Tourism Competitiveness Report 2015, s. 44, http://www3.weforum.

org/docs/TT15/WEF_Global_Travel&Tourism_Report_2015.pdf (4.01.2016).

9 A. Maasho, Ethiopia Expected to Join to WTO in 2015, Reuters, 10.07.2013, http://www.reuters.com/article/2013/07/10/us-ethiopia-trade-idUSBRE9690BJ 20130710 (7.09.2014).

10 Infl ation (annual%), World Bank, http://data.worldbank.org/indicator/

FP.CPI.TOTL.ZG (24.01.2016).

11 E. Wuilbercq, Ethiopia’s Nile Dam Project Signals Its Intention to Become an African Power, „Th e Guardian”, 14.07.2014, http://www.theguardian.com/global-development/2014/jul/14/ethiopia-grand-renaissance-dam-egypt (5.09.2014).

12 World Bank 2015, Global Economic Prospects, Sub-Saharan Africa, http://

www.worldbank.org/en/publication/global-economic-prospects/data?region=SST (4.01.2016).

13 Linia kolejowa Dżibuti–Addis Abeba podobno została oddana dla transpor-tu towarowego. W trakcie badań terenowych w Etiopii i Dżibuti w marcu 2017 r.

przekonałem się, iż transport pasażerski jeszcze nie funkcjonował mimo propagan-dowych zapewnień, że jest już uruchomiony.

Jednakże w ostatnich latach (2015–2017) w Afryce Subsaharyjskiej nastąpiło nagłe spowolnienie gospodarcze, a co za tym idzie spadek wzrostu PKB względem lat ubiegłych wbrew wcześniejszym prze-widywaniom, na co z pewnością nałożyły się spadki cen surowców na rynkach światowych oraz niestabilna sytuacja w wielu państwach regionu. Etiopia jest tego przykładem, w przypadku tego państwa, oprócz czynników zewnętrznych, dodatkowo na sytuację gospo-darczą nałożyły się problemy wewnętrzne w postaci wybuchu nie-pokojów społecznych i zamieszek związanych z emancypacyjnymi żądaniami największej grupy etnicznej – Oromo, oraz wystąpień młodzieży niezadowolonej z polityki rządu, która nie daje jej nale-żytych perspektyw rozwoju. Sytuacja ta jest o tyle niebezpieczna dla etiopskich władz, że młodzi ludzie stanowią dwie trzecie populacji Etiopii, a ich radykalizm przybiera na sile¹⁴. Podczas ostatniego po-bytu badawczego w Etiopii, w marcu 2017 roku, w trakcie rozmów ze studentami Uniwersytetu w Addis Abebie miałem okazję osobiście się przekonać, jak wielka jest skala społecznego niezadowolenia¹⁵.

Tabela 2. Porównanie realnego wzrostu PKB w państwach Afryki Subsaharyjskiej oraz w Etiopii

rok 2013 2014 2015 2016

Afryka Subsaharyjska 4,7 4,5 3,0 2,5

Etiopia 10,5 9,9 9,6 7,1

Źródło: Global Economic Prospects: Divergences and Risks, June 2016, World Bank Group¹⁶

14 W Etiopii w 2015 r. 70% ludności nie przekroczyło 30. roku życia, w tym 41,6% populacji było w wieku poniżej 15. roku życia. Demographic Dividend. Invest-ing in Human Capital. Ethiopia, http://www.demographicdividend.org/country_

highlights/ethiopia/ (20.02.2017); K. Lilley, Ethiopia Crackdown on Dissent Leaves Youth with Dangerous Options, „World Politics Review”, 26.04.2017, http://www.

worldpoliticsreview.com/articles/21949/ethiopia-s-crackdown-on-dissent-leaves-youth-with-dangerous-options (27.04.2017).

15 Na podstawie rozmów ze studentami oraz wykładowcami Uniwersytetu w Addis Abebie, marzec 2017 r.

16 World Bank Group, Global Economic Prospects: Divergences and Risks, June 2016, http://pubdocs.worldbank.org/en/842861463605615468/Global-Economic-Prospects-June-2016-Divergences-and-risks.pdf, s. 159–160 (14.09.2016).

Mimo że Etiopia w dalszym ciągu jest krajem z przytłaczającą przewagą ludności wiejskiej, to jednak rozwój miast w ciągu ostat-nich 25 lat nabrał przyspieszenia, a populacja ludności miejskiej ule-gła podwojeniu (w 1980 r. odsetek ludności miejskiej wynosił nie-spełna 10%, podczas gdy w roku 2017 wynosił już 20,3%)¹⁷.

Tabela 3. Wzrost populacji ludności miejskiej w Etiopii w latach 1955–2015

1955 1980 2000 2017

5% 10% 15% 20,3%

Źródło: Ethiopia Population 1950–2017, Worldometers¹⁸

Ekonomiczną reputację wzmacniają opinie ekspertów, między innymi Jeff reya D. Sachsa; w swojej głośnej książce Th e End of Po-verty¹⁹ wymienił on Etiopię wśród państw dobrze zarządzanych, które dzięki reformom gospodarczym są na dobrej drodze do wy-dostania się z pułapki ubóstwa²⁰. Rzeczywiście, ten, kto odwiedził Etiopię w ostatnich latach, może naocznie się przekonać o szybkości i skali zmian. W całym kraju trwa budowa infrastruktury drogowej, a większe miasta są w zasadzie jednym wielkim placem budowy. Po-nadto Etiopia odgrywa ważną rolę jednego z najbardziej znaczących przewoźników lotniczych w Afryce. Ethiopian Airlines plasują się w pierwszej trójce największych afrykańskich linii lotniczych. Po-strzegane są też jako bardzo bezpieczne, co w 2011 roku zostało do-cenione przyjęciem ich do największego sojuszu linii lotniczych na świecie – Star Alliance²¹. Stolica Etiopii z nowoczesnym lotniskiem

17 Population of Ethiopia 2017, http://www.worldometers.info/world-popula-tion/ethiopia-population/ (24.04.2017).

18 Ethiopia Population 1950–2017, http://www.worldometers.info/world-popu-lation/ethiopia-population/ (24.01.2017).

19 J.D. Sachs, Th e End of Poverty. Economic Possibilities for Our Time, Penguin Books, New York 2005 (polskie wydanie: Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego poko-lenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006).

20 J.D. Sachs, Th e End of Poverty, op. cit., s. 195.

21 Star Alliance, http://www.staralliance.com/en/about/member_airlines/

(15.10.2014).

i będącą w budowie dzielnicą wzdłuż Africa Avenue również robi na przyjezdnych dobre wrażenie. Fakt, że w Addis Abebie mieszczą się najważniejsze siedziby regionalnych organizacji afrykańskich łącz-nie z Unią Afrykańską i Komisją Narodów Zjednoczonych ds. Afry-ki, a swoje placówki dyplomatyczne mają tam prawie wszystkie zna-czące państwa świata, dodatkowo umacnia dobrą reputację kraju.

Etiopia to wciąż jednak państwo borykające się z klęskami suszy, nieurodzaju, przeludnieniem i ubóstwem, a także polityczną niesta-bilnością. Jest jednym z najbiedniejszych państw świata, w rankingu Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (United Nations Development Programme – UNDP) – Human Development In-dex 2015 – Etiopia zajmowała 174. miejsce na 188 uwzględnionych państw²². Poniżej progu ubóstwa żyło ponad 44% populacji, 77,5%

żyło za mniej niż 2 dolary dziennie. Analfabetyzm sięgał 30%. Ponad 38% dzieci poniżej 5. roku życia miało niedowagę. Oblicza się, że w kraju żyło 7 mln sierot, co przekładało się na dużą liczbę tzw. dzie-ci ulicy. Według ostatniego raportu Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (United Nations Offi ce on Drugs and Crime – UNODC) z 2015 roku tylko w Addis Abebie na ulicy żyje 100 tys. dzieci²³. W miastach panuje wysokie bezrobocie się-gające 80%²⁴. Według Instytutu Gallupa 46% Etiopczyków, w więk-szości wykształconych, chce opuścić Etiopię²⁵. Etiopia ma również niechlubną opinię największego „eksportera kobiet” w Afryce. Szlaki handlu ludźmi prowadzą przez Dżibuti, Somaliland, Jemen, Sudan i Egipt. Około 400 ofi cjalnie zarejestrowanych na terenie Etiopii agencji trudni się wysyłaniem ludzi do pracy za granicę. Państwami

22 United Nations Development Programme, Human Development Index 2015, Human Development Report 2016, http://hdr.undp.org/en/countries (20.04.2017).

23 UNODC, Report 2015, http://www.unodc.org/easternafrica/en/Stories/uno- dc-and-don-bosco-unite-to-brighten-the-future-of-vulnerable-children-in-ethio-pia.html (9.01.2016).

24 United Nations Development Programme, Human Development Report 2016, http://hdr.undp.org/sites/default/fi les/hdr_2015_statistical_annex.pdf, s. 201 (20.04.2017).

25 N. Esipova, J. Ray, R. Srinivasan, Th e World’s Potential Migrants: Who Th ey Are, Where Th ey Want to Go, and Why It Matters, Gallup, http://www.imi.ox.ac.uk/

pdfs/the-worlds-potential-migrants (19.10.2014).

docelowymi, do których głównie wyjeżdżają Etiopczycy, są państwa Zatoki Perskiej. Przyjmuje się, że tylko 40% osób rzeczywiście wyjeż-dża do pracy, pozostałe 60% trafi a do nielegalnych zajęć, które noszą znamiona niewolnictwa. Według raportu Traffi cking in Persons Re-port za rok 2014, liczba wyjeżdżających wynosiła około 1500 osób dziennie²⁶.

***

W ostatniej dekadzie widać wzrastającą pozycję polityczną kra-ju, i to nie tylko w regionie, lecz także na kontynencie. Etiopia jest głównym sojusznikiem państw zachodnich w walce z terroryzmem i ekstremizmem w Rogu Afryki²⁷. Waszyngton ofi cjalnie uznaje ją za ważnego regionalnego partnera w globalnej walce z terroryzmem, nadając jej miano „państwa kotwicy” USA w Afryce (anchor state).

Współpraca Addis Abeby z Waszyngtonem nabrała dynamizu po zamachach z 11 września 2001 roku, gdy Stany Zjednoczone w swo-jej ofensywie mającej na celu zwalczanie międzynarodowego ter-roryzmu zaangażowały się także w Afryce. Stratedzy amerykańscy wytypowali państwa w regionie o największym znaczeniu dla Sta-nów Zjednoczonych, które zostały ujęte w Strategii Bezpieczeństwa Narodowego USA ogłoszonej przez prezydenta George’a W. Busha we wrześniu 2002 roku²⁸. Miesiąc później rozpoczęła się operacja

„Trwała wolność – Róg Afryki” (Enduring Freedom – Horn of Africa) mająca na celu zwalczanie terroryzmu w państwach Rogu Afryki.

Operacja objęła swym zasięgiem terytoria Somalii, Erytrei, Etiopii, Sudanu, Kenii i Dżibuti²⁹. Pentagon rozpoczął także tworzenie na obszarze Afryki Placówek Współdziałania na rzecz Bezpieczeństwa

26 U.S. Department of State, Traffi cking in Persons Report 2014, s. 171–172, http://www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/2014/index.htm (5.12.2014).

27 N. van de Walle, Obama and Africa. Lots of Hope, Not Much Change, „Fo-reign Aff airs”, September/October 2015, no. 5, s. 61.

28 Th e National Security Strategy of the United States of America, White House, Washington D.C., September 2002, s. 11, http://www.state.gov/documents/organi-zation/63562.pdf (10.06.2009).

29 African Regional Operations and Initiatives, United States European Com-mand, 9.01.2007, http://www.eucom.mil/english/Operations/main.asp (10.06.2009).

(Cooperative Security Locations – CSLs)³⁰ oraz Wysuniętych Pla-cówek Operacyjnych (Forward Operating Sites)³¹. W tym samym czasie (październik 2002 r.) w ramach dowództwa regionalnego U.S. Central Command (CENTCOM) zostały utworzone Wielo-zadaniowe Połączone Siły Operacyjne – Róg Afryki (Combined Jo-int Task Force – Horn of Africa – CJTF-HOA) z kwaterą w bazie Camp Lemonnier w Dżibuti. Od dnia 1 października 2008 roku zo-stały one podporządkowane nowo utworzonemu dowództwu regio-nalnemu U.S. Africa Command (AFRICOM) i są odpowiedzialne za operacje kontrterrorystyczne. Mają na celu zwalczanie nie tylko komórek Al-Kaidy oraz Asz-Szabab w Somalii, lecz także wszelkich ruchów ekstremistycznych na tym obszarze oraz działania mające się przyczynić do stabilizacji regionu³².

Etiopia jako największe i najludniejsze państwo w regionie już od czasu zakończenia II wojny światowej była naturalnym wyborem Waszyngtonu. W rezultacie armia etiopska po zakończeniu II wojny światowej z wyjątkiem okresu, gdy władzę w Addis Abebie sprawo-wał prokomunistyczny reżim Dergu, była włączona do programu obejmującego szkolenie armii sojuszników. Gdy w 2006 roku rady-kalne ugrupowanie islamistyczne Unia Trybunałów Islamskich uro-sło w siłę w Somalii, Stany Zjednoczone aktywnie zachęcały władze w Addis Abebie do podjęcia działań zbrojnych w celu obalenia rzą-dów fundamentalistów w tym kraju, wspierając tę operację fi nan-sowo i militarnie³³. Władze Etiopii nigdy ofi cjalnie nie podały, ilu

30 CSLs na kontynencie afrykańskim znajdują się w Dakarze (Senegal), Entebbe (Uganda) oraz Libreville (Gabon).

31 United States European Command, U.S. European Command Statement Fol-lowing President Bush’s Remarks Addressing Global Posture, 16.08.2004, http://www.

eucom.mil/english/FullStory.asp?art=282 (10.06.2009).

32 Partnership, Peace, Stability, 2010: Posture Statement United States Africa Command, AFRICOM, Kelley Barracks, Stuttgart, Germany 2010, s. 34; rozmowa z Vincentem Crawleyem, Deputy Director, Public Aff airs Offi ce US AFRICOM, Kelley Barracks, Stuttgart, 1.12.2010.

33 Polityka ta nie uległa zmianie za prezydentury Baracka Obamy, choć bezpo-średnie wsparcie fi nansowe dla misji w Somalii było mniejsze niż w okresie rządów G.W. Busha. M.S. Indyk, K.G. Lieberthal, M.E. O’Hanlon, Zmieniając historię…, op. cit., s. 224–225; B. Slavin, U.S. Support Key to Ethiopia’s Invasion, „US Today”,

żołnierzy zostało wysłanych do Somalii, ale szacuje się, że ogółem w tej operacji uczestniczyło do 40 tys. osób³⁴.

Armia etiopska zawsze była liczebna, lecz jej wyposażenie pozo-stawiało wiele do życzenia. Amerykańskie wsparcie udzielane Ad-dis Abebie w postaci pomocy fi nansowej, szkoleniowej i sprzętowej zmienia siły zbrojne tego kraju w szybkim tempie. Według Global Fire Power Etiopia jest obecnie jednym najsilniejszych pod wzglę-dem militarnym państw w Afryce Subsaharyjskiej. W 2017 roku zajmowała pierwszą pozycję w Afryce Subsaharyjskiej i trzecią na całym kontynencie afrykańskim, po Egipcie i Algierii³⁵. Etiopia jest ponadto drugim najludniejszym (po Nigerii) państwem afrykań-skim (102,4 mln ludności w 2016 r.)³⁶, co przekłada się oczywiście na możliwości militarne. Etiopska armia liczy obecnie 162 tys. żołnie-rzy w służbie czynnej³⁷.

Na terenie Etiopii znajduje się kilka amerykańskich wojskowych misji szkoleniowych, a poziom uzbrojenia i wyszkolenia żołnierzy etiopskich podnosi się z każdym rokiem. Przykładem może być skon-struowanie w 2013 roku pierwszego etiopskiego drona bojowego³⁸. Coraz większą rolę w szkoleniu armii etiopskiej i jej dozbrajaniu od-grywa też Izrael, co wykazała tajna korespondencja dyplomatyczna USA ujawniona przez WikiLeaks³⁹. Nie należy ponadto zapominać,

1.08.2007, http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2007-01-07-ethiopia_x.htm (10.10.2014).

34 B. Civins, Ethiopia’s Intervention in Somalia 2006–2009, „Yonsei Journal of International Studies” 2010, vol. 2, no. 2, Fall/Winter, s. 137; U.S. Special Forces En-gaged in Operations on the Ground in Somalia, 10.01.2007, Th e Global Intelligence Files, WikiLeaks, https://wikileaks.org/gifi les/docs/50/5044491_u-s-special-forces-engaged-in-operations-on-the-ground-in.html (10.10.2014).

35 African Countries Ranked by Military Power 2017, http://www.globalfi repow-er.com/countries-listing-africa.asp (4.05.2017).

36 Ethiopia, Population 2016, World Bank Data, https://data.worldbank.org/

country/ethiopia (20.02.2017).

37 Ethiopia Military Strength, Global Firepower, http://www.globalfi repower.

com/country-military-strength-detail.asp?country_id=ethiopia (4.05.2017).

38 Ethiopia Produces First Military Drone Aircraft , „Sudan Tribune”, 14.02.2013, http://www.sudantribune.com/spip.php?article45518 (25.11.2016).

39 Wikileaks: US Angered by Ethiopian Army, Curious about Israeli Role, 4.09.2011, http://hornaff airs.com/en/2011/09/04/wikileaks-us-angered-by-ethiopi-an-army-curious-about-israeli-role/ (6.10.2014).

że Etiopia jest również dla Stanów Zjednoczonych polem rywalizacji gospodarczej z Chińską Republiką Ludową, która realizuje tam sze-reg wielkich projektów infrastrukturalnych⁴⁰.

Wydarzenia arabskiej wiosny w Afryce Północnej w 2011 roku spowodowały częściową utratę wpływów USA w państwach Afryki Północnej, między innymi w Egipcie, który do tej pory był jednym z głównych sojuszników Waszyngtonu w regionie. W tej sytuacji Etiopia stała się jeszcze ważniejszym partnerem dla USA niż kiedy-kolwiek wcześniej, co wzmocniło jej pozycję w dwustronnych rela-cjach⁴¹. Potrzeba utrzymania stabilizacji w regionie oraz kontynuacji walki z terroryzmem sprawiła, że Amerykanie wspierają Etiopię nie tylko militarnie, ale też politycznie. W 2011 roku w Addis Abebie

W dokumencie Erytrea i jej wpływ na sytuację polityczną w Rogu Afryki (Stron 153-187)