i nie jest to tylko nic nieznaczący frazes. Stosowane przez nas praktyki nagra-dzane były zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.
I Mistrzostwo Europy dla Nysy
Reprezentujący Polskę program Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) w Nysie „Budowa domów poprzez system szkoleń osób bezrobotnych”
został zdobywcą Europejskiej Nagrody Przed-siębiorczości za przedsiębiorczość odpowie-dzialną i wspierającą włączenie społeczne. Po raz pierwszy w historii jedna z głównych na-gród w konkursie została przyznana projekto-wi z naszego kraju. Projekt był realizowany od czerwca 2006 r. do listopada 2008 r.
Geneza projektu
Program „Budowa domów poprzez system szkoleń osób bezrobotnych” został zainicjo-wany przez ówczesnego dyrektora Powiatowe-go Urzędu Pracy w Nysie Kordiana Kolbiarza w okresie, w którym rynek pracy w powiecie ny-skim (podobnie jak w całej Europie) cierpiał na deficyt wykwalifikowanej kadry pracowników budowlanych, a w rejestrach naszego urzędu zarejestrowanych było ponad 2000 osób bez żadnych kwalifikacji zawodowych, w większości dotkniętych długotrwałym bezrobociem. Ponad-to samorządy lokalne powiatu nyskiego mia-ły problem z niewystarczającą liczbą domów/
mieszkań socjalnych, a także z brakiem środków finansowych na ich budowę.
Pomysł na zainicjowanie projektu zrodził się po dokonaniu analizy systemu szkoleń reali-zowanych przez PUP, która pokazała nam, że
pomimo szerokiej gamy kursów budowlanych trudno było dostrzec namacalne efekty szko-lenia. Czasami zdarzało się, że kursanci (np.
w ramach kursu murarza) stawiali ścianę, która na zakończenie kursu była wyburzana.
Podjęcie inicjatywy budowy prawdziwego do-mu w trakcie szkolenia wydawało się opty-malnym pomysłem na stworzenie programów szkoleniowych efektywnych i odpowiedzial-nych społecznie, które jednocześnie:
n zlikwidują nieefektywny system dotychczaso-wych szkoleń (praktyka oderwana od realnych potrzeb pracodawców – marnotrawstwo sił i pu-blicznych środków finansowych);
ndadzą osobom bezrobotnym kompletne, real-ne umiejętności zawodowe, będące odpowiedzią na olbrzymie zapotrzebowanie pracodawców na wykwalifikowanych pracowników budowla-nych (zgodnie z przeprowadzonym rozeznaniem w branży budowlanej pozyskano deklarację pra-codawców zainteresowanych zatrudnieniem ab-solwentów kursów w swoich firmach);
nprzyniosą konkretne i użyteczne społecznie efekty.
Twórcze rozwiązanie / strategia biznesowa Po rozmowach przeprowadzonych z lokalny-mi władzalokalny-mi zainteresowanie uczestnictwem w projekcie wyraził, a tym samym podjął wy-zwanie, burmistrz Paczkowa, jednej z 9 gmin powiatu nyskiego.
W ramach zawartego porozumienia gmina Pacz-ków przygotowała nieruchomość pod względem formalnoprawnym, dokumentację techniczną,
NUMER SPECJALNY NUMER SPECJALNY
pozwolenie budowlane, zapewniła część materia-łów budowlanych, a także zobowiązała się do do-prowadzenia mediów do domu oraz uzbrojenia go w liczniki zużycia wody i energii elektrycznej.
Zapewnienie maszyn i urządzeń, kadry nadzo-rującej budowę, w tym kierownika budowy, środków ochrony osobistej, wykładowców i instruktorów, należało (w ramach organizacji kursu) do PUP. Szkolenia realizowane były przez jednostkę szkolącą: Centrum Kształce-nia Praktycznego w Nysie, wyłonioną w dro-dze zamówień publicznych.
Cykl szkoleń zrealizowanych w ramach projek-tu obejmował przeszkolenie 176 osób bezro-botnych w zawodach:
n murarz-zbrojarz-betoniarz, n murarz-tynkarz,
n murarz-malarz, n murarz-cieśla, n murarz-dekarz,
n elektromonter instalacji elektrycznych, n monter instalacji c.o.,
n elektryk z uprawnieniami E do 1 kV, n pracownik z zakresu wykańczania wnętrz.
Efekty projektu
Wskutek wzrostu poziomu kwalifikacji zawodo-wych osób biorących udział w projekcie rynek pracy odczuł tak pożądany wzrost wykwalifi-kowanej kadry pracowniczej. Ponad 100 prze-szkolonych osób bezrobotnych po zakończeniu cyklu szkoleniowego uzyskało zatrudnienie.
Projekt poprzez swoją funkcję użyteczną wywarł bardzo pozytywny wpływ na lokalną gospodar-kę i postrzeganie władz samorządowych przez mieszkańców. Dzięki wprowadzeniu w życie ini-cjatywy zgodnej z potrzebami osób oczekują-cych wsparcia, a także zaangażowaniu lokalnej społeczności powstało i zostało oddanych do użytku 12 mieszkań socjalnych, które zasiedli-ły rodziny od lat oczekujące na własne lokum (głównie matki samotnie wychowujące dzieci).
Koszt budowy budynku mieszkalnego w sys-temie szkoleń osób bezrobotnych nie prze-kroczył 50% rynkowych kosztów za metr kwadratowy powierzchni użytkowej.
Podsumowując, można powiedzieć, że zaini-cjowanie i realizacja projektu „Budowa domu poprzez system szkoleń osób bezrobotnych”
było efektywnym i racjonalnym sposobem na wykorzystanie środków publicznych w okresie spowolnienia gospodarczego.
Wizyta Prezydenta RP na Ziemi Nyskiej Wydarzeniem wieńczącym realizację projektu było zorganizowanie 28 stycznia 2009 r. kon-ferencji poświęconej roli samorządu w kształ-towaniu polityki rynku pracy. Jednym z ho-norowych gości konferencji był Prezydent RP, śp. Lech Kaczyński, który w blisko godzinnym przemówieniu wskazywał, iż działania samo-rządu powinny być kluczowymi dla rynku pra-cy, wyrażając jednocześnie uznanie dla pro-jektu oraz przekonanie, że kryzys szybko się
NUMER SPECJALNY NUMER SPECJALNY
skończy, a samorząd powinien koncentrować się na ochronie istniejących miejsc pracy.
Uznanie w kraju i w Europie
Program „Budowa domów systemem szko-leń osób bezrobotnych” był wielokrotnie na-gradzany. W 2010 r. zyskał uznanie w kraju i otrzymał nagrodę Ministra Gospodarki. Pro-jekt został zgłoszony przez Polskę do Europej-skiej Nagrody Przedsiębiorczości, otrzymując pierwszą nagrodę Rady Europy w kategorii
„Przedsiębiorczość odpowiedzialna i promu-jąca włączenie społeczne”.
Wręczenie nagród odbyło się 31 maja 2010 r.
w Madrycie w ramach obchodów Europejskie-go TyEuropejskie-godnia Przedsiębiorczości.
Nowa jakość w obsłudze klientów – Centrum Aktywizacji Zawodowej w Nysie Powstanie profesjonalnego Centrum Aktywi-zacji Zawodowej (CAZ) było podsumowaniem działań i inicjatyw podejmowanych przez ka-drę zarządzająca i pracowników PUP od 2006 r.
Budowa Centrum pozwoliła na profesjonalne wdrożenie rozwiązań, które wcześniej testo-wane było w krajach całej Europy.
Geneza działań podejmowanych w Centrum Aktywizacji Zawodowej
Zadania, które rozpoczęliśmy w 2006 r., pole-gały przede wszystkim na zmianie sposobu
myślenia i działania pracowników w odniesie-niu do klientów PUP. Wcześniej podejmowane działania (do roku 2005) skupiały się na pasyw-nym podejściu do aktywizacji klienta, czyli przy-znawaniu świadczeń i tzw. odhaczaniu klien-tów. Zmiany miały doprowadzić do odwrócenia sposobu myślenia i pracy z klientami PUP. To pośrednictwo pracy, a nie ewidencja, miałoby być „kamieniem węgielnym” pod wszystkie dzia-łania urzędu; to tu miała zaczynać się i kończyć ścieżka naszych klientów. Ciężar działalnoś-ci urzędu przeniesiono z wydziału ewidencji i świadczeń na wydziały pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego, a więc wyprzedzo-no ideę CAZ (Centra Aktywizacji Zawodowej Wyg International 2012, s. 144–145). Motorem tych zmian była mała efektywność działań dejmowanych przez pośrednictwo pracy, po-radnictwo zawodowe, negatywne postrzeganie PUP w środowisku, a także problemy z rekruta-cją osób bezrobotnych do realizowanych pro-gramów i projektów w ramach EFS, posiada-nych ofert pracy, nieznajomość i brak diagnozy klientów, brak dokumentacji działań podejmo-wanych na rzecz klientów, kolejki do różnych stanowisk w urzędzie, wydłużona ścieżka klien-ta poprzez różne sklien-tanowiska w PUP.
Zmiany organizacyjne
Przed wprowadzeniem zmian na stanowis-ku pośrednika pracy były zatrudnione 4 oso-by, po przeprowadzonych zmianach i reorga-nizacji wydziału ewidencji i świadczeń na sta-nowiskach pośrednika zatrudnialiśmy 15 osób.
Obecnie w bezpośrednią obsługę klientów jest zaangażowanych 42 pracowników.
Te wszystkie posunięcia wymagały podjęcia odpowiednich działań również w stosunku do naszych pracowników, a mianowicie przeorga-nizowania struktury zatrudnienia pracowników na poszczególnych stanowiskach, jak również zmian organizacyjnych. Nieodzownym elemen-tem zmian było przygotowanie pracowników ewidencji do podjęcia nowych zadań z zakre-su pośrednictwa pracy.
Od 2006 r. doskonaliliśmy model obsługi klienta, testując wiele metod i sposobów pra-cy z klientem, m.in. pogrupowanie klientów według podziału terytorialnego, a w obrę-bie tych grup – podział alfabetyczny według W roku 2014 Nagrodę Obywatelską w kategorii
Partnerstwo Samorządów dla Powiatu Nyskiego za realizację projektu przyznał Prezydent RP
NUMER SPECJALNY NUMER SPECJALNY
wieku. Nasze doświadczenia doprowadziły do wypracowania najbardziej efektywnego mo-delu pracy z klientami, który przenieśliśmy do nowo powstałego Centrum Obsługi Klienta.
Nieodzownym elementem sprzyjającym wpro-wadzanym zmianom było pozytywne do nich nastawienie pracowników.
Centrum Aktywizacji Zawodowej
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS), dotyczącymi no-wej jakości w obsłudze klienta, 5 lipca 2011 r.
odbyło się uroczyste otwarcie nyskiego CAZ, pierwszego takiego obiektu na Opolszczyźnie, zbudowanego od podstaw również dzięki za-angażowaniu i pracy społecznej naszych pra-cowników. Nyskie centrum to dobudówka do już istniejącej siedziby PUP. Inwestycja powsta-ła dzięki środkom MPiPS, jak również dofinan-sowaniu starostwa powiatowego w Nysie.
Nasze centrum to nie tylko nowy budynek i dostosowane do obsługi klientów przestron-ne i odpowiednio wyposażoprzestron-ne pomieszczenia, oznaczone nowym logo i agresywnym kolorem czerwonym, który ma charakteryzować naszą aktywność, to przede wszystkim przygotowa-ni i profesjonalprzygotowa-ni pracowprzygotowa-nicy, służący swoją wiedzą i zaangażowaniem naszym klientom, mający świadomość służby na ich rzecz. Wraz z doskonaleniem warsztatu pracowników na-stępowała coraz większa indywidualizacja usług dedykowanych naszym klientom.
Na jakość pracy i indywidualne podejście do klienta w naszym PUP zwrócono uwagę
w ogólnopolskim badaniu dotyczącym funkcjo-nowania CAZ-ów, gdzie znalazło się sformuło-wanie: „Centrum Aktywizacji Zawodowej dzia-łające w ramach Powiatowego Urzędu Pracy w Nysie podporządkowane jest pomocy oso-bom bezrobotnym w podjęciu zatrudnienia.
Choć to banalne zdanie zapewne jest prawdzi-we dla niemal wszystkich Centrów Aktywizacji Zawodowej, to jednak PUP Nysa wyróżnia się w sposobie realizacji tego celu między innymi ze względu na postępującą indywidualizację w podejściu do klienta” (Centra Aktywizacji Zawodowej, Wyg International 2012, s. 147).
To indywidualne podejście przejawia się rów-nież w ciągłym przeobrażaniu i dostosowywa-niu działań kierowanych do naszych klientów w aspekcie zmieniającego się rynku pracy.
Nagrody i wyróżnienia
Na przestrzeni lat 2007–2017 za kreatywność i innowacyjne podejście, zaangażowanie w te-stowanie nowych rozwiązań w ramach projek-tów pilotażowych Powiatowy Urząd Pracy był wielokrotnie nagradzany.
Otrzymane nagrody i wyróżnienia:
n Statuetka za uzyskanie w 2017 r. efektywnych i skutecznych działań aktywizacyjnych podejmo-wanych wobec osób bezrobotnych – PUP w Ny-sie był jedynym nagrodzonym urzędem z woje-wództwa opolskiego;
n Statuetka oraz tytuł „Lider Aktywizacji Osób Młodych 2017” – w konkursie na najlepsze prak-tyki instytucji rynku pracy;
n Wyróżnienie Specjalne w konkursie „Lider Aktywizacji Osób Młodych 2017” – za wdraża-nie działań zbieżnych z Rekomendacjami dla
NUMER SPECJALNY NUMER SPECJALNY
aktywizacji osób młodych w województwie ślą-skim;
n Wyróżnienie Ministra Rodziny, Pracy i Polity-ki Społecznej 2017 – za uzyskanie w 2016 r.
wysokiej skuteczności działań aktywizacyjnych, podejmowanych wobec osób bezrobotnych;
n Wyróżnienie Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej 2016 – za uzyskanie najwyższej oce-ny z obsługi klientów powiatowych urzędów pracy w województwie opolskim w I Ogólnopol-skim Badaniu Klientów Urzędów Pracy;
n Medal Ministerstwa Pracy i Polityki Społecz-nej „PRO PUBLICO BONO” 2015 – za szczególną aktywność i podejmowane działania na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych;
n Certyfikat Ministerstwa Pracy i Polityki Spo-łecznej 2015 – za szczególne zaangażowanie i najlepsze wyniki wdrożenia rozwiązań reform rynku pracy w konkursie „Najlepsze wdrożenia noweli ustawy o promocji zatrudnienia”;
n Medal Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
„PRO PUBLICO BONO” 2014 – za wkład w przygo-towanie nowej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
n Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego 2014 – III Miejsce w kategorii Opolski Super Kapi-talny Projekt w konkursie „The Best of Opolskie”;
n Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego 2012 – „Kapitalni w Opolskiem” – Wyróżnienie mieszkańców;
n Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego 2012 – I miejsce w Plebiscycie mieszkańców w ramach konkursu „Kapitalni w Opolskiem” za projekt SEPTEM SIDERA;
n Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego 2011 – za profesjonalizm i efektywność w reali-zacji PO KL 2007–2010;
n Nagroda Ministra Gospodarki 2010 – ,,Budo-wa domów poprzez system szkoleń osób bezro-botnych”;
nEuropejska Nagroda Przedsiębiorczości 2010 – ,,Budowa domów poprzez system szkoleń osób bezrobotnych”;
n Nyska Nike 2010 – ,,Dobroczyńca roku”;
n Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego 2010 – „Kapitalni w Opolskiem”;
n Nagroda Akademii Rozwoju Filantropii w kon-kursie „Zysk z dojrzałości 2010” – I miejsce w kategorii Instytucja Rynku Pracy Przyjazna Oso-bom 50+;
n ,,Perły Nysy” – II edycja konkursu architekto-nicznego na najpiękniejszy budynek w gminie 2010 – Kategoria: obiekt należący do skarbu państwa lub samorządu terytorialnego;
n Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego 2010 – II miejsce w konkursie „Kapitalni w Opol-skiem” w kategorii – „Regionalne kadry gospo-darki”;
nNagrody Ministra Rozwoju Regionalnego 2009 – Projekt ,,Jaskółka zwiastun zmian na rynku pra-cy” – Projekt p.n. „Nyski Projekt Inwestycyjny”;
nWyróżnienie konkursie ,,Opolskie Euro 2008” – Nagroda specjalna Marszałka – za projekt ,,Nyski Projekt Inwestycyjny”;
nNagrody Ministra Rozwoju Regionalnego 2007 – ,,Reaktywacja ginących zawodów w powiecie nyskim”, ,,Powiat nyski – miejsce przyjazne dla przedsiębiorcy”;
n Wyróżnienie Instytutu Zarządzania w Warsza-wie 2007 w IV edycji Programu Certyfikującego Inwestor w Kapitał Ludzki.
Bibliografia
Centra Aktywizacji Zawodowej, Wyg International 2012.
Więcej o autorze
Małgorzata Pliszka
Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Nysie
Wieloletni pracownik publicznych służb zatrudnienia, obecnie zatrudniona na stanowisku dyrektora urzędu pracy.
Ukończyła studia wyższe na Uniwersytecie Opolskim o kierunku pedagogicznym, studia podyplomowe na Kato-lickim Uniwersytecie Lubelskim – Public Relations w instytucjach rynku pracy. Nadzorująca realizację programów pilotażowych „Twoja kariera – Twój wybór”, „Profilowanie usług”. Trener rekomendowany przez MPiPS – wpis w bazie kadry trenerskiej przygotowanej do prowadzenia zajęć w ramach szkoleń modułowych dla pracowników instytucji rynku pracy. Współautorka publikacji pt.: Dobre praktyki w pośrednictwie pracy – innowacyjne projekty re-alizowane przez powiatowe urzędy pracy – zeszyt metodyczny dla pośredników pracy wydany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Współpracowała z Wyższą Szkołą Humanistyczną i Dziennikarstwa w Poznaniu, prowa-dząc wykłady na studiach podyplomowych z pośrednictwa pracy.