DOM ZDROWIA - Mniemana śmierć Napoleona albo zamach Maleta w roku 1812

Na końcu ulicy Przedmieścia świętego Antoniego, po lewej ręce, nim się dojdzie do rogatek Tronu, dziś jeszcze widać dóm pod numerem 333, dość ładnćj powierzcho

wności, lubo wszystkie w nim okna opa

trzone są żelazną kratą. Nad bramą, złotemi literami na czarnej marmurowej tablicy znajduje się napis: „Dom zdrowia." Jest to dom niegdyś Doktora Dubuisson, wyłą

cznie przeznaczony leczeniu obłąkanych na

umyśle. Tu właśnie, przed trzydziestą laty, jeden człowiek powziął zuchwały plan oba

lenia tego co się zdawało tak wielkiem w oczach Europy, a tym człowiekiem był Malet. Przypuścił on do swoich zamiarów spół-więźnia, Księdza Lafon,rojalistę, agen

ta Burbonów, korrespondenta komitetów zawiązanych w Wandei i południowój Fran- cyi ’. Oba zaraz od pierwszej rozmowy po

dobali się na wzajem. Szlachcic

republikań-1 Oprócz Lafona, znajdowali się w dom uD o- ktora Dubuisson, jako -więźnie, bracia de Po- lignac i du Puyvert. Domyślać się m ożna, że ci nieprzyjaciele Napoleona, zbliżeni do Gene

rała Maleta sympatyą zobopólnego nieszczę

ścia, poklaskiwali jego zamiarom. Wszelako jeden tylko Lafon brał czynny udział w spisku.

Bracia Polignac niechcąc po drugi raz narażać życia swego na niebezpieczeństwo, przepro

wadzeni byli, na własną prośbę, do innego domu zdrowia, przy rogatkach Świętego Jakó- ba, gdzie oczekiwali wypadku, nielękając się nowego dla siebie niebezpieczeństwa.

ski wybornie się porozumiał z Księdzem rojalistą. Wieczorami grywali z sobą w ecarlć lub szachy, a posuwająG«króla, La- fon mówił: Generale, monarchia bierze górę.

Jeśli grając w szachy, Malet dawał szach i mat, m ówił wówczas do Księdza:

— Mój kochany,rzeczpospolita tryumfuje.

Oba wnienawiśei ku Napoleonowi, wy

bornie się z sobą zgadzali, i pod tym wzglę

dem najmniejsza niezachodziła sprzeczka.

Po długim namyśle nad rozmaitemi środ

kami wykonania swego zamiaru, Malet stanął wreszcie na tóm:

Przypuściwszy że Cesarz umarł dnia 8 października pod murami Moskwy, wno

sił, że Senatowi służy najwyższa władza.

Głosem przeto Senatu postanowił przemó

wić do narodu i wojska. Przygotował pro- klamacyę do żołnierzy, w którój utyskując nad stratą głowy państwa, zwiastował oba

lenie rządów cesarskich i przywrócenie rządów ludu, to jest rzeczypospolitój, ogłaszając zarazem skład nowego rządu.

Proklamacya ta była podpisana imieniem wszystkich Senatorów; dekret tegoż Se

natu mianował Maleta Gubernatorem Paryża i Dowódzcą wszystkich wojsk rozłożonych w obrębie pierwszej w oj

skowej dywizyi. Potem inne osobne de- kreta rozdawały nowe dowództwa, wyż

sze stopnie i nagrody wszystkim wojsko

wym, których Malet spodziewał się użyć do wykonania swego zamiaru. Ztąd wi

dzimy, że nadzieje swe opierał na dwóch myślach: to jest niespodziewanym podej

ściu i uwiedzeniu; zamierzał podejść na

głą wiadomością o śmierci Cesarza, roznie

sioną po koszarach; uwieść, obiecując w oj

skowym awanse i odpoczynek.

Stanąwszy raz na takim programmacie,

Malet i Lafon wzięli się do dzieła. Lafon pracował nad przygotowaniem uchwał Se

natu, które miały ogłosić zniesienie rządu cesarskiego, a utworzenie tymczasowego rządu. Malet zawsze zapalony republika

nin, dawał piórwsze miejsce Generałowi Moreau, nieprzyjacielowi Cesarza. Zatrzy

mywał na urzędzie panaFrochot, Prefekta departamentu Sekwany, aby nie sprawić nieładu w administracyi; wyborowi zaś Lafona zostawił dwóch innych członków rządu tymczasowego. Panowie Montmo- rency i de Noailles wskazani byli przez te

go ostatniego; lecz ani on, ani Malet nie- zgadzali się co do naznaczenia piątego członka, jeden podawał Massenę lub Bra

ne, a drugi Księcia z domu Burbonów li

nii starszej, lub nawet Księcia Orleańskie

go. Chciano tym sposobem dać miejsce wszelkim nadziejom i żądzom wyniesienia

się. Nakoniec, ostatnia uchwała Senatu tworzyła gwardyę narodową na zasadach 1789 roku, główne jej dowództwo po

wierzano panu de la Fayette.

Kiedy Lafon układał akta srciągające się do organizacyi władz cywilnych, Malet tymczasem z rzadką dokładnością zajmo

wał się przygotowaniem rozkazów, doty

czących wojska. Jednego tylko spólnika mieli w tym więziennym spisku, to jest ka

prala ze straży miasta Paryża, nazwiskiem Rateau, znajomego i spółziomka Lafona.

Ten był ich Sekretarzem i pięknie przepi

sywał fałszywe uchwały Senatu i fałszywe rozkazy, ze szczerem przekonaniem, iż prze

pisuje na czysto historyę wojen z czasów rewolucyi, nad którą od dawna miał jako

by Malet pracować.

Zewnątrz więzienia wszystko się przy

gotowywało z równąż gorliwością i

taje-37

mnicą Niedawno został wypuszczony na wolność ksiądz hiszpański Caamagno, który był dla tychże przyczyn co Lafon zam

knięty w domu Doktora Dubuisson. Przed jego wyjściem zwierzył mu się Lafon o za

machu, który Malet zamierzał wzniecić, mówiąc mu, jak i sam sądził, że spisek nie- miał innego celu nad przywrócenie

Fer-’ Oddawna, pisze Lafon w swojej Historyi spisku Maleta, więźnie domu zdrowia praco

wali nad zawiązaniem stosunków zewnątrz;

udało się im przełamać wszelkie trudności; za

prowadzono czynną i bezpieczną korrespon- dencyę z innemi w ięźniam i; nawet z kardyna

łami osadzonemi w Y incen nes, którzy odbie

rali instrukcye. Utrzymano wszelkie stosunki zawiązane we Francyi południowej przezMar- grabiego Puyvert (tego samego, który został Gubernatorem zamku Yincennes w epoce re- stauracyi), a Hrabia Alexy de Noailles przygo

towywał opinią wRennes i całej Bretanii, zapro

wadzając towarzystwa przeznaczone do roz- krzewiania ducha rojalistowskiego.

38^'

dynandowi Królowi hiszpańskiemu w ol

ności i tronu, uwolnienie Papieża więzio

nego w Fontainebleau i przywołanie do Francyi Burbonów, prawych jćj monar

chów. Caamagno, umysłu ograniczonego!

zapaleniec, pochwalił ten plan i skwapliwie ofiarował szczupłe swe mieszkanie, najęte przy ulicy Neuve-Saint-Gilles w pobliżu placu królewskiego, na przyjęcie spisko

wych i skład rzeczy potrzebnych do wyko- i nania zamiaru. Oprócz tego księdza, La

fon skłonił ku sobie, niezwierzając się ato

li z niczem, młodego Wandejczyka Bou- treux, uczącego się prawa w Paryżu i sta

rającego się o urząd w wydziale oświece

nia publicznego, na którego zupełnie mógł rachować.

Gdy tak były rzeczy przygotowane, Ma

let czekał tylko przyjaznej okoliczności. Na

reszcie osądził, że już nadeszła pożądana

chwila.

W

rzeczy samej, ostatni biulletyn z dnia 27 września donosił o wejściu Fran

cuzów do Moskwy, tudzież że pożar pochło

nął ów jedyny przytułek wielkiej armii.

Śród przerażenia z powodu tego wypadku, Francya odbierała od Napoleona i głó

wnego sztabu rzadkie tylko wiadomości, nic stanowczego nie donoszące. Smutek i niespokojność panowały w Paryżu, a w y

socy urzędnicy nieukrywali swej obawy.

Najmniej dwóch tygodni wymagała droga z Moskwy; był już dzień 19 października, a od 27 biulletynu rząd nieudzielił żadnej urzędowej wiadomości. Nazajutrz dnia 20 we W torek, w chwili kiedy mieszkańcy Domu Zdrowia skończywszy obiad wsta

wali od stołu, by przejść do salonu na ga- wędkę, Doktor Dubuisson, przez otwarte drzwi swego gabinetu, postrzegł człowie

ka spieszni e wy chodzącego, którego wszak

że nie poznał. Pobiegł więc za nim, był to Malet, ubrany w surdut granatowy, w ka

peluszu okrągłym z szerokiemi skrzydłami.

— Jako, Generale— rzekł Doktor tonem wym ówki, biorąc go pod rękę — tak to nadużywasz mego zaufania? Mając powód do myślenia że nie pierwszy raz wymykasz się podobnym sposobem, oświadczam, że natychmiast złożę o tern rapport.

— Czyliż chciałbyś mię zgubić do ostatka, Doktorze? odrzekł Malet ze smutkiem.

— Generale, znasz całą odpowiedzial

ność, jaka na mnie ciąży. Dałeś mi słowo, że niewyjdziesz ztąd na krok, liczyłem do

tąd na twój honor; odtąd zaś już nie wierzę.

•— Tak jest, wyznaję Doktorze — przer

wał spiesznie Malet,— wychodziłem już kil

ka razy, chciałem widzićć mego ojca, który, jak sam wiesz, bardzo jest słaby i daleko ztąd mieszka.

— Jestem przekonany że miałeś chwa-*

lebne tylko zamiary; lecz przedewszy- ■ stkiem pełnić muszę moje powinność, nie mam najmniejszej chęci do poróżnienia się z rządem; dziś wieczór zdam rapport.

— Czyń co ci się podoba — odpowie

dział Malet z gniewem;— wióra tylko, że jeśli jutro będę odprowadzony do więzie

nia la Force lub Yincennes, tobie przypi

szę nowe moje nieszczęście.

I oba mocno wzruszeni wrócili do domu.

To zdarzenie otworzyło oczy doktorowi Dubuisson; lękając się, jeśli nie rozkazu zamknięcia swego zakładu,(co już się przy

trafiło jednemu z jego kolegów), to przy

najmniej ściągnienia na się ostrćj nagany ze Strony rządu, przedsięwziął zalecić szcze

gólną dawać baczność na Maleta ogrodni

kowi swemu, (temu to właśnie, którego Ma

ry, wedle świadectwa doktora Pressat, uła

twił mu ucieczkę)i zdać tego jeszcze wie

czora rapport policyi, aby go ona nie uprzedziła. Malet zaś wynurzył swą oba

w ę przed Lafonem, gdy zostali sam na sam; lecz ostatni tak mu odpowiedział:

— Uspokój się. Znam Dubuissona; wy

borny człowiek, nie wykona pogróżki, tym bardzićj, iż ifiniemam, że w duszy jest roja- listą.

— Mniejsza oto, nie trzeba jednak tra

cić czasu — rzekł Malet, — chwila jest po temu, napisz do Bateau, niech jutro wie

czór przychodzi tu z hasłem: jeśli policya nadeszle swych agentów po jutrze, będzie już dla niej za późno. Idźmy! — dodał z za

pałem ściskając rękę księdza — jesteśmy między śmiercią a swobodą, od nas zależy rozstrzygnięcie!

Nazajutrz rano, kiedy Dubuisson w ró

cił do pokoju Maleta, ten z miną oboję

tną zapytał go, czy zdał rapport?

— Niewątpliwie, generale, — odpowie

dział doktór, — nie tracę nigdy czasu; z re

sztą, rad byłem, iż przekonam ciebie, że nikt mię bezkarnie nie oszukuje.

Słowa te oburzyły Maleta, który zmie

niając ton i obejście się, odrzekł doktorowi z ironicznym uśmiechem:

— Ach, mości doktorze, któż kiedy my

ślał oszukiwać ciebie. Zwaryowałeś! wię- cćj jesteś chory jak którykolwiek z twoich pacyentów! wierz mi, pójdź wziąść kro- plistą kąpiel.

— Generale! zawołał obrażony doktór.

— I có ż !— mówił Malet— idź tedy przy

najmniej innym dawać tę kąpiel, jeśli tyle dbasz o twoję powinność. Co do mnie,

wcale ani twoich starań, ani twych od

wiedzin i proszę zostawić mnie samego.

Doktór wyszedł. Malet oświadczywszy chęć pozostania w kwaterze (pewno dla swobodniejszej narady z Rateau), niestawił się na obiad; lecz Rateau przyszedł dopie

ro nazajutrz, ponieważ był aresztowany za upicie się dniem pized tem. Malet za

lecił mu aby znajdował się tego jeszcze wieczora wraz z Boutreux przy ulicy Neu- ves-Saint-Gilles i starał się przedewszy- stkiern przynieść mu hasło, bez czego nie- mógłby nic począć.

— A propos!— dodał ze zwykłą sobie pewnością— był u mnie wczora generał Lamotte; mówiłem mu o tobie, niezwło

cznie zostaniesz officerem.

Bardzo jesteś dobry, mój generale;

lecz mam ledwo dwa lata służby i nie

by-45

— Uczniowie szkoły Saint-Cyr czy dłu

żej służą od ciebie?

— Oni mają naukę.

— Czyliż nie piszesz ślicznie?

— Na honor! generale, prawda, że ma

my starych officerów tak nieumiejętnych...

ach!... Razu jednego, kapitan muzyki na

pisał w swym rapporcie flute przez trzy t. Szczęściem, drugi officer uczynił mu uwa

gę , że ten wyraz pisze się tylko przez dwa t;

kapitan więc musiał zostawić jedno na po

tem , lecz zdawał się z tego nie bardzo kon- tent.

— Ty byś nie popełnił takiej omyłki — rzekł Malet z uśmiechem — i dla tegonie- przeglądam zgoła tego co ci się daje do przepisywania.

— Nie żebym się chwalił— odpowie

dział Rateau, pochlebiony temi słow y—

lecz znam dość dobrze inój język.

— N o w ię c dziś w ieczorem o dziew ią

t e j, u lica Neuve-Saint-GiIIes, u P . C aam a- g n o , gdzie ju ż b y w a łeś nie raz.

— A c h ! ta k , u tego k sięd za , który się zawsze przebiera p o c y w iln e m u — rzek ł Rateau ton em ża rtobliw ym .-— L e c z , m ój g e n e ra le , o d ziew ią tej, to za p ó ź n o : nie dozw alają w ych od zić z koszar po capstrzy

k u , który bębnią o s ió d m ć j; nadto ju tro piątek i dziś w ie cz ó r b ęd zie przegląd w k o szarach, a lb o w ie m ju tro m am y w y s tą p ić na plac Y en d om e >.

— H a , w ię c bądź u Caam agno o szó

ste j; to daleko bezpieczniej i czekaj na

' W owej epoce, co piątek każdego tygodnia, oddział z każdego półku stojącego załogą w Pa

ryżu, występował o godzinie dziesiątej na plac Vendom e, gdzie czytano wtedy wyroki sądu wojennego pierwszej dywizyi i odbywała się degradacya skazanych na karę wojskowych.

mnie. Gdybyś się spóźnił z powrotem, bądź spokojny, napiszę do twych naczelników, i wezmę wszystko na moję odpowiedzial

ność.

SCHADZKA.

Dnia 22 października 1812 roku, wie

czorem, gdy wszystko już było w pogoto

wiu, Malet, jak zwyczajnie, grał w szachy z księdzem Lafon. Wygrywając ciągle, nie mógł się wstrzymać od wykrzykników kil

kakrotnych: „Wszystko idzie dobrze!“ Zda

w ał się nader wesołym, co dowodzi, że zu

pełną miał nad sobą władzę. O dziesiątej wrócił do swego pokoju, gdzie wkrótce przyszedł Lafon. Tu, po raz ostatni

roz-52

trząsali pamiętną swoję uchwałę senatu, którą odczytać mieli żołnierzom w kosza

rach, ministrom i urzędnikom, mającym być przytrzymanemi w ich pałacach.

O północy, Malet wnosząc że w całym domu śpią wszyscy, oznajmił Lafonowi, że czas już działać.

Za umówionym znakiem wyszedł ogro

dnik na ich spotkanie w ogrodzie, zarzucił na mur od uliczki linę, dla łatwiejszego przebycia Łój zapory. Malet wlazł pier

wszy , skoczył lekko na drugą stronę i do

pomógł zejść Lafonowi, mniej zręcznemu od niego; potem szli wzdłuż wielkiej ulicy Przedmieścia S. Antoniego ku placowi Ba- stylii. Lubo jedną myślą powodowani , na

der atoli odmiennych doznawali uczuć.

Lafon zadumany i niepewny pytał gene

rała:

— Czy niewątpliwą masz nadzieję prze- eiągnienia na naszą stronę pułków straży Paryzki&j ?

Malet spokojny i pewny, odpowiedział:

Teraz wszyscy wojskowi pragną p o

koju ; z resztą nie dam ich dowódzcom cza

su do namysłu.

Lecz prefekt Frochot może pomyśli o Królu Rzymskim ?

— Będzie myślił tylko oswojćj prefcktu-rze... Wreszcie, po śmierci Bonapartego cóż znaczy Król Rzymski? Któż o nim po

myśli? chyba tylko matka? Obaczysz mój kochany: chcę aby jutro o tejże godzinie Fontanes 1 miałdonas panegirykw imieniu Senatu.

1 Fontanes był wówczas wielkim mistrzem uniwersytetu.

— Jak to! czyliż go nie usuniemy?

— Co ci się zdaje! gdzieżbyśmy znaleźli lepszą trąbę na głoszenie naszego tryumfu?

— Wielki Boże! — rzekł Lafon, — jak się o tśm dowie Bonaparte....

— Czyliż się nigdy nie przenikniesz my

ślą, że ten człowiek już nie żyje?— przer

wał Malet z niecierpliwością,— czyż nie- mam tu niezaprzeczonego na to dowodu?

I mówiąc te słowa, ściskał pod pachą gruby portfel, zawierający uchwały sena

tu, odezwy, rozkazy dzienne, rozporządze

nia , listy konfidencyonalne, instrukcye, sło

wem całe bióro nowego rządu, jaki zamie

rzał ustanowić. Lafon zaś wziął z sSbą ma

łe tylko zawiniątko z odzieżą świecką, która miała mu służyć do przebrania się.

Oba mimo ulewnego deszczu, wkrótce przybyli na ulicę Neuve-Saint Gilles, i w e

szli do księdza Gaamagno, który z najży

wszą niespokojnością na nich oczekiwał, wespół z kapralem Rateau i korrepetyto- rem Boutreu, przybyłemi już dawno na oznaczone miejsce schadzki. Rateau wy

dał Maletowi hasło wojskowe, o którem wywiedzie się potrafił.

Lafon chcąc zdaleka tylko przypatrywać się wypadkom, przez ostrożność powie

dział Maletowi, iż skoczywszy z muru, strą

cił sobie nogę, a to żeby mióe powód do pozostania w odwodzie. Pierwsze jego sło

wa w mieszkaniu hiszpańskiego księdza, do którego wszedł kulejąc, były:

— Ach! mój Boże! myśliłem że tu nigdy nie 'dowlokę się.

— Cóż ci jest, kochany bracie? spytał Caamagno ?

-— Niestety! wywichnąłem sobie nogę przeskakując mur.

— Pocóż było, mości Lafon, przeskaki

wać mur, — rzekł Rateau — i przychodzić o tej porze, kiedy tu niema kogo spowiadać?

Malet przerwał rozmowę, pytając Caa- magno, czy przedmioty które miały być przysłane „od rządu“ , już przyniesione.

Za całą odpowiedź Hiszpan wskazał na tłomok leżący w kącie. Malet skwapliwie go otworzył i wyjął dwa mundury, jeden generała, drugi ądjutanta, dwa pałasze, parę krucic, szarfę kommisarza policyi, a obracając się do Rateau i Boutreux:.

— Panowie — rzekł — wielką nowinę wam zwiastuję. Cesarz nieżyjc!

— Ach! co za nieszczęście!— zawołał Rateau, porywając się z krzesła.

— Nie koniec na tśm — mówił dalój Ma

let,— Senat uznał za konieczne uczynić nie

które zmiany w kształcie Rządu i zastąpić kilku urzędników, jakoto: komendanta Pa

ryża, ministra i prefekta policyi, osobami, na których patryotyzm i gorliwość może rachować. Mnie powierzył wykonanie te

go; oto pismo mianujące mnie genera

łem, z pełną władzą działania w imieniu Senatu.

Potem zwracając się do Rateau, rzekł:

— Kapralu Rateau, życzyłbyś awansu ?

— Tak jest, generale, w ogólności w oj

skowi, a w szczególności kaprale nic inne

go bardziej sobie nie życzą.

— Otóż, na moje prośby minister W o j

ny mianował cię moim adjutantem, w sto

pniu porucznika.

— Ja! oficerem, adjutantem! —-zawołał Rateau, skacząc z radości i klaszcząc w rę

ce .—-Co za szczęście. Niech żyje Cesarz!

— On umarł! mówię c i,— krzyknąłMa

let grzmiącym głosem. — Jutro otrzymasz patent. Oto masz mundur oficerski, ubierz

się. Potem obracając się do Boutreux, mó

w ił:

— W edług danej mi instrukcyi, winie- nem mieć przy sobie urzędnika dla ogłasza

nia postanowień senatu; skutkiem udzielo

nej mi nadzwyczajnej władzy, mogę cię panie, mianować kommisarzem policyi ; czy przyjmiesz ten urząd?

— Tak, generale.

— W eź więc tę szarfę i pójdź za mną w imieniu prawa.

W chwili, kiedy Malet i dwaj jego zwo

lennicy, ubrawszy się w mundury, zabie

ra! i się do wyjścia, gwar jakiś dał się sły- szćć w domu, Malet nadstawił ucha, La

fon zbladł.

— Wielki Boże! czyliżbyśmy byli zdra

dzeni? rzekł ostatni po cichu.

— Nie lękaj się, bracie — odpowiedział Caamagno— Bóg nas'ma w swojej opiece.

— Zdaje się, że idą na wschody — zi

mno rzekł Malet — któżby przychodził o tej porze?

— Lokatorowie zapewne, co się spó

źnili z powrotem — obojętnie odpowiedzią) Rateau.

— Lecz słyszę mówiących — zawołaj pomięszany mocno Lafon— uchodźmy ztąd.

— Nielgkajże się,Panie Lafon — rzekł Rateau tonem drwiącym — nikt ci tu nie myśli uczynić nic złego; widząc cię, można- by mniemać,że należysz do orszaku idącego na ścięcie.

— Słusznie m ówi, uspokój się— dodał Malet po cichu, biorąc Lafona za rękę; — jeśli jesteśmy odkryci, ucieczka na nic się nie przyda: czyliż nie przededrzwiami znaj

duje się gilotyna?

W rzeczy samej byli to dwaj

lokatoro-w ie , zecery z drukarni, lokatoro-wracający trochę podchmieleni.

Malet z towarzyszami wyszedł na ulicę Neuye-Saint-Gilles zostawiwszy w domu Lafona i Caamagno, o którym już więcśj nie było słychać potem 1 i udał się ku naj~

bliższym koszarom przy ulicy Popiucourt, , zajmowanym przez dziesiątą kohortę.

Było już około drugiej godziny po pół

nocy.

Malet zbliżył się do bramy koszar i rzekł;

— Przychodzę odj komendanta Paryża.

Otworzono bramę , łecz dowiedziawszy się że nieznajomy mu dowódzca Soulier nie mieszka w koszarach, kazał zaprowa

dzić siebie do jego mieszkania jednemu żoł

1 Ksiądz ten w roku 1830 liczył się między duchownemi parafii Świętego Gerw azego w Pa

ryżu.

nierzowi i zameldował się pod nazwiskiett generała Łamotte.

— D ow ódzco! — rzekł do półkownika Souiier, którego zastał chorego na mocną gorączkę — przychodzę z wielką nowiną, o której, jak widzę, nie wiesz. Cesarz zginął pod murami Moskwy w dniu 9 tego mie

siąca. O to rozkaz Senatu do ciebie, pół- kowniku.

I rzucił na łóżko pakiet obejmujący mnie

many dekret senatu, proklamacyg do żoł

nierzy i nominacyą Souiier na generała bry

gady.

Souiier ujrzawszy generała, chciał po

wstać, lecz na słowa: „Cesarz nieżyje!“

odpadł na łóżko prawie bez przytomności, powtarzając z boleścią:

— Cesarz nie żyje! o nieba! co za nie

szczęście!

— Niestety! co za nieszczęście! — po-6

wtórzył Rateau — wszyscy toż samo mó

wią.

W tedy korzystając z pomieszania pół

kownika Souiier, Malet rozłożył przed nim postanowienia Senatu, które, między inne- mi, mianowały generała Malet komendan

tem Paryża, w miejsce Hulin’a; potem do

dał:

— D owódzco, rozkaż swojćj kohorcie

W dokumencie Mniemana śmierć Napoleona albo zamach Maleta w roku 1812 (Stron 30-74)