Mgr inż. A leksander SOROKIN, urodził się 27 października 1898 roiku w Kijowie W ykształcen ie średnie zdobył w średniej szkole handlow ej. N astępnie podejm uje stu
dia w A kadem ii Górniczej w K rakowie, k tó rą kończy w 1928 roku, uzyskując ty tu ł m agistra inżyniera górnika. W tym też roku rozpoczyna pracę zaw odową w kopalni
„W anda-Lech" w Nowym Bytomiu, spraw ując stanow iska inżyniera w entylacji, szty
gara objazdow ego i zastępcy kierow nika robót górniczych. Po w ybuchu II W ojny Ś w iatow ej od w rześnia 1939 roku, ze względu na znajom ość języka niem ieckiego, po
zostaje nadal w kopalni „W anda-Lech", ale jako sztygar w entylacyjny. W 1942 roku zmuszony jest opuścić kopalnię i znajduje zatrudnienie w d y rek cji kopalń księcia pszczyńskiego w charakterze siły biurow o-technicznej.
Po w yzw oleniu powierzono mu z dniem 15 lutego 1945 roku kierow anie kopalnią bierze aktyw ny udział w organizacji zabezpieczenia zakładu przed zniszczeniem przez cofającego się okupanta. Po w yzw oleniu obejm uje kierow nictw o kopalnią „W aleska", posiadając początkowo nom inację na zastępcę kierow nika kopalni, a od 11 m aja 1945 r.
na 'kierow nika zakładu. 21 lipca 1945 roku rezygnuje z te j funkcji i przenosi się do Rybnickiego Zjednoczenia Przem ysłu W ęglowego.
Mgr inż. F ranciszek BIAŁEK, urodził się 22 listopada 1900 r. oddziałowego, sztygara objazdow ego i kierow nika robót górniczych. W czasie okupacji pracuje początkow o w gos
podarstw ie rolnym rodziców, a po jego konfiskacie przez okupanta znajduje pracę dorywczą w różnych przedsię
biorstw ach budow lanych na terenie Sandomierza, Katow ic i Bielska. 20 kw ietnia 1945 r. podejm uje zatrudnienie w kopalni „Boże D ary” w
M gr inż. Stanisław MAZURKIEWICZ urodził się 15 sierpnia w Krakowie, gdzie jednocześnie pełni funkcję asystenta m iernictw a górniczego. W 1924 r. uzyskuje ty tu ł m agistra
w charakterze zastępcy kierow nika robót górniczych.
Od 1938 r. do w ybuchu drugiej w ojny św iatow ej zatrud mu funkcję kierow nika biura personalnego w Chorzow
skim Zjednoczeniu Przem ysłu W ęglow ego, a od 15 listopa- da; tego samego roku stanow isko dy rek to ra działu kadr C entralnego Zarządu Przem ysłu W ęglow ego. Z dniem
i lutego 1950 roku otrzym uje nom inację na d yrektora kopalni „Bolesław Śmiały".
Funkcję tą pełni do 10 czerw ca 1955 r M tj. do czasu przeniesienia go na rów norzędne stanow isko w kopalni „M ichał" Zabrzańskiego Zjednoczenia Przem ysłu Węglowego..
W ykonując pracę zaw odową uzupełnia swą wiedzę, kończąc w m iędzyczasie studia wyższe i uzyskując ty tu ł m agistra inżyniera górnika.
72
Mgr inż. Tadeusz CZECHOWICZ urodził się 6 sierpnia 1923 r. w K arw inie (CSRS) w rodzinie robotniczej. P a ukończeniu gimnazjum i liceum m atem atyczno-fizycznego podejm uje w 1946 r. studia w Akadem ii Górniczej w K ra ukończył też 8-klasowe gimnazjum typu humanistycznego..
W 1951 r. uzyskuje na Akadem ii Górniczo-Hutniczej;
N astępnie przechodzi do Jaw orznicko-M ikołow skiego Zjednoczenia Przem ysłu W ę
glowego.
Mgr inż. H ubert MARSCHALL urodził się 26 listopada 1915 r. w m iejscow ości Kiełpiny, pow iat Lubawa Pomorska, w rodzinie inteligenckiej. W yższe w ykształcenie tech- niczno-górnicze uzyskuje kończąc Akadem ię Górniczą w C lausthal w Niemczech. Lata okupacji spędza w obozie zastępcy naczelnego inżyniera i naczelnego inżyniera.
Z dniem 1 m arca 1967 r. otrzym uje nom inację na stan o wisko d y rektora kopalni „Bolesław Śm iały”. Na stan o w isku tym pozostaje do 31 października 1971 r., kiedy to został przeniesiony do dyrekcji Jaw orznicko-M ikołow skie
go Zjednoczenia Przemysłu W ęglowego.
73
Mgr inż. A ntoni ZIELIŃSKI urodził się 20 m aja 1929 r.
siony zostaje na stanow isko naczelnego inżyniera kopalni
„R okitnica" w Zabrzu. W okresie od 29 w rześnia 1971 r. szczeble dozoru górniczego, aż do naczelnego inżyniera kopalni włącznie. N astępnie zostaje przeniesiony na rów norzędne stanow isko w kopalni „Ziemowit" w Lę
dzinach. W dniu 28 lutego 1974 r. otrzym uje nom inację na dyrek to ra kopalni „Bolesław Śmiały". F unkcję tę pełni do 23 w rześnia 1977 r., tj. do dnia, w którym powierzono mu kierow anie kopalnią „Czerw one Zagłębie".
Mgr inż. S tanisław GAŁECZKA urodził się 16 grudnia 1933 r. w m iejscow ości N ierada, pow iat Zawiercie, w ro dzinie robotniczej. Średnie w ykształcenie ogólne i te c h niczne zdobyw a kończąc liceum oraz technikum górnicze.
¡Pracując zawodowo, studiuje na W ydziale Górniczym Po
litech n ik i Śląskiej w Gliwicach, gdzie w 1961 r. otrzym uje ty tu ł inżyniera górnika, a następnie w 1971 r. ty tu ł m a
gistra inżyniera górnika. D ziałalność zaw odową rozpoczął w 1952 r. w D yrekcji Przem ysłu Torfow ego w Elblągu jako planista. W 1956 r. podejm uje pracę w kopalni „Bolesław Śm iały", przechodząc kolejno w szystkie stopnie w tajem niczenia górniczego — od p lanisty oddziałow ego zaczyna
ją c , a na nadsztygarze górniczym kończąc. Z dniem
WYNALAZCZOŚĆ I RACJONALIZACJA
Na wzrost efektów ekonomicznych oraz bezpieczeństwa pracowników ko
palni w znacznym stopniu wpłynął postęp techniczny. Osiągano go nie tylko poprzez wprowadzenie do produkcji nowych bardziej wydajnych maszyn i urządzeń, ale także przez racjonalizację pracy i rozwój wynalazczości. Ruch racjonaizatorski był wyrazem zainteresowania załogi technicznymi prób na
mi eksploatacji. Zapoczątkowany został w latach 1948—50. W związku z licz
nymi trudnościami spowodowanymi brakiem części zamiennych dla istniejące
go parku maszynowego robotnicy oraz kadra inżynieryjno-techniczna dokony
wali we własnym zakresie naprawy, wprowadzali udoskonalenia i usprawnie
nia techniczne zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa pracy, zmni v; że
nią wysiłku ludzkiego, wzrostu wydajności, poprawy niezawodności pracy ma
szyn i urządzeń oraz zmniejszenia energo i materiałochłonności.
Swym działaniem racjonalizatorzy wnieśli znaczny wkład w modernizację oraz rozwój techniczny i ekonomiczny kopalni.
Do najważniejszych rozwiązań należy zaliczyć:
— opracowanie w 1962 r. chodnikowego zespołu wręboładującego, przy jego użyciu zainicjowano szybkościowe drążenie chodników kamienno-węglowych;
—: szybkościową dyslokację kompleksu OMKTM, przy użyciu urządzeń dźwigowych własnej konstrukcji, znacznie przyspieszającą uruchomienie wy
robiska ścianowego i podnoszącą stopień wykorzystania kompleksów zm 'chani- zowanych;
orracowanie (w 1975 r.) obudowy zmechanizowanej wnęk kombajnowych w dużym stopniu wpływającej na poprawę bezpieczeństwa pracy;
— opracowanie agregatu do rabowania obudowy chodnikowej1;
— opracowanie nowej metody odwadniania sflokulowanych mułów węglo
wych, umożliwiającej zamknięcie obiegu wodno-mułowego w zakładzie prze
róbczym oraz całkowity odzysk mułów węglowych;
Urządzenie do ciągłego odwadniania sflokulowanych mułów węglowych.
75
— zaadaptowanie do przewozu
nych efektach wynalazczości mjo-r że świadczyć fakt, że tylko w la
tach 1985—87 kopalnia uzyskała łącznie 1300 min zł oszczędności w wyniku zastosowania ¡zgłoszo
nych projektów. Z 263 projektów7 zarejestrowanych w tym okresie
uzyskano patenty na 5 wynalaz- In.stalacja pow ierZchniowa do podsadzania
kow oraz prawa ochronne n a 16 ścian popiołam i lotnym i,
wzorów użytkowych.
Jednym z pierwszych racjonalizatorów, który swoim przykładem przyczynił się do rozwoju ruchu racjonalizatorskiego na kopalni był Henryk Plazzer, autor kilkudziesięciu projektów racjonalizatorskich o charakterze technicznym.
Do najhardziej znanych jego rozwiązań należy zaliczyć: opracowanie nowej konstrukcji zespołu wręhoładującego, zabudowanie dodatkowego organu ura
biającego 0 400 mm do wykonywania wrębu, opracowanie organu urabiającego”
KSZ-1KG z nową strzałką noży, wykonanie osłony zabezpieczającej kombajni
stę przed spadającymi 'bryłami węgla. Swoją postawą i zaangażowaniemi w roz
wój wynalazczości zachęcił wielu młodych pracowników do wzięcia udziału w tym ruchu. Duży wkład w rozwój racjonalizacji oraz przy wprowadzaniu no
wych technologii i rozwiązań technicznych wniósł mgr inż. Stanisław Frysz*.
Wyróżnił się następującymi rozwiązaniami: konstrukcją monitorów do pod
sadzki pyłami dymnicowymi, współudziałem w przystosowaniu zmechanizowa
nej obudowy ścianowej osłonowej do podsadzki pyłowej, współudziałem w opracowaniu technologii lokowania pyłów dymnicowych w podziemiach ko
palń. Rozwiązania te przyczyniły się w dużym stopniu do ochrony środowiska naturalnego Śląska.
Autorem kilkudziesięciu wniosków racjonalizatorskich jest także Józef Brychcy. Do najważniejszych należy zaliczyć: skonstruowanie stanowiska do prółb bloków zaworowych oraz urządzenia do zakuwania i rozkuwania węży wysokociśnieniowych, zmianę uszczelnień tłoka przesuwnika PH-3, usprawnił
76
metodę smarowania łożysk wału głównego kombajnu oraz złożył szereg wnio
sków dotyczących ułatwienia -prac warsztatowych. Inż. Bolesław Blaski brał czynny udział przy wprowadzam u nowych rozwiązań technicznych, a głównie automatyzacji i mechanizacji robót górniczych. Jest współautorem nowego mo
delu zasilania kopalni w energię elektryczną oraz urządzenia do ciągłej kon
troli pracy węzłów łożyskowych.
Do najważniejszych rozwiązań technicznych, zgłoszonych i przyjętych do sowania należy zaliczyć: hydrauliczne urządzenie do przekładki przenośników, zabezpieczenie rurociągów ssawnych pomp wysokociśnieniowych przed ude
rzeniem wodnym, przystosowanie kołowrotu „Kuba" do transportu kołowego.
Bernard Moroń 'był autorem szeregu cennych rozwiązań i udoskonaleń. N aj
większe efekty dla zakładu przyniosły: automatyzacja pomp odwadniających typu OS, mechanizacja i elektryfikacja załadowni, zastosowanie przekładni obiegowych do napędu podajników.
Bardzo aktywny udział w rozwoju ruchu wynalazczego oraz postępu tech
nicznego na kopalni bierze również inż. Hubert Florek. Do najważniejszych rozwiązań zgłoszonych prze^ niego należy zaliczyć: opracowanie sposobu me
chanicznego czyszczenia chodników wodnych głównego odwadniania, opraco
wanie sposobu kompensacji mocy 'biernej w dołowych rozdzielniach wysokie
go napięcia, skonstruowanie kontenerowych wozów do transportu materiałów podsadzkowych, wprowadzenie mechanizacji i automatyzacji do wyrobisk gór
niczych oraz współudział w opracowaniu systemu podsadzania wyrobisk gór
niczych pyłem dymnicowym1 w celu ochrony środowiska naturalnego.
Do aktywnych racjonalizatorów naszego zakładu należy również zaliczyć:
Huberta Marschalla, Rafała Ulbrycha, Tadeusza Moronia, Emila Żmudę, M aria
na Kisielewicza, Leopolda Skowrona, Konrada Szopę i wielu innych.
W dowód zaangażowania w ruchu wynalazczym i wprowadzaniu postępu technicznego odznakami „Racjonalizator Produkcji" wyróżnieni zostali m.in.
następujący koledzy: Ewald Badura, Rajmund Blacha, Zenon Glanc, Paweł Ja- damus, Zbigniew Koszman, Tadeusz Kiebzak, Edward Oleś, Tadeusz Pokorski, Ludwik Spyra, Ryszard Finik, Leon Swierczok, Tadeusz Bugiel, Henryk Pytel, Józef Ucka, Henryk Borkowski, Tadeusz Moroń, Rafał Ulbrych, Emjil Żmuda*
Leopold Skowron, Roman Szostok.
Dzięki aktywności w/w osób oraz całej załogi, jak również wszechstronnej opiece ze strony ¡kierownictwa zakładu ruch racjonalizatorski mógł się rozwi
nąć przynosząc wymienione na wstępie konkretne korzyści nie tylko kopalni, ale i całemu społeczeństwu.
Hubert Florek i Jerzy Słomka
77
Górnicy KW K „Bolesław Śmiały" w pochodzie 1-majowym