HenryKa andrzejczaK
Obserwując aktualną ofertę wydawniczą skierowaną do dzieci i młodzieży, trzeba przyznać, że bardzo silną pozycję zajmuje w niej książka o tematyce religijnej.
Po wielu latach niebytu, z powodu obsesyjnego rugowania jej ze świadomości czytelników, wraca ona do ich rąk z bogactwem treści, w różnorakiej postaci gatunkowej, w efektownej szacie edytorskiej.
Powrót religii do szkół przyniósł zapotrzebowanie na podręczniki do kateche‑
zy. Jest ich obecnie bardzo dużo, na każdym etapie kształcenia katecheta może wybierać w programach nauczania i odpowiednio do nich napisanych podręczni‑
kach1. Publikują je katolickie wydawnictwa: WAM w Krakowie (najstarszy i naj‑
większy wydawca podręczników do religii w Polsce), Jedność w Kielcach, Święty Wojciech w Poznaniu, Wydawnictwo św. Stanisława BM w Krakowie, Wydaw‑
nictwo świętego Krzyża w Opolu, Gaudium w Lublinie, Apostolicum w Ząbkach, Biblos w Tarnowie, Ave w Radomiu, Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz, Wy‑
dawnictwo Katechetyczne w Warszawie, Instytut Wydawniczy w Płocku.
Najczęściej podręczniki do katechezy szkolnej opracowywane są w seriach, których przykładem mogą być WAM ‑owskie opracowania: W drodze do Wie-czernika dla uczniów szkoły podstawowej2, czy Drogi świadków Chrystusa dla
1 Podręczniki muszą mieć aprobatę Kościoła, muszą być zgodne z Podstawą programową katechezy Kościoła Katolickiego w Polsce, zatwierdzoną przez Konferencję Episkopatu Polski 20 czerwca 2001 roku i opracowane zgodnie z Regulaminem zatwierdzania programów nauczania i podręczników w szkolnym nauczaniu religii dzieci i młodzieży, uchwalonym przez Komisję Wy‑
chowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski 20 września 2001 roku.
2 Podręczniki opracowane w oparciu o program nauczania religii w szkole podstawowej pod nazwą „W drodze do Wieczernika” nr AZ ‑1 ‑01/10.
uczniów szkół ponadgimnazjalnych3. W ramach pierwszej serii podręczniki dla klas I—VI zatytułowano: W drodze do Wieczernika i nadano im odrębne podtytu‑
ły: W rodzinie Pana Jezusa (dla kl. I), Kocham Pana Jezusa (dla kl. II) i Przyjmuję Pana Jezusa (dla kl. III), a dla klas wyższych: Zaproszeni przez Boga (dla kl.
IV), Obdarowani przez Boga (dla kl. V) i Przemienieni przez Boga (dla kl. IV).
Drugą serię podręczników tworzą książki: Drogi świadków Chrystusa w Kościele (dla kl. I), Drogi świadków Chrystusa w świecie (dla kl. II) i Drogi świadków Chrystusa w rodzinie (dla kl. III).
Tego typu książka nie jest całkowitym novum w polskiej rzeczywistości, bo w niektórych diecezjach uczono religii nie tylko na podstawie Małego katechizmu czy Małej historii biblijnej (wydawanej przez wiele lat w identycznej formie edy‑
torskiej), ale także w oparciu o podręczniki (wydawane chociażby przez WAM), jednakże dopiero teraz, w obecnym systemie katechizacji w Polsce, podręcznik do religii stał się książką, która towarzyszy uczniom na każdym poziomie edukacji:
od przedszkola poczynając, na poziomie ponadgimnazjalnym kończąc. Tak więc
— nawet jeśli w domu rodzinnym nie ma tradycji obcowania dziecka z książką religijną — trafia ona w jego ręce w szkole, gdzie jest książką wymaganą od uczestniczących w katechezie.
Współczesne podręczniki do religii są nowocześnie opracowane, często towa‑
rzyszą im dodatkowe pomoce dydaktyczne, czy to w postaci zeszytów do ćwiczeń, multibooków dla dzieci, czy w postaci poradników metodycznych dla nauczycieli (segregatorów z pomocami dydaktycznymi, materiałów na tablice interaktywne, płyt lub filmów). Najczęściej redagują je księża diecezjalni lub zakonni oraz ka‑
techeci. Spełniają więc warunek poprawności teologicznej, katechetycznej i me‑
todycznej wobec jakiegoś programu, co jest konieczne, by zostały przez Kościół dopuszczone do użytku na terenie całej Polski bądź w konkretnej diecezji4.
W obrębie literatury religijnej dla dzieci i młodzieży funkcjonują różne for‑
my rodzajowo ‑gatunkowe, w zasadzie takie same jak w literaturze religijnej dla dorosłych. Podobieństwa dotyczą także tematyki. Mali i młodzi czytelnicy mają okazję, tak jak dorośli, zapoznać się przede wszystkim z Pismem Świętym, z mo‑
dlitwami, z postaciami świętych; mają do dyspozycji modlitewniki, publikacje na różne okazje i różne sytuacje.
Zapoznaniu z Pismem Świętym służą różne jego adaptacje. Opracowują je duchowni i świeccy. Adaptacje duchownych to opracowania rzetelne pod wzglę‑
dem teologicznym, opatrzone fachowym komentarzem, odwołujące się do różnych sytuacji życia codziennego. Niektórzy nadają im charakter typowo katechetyczny,
3 Tę serię podręczników opracowano zgodnie z programami o takich samych tytułach: „Drogi świadków Chrystusa w Kościele” AZ ‑4 ‑01/10, „Drogi świadków Chrystusa w świecie” nr AZ ‑4 ‑ 01/10 i „Drogi świadków Chrystusa w rodzinie” nr AZ ‑4 ‑01/10.
4 Pełny wykaz programów nauczania religii i podręczników dopuszczonych do użytku na wszystkich poziomach kształcenia znajduje się na stronie Komisji Wychowania Katolickiego Kon‑
ferencji Episkopatu Polski (www.katecheza.episkopat.pl).
jak na przykład bp Antoni Długosz (Dobry Bóg mówi do nas. Pismo święte dla dzieci — Częstochowa 2003, Pismo Święte naszym Przyjacielem — Częstochowa 1993), inni — charakter metodyczny, jak paulista Bogusław Zeman (Ilustrowana Biblia dla dzieci — Częstochowa 2012; Cuda Pana Jezusa. Biblia dla dzieci po polsku i po angielsku — Częstochowa 2007), jeszcze inni nastawiają się jedynie na zapoznanie dzieci z wydarzeniami biblijnymi niekoniecznie we właściwej ko‑
lejności, jak czyni to jezuita Wacław Oszajca (Biblia dla dzieci na każdy dzień — Poznań 2009 oraz Z Biblią przez cały rok. Opowieści dla dzieci — Poznań 2011).
Z kolei biblista wrocławski ks. Mariusz Rosik łączy treści biblijne z arcydziełami sztuki plastycznej (Biblia dla dzieci i młodzieży ilustrowana dziełami światowego malarstwa — Wrocław 2011), zaś do młodzieży kieruje opracowania okraszone refleksjami ze swoich podróży (Trzeci kubek kawy. Podróże z Biblią — Wrocław 2007) lub modlitewnych spotkań (Dar języków. Biblia, historia, najpiękniejsze świadectwa — Kraków 2015)5.
Autorzy świeccy w swoich opracowaniach zazwyczaj dokonują wyboru wy‑
darzeń biblijnych, koncentrując uwagę dzieci na tych, które są nośne ze względu na jakiś wątek fabularny, czytelny układ zdarzeń, proste przesłanie, czego przy‑
kładem mogą być adaptacje w opracowaniu: Barbary Poniatowskiej — Biblia dla naszych dzieci na trzecie tysiąclecie (Lublin 2001), Małgorzaty Biegańskiej‑
‑Bartosiak oraz Moniki Bąk — Tęczowa Biblia (Warszawa 2007), Biblia dla dzieci wydana przez wydawnictwo Elżbieta Jarmołkiewicz (Raków 2010) czy wydawane z myślą o rodzinnym wczytywaniu się w Pismo Święte — Małgorzaty Wilk:
Czytam z Mamą, czytam z Tatą. Opowieści z Dobrej Księgi (Częstochowa 2010), Moniki Kustry Biblia dla przedszkolaka (Warszawa 2015) czy Biblia dla rodziny
— publikacja Vocatio (Warszawa 2004).
Z myślą o maluchach wydaje się adaptacje bogato ilustrowane, by treści biblij‑
ne łatwiej im było zrozumieć. Przykładów tych adaptacji jest bardzo dużo, dość wymienić: Biblię dla dzieci w obrazkach Elżbiety Kidackiej, wydaną przez Na‑
szą Księgarnię (Warszawa 2015), wydawaną wielokrotnie Ilustrowaną Biblię dla dzieci (Poznań 2003) Piotra Krzyżewskiego i tegoż autora Moją ilustrowaną Bi-blię (Warszawa 2012), zbiorowo opracowaną Ilustrowaną BiBi-blię dla dzieci (Kielce 2010) czy Biblię malucha (Częstochowa 2013) paulisty ks. Wojciecha Kuzioły.
Do adaptacji Pisma Świętego należy też zaliczyć zbiory opowieści biblijnych.
Powstało ich bardzo dużo, w różny sposób ujmujących wybrane fragmenty Bi‑
blii. Lidia Miś zredagowała już trzy zbiory Opowieści biblijnych dziadzia Józefa (Rzeszów 2010, 2012 i 2013), wpierw koncentrując uwagę dzieci na stworzeniu świata, synach Jakuba i na osobie Samsona (tom 1), potem na Arce Noego, Wieży Babel, postaciach: Mojżesza, Dawida i Salomona (tom 2) i wreszcie na historii Je‑
zusa, przedstawiając kolejno narodziny Jego i Jana Chrzciciela, potem działalność
5 Zob. również m. rosiK: Ziemia Słowa. Biblijny przewodnik po Ziemi Świętej. Wrocław 2013.
Jezusa, Jego śmierć i zmartwychwstanie (tom 3). Wszystkie opowiastki mała Lidzia oraz inne dzieci z jej rodziny słyszą z ust swojego dziadka Józefa, któ‑
ry w roli narratora ujawnia bardzo dobrą znajomość Pisma Świętego, orientację w istocie zwyczajów i tradycji świątecznych. Książeczki Lidii Miś noszą wyraźne odniesienia do dzieciństwa autorki.
Autobiograficzny poniekąd charakter ma też pozycja Jak Dorotka i Bar-tek poznawali Ewangelię (Sandomierz 2011) pióra krakowskiej artystki Anny Lutosławskiej ‑Jaworskiej. Tytułowe dzieci za sprawą swoich rodziców, babci czy wujka poznają życie Pana Jezusa i Jego nauczanie na podstawie fragmentów Bi‑
blii Tysiąclecia. Różne codzienne sytuacje są przez dorosłych wykorzystywane do tego, by je odnieść do czasów Jezusa i Jego osoby; zawsze ktoś z dorosłych inicjuje jakieś zagadnienie, które potem popiera czytanym dzieciom fragmentem Ewangelii, podając dokładnie źródło — Ewangelistę i sygnaturę tekstu.
Z kolei Beata Kołodziej w swoim zbiorku Szymek i Pan Jezus. Na ścieżkach Ewangelii (Częstochowa 2005)6 opowiada historię Jezusa od narodzin po wnie‑
bowstąpienie przez pryzmat fikcyjnego Szymka żyjącego za czasów Jezusa. To chłopiec z podjerozolimskiej wsi jest postacią pierwszoplanową, to jego przygody i przeżycia śledzi czytelnik, i jak gdyby wraz z nim odkrywa Jezusa, gdy dochodzi do osobistego spotkania Szymka z Jezusem, a potem z wieloma innymi osobami (postaciami ewangelicznymi), od których chłopiec pozyskuje różne informacje na temat Jezusa i Jego nauki. A zaczyna się ta opowieść od wypożyczenia Szymko‑
wego osiołka na wjazd Chrystusa do Jerozolimy.
Nasza Księgarnia wydała zbiorek pod tytułem Opowieści biblijne (Warsza‑
wa 2014), w którym 16 historii ze Starego Testamentu (od stworzenia świata do proroka Daniela) oraz 19 zdarzeń nowotestamentowych (od narodzin Jana Chrzci‑
ciela po Zmartwychwstanie Jezusa) opowiadają dzieciom na przemian: Joanna Papuzińska, Eliza Piotrowska, Maria Ewa Letki, Grzegorzowie: Gortat i Kas‑
depke, Jarosław Mikołajewski, Wojciech Widłak i Marcin Wroński. Wszystkie opowiadania opatrzone są sygnaturami, czytelnicy mogą skonfrontować ich treść ze wskazanymi fragmentami Pisma Świętego, mogą sami określić ich wierność wobec pierwowzoru czy zakres wprowadzania elementów fikcyjnych przez po‑
szczególnych twórców.
Ciekawy cykl opowieści biblijnych stworzyła krakowska artystka Anna Kaszuba ‑Dębska. Stanowią go cztery jak dotąd pozycje: Arka Noego (Kraków 2002), Pan Bóg, Adam i Ewa (Kraków 2003), Wieża Babel (Kraków 2003) i Opo-wieść o drzewie figowym, czyli jak nauczyć się cierpliwości (Kraków 2005).
Kaszuba ‑Dębska nie tylko w sposób przystępny i bardzo serdeczny opowiedziała wybrane historie, ale też sama je zilustrowała. Za oryginalny cykl opowieści nale‑
ży uznać książeczki Ewy Skarżyńskiej: Życie Pana Jezusa opowiedziane dzieciom
6 Książka ta wydana została w roku 2015 w Częstochowie pod zmienionym tytułem Opowieść biblijna. Na ścieżkach Ewangelii.
wierszem (Częstochowa 2005), Cuda Pana Jezusa opowiedziane dzieciom wier-szem (Sandomierz 2011), Życie Maryi Matki Pana Jezusa opowiedziane dzieciom wierszem (Sandomierz 2012), a także Biblijna Księga Psalmów dla dzieci (Warsza‑
wa 2012). Jak wskazują na to tytuły książeczek, Skarżyńska stosuje wierszowaną formę opowieści. Z reguły każda z krótkich czterowersowych zwrotek dotyczy jednego wydarzenia.
Do najmłodszych dzieci skierowana jest seria Moniki Woroniec Spójrz i znajdź. Biblijne historie, złożona z dwóch części: Przygody Starego Testamentu (Poznań 2015) i Jezus spotyka ludzi (Poznań 2015). W obu tych książeczkach partie narracyjne wspomagają duże barwne ilustracje ukazujące biblijne realia, a więc wprowadzające czytelnika w świat przedstawiony historii o arce, ucieczce przez Morze Czerwone, o Jerycho, pokonaniu Goliata i przygodach Jonasza, zaś w drugim z utworów — w codzienność życia za czasów Jezusa. Ilustracje są pełne detali, które dziecko przy okazji lektury ma za zadanie odnaleźć.
Wielokrotnie przybliża się dzieciom pojedyncze historie zaczerpnięte ze Stare‑
go bądź Nowego Testamentu. Przykład stanowić mogą utwory: Anny Matusiak To Pan Bóg stworzył ten świat wspaniały (Kraków 2006), Jadwigi Kubieniec Misja Archanioła Gabriela (Kraków 2009), Joanny Wilkońskiej Szkolne porządki. We-dług przypowieści „O robotnikach z winnicy” (Kraków 2012) czy seria przezna‑
czonych dla maluchów książeczek Posłuchaj opowieści7 albo seria Wydawnictwa Wilga pod tytułem Weź mnie ze sobą8.
Wiele książek religijnych dla dzieci dotyczy samego Jezusa i Jego Matki. Nie‑
które, jak chociażby Narodziny Jezusa (Warszawa 2014) Piotra Haraszewskiego czy poświęcone Całunowi Turyńskiemu Płótno, które widziało (Kraków 2015) Aleksandry Polewskiej, traktują o jednym tylko fakcie, inne — Opowieść o zba-wieniu świata (Kraków 2010) Beaty Andrzejczuk, Opowiem ci o Jezusie (Kraków 2008) Antoniego Długosza, Promyki nadziei. Boże obietnice dla małego i dużego człowieka (Kraków 2010) Ewy Czerwińskiej, ukazują całe życie Jezusa. Jeszcze inne książki zapoznają dzieci z Jego przymiotami, z których najbardziej akcento‑
wane jest miłosierdzie. W taki sposób piszą zwłaszcza krakowskie poetki: Beata Kołodziej i Ewa Skarżyńska. Kołodziej napisała: Serce Pana Jezusa (Kraków 2002) oraz Jezu ufam Tobie (Kraków 2002), natomiast Ewa Skarżyńska — Ko-twicę ufności (Kraków 2012).
Te same poetki podejmują wątki maryjne: Kołodziej w Królowej Aniołów (Kraków 2002), Skarżyńska (obok wspomnianej wyżej pozycji) w Kwiatkach Bo-żej Matki (Kraków 2012) oraz w Życiu Maryi Matki Jezusa (Sandomierz 2012).
Również mniej znani twórcy są autorami książek o tematyce maryjnej: siostra pallotynka Urszula Kłusek w książeczce Z Maryją odkrywamy Boże sekrety (Czę‑
7 W ramach tej serii Edycja Świętego Pawła wydała: ks. B. zeman: O Arce Noego. Częstocho‑
wa 2004; m. nawrocKa: O małym Jezusie. Częstochowa 2004.
8 Zob. np.: Jezus uzdrawia sparaliżowanego (2015) i Jezus ucisza burzę (2015).
stochowa 2011) prowadzi dzieci przez różne dni roku kalendarzowego związane z osobą Maryi, sugerując właściwe postawy oraz odpowiednie do treści świąt i wspomnień modlitwy; ks. Zdzisław Tomczyk w utworze Niezwykły kwiat. Po-wieść o Maryi (Kraków 2011) opowiada młodzieży o niezwykłym dojrzewaniu Maryi do Bożego macierzyństwa; z kolei Danuta Możdżeń w zbiorku Matka dzie-ciom (Kraków 2012) w pięciu opowiastkach przybliża dziedzie-ciom historię ludźmier‑
skiego sanktuarium. Są też publikacje, za sprawą których dzieci mogą zapoznać się z wielkimi objawieniami maryjnymi — takie wątki podjęli m.in.: Ewa Stadt‑
müller w książce Bernadetta i Pani z Lourdes (Kraków 2006) oraz dominikanin Stanisław Kałdon: Listy do Franka. Orędzie Matki Bożej z Fatimy (Częstocho‑
wa 1999)9. Inną ciekawą pozycją o dziecięcym adresie czytelniczym jest książka wydawnictwa eSPe pod tytułem Z Maryją na spotkanie Jezusa (Kraków 2009), w której zebrano myśli papieża Benedykta XVI o Maryi.
Bardzo dużo książek religijnych dla dzieci, zwłaszcza najmłodszych, realizu‑
je wątek anielski. Pojawia się on bardzo często w utworach Barbary Derlickiej, piszącej przede wszystkim do dzieci w wieku przedszkolnym. W jej wierszach, wydawanych głównie w postaci kartonowych książeczek, aniołki i dzieci przy‑
jaźnie współegzystują ze sobą w różnych codziennych sytuacjach, są towarzy‑
szami zabaw i różnych zajęć: Był aniołek (Kraków 2011), Wędrówka z aniołkiem (Kraków 2011), Prośba do aniołka (Kraków 2012), Aniołek i dziewczynka (Kra‑
ków 2012), Anioł ogrodnik (Kraków 2012), Aniołek opiekun (Kraków 2012), Do-branoc aniołku (Kraków 2013), Uśmiechnięte aniołki (Kraków 2014). Podobnie jest w wierszowanych tekstach Ewy Masłowskiej Aniołki i dzieci (Kraków 2006) i Pracowite aniołki (Kraków 2006), Agnieszki Lipskiej Anioł i tęcza (Kraków 2012). W tych książeczkach aniołki mają postać uskrzydlonych dzieci, usposobie‑
niem także przypominają dzieci, zawsze są pełne pozytywnych cech charakteru:
dobroci, grzeczności i pracowitości. Taka kreacja nie odbiega od powszechnych wyobrażeń aniołów podsuwanych małym dzieciom.
Nieco inną funkcję pełnią anioły w utworach dla dzieci w młodszym wieku szkolnym: Anielskie sprawki (Kraków 2012) Agnieszki Przywary oraz Czasami przychodzi do mnie anioł… (Poznań 2015) Lucyny Kwiatkowskiej. W obydwu anioły pełnią rolę przewodników. W pierwszym, złożonym z kilkunastu rozdzia‑
łów, kontakt z aniołami ma chora na serce dziewczynka Muszelka; dzięki aniołom uzmysławia sobie różne prawdy o życiu, o wartościach i o sobie samej. Przywo‑
łane wyobraźnią towarzystwo aniołów rekompensuje dziecku niedostatki życia i ograniczenia spowodowane chorobą; można w utworze dopatrzyć się właściwo‑
ści terapeutycznych10. Z kolei Kwiatkowska, autorka tekstu i jego ilustratorka za‑
razem, kreuje postać anioła, z którym kilkuletni chłopiec spotyka się wieczorami
9 O. Stanisław Kałdon OP — piewca Maryi (zwłaszcza Fatimskiej i Różańcowej), jest autorem wielu innych jeszcze książeczek dla dzieci.
10 Bajka ta wygrała w konkursie „Bajki dla Tomka”, zorganizowanym przez Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie w 2010 roku. Na podstawie jej tekstu Polskie Radio wydało też audiobook.
przy modlitwie, z którym rozmawia na różne tematy i z którym także odbywa podróże w czasy ewangelicznych zdarzeń. Za sprawą anioła chłopiec poznaje życie Pana Jezusa, prawdy wiary, chrześcijańskie wartości i w ten sposób przy‑
gotowuje się do I Komunii Świętej. Tekst ma postać dialogu, przy czym kwestie chłopca ‑narratora i kwestie anioła ‑katechety różnią się kolorem pisma.
W wielu utworach dla dzieci pojawia się Anioł Stróż — zawsze jako opiekun chroniący przed różnymi niebezpieczeństwami zagrażającymi i ciału, i duszy. Tak kreują tę postać: Anna Matusiak w książce Anioł Stróż i dzieci (Kraków 2005), Małgorzata Pabis w utworze Mój Anioł Stróż (Kraków 2009), Dorota Kozioł w Anielskich opowieściach na dobranoc (Sandomierz 2012) czy Przemysław Wręźlewicz w utworze Strzeże mnie Anioł Stróż (Kraków 2013). Z kolei Elżbieta Śnieżkowska ‑Bielak w cyklu Rozmowy z Aniołem Stróżem (Częstochowa 2008) czyni Anioła Stróża nauczycielem przedszkolaka Antosia, przy czym nauki te do‑
tyczą postaw i zachowań, na przykład prawdomówności, samodzielności, przeży‑
wania świąt rodzinnych, obdarowywania się prezentami, stosunku do młodszego rodzeństwa11.
Najbardziej liczną grupę utworów religijnych dla dzieci stanowią teksty hagio‑
graficzne. Z jednej strony jest to próba ukazania wyjątkowych postaci, z drugiej
— wskazania wzorów zachowań. Stąd niektórzy twórcy ukazują małym czytelni‑
kom ich beatyfikowanych lub kanonizowanych rówieśników, jak czyni to Sabina Bober w zbiorku Święte dzieci (Radom 2007), Joanna Wilkońska w opowiadaniu Nennolina. Światełko Jezusa (Kraków 2010), Aleksandra Polewska w Pamiętni-ku małej Faustynki (Kraków 2015) czy ks. Władysław Zakrzewski w opraco‑
waniach: Błogosławiony Franciszek Marto oraz Błogosławiona Hiacynta Marto wydanych w roku 2000 w Lublinie. Inni ukazują przede wszystkim dzieciń‑
stwo świętych, jak w swoich utworach Kiedy święci byli mali (Warszawa 2012) oraz Małe psoty wielkich świętych (Warszawa 2012) próbuje to zrobić Mariola Maassen ‑Zajączkowska. Na to, że święci również byli dziećmi, uwagę czytelników chce zwrócić także Ewa Skarżyńska, tworząc serię książeczek z wierszowanymi biografiami świętych. Ich rozbudowane tytuły ze zdrobniałymi imionami świę‑
tych zapowiadają jakąś ciekawą drogę, niekiedy metamorfozę życia, wychodząc od jakiejś dziecięcej cechy charakteru, kończąc na opisie wielkich dokonań, dla przykładu: Jak ambitna Edytka została świętym filozofem. Św. Teresa Benedykta od Krzyża (1891—1942) (Katowice 2012), Jak ciekawski Jacek został świętym misjonarzem. Święty Jacek (1183—1257) (Katowice 2012), Jak dumna Jadwisia została świętą królową. Święta Jadwiga Andegaweńska (1374—1399) (Katowice
11 Tytuły poszczególnych książeczek tej serii: Rozmowy z Aniołem Stróżem o mówieniu prawdy i zwyciężaniu lenistwa; Rozmowy z Aniołem Stróżem o poszukiwaniu prawdziwych rycerzy; Roz-mowy z Aniołem Stróżem o świętach, prezentach i innych ważnych sprawach; RozRoz-mowy z Aniołem Stróżem o tym, czy łatwo być przedszkolakiem; Rozmowy z Aniołem Stróżem o tym, jak to jest być starszym bratem; Rozmowy z Aniołem Stróżem o tym, jak to jest z samodzielnością.
2012)12. Poza tą serią Skarżyńska napisała jeszcze kilka innych książek poświę‑
conych poszczególnym świętym i błogosławionym13, ponadto jest autorką kilku zbiorów, gdzie prezentuje od kilkunastu do kilkudziesięciu postaci. Wpierw wy‑
dała Wesołe wierszyki o naszych świętych, tych co chodzą po ziemi i tych w niebo wziętych (Warszawa 2006), potem O polskich świętych dzieciom (Sandomierz 2007), a ostatnio Co się w niebie święci, czyli skąd się biorą święci (Sandomierz 2012), gdzie ukazuje różne drogi do świętości.
W postaci serii, pojedynczych biogramów i zbiorów prezentują dzieciom świę‑
tych także inni twórcy. Należy do nich pisząca teksty hagiograficzne od zawsze Ewa Stadtmüller — autorka serii Korowód świętych. Zagadki o świętych (Czę‑
stochowa 2001). W kilku zeszytowych książeczkach znalazły się wierszowane zagadki wspomagane ilustracjami. Inną serią tej autorki jest Którędy do nieba?
(Kraków 2009). Każda z pięciu tworzących ją części zawiera biogramy dziesięciu świętych, dobranych według podtytułów: Mali i duzi, Bogaci i biedni, Uczeni i prości, Pokorni i szaleni, Konsekrowani i świeccy. Wszystkie biogramy mają postać wywiadu prowadzonego z każdym ze świętych przez Promyczka, postać‑
‑motyw stworzoną przez redakcję czasopisma „Promyk Jutrzenki”. W efekcie tych rozmów święci i błogosławieni prezentują się sami. Nie ma tu całych biografii postaci, wydobyte zostały jednak ich najważniejsze i najbardziej charakterystycz‑
ne cechy. Niektóre wywiady ukazały się wcześniej w książce Jak dostałeś się do nieba? (Kraków 2004). Wielu świętym Stadtmüller poświęciła osobne książeczki, takie jak choćby Pastuszkowie z Fatimy (Kraków 2006) i Święta Joanna Beretta Molla dla dzieci (Kraków 2015).
Stadtmüller wydała też zbiorki tematyczne z oryginalnymi przedstawieniami świętych: w zbiorku Święci Krakowa (Kraków 2007) opowiedziała wierszem epic‑
kim o dziesięciorgu kanonizowanych związanych z Krakowem; w zbiorze Polscy święci i błogosławieni (Kraków 2011) ukazała dwudziestu świętych narodowości polskiej bądź zasłużonych dla Polski, kierując uwagę czytelników na jakiś epizod z ich życia, by na koniec zamieścić ich krótki biogram. Obydwa zbiory przedsta‑
wiają realia historyczne, w obu pobrzmiewają akcenty patriotyczne, podobnie jak
12 Inne pozycje tej serii: Jak mała Helenka została wielką świętą. Św. Faustyna Kowalska (1905—1938). Katowice 2012; Jak niesforny Mundek został świętym bohaterem. Św. Maksymilian Kolbe (1894—1941). Katowice 2012; Jak swawolny Franciszek został świętym Biedaczyną. Święty Franciszek z Asyżu (1182—1226). Katowice 2012; Jak uparta Tereska została świętym doktorem. Św.
Teresa Martin (1873—1897). Katowice 2012; Jak elokwentny Fernando został świętym cudotwórcą.
Katowice 2013; Jak uroczy Nicolo został świętym Mikołajem. Św. Mikołaj z Miry (ok. 280—350).
Katowice 2013; Jak uroczy Nicolo został świętym Mikołajem. Św. Mikołaj z Miry (ok. 280—350).