T
reść rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,in-nych obiektów budowlain-nych i terenów (Dz.U. nr 109, poz. 719) odnosi się
do takich „baz” w sposób następujący: „Właściciele, zarządcy lub użytkownicy
la-sów, których lasy samoistnie lub wspólnie tworzą kompleks leśny o powierzchni po-nad 300 ha (…) urządzają i utrzymują w miejscach wyznaczonych, w porozumie-niu z właściwymi miejscowo komendantami powiatowymi (miejskimi) Państwowej Straży Pożarnej, bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasów, zgodnie z przepisami o zabezpieczeniu przeciwpożarowym lasów” [24]. Przepisy o zabezpieczeniu
prze-ciwpożarowym lasów w przedmiotowym zakresie są zawarte z kolei w treści roz-porządzenia Ministra Środowiska z 22 marca 2006 roku w sprawie szczegółowych
i nie nawiązują już do wspomnianych wyżej kompleksów leśnych o powierzchni ponad 300 ha, tylko do powierzchni lasu 10 000 ha i do nadleśnictw i parków narodowych. Zapis, że „na każde 10 000 ha lasu lub dla nadleśnictwa albo parku
narodowego organizuje się co najmniej jedną bazę sprzętu do gaszenia pożarów la-sów” budzi czasami wątpliwości co do liczby takich „baz” w nadleśnictwie i parku
narodowym [26].
Otóż, jeżeli dane nadleśnictwo zarządza przykładowo 10 tys. ha gruntów le-śnych, a inne nadleśnictwo zarządza prawie 20 tys. ha, to w obu takich nadle-śnictwach musi być co najmniej po jednej „bazie”. Jeżeli zaś jakieś nadleśnictwo zarządza od 20 tys. do 30 tys. ha to powinno mieć już co najmniej dwie „bazy”, a jeżeli zarządza od 30 do 40 tys. ha to powinno mieć już co najmniej trzy bazy itp. Jedna „baza” w myśl ww. zapisu prawnego jest na każde pełne 10 tys. ha, a nie kolejne rozpoczęte 10 tys. ha. Inaczej mówiąc, jeżeli dane nadleśnictwo zarządza 15 tys. ha, to ma pełne tylko jedno 10 tys. ha, a do drugiego pełnego 10 tys. ha brakuje jeszcze 5 tys. ha. W ww. zapisie prawnym pojęcie „… lub dla nadleśnictwa
…” jedna „baza” stanowi, że jeżeli nadleśnictwo zarządza mniejszą powierzchnią
niż 10 tys. ha gruntów leśnych, to i tak musi posiadać co najmniej jedną „bazę”. Te same obowiązki dotyczą także parków narodowych, gdyż w ww. zapisie jest użyte pojęcie „albo”. Reasumując, niezależnie czy dane nadleśnictwo lub park na-rodowy, jeżeli zarządzają do 20 tys. ha gruntów leśnych to powinny posiadać co najmniej jedną „bazę”, a po przekroczeniu 20 tys. ha już co najmniej „dwie bazy”, po przekroczeniu 30 tys. ha – co najmniej „trzy bazy” itp.
Minimalne wyposażenie bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasów stanowią w szczególności [26]:
1) w nadleśnictwach i parkach narodowych zarządzających lasami zaliczonymi do I kategorii zagrożenia pożarowego – 10 gaśnic lub hydronetek plecakowych, 30 łopat, 20 tłumic, 2 pługi do wyorywania pasów przeciwpożarowych, samo-chód patrolowo-gaśniczy albo przyczepa ze zbiornikiem na wodę o pojemno-ści minimum 400 dm3 z możliwością podawania środka gaśniczego;
2) w nadleśnictwach i parkach narodowych zarządzających lasami zaliczonymi do II kategorii zagrożenia pożarowego – 10 gaśnic lub hydronetek plecako-wych, 20 łopat, 10 tłumic, pług do wyorywania pasów przeciwpożaroplecako-wych, samochód patrolowo-gaśniczy albo przyczepa ze zbiornikiem na wodę o po-jemności co najmniej 200 dm3;
3) w nadleśnictwach i parkach narodowych zarządzających lasami zaliczonymi do III kategorii zagrożenia pożarowego – 10 gaśnic lub hydronetek plecako-wych, 10 łopat, 10 tłumic, pług do wyorywania pasów przeciwpożarowych.
Samochody i sprzęt stanowiący wyposażenie jednej „bazy” może być roz-mieszczony w więcej niż jednym miejscu na terenie nadleśnictwa lub parku na-rodowego, najczęściej w poszczególnych leśnictwach. Sprzęt może być zlokalizo-wany w różnych miejscach na terenie nadleśnictwa lub parku narodowego, itp. przy siedzibie nadleśnictwa, przy leśniczówkach, a ze względów praktycznych w wyniku stosownego porozumienia nawet w strażnicy OSP lub innych wybra-nych miejscach o dogodnej lokalizacji w stosunku do chroniowybra-nych kompleksów leśnych. W „bazach” może być gromadzony również sprzęt właścicieli lasów nie-stanowiących własności Skarbu Państwa.
W PGL LP w 2014 roku było ponad 360 lekkich samochodów patrolowo-ga-śniczych z modułem gaśniczym. Poza tym w LP jest:
1) kilkanaście średnich samochodów patrolowo-gaśniczych;
2) kilka ciężkich samochodów patrolowo-gaśniczych, a także ponad 250 moto-pomp, w tym ponad 150 pływających.
Treść rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 21 listopada 2014 roku w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia jednostek organizacyjnych
Pań-stwowej Straży Pożarnej [29] reguluje szczegółowe zasady wyposażenia jednostek
organizacyjnych PSP, a w szczególności standard minimalnego wyposażenia ko-mend powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej [KP(M) PSP], w tym jednostek ratowniczo-gaśniczych (JRG) w pojazdy i sprzęt gaśniczy do gaszenia pożarów lasów. W tabeli 17 przedstawiono minimalne standardowe i dodatkowe wyposażenie KP(M) PSP, w tym JRG w pojazdy, sprzęt i środki gaśnicze do ga-szenia pożarów lasów.
W treści rozporządzenia [29] ustalono również standard minimalnego posażenia komend wojewódzkich PSP (KW PSP), których pojazdy mogą być wy-korzystane podczas pożarów, w tym pożarów lasów na terenie województwa. Mi-nimalne wyposażenie KW PSP przedstawiono w tabeli 18.
Na potrzeby działań ratowniczych tworzy się w każdym województwie kra-jową bazę sprzętu specjalistycznego i środków gaśniczych. W skład bazy, wcho-dzą pojazdy ratowniczo-gaśnicze i specjalne oraz sprzęt i środki techniczne z te-renu województwa, stanowiące wyposażenie KP(M) PSP z tete-renu województwa i KW PSP. Normę minimalnego wyposażenia bazy przydatnego podczas gaszenia pożarów lasów przedstawiono w tabeli 19.
Przy zakupie nowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych dla jednostek OSP warto zwracać uwagę, aby pojazdy te posiadały napęd terenowy, a na ich wypo-sażeniu lub na wypowypo-sażeniu przyczepy sprzętowej, znajdował się sprzęt gaśniczy przydatny do gaszenia pożarów lasów.
W każdej JRG KP(M) PSP, zaleca się, aby zaszły zmiany w następujących aspektach, pod kątem udziału sił ratowniczych w czasie gaszenia pożarów lasów: 1) wyposażenie samochodów operacyjnych w sprzęt wspomagający pracę KDR,
jak itp. komputer, mapy, plany, tablica szybkościeralna, dron itp.;
2) wyposażenie średnich i ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych w urządzenia GPS z aplikacją doprowadzającą do miejsca pożaru lasu wraz z mapami przeglądowo-gospodarczymi kompleksów leśnych oraz kamery termowizyjne i tzw. indywidualne namioty przetrwania przed ogniem; 3) sukcesywna wymiana samochodów ratowniczo-gaśniczych średnich i
cięż-kich na takie, które będą posiadać podwyższone zawieszenie, kabinę i boki zabezpieczone ramą kapotażową z możliwością opuszczenia metalowej siat-ki na przednią szybę celem ochrony przed gałęziami, układ podtrzymują-cy ciśnienie powietrza w kołach, napęd terenowy, dodatkowo skrętną tyl-ną oś, wyciągarki hydrauliczne z przodu i z tyłu samochodu, sztywny hol i linę holowniczą, maszt oświetleniowy, zbiornik na wodę posiadający śluzy do grawitacyjnego wylewu wody, linię szybkiego natarcia z węży tłocznych W-75 mm, system zraszania podwozia i kół, działko wodno-pianowe z na-kładką do podawania piany średniej, zamontowane na przednim zderzaku samochodu z możliwością sterowania z wewnątrz kabiny samochodu, jedno-odcinkowe węże ssawne o długości co najmniej 5 m zakończone smokopły-wakami, hydronetki plecakowe;
4) doposażenie w przyczepki do przewozu:
a) stelażowych zbiorników na wodę o minimalnej pojemności 10 m3; b) kilku motopomp o parametrach co najmniej 16/8;
c) zapasu węży tłocznych W-110 mm o długości co najmniej 1000 m wraz ze zbieraczo-rozdzielaczami i wężami tłocznymi W-75 mm;
d) pojemników z koncentratem środka pianotwórczego; e) quada z przyczepką;
f) paliwa dla pojazdów i sprzętu spalinowego ze sprzętem umożliwiającym tankowanie zbiorników w przypadku długotrwałych akcji ratowniczych; 5) wyposażenie samochodów kwatermistrzowskich w ruchome platformy zała-dunkowe pozwalające na szybki załadunek i rozładunek transportowanych w opakowaniach o wymiarach palety euro (1,2 m x 0,8 m), niezbędnych środ-ków przydatnych w czasie gaszenia pożarów lasów, takich jak: węże tłoczne, pojemniki z koncentratem środka pianotwórczego, namioty, prowiant, do-datkowe komplety wyposażenia osobistego strażaka, itp. ubrania ochronne, buty, półmaski, okulary, hełmy, rękawice, latarki itp.
Tabela 17. Minimalne wyposażenie komend powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej, w tym jednostek ratowniczo-gaśniczych w pojazdy, sprzęt i środki gaśnicze do gaszenia pożarów lasów
Lp.
Minimalne standardowe wyposażenie KP(M) PSP w pojazdy,
sprzęt i środki pożarnicze do gaszenia pożarów lasów
Minimalne dodatkowe wyposażenie KP(M) PSP w pojazdy do gaszenia
pożarów lasów przy N III* Rodzaj pojazdów pożarniczych Liczba pojazdów pożarniczych [w szt.] Rodzaj pojazdów pożarniczych Liczba pojazdów pożarniczych [w szt.] 1. lekki samochód
rozpoznawczo-ratowniczy 1 w każdej JRG -
-2. średni samochód
ratowniczo-gaśniczy 1 w każdej JRG -
-3. ciężki samochód
ratowniczo-gaśniczy 1 w każdej JRG ciężki samochód ratowniczo-gaśniczy, minimum GCBA 7/40 1 w KP(M) PSP 4. operacyjnysamochód 1 na każde rozpoczęte 100 tys. mieszkańców
powiatu, ale nie mniej niż 2 - -5. mikrobus do przewozu do 9 osób łącznie z kierowcą 1 na każde 3 JRG, ale nie mniej niż
1 na KP(M) PSP - -6. lekki samochód zaopatrzeniowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t 1 na każde 3 JRG, ale nie mniej niż
1 na KP(M) PSP -
-7. - - transporterquad lub 1 w KP(M) PSP
8. motopompa pożarnicza minimum M 8/8 1 w KP(M) PSP motopompa pożarnicza o wydajności minimum 4000 dm3/min 1 w KP(M) PSP
Lp.
Minimalne standardowe wyposażenie KP(M) PSP w pojazdy,
sprzęt i środki pożarnicze do gaszenia pożarów lasów
Minimalne dodatkowe wyposażenie KP(M) PSP w pojazdy do gaszenia
pożarów lasów przy N III* Rodzaj pojazdów pożarniczych Liczba pojazdów pożarniczych [w szt.] Rodzaj pojazdów pożarniczych Liczba pojazdów pożarniczych [w szt.] 9. zapas środka pianotwórczego umożliwiający jednokrotne na-pełnienie zbior-ników samocho-dów ratowni-czo-gaśniczych o pojemności do 800 dm3 w KP(M) PSP -
-gdzie: KP(M) PSP – komenda powiatowa (miejska) Państwowej Straży Pożarnej, JRG – jednostka ratowniczo-gaśnicza komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej
* N III – normatyw wyposażenia KP(M) PSP zależny od potencjalnego stopnia zagrożenia od SZIII do SZV oraz od statystyki interwencji powyżej 0,8 średniej krajowej (od W III do W V), gdzie N I – podstawowy, N II podwyższony, N III – wysoki.
Źródło: opracowanie własne na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 21 li-stopada 2014 roku w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej (poz. 1793) [29].
Tabela 18. Minimalne wyposażenie komend wojewódzkich Państwowej Straży Pożar-nej, których pojazdy mogą być wykorzystane podczas pożarów lasów na terenie wo-jewództwa
Lp. Rodzaj pojazdów pożarniczych pojazdów Liczba
pożarniczych
1. samochód operacyjny 6
2. mikrobus do przewozu do 9 osób łącznie z kierowcą 1
3. lekki samochód rozpoznawczo-ratowniczy 1
4. autobus do przewozu ratowników (minimum 30-miejscowy)* 1
5. średni samochód ratowniczo-gaśniczy* 1
6. ciężki samochód ratowniczo-gaśniczy* 1
7. lekki samochód zaopatrzeniowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t** 2
* Pojazd stanowi wyposażenie ośrodka szkolenia komendy wojewódzkiej Państwowej Straży Po-żarnej.
** Pojazd stanowi wyposażenie ośrodka szkolenia komendy wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej, w tym jedna sztuka w wyposażeniu ośrodka szkolenia komendy wojewódzkiej Pań-stwowej Straży Pożarnej.
Źródło: opracowanie własne na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 21 li-stopada 2014 roku w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej (poz. 1793) [29].
Tabela 19. Minimalne wyposażenie bazy sprzętu specjalistycznego i środków gaśni-czych w pojazdy, sprzęt i środki przydatne podczas gaszenia pożarów lasów
Lp. Rodzaj pojazdów i sprzętu Liczba pojazdów i sprzętu [w szt.]
1. średni samochód ratowniczo-gaśniczy 1 na każdą KP(M) PSP 2. ciężki samochód ratowniczo-gaśniczy 1 na każdą KP(M) PSP 3. mobilny zapas pożarniczych węży tłocznych W 110 (samochód, przyczepa lub kontener) – minimum 6000 m
Lp. Rodzaj pojazdów i sprzętu Liczba pojazdów i sprzętu [w szt.] 4. samochód zaopatrzeniowy (ładowność minimum 6 t) 1 na każde 5 KP(M) PSP
5.
samochód dowodzenia i łączności (kompanijne stanowisko dowodzenia) umożliwiająca dojazd w czasie do 60 minut w
każde miejsce województwa* 1
6. samochód lub kontener dowodzenia i łączności (batalionowe stanowisko dowodzenia) 1 7.
autocysterny, kontenery lub przyczepy do transportu środka pianotwórczego (z zapasem środka pianotwórczego minimum 8000 dm3) umożliwiająca dojazd w czasie do 90 minut w każde miejsce województwa*
nie mniej niż 2
8.
autocysterna lub kontener ze zbiornikiem na wodę, lub ciężki samochód ratowniczo-gaśniczy ze zbiornikiem wody (minimum 9000 dm3) umożliwiająca dojazd w czasie do 60 minut w każde miejsce województwa*
1
9. autobus do przewozu ratowników (minimum 30-miejscowy) rozpoczęte 1 na każde 15 KP(M) PSP 10. nośnik kontenerowy na każde 4 kontenery nie mniej niż 2 11. kontener inżynieryjno-techniczny
12. kontener kwatermistrzowski rozpoczęte 1 na każde 20 KP(M) PSP
13. kontener sanitarny 1
14. motopompa pożarnicza o wydajności minimum 4000 dm
3/min umożliwiająca dojazd w czasie do 90 minut w każde miejsce
województwa* 1
15. przenośne lub przewoźne działko wodno-pianowe minimum DWP 40 umożliwiająca dojazd w czasie do 90 minut w każde
miejsce województwa* 1
16. agregat prądotwórczy przewoźny o mocy minimum 15 kVA 1 na każde 3 KP(M) PSP 17. namioty do pracy sztabu, o powierzchni wewnętrznej minimum 20 m2 2
gdzie: KP(M) PSP – komenda powiatowa (miejska) Państwowej Straży Pożarnej
* Kryterium dojazdu w czasie może być zapewnione z wykorzystaniem zasobów sąsiedniego województwa.
Źródło: opracowanie własne na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 21 listopada 2014 roku w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia jednostek organizacyj-nych Państwowej Straży Pożarnej (poz. 1793) [29].