nazwy dotyczą najczęściej pochodzenia jakiejś osoby czy wyzna czenia terytorium jej panowania: np. Otto dux Bavarie, Ondra- necz de Bohemia, Paulus episcopus Cracoviensis, in cenobio Sande- censi 280;
2. nazwy geograficzne lokalizujące przytoczone w Vita wyda rzenie, wypadki zwłaszcza z życia Kingi. Będą to dokładnie po dane m iejscowości, w których przebywała, np. in Skarzeszow... apparuit ei demon..., in Sandomiria more consueto leprorsorum domum visitare véllet..., recedente domina Maria in Possonium...281;
278 O sta tn io zw ró cił u w a g ę L a b u d a , iż po raz p ierw szy p ojaw ia się n azw a M in o r P o lo n ia w d o k u m en cie k róla Z ygm unta L uksem b u rczyk a z 24 V III 1412 r. za w ie r a ją c y m p o lu b o w n y w y ro k m ięd zy W ład ysław em Jagiełłą a H en ry k iem v. P la y e n W ielk im M istrzem K rzyżaków . Z tego przekazu w y n ik a jed n ak , iż zn a czn ie w c z e śn ie j w y tw o r z y ła się n azw a M ałopolski g d zieś p raw d op od obn ie n a p rzeło m ie X III/X ÏV w iek u . T erm in em a quo b y ła b y w ty m w y p a d k u data p rzy łą cz en ia W ielk o p o lsk i do M ałopolski przez Ł o k ietk a w la ta ch 1311— 1314. P a trz G. L a b u d a , op. cit. s. 116.
279 Op. cit. IV, s. 690.
289 T am że, s. 684, 708, 713, 724. 281 T am że, s. 693, 696, 707.
3. nazwy geograficzne w ystępujące w kontekście z wiadomoś ciami o podróżach ■— zwłaszcza Kingi. Tak np. mówiąc o przy- jeździe Kingi do Polski autor wyznacza szlak podróży: per Sandecz in W oynicz venerunt 282;
4. nazwy geograficzne określające wyraźnie istnienie jakiejś rzeczy w danej miejisoawiości. Nip. cum fodine in Bochna diócesis Cracoviensis foderentur, ...apud minores in Cracovia 283. Przy opi sie fundacji starosądeckiej autor wspomni, że pierwotne uposaże nie przyniosło klaryskom omnia molendina in utroque fluvio scili
cet in Dunaiecz et P o p r o t 2Si.
Zasadniczy cel przytoczonych w Vita nazw geograficznych, w y stępujących w wyżej om ówionych kontekstach, wydaje się być jasny. Chodzi o skonkretyzowanie narracji. Wiąże się to z ogólną, dającą się zauważyć*tendencją autora — świadomą czy podświa domą, trudno to rozstrzygnąć, do przekazania w Vita otoieikty- wnej, historycznej prawdy.
Słownictwo geograficzne podporządkowane treści źródła nie przeciąża jej jakimiś, częstym i w średniowiecznym dziejopisar stwie, komentarzami etym ologicznymi poszczególnych nazw, ale jedynie lokalizuje narrację Vita, osadzając ją w konkretnych warunkach geograficznych.
W rezultacie powyższych analiz stw ierdzić wypada, iż małopol ski horyzont geograficzny hagiografa K ingi przemawia za po wstaniem Vita s. K yngae w łaśnie na obszarze księstwa krakow- sko-sandomierskiego. Bliższe natom iast ustalenie geografii po wstania naszego źródła! w ydaje się niem ożliwe.
c) Horyzont społeczny Vita s. Kyngae. Warto wreszcie zastano wić się nad pytaniem: jakie warstwy społeczne objęte zostały hi storycznym horyzontem autora, z jakim i ludźmi spotykam y się w Vita?
Gdybyśmy odpowiedź naszą oparli wyłącznie na kryterium imiennictwa osobowego obraz nie byłby prawdziwy. Niemniej sam fakt występowania w Vita 71 imion własnych, z których 48 daje
242 T am że, s. 985. 283 T am że, s. 699, 697. 284 T am że, s. 700— 701.
się bliżej historycznie zidentyfikować 285, nie pozostaje bez zna czenia dla rekonstrukcji historyczno-społecznego widnokręgu autora. Z wykazu osobowego wynikałoby, iż w Vita uwzględnione zostały przede wszystkim dwie grupy ludzi: panujący i ducho wieństw o, inne warstw y społeczne posiadają tylko nielicznych sw ych przedstawicieli 286. W szczegółach rzecz przedstawiałaby się następująco:
285 W ykaz osob ow y p rzed sta w ia się następująco:
1) O s o b y z c A n d rzej, A n d rzej II, A nna, B ela, B e la IV, B o le sła w P ob ożn y, B o le sła w Ś m ia ły , B o le sła w W sty d liw y , D an iel, E lżbieta, G ryfin a, o m u k s i ą ż ę c e g o : G rzym isław a, Jad w iga, Jolen ta, K arol II, K olom an II,
K azim ierz O d n ow iciel, K on stan cja, L eszek B ia ły , L eszek Czarny, L ew , L u d w ik tu lu zk i, 2) O s o b y d u c h o w n e :
In n o cen ty IV, K r y stia n u s-k a n o n ik , P a w e ł b isk u p , B o g u ch w a ł — fra n
cisz-P rok op b isk u p k an in , M ałgorzata, M aria, M aria, N eron, O tton — H enryk I, R ościsław , Salom ea, S tefan V, W ła d y sła w III, W ład ysław Ł ok ietek .
P iotr O dranecz — fran ciszk an in , 3) K l a r y s k i : A ld egu n d a, A n a sta zja , A n n a D u cella , B u c z y sła w a , B udka, K a ta rzy n a O dolana, 4) O s o b y F ilip com es, J a n u sz p a la ty n , M ich u lo, P io tr m ilite s, P a w e ł com es, O ssanna Z elconis, P a u lin a , Salom ea, Tom ka, W isław a, Zofia. K lara,
K lara córka Jakuba, E lżb ieta W ęgierka, G ertruda, G rzym isław a, M ich aelis, i n n y c h w a r s t w Zelco, P a u lic u s — ubogi, W istu b con is — rozb ój
nik, A nna,
288 N a ogólną liczb ę 71 osób: 57 osób — to p rzed sta w iciele panujących i d u ch o w ień stw a , 14 osób — to p r z ed sta w iciele in n ych w a r stw sp ołeczn ych .
s p o ł e c z n y c h : D ob iesław a, Elżbieta, K lara C haronis, M arta, P reczsła w a .
W arstwy społeczne Ilość osób
Ilość osób historycznie zidentyfikowanych
1. K sią ż ę ta — p a n u ją cy : 33 33
a) związani z dworem węgierskim 22 22
b) związani z dworem polskim 11 11
2. D u c h o w ie ń stw o : 2 4 9
a) duchowieństwo świeckie 4 3
b) stan zakonny 20 6
3. In n e w arstw y: 14 6
a) rycerstwo, wyżsi urzędnicy 6 4
b) biedota 1 —
c) inne osoby 7 2
Chcąc właściwie zinterpretować powyższe zestawienie należy wziąć pod uwagę pełny kontekst źródła, W ten sposób postępując przekonujemy się łatwo, iż przeważająca w Vita ilość przedsta
wicieli środowiska dworskiego jest ilością jedynie pozornie domi nującą w tekście. Imiona książąt nagromadzone w rozdz. I w licz bie aż 27 z racji opisu genealogii Kingi, w gruncie rzeczy nic albo bardzo niew iele mają wspólnego z zasadniczą narracją źródła 287. Inaczej przedstawia się sprawa w wypadku licznie wzmianko wanego w Vita duchowieństwa, ściślej mówiąc stanu zakonnego. 18 klarysek i 2 Braci M niejszych im iennie w ystępujących w źródle rzeczywiście reprezentuje w Vita elem ent społeczny odgrywający w narracji zasadniczą rolę. Nic w tym dziwnego, jeśli weźm ie się
pod uwagę:
1. sam kontekst życiow y Kingi, w którym środowisko klasztorne