Globalne usługi informacyjne sieci

Bum teleinformatyczny w ostatniej dekadzie XX wieku spowodował lawinowy wzrost zapotrzebowania na korzystanie ze światowej sieci. Historyczny już dziś system informacyjny Gopher służył do udostępniania i korzystania z informacji. Składał się z połączonych ze sobą serwerów. W bazie danych serwera były przechowywane dowolne pliki (teksty, obrazy, programy, dźwięki, video). Klient sytemu Gopher potrafił dostać te pliki do swojego komputera. Gopher był starszy od www, nie było w nim możliwości korzystania z hiperłączy.

System informacyjny www (Światowa Pajęczyna Informacyjna, ang. World Wide Web) przeznaczony jest do udostępniania i korzystania z informacji multimedialnych.

Rozsiane po całym świecie, połączone ze sobą za pomocą hiperłączy serwery udostępniają pliki, które mogą zawierać różne informacje - teksty, programy, obrazy, dźwięki i sekwencje wideo. Klienci www mogą przeglądać informacje umieszczone w bazach danych serwerów.

Przesyłanie danych pomiędzy klientem a serwerem dokonuje się przez Internet za pomocą protokołu HTTP. Nie potrzeba nawet wiedzieć na którym komputerze, czy w której części świata znajduje się interesujący nas tekst, grafika, muzyka czy film. Te informacje zna system www. Dziś Internet jest globalną siecią połączeń, istotą jego działania jest funkcjonowanie wielu mniejszych systemów przekazu, małych sieci komputerowych wykorzystywanych przez milionowe rzesze użytkowników ¹¹⁵ . Nowe możliwości w zakresie wymiany, przetwarzania i wykorzystania informacji zwiększają zapotrzebowanie gospodarki, administracji i nauki na dostęp do niej, stymulują procesy konwergencji i globalizacji, które zwrotnie powodują trwały wzrost zapotrzebowania na coraz to nowe i doskonalsze usługi informacyjne świadczone za pomocą sieci telekomunikacyjnych i narzędzi informatycznych.

115 P. Płaneta, [2002]: „Chaos w globalnej sieci perswazji”, [w:] Zeszyty Prasoznawcze, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Nr 3-4(171-171), s. 50-54.

- 54 -

Pojawia się coraz bogatszy wachlarz nowoczesnych usług teleinformatycznych, które najogólniej można zgrupować następująco¹¹⁶:

• usługi dostarczania informacji,

• transakcje elektroniczne,

• tworzenie organizacyjnych struktur sieciowych,

• tworzenie systemów telematycznych

Internet wytworzył pewne globalne usługi informacyjne, które cieszą się powszechną akceptacją społeczną. Kreują one powstawanie olbrzymich ilości informacji, które później gromadzi przestrzeń sieci. Do najważniejszych usług globalnych, włączając także zapotrzebowanie na rozrywkę w sieci należy:

wyszukiwanie informacji i przeglądanie stron internetowych www;

korzystanie z poczty elektronicznej e-mail,

media elektroniczne, radio i telewizja internetowa jako odpowiedniki klasycznych kanałów informacyjnych,

blogi jako nowa forma pamiętników elektronicznych,

transfer plików FTP, P2P, P2M,

dyskusje internetowe (czaty, fora, grupy dyskusyjne, e-mailowe listy, itp.)

rozmowy tekstowe w czasie rzeczywistym (IRC) oraz wszelkiego typu komunikatory internetowe (Gadu-Gadu, ICQ, Jabber, Skype, Tlen)

telefonia internetowa (VoIP)

transmisje video, telekonferencje, faksowanie

handel elektroniczny, sklepy, aukcje, giełda internetowa

transfery środków, bankowość elektroniczna,

gry online, multimedia.

Nowe usługi informacyjne zmieniają struktury zatrudnienia w społeczeństwie, oraz system zarządzania czasem pracy. W krajach wysokorozwiniętych transformacja struktury zawodowej następuje w kierunku usług związanych z wytwarzaniem, przetwarzaniem i przesyłaniem informacji. Pojawia się całkiem nowa forma pracy, praca na odległość zwana telepracą. W 1991 roku w USA było 5,5 mln pracowników na odległość wykonujących pracę w domu. Przykładem mogą być profesorowie amerykańscy, którzy więcej pracują w domu niż na stanowisku pracy¹¹⁷. Na świecie występują jednak duże dysproporcje w rozwoju krajów i regionów. Usieciowiona produkcja i samodzielne zarządzanie czasem w północnych

116 K. B. Wydro, [2002]: Nowoczesne usługi informacyjne stymulatorem rozwoju obszarów wiejskich, Materiały z V Krajowej Konferencji Telekomunikacji Wiejskiej pt. „Wieś w społeczeństwie informacyjnym - szanse i wyzwania”, Kielce, 19-21 czerwca 2002 r.

117 M. Castells, [2008]: (…), op. cit. s. 397.

- 55 -

Włoszech czy Dolinie Krzemowej (USA), mają bardzo małe znaczenie dla milionów robotników włączonych w działające zgodnie z zegarkiem linie montażowe w Chinach lub w południowo – wschodniej Azji¹¹⁸.

Prognoza firmy Cisco (Visual Networking Index VNI na lata 2007-12), w dziedzinie wykorzystania sieci IP (Internet Protocol) przez osoby prywatne i firmy wskazuje, że największy wpływ na zwiększenie się ruchu w sieci ma rosnąca popularność treści wideo, społecznościowych sieci Web 2.0 oraz aplikacji wspomagających pracę zespołową. Powstaje nowa usługa tzw. sieć wizualna. Prognozy Cisco VNI wskazują, że ruch IP będzie się w latach 2007-2012 zwiększał, co roku o 46%.

W sektorze konsumenckim w roku 2012 sama transmisja wideo przez Internet będzie generować ruch 400 razy większy od całego ruchu w internetowej sieci szkieletowej USA w roku 2000. Reprezentatywny dla tego trendu jest fakt zwiększenia się udziału internetowych transmisji wideo z 12% globalnego internetowego ruchu konsumenckiego w roku 2006 do 22% w roku 2007. Przewiduje się, że transmisje takie jak wideo-na-żądanie, IPTV, wideo peer-to-peer (P2P) i wideo na witrynach internetowych będą w roku 2012 stanowić 90 procent całego konsumenckiego ruchu IP. Globalny ruch IP wykorzystywany przez firmy będzie również dynamicznie rósł – roczna stopa przyrostu w latach 2007-2012 prognozowana jest na 35 procent. Głównymi czynnikami tego wzrostu będą upowszechnienie łączy szerokopasmowych wśród małych firm i rosnące wykorzystanie przez korporacje zaawansowanych rozwiązań do telekomunikacji wizualnej. Wiodącym rynkiem pod względem wielkości ruchu biznesowego pozostanie do roku 2012 Ameryka Północna, następnie rejon Azji, Pacyfiku i Europa. Prognozy wzrostu natężenia ruchu w sieci: ¹¹⁹

globalny ruch IP sięgnie do 2012 roku 44 eksabajtów^∗ miesięcznie w porównaniu z 7 eksabajtami w roku 2007;

dla porównania, globalny ruch IP w roku 2002 wynosił 5 eksabajtów miesięcznie, co oznacza stukrotny wzrost w ciągu 10 lat;

miesięczny globalny ruch IP będzie w grudniu 2012 o 11 eksabajtów większy, niż w grudniu 2011 – roczny wzrost przekroczy przyrost, który dokonał się w ciągu 8 ostatnich lat od roku 2000;

mobilna transmisja danych będzie się w latach 2008-2012 podwajać co roku.

Poniżej zaprezentowano najbardziej popularne usługi sieci współczesnego społeczeństwa.

118 Ibidem, s. 461.

119 Ł. Rogulski, [2008]: dokument elektroniczny pt. „Zwiększa się zapotrzebowanie na łącza internetowe” [w:]

http://media2.pl/internet/37716-zwieksza-sie-zapotrzebowanie-na-lacza-internetowe.html, źródło: dane firmy Cisco.pl, dostęp 30 grudnia 2008 r.

∗ Jeden eksabajt to 1 miliard gigabajtów czyli 1000 petabajtów czyli 250 milionów płyt DVD. Jeden zettabajt to 1 trylion gigabajtów; 1000 eksabajtów; 250 miliardów DVD.

- 56 -

Tabela 2. Najbardziej popularne usługi Internetu w Polsce wśród osób prywatnych

Źródło: GUS

Oprócz bardzo dynamicznego rozwoju przesyłu przez sieć treści wideo, na uwagę zasługuje stale rosnąca popularność blogów internetowych, jako forma elektronicznych pamiętników. Siłę przekazu blogów bardzo szybko zagospodarowała też polityka, do rozsiewania propagandy przedwyborczej. Często też blogi przyjmują charakter komercyjny, poprzez umieszczanie tam płatnych reklam. Blog o ciekawej treści może przyciągnąć sporą rzeszę potencjalnych odbiorców reklamy. Badania przeprowadzone w 2007 roku przez firmę Gemius SA w Polsce pokazują, że najczęstszym powodem założenia bloga jest chęć wyrażenia i przekazania myśli – powód ten podało 33% prowadzących blogi. Około 10%

osób deklaruje, że założyło blog pod wpływem namowy znajomych (12%) lub nudy (11%).

Aż 19% respondentów nie umiało lub nie chciało podać powodu założenia bloga¹²⁰.

Także handel i usługi to błyskawicznie rozwijająca się płaszczyzna Internetu. Sieć jest miejscem działalności gospodarczej, zarówno handlowej (sprzedaży i aukcji), jak i usługowej (bankowość internetowa, ubezpieczenia i inne). Największym atutem sprzedaży na odległość są mniejsze koszty operacyjne sklepu internetowego w porównaniu ze sklepem istniejącym fizycznie, oraz większy asortyment towarów¹²¹.

Osoby prywatne najczęściej korzystają z komputera oraz Internetu w domu. Główne cele wykorzystania Internetu to: używanie poczty elektronicznej, udział w czatach i forach dyskusyjnych oraz poszukiwanie informacji o towarach i usługach, przed dokonaniem właściwego zakupu. Dynamicznie rozwija się bankowość internetowa. Szybko przybywa osób kupujących przez Internet i rośnie średnia wartość zakupów online. Usługi Internetu cieszące się największą popularnością ilustruje powyższa tabela¹²².

120 K. Łazowska-Widz, [2007]: Blogi jako narzędzie komunikacji marketingowej w świetle badań empirycznych, http://www.swiatmarketingu.pl/index.php?rodzaj=01&id_numer=598602, dostęp 16 stycznia 2009 r.

121 K. Wach, [2001]: Internet jako środek promocji oraz element konkurencyjności firm w dobie globalizacji [w:]

Materiały Konferencyjne II Międzynarodowej Konferencji pt. "Przedsiębiorstwo przyszłości 2001", Instytut Zarządzanie-Technologie- Informatyka, Warszawa, 15-16 listopada 2001.

122 GUS, [2007]: Raport pt. Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych, (…), op. cit. s. 8.

- 57 -