• Nie Znaleziono Wyników

Przemys³owego przekszta³ci³a siê w latach 50. i 60. w Doœwiadczenia wielu regionów œwiata dowodz¹, i¿ „Doliny

najbardziej znany w œwiecie obszar zaawansowanych Zdrowej ¯ywnoœci” oraz „Zag³êbia Owocowe lub Warzywne”

technologii o nazwie „Dolina Krzemowa”. Podobne by³y losy sprzyjaj¹ tworzeniu gron rolniczych. Modelowe grono

Karoliny Pó³nocnej, która nale¿a³a do najbiedniejszych przedstawi³ na przyk³adzie kalifornijskiego sektora winnego

obszarów w USA i zajmowa³a przedostatnie miejsce w Stanach Michael E. Proter. Wed³ug niego stanowi ono odmianê sieci,

Zjednoczonych. Miejscowa gospodarka oparta by³a miêdzy która jest zlokalizowana na danym obszarze. Bliskie

innymi o uprawê tytoniu. Sytuacjê poprawi³o utworzenie s¹siedztwo firm i instytucji sprzyja rozwojowi interakcji

Research Triangle Park, który powsta³ na kilku tysi¹cach miêdzy nimi. Dobrze wykszta³cone grono przekszta³ca siê

hektarów ziemi le¿¹cej od³ogiem pomiêdzy Uniwersytetem w siatkê licznych nak³adaj¹cych siê na siebie p³ynnych

Karoliny Pó³nocnej, Uniwersytetem Stanowym Karoliny po³¹czeñ miêdzy osobami, firmami i instytucjami. [20]

Pó³nocnej oraz Uniwersytetem Duke. [22]

Kalifornijskie grono win (rys. 1) obejmuje rozleg³¹ grupê Pod wp³ywe m doœwia dczeñ kalifo rnijsk iej „Dolin y sektorów skupiaj¹cych winnice oraz zak³ady produkcji wina. Krzemowej” w wielu krajach zaczêto kopiowaæ i wdra¿aæ jej Na uwagê zas³uguje fakt, i¿ po stronie uprawy istniej¹ silne osi¹gniêcia. Wœród nich znalaz³a siê Polska. Z analizy zwi¹zki z szerszym kalifornijskim gronem rolniczym, zaœ pr zy jê ty ch pr ze z sa mo rz ¹d y wo je wó dz ki e st ra te gi i grono produkcji win ma silne zwi¹zki z kalifornijskim innowacyjnych wynika, i¿ w województwach: ma³opolskim i sekto rem gastr onomi cznym ora z br an¿¹ przet wórst wa podkarpackim siêgniêto po amerykañski model „Doliny

¿ywnoœci, a tak¿e z sektorem turystycznym w wielu Krzemowej”. W województwie ma³opolskim utworzono winiarskich regionach stanu Kalifornia. W sk³ad „winnic” Tarnowski Klaster Przemys³owy „Plastikowa Dolina”. [23]

wchodz¹ winoroœle, œrodki ochrony roœlin, technologie Mimo wysi³ku w³adz lokalnych i regionalnych „Plastikowa nawadniania pól oraz urz¹dzenia do zbioru winogron. D o lin a” z T arn o wa j es t z by t m a ³a i nie odpowiada standardom W ramach „zak³adów wytwórczych” mamy urz¹dzenia do typowego grona zagranicznego. Z analizy potencja³u produkcji wina, beczki, butelki, opakowania, reklamê oraz gospodarki Podkarpacia wynika, i¿ do realizacji przyjêto w wydawnictwa bran¿owe. Kalifornijskie grona win wspieraj¹ województ wie projekt pilota¿ow y o nazwie „Centrum agencje w³adz s tanowych oraz o rganizacje oœwiat owe, Technologii Lotniczych Aeronet – Dolina Lotnicza”. Jego badawcze i bran¿owe. celem jest wspieranie inicjatyw dotycz¹cych specjalistycznego

kszta³cenia oraz podnoszenia kwalifikacji kadr naukowych, Z doœwiadczeñ dolin przemys³owych wynika, i¿

in¿ynierskich i technicznych na potrzeby gospodarki powstawa³y one na terenach rolniczych. W latach

regionu.[24] W programie „Dolina Lotnicza” uczestnicz¹ dwudziestych XX wieku „Dolina Santa Klara” by³a typowo

œwidnickie zak³ady PZL. Ma on na celu utworzenie w spokojnym, rolniczym regionem znanym z suszonych œliwek

po³udniowo-wschodniej Polsce zag³êbia lotniczego, bêd¹cego oraz z sadów morelowych (Santa Clara Valley was a quiet

typowym modelem grona.

agricultural region known best for its prune and apricot Nawozy, œrodki

ochrony roœlin Winoroœle

Urz¹dzenia do zbioru winogron

Technologia nawadniania

Kalifornijskie

grono rolnicze Grono turystyki

Grono ¿ywnoœci Wydawnictwa specjalistyczne

(np. Wine Spectator czasopisma

bran¿owe) Public relations

i reklama Etykiety Kapsle i korki

Butelki Beczki Urzadzenia do produkcji wina Agencje rz¹du stanowego

(np. Komisja Produkcji i Ekonomiki Wina

Organizacje oœwiatowe, badawcze i bran¿owe (np. Instytut Wina, Uniwersytet

Kalifornijski w Davis, Instytuty kulinarne)

Winnice Wytwórnie

wina Rys. 1. Kalifornijskie grono win

•ród³o: Na podstawie badañ studentów Kursu MBA Uniwersytetu Harwarda: R. Aleksander, R. Arney, N. Black, E. Frost, A. Shivananda. Cytujê za: M. E. Porter, Porter o konkurencji, Przek³ad Andrzej Ehrlich, Wyd. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001, s. 251.

Pola

W³adze samorz¹dowe

Browary Gorzelnie Przetwórnie

owoców i warzyw Piekarnie Spó³dzielnie Mleczarskie

Zak³ady Miêsne Agencja Restrukturyzacji

i Modernizacji Rolnictwa

Parki Agro-Przemys³owe Oœrodki

Doradztwa Rolniczego

Izby Rolnicze Gospodarstwa

Maszyny rolnicze

Urz¹dzenia melioracyjne

W³adze rz¹dowe Rys. 2. Polskie grono rolnicze

•ród³o: opracowanie w³asne

Uczelnie rolnicze

Istniej¹ce w œwiecie doliny i zag³êbia s¹ mniej lub bardziej Drug im spos obem jest zach owan ie doty chcz asow ego wykszta³conymi gronami przemys³owymi lub rolniczymi. Od rolniczego charakteru regionu z równoczesnym podjêciem pewnego czasu w wielu krajach prowadzone s¹ badania celem o d p o w i e d n i c h d z i a ³ a ñ c e l e m p o d n i e s i e n i a j e g o identyfikacji zale¿noœci oraz wspó³pracy miêdzy firmami a innowacyjnoœci i konkurencyjnoœci w wyniku identyfikacji i oœrodkami badawczymi i szko³ami, które ³¹cz¹ siê ze sob¹ wspierania dochodowych bran¿. Ten ostatni sposób mo¿na by technologicznie, ekonomicznie, spo³ecznie i administracyjnie odnieœæ do polskich województw posiadaj¹cych walory w grupy lub w grona (in groups or clusters).[25] £¹czenie w wybitnie ekologiczne, po³o¿one na terenie, np. „Zielonych sieci gospodarstw rolnych oraz zak³adów rolno-spo¿ywczych P³ uc Po ls ki ” (P od la si e, War mi a i Ma zu ry ) b¹ dŸ (przy wspó³udziale instytucji us³ugowych, naukowych i wyró¿niaj¹cyc h siê wysokim p oziomem ku ltury roln ej samorz¹dowych) mo¿e przynieœæ spore korzyœci. Nale¿y do (Wielkopolska i Pomorze).

nich zaliczyæ: szybki dostêp do najnowszej wiedzy z zakresu

rolnictwa, informacji rynkowych na temat poda¿y i popytu na

BUDOWA INFRASTRUKTURY

artyku³y rolne, a tak¿e dostêpu do nowych technologii w

TECHNICZNEJ

zakresie produkcji roœlinnej, zwierzêcej oraz przetwórstwa

Wsparciem dla powstaj¹cych „Dolin Zdrowej ¯ywnoœci”

rolno-spo¿ywczego.

powinny staæ siê parki agro-przemys³owe lub parki zielone.

Wykszta³cone grona stwarzaj¹ szansê budowy

konkuren-Doœwiadczenia wielu stref dynamicznego rozwoju pokazuj¹, cyjnej gospodarki regionalnej oraz sprzyjaj¹ tworzeniu

i¿ parki przemys³owe oraz technologiczne by³y niejedno-specjalizacji w obszarze rolnictwa i przemys³u. W tego typu

krotnie motorami ich rozwoju. W przesz³oœci dotyczy³y us³ug strukturach zachodz¹ procesy szybkiego uczenia siê oraz

i wytwórczoœci jednak ich doœwiadczenia mog¹ okazaæ siê nastêpuje obni¿anie ryzyka zwi¹zanego z inwestycjami

przydatne w regionach rolniczych. Na terenie Wojnicza poprzez w³¹czenie do projektu grupy instytucji i podmiotów

znajduje siê wydzielony obszar inwestycyjny okreœlany gospodarczych, co znacznie rozk³ada koszty realizacji

mianem „Zielonego Parku Przemys³owego”, którego inwestycji - odmiennie ni¿ w przypadku jednego podmiotu.

za³o¿ycielem jest tamtejszy samorz¹d gminny. Park zosta³ W przeciwieñstwie do modelu dystryktu przemys³owego

ujêty w opracowanej w 1999 roku strategii gminy Wojnicz.

grona charakteryzuj¹ siê du¿¹ dynamik¹ wspó³pracy i

W 2002 roku Rada Gminy podjê³a uchwa³ê o poszerzeniu wspó³dzia³ania nie tylko miêdzy firmami pokrewnych

granic „Zielonego Parku Przemys³owego” o nowe tereny pod dziedzin ale tak¿e z instytucjami wspieraj¹cymi procesy

dzia³alnoœæ inwestycyjn¹. Jest to teren umowny, który w biznesowe w regionie, instytucjami finansowymi, uczelniami,

rozumieniu ustawy nie jest parkiem. G³ównym celem oœrodkami badawczo-rozwojowymi, a tak¿e samorz¹dami.

Wojnickiego Zielonego Parku Przemys³owego jest przyci¹-Maj¹ silnie rozbudowane sieci innowacyjne, które sprzyjaj¹

gniêcie firm stosuj¹cych technologie ze szczególnym dyfuzji innowacji i wiedzy. Wystêpuj¹ w nich formy kooperacji

wskazaniem na ochronê œrodowiska. [26]

oraz wspó³pracy miêdzy firmami sektora MŒP.

Z inicjatyw lokalnych, pobudzaj¹cych przedsiêbiorczoœæ, Na podstawie doœwiadczeñ zagranicznych mo¿na wysnuæ

nale¿y wyró¿niæ le¿¹ce w województwie ³ódzkim Kutno.

wniosek, i¿ istniej¹ dwa sposoby rozwoju regionów

W 1998 roku tamtejsza Rada Miejska nazwa³a po³o¿ony w rolniczych. Pierwszy z nich polega na przekszta³caniu

przemys³owej dzielnicy Sklêczki teren Parkiem Agro-przestarza³ej struktury gospodarczej na rzecz przemys³u.

Przemys³owym. Od tamtej pory strefa dynamicznie siê Typowym, tego przyk³adem sta³y siê „Dolina Krzemowa” oraz

rozwija. Obejmuje obszar blisko 370 ha ziemi. Na jej terenie stan „Karolina Pó³nocna” w USA. Na ich terenie powsta³

oraz w bezpoœrednim s¹siedztwie znajduje siê ponad 25 firm nowoczesny przemys³ oparty o zaawansowane technologie.

reprezentuj¹cych kapita³ z 7 pañstw. Znalaz³o w nich te¿ wa¿nym zadaniem staje siê wspieranie tworzenia grup zatrudnienie ponad 2 tysi¹ce osób. Z myœl¹ o kolejnych producenckich w naszym kraju w celu kooperacji i wspó³pracy inwestorach strefa przemys³owa jest ci¹gle uzbrajana w miêdzy rolnikami w okreœlonych obszarach produkcji. Grupy niezbêdn¹ infrastrukturê techniczn¹. [27] Tworzenie parków o te stanowi¹ szansê wymiany wiedzy na temat nowych upraw, orientacji agro-przemys³owe j wydaje siê korzystne dla sposobów gospodarowania oraz umo¿liwiaj¹ lepszy dostêp do polskich regionów. Tezê tê zdaje siê potwierdzaæ Park Agro- nowych technologii niezbêdnych dla ich prawid³owego Przemys³owy w Kutnie. Koncentracja na ich terenie rozwoju.

podmiotów przetwórstwa rolno-spo¿ywczego oraz wspó³praca Po³o¿one na terenach rolniczych pó³nocno-wschodniej z ucz eln iam i rol nic zym i, gos pod ars twa mi rol nym i i Polski województwa maj¹ szansê rozwoju gron rolniczych.

ogrodniczymi mo¿e skróciæ drogê innowacji ze sfery nauki do Doœwiadczenia wielu regionów europejskich pokazuj¹, i¿

praktyki gospodarczej i odwrotnie. korzyœci z ich istnienia s¹ du¿e. Nie tylko umo¿liwiaj¹ Przyk³adowy polski model grona rolniczego, z³o¿onego z przep³yw wiedzy naukowo-technicznej, ale tak¿e wspieraj¹ gospodarstw rolnych, sadowniczych, warzywnych, parku absorpcjê i tworzenie innowacji, obni¿aj¹ koszty ryzyka maszynowego, œrodków ochrony roœlin oraz urz¹dzeñ ponoszonego przy realizacji wiêkszych projektów naw adn iaj ¹cy ch, prz eds taw ia (ry s. 2). Gos pod ars twa inwestycyjnych, ale tak¿e zapewniaj¹ dostêp do lokalnych wspó³pracuj¹ z zak³adami miêsnymi, spó³dzielniami zasobów ludzkich.

mleczarskimi, piekarniami, przetwórniami owoców i warzyw, Rdzeniem „Dolin Zdrowej ¯ywnoœci” powinny byæ gorzelniami oraz browarami. Zachodz¹ce wewn¹trz grona uczelnie rolniczo-techniczne ze zlokalizowanymi na ich procesy produkcyjne uzyskuj¹ pomoc ze strony Agencji terenie parkami agro- przemys³owymi. W ramach wspó³pracy Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Izb Rolniczych, ucz eln i z gos pod ars twa mi rol nic zym i, ogr odn icz ymi , Oœrodków Doradztwa Rolniczego oraz uczelni rolniczych. sadowniczymi oraz zak³adami przetwórstwa rolno-Procesy innowacyjne wspiera na terenie grona park agro- spo¿ywczego mog¹ tworzyæ siê sieci wspó³pracy oraz przemys³owy. Wa¿nymi elementami grona s¹ tak¿e w³adze kooperacji. Dzia³ania takie s¹ bowiem nieod³¹czne dla rz¹dowe i samorz¹dowe, które powinny oddzia³ywaæ za gospodarki opartej na wiedzy.

pomo c¹ inst rume ntów admi nist racy jnyc h (wyd awan ie Podsumowuj¹c nale¿y stwierdziæ, i¿ rolnictwo, jako jeden korzystnych dla rolników i œrodowiska biznesu decyzji z czynników wzrostu gospodarczego, mo¿e stanowiæ szansê dotycz¹cych lokalizacji przedsiêbiorstw przetwórstwa rolno- tworzenia nowych dzia³ów produkcji, zak³adów przetwórstwa spo¿ywczego), narzêdzi finansowych (ulgi podatkowe i rolno-spo¿ywczego, a tak¿e miejsc pracy w wielu polskich preferencyjne kredyty), instrumentów technicznych (tworzenie regionach. Dlatego te¿ celowym wydaje siê zaprojektowanie infrastruktury technicznej) oraz narzêdzi informacyjnych odpowiednich sposobów ich dalszego rozwoju przy u¿yciu (dostêp do szkoleñ i wiedzy z zakresu rolnictwa). istniej¹cych w ró¿nych krajach œwiata rozwi¹zañ.

PODSUMOWANIE LITERATURA

Z ubolewaniem nale¿y odnotowaæ, ¿e z analizy [1] Janasz W³., (Redakcja naukowa), Innowacje w rozwoju Regionalnych Strategii Innowacji w Polsce wynika, i¿ problem przedsiêbiorczoœci w procesie transformacji, Warszawa, rolnictwa zosta³ pominiêty w wiêkszoœci projektów. Dotyczy Wyd. Difin, 2004.

to obszarów centralnych i zachodnich oraz tzw. „œciany

[2] IRE Network. Innovating Regions in Europe wschodniej” i „pó³nocnej” obejmuj¹cych województwa

/www.innovating.regions.org/.

warmiñsko-mazurskie i podlaskie. Regiony te nie

[3] Wstêpny Projekt Narodowego Planu Rozwoju 2007-wykorzysta³y w pe³ni szans jakie im daje po³o¿enie na terenie

2013, Warszawa, /www.mpips.gov.pl/ 2005.

„Zielonych P³uc Polski”. W RIS- ach dla województw

warmiñsko-mazurskiego oraz podlaskiego pominiêto walory [4] Projekty celowe dla Regionalnej Strategii Innowacji przyrodniczo-krajobrazowe. Brak jest w nich odpowiednich /www.kbn.gov.pl/.

zapisów dotycz¹cych tworzenia „Dolin Zdrowej ¯ywnoœci„, a [5] Regionalna Strategia Innowacji województwa przecie¿ mo¿na z powodzeniem budowaæ zag³êbia mleczne i œwiêtokrzyskiego na lata 2005-2013, Kielce, miêsne oraz rozwijaæ turystykê wiejsk¹ w oparciu o nieska¿one /www.sejmik.kielce.pl/,2004.

œrodowisko naturalne.

[6] Regionalna Strategia Innowacji dla Wielkopolski, Bior¹c pod uwagê warunki naturalne oraz strukturê

Poznañ /www.innowacyjna-wielkopolska.pl/,2004.

gospodarcz¹, nasz kraj posiada mo¿liwoœci rozwoju

ekologicznej ¿ywnoœci. Szczególnie dotyczy to pó³nocno- [7] Re gi on al na St ra te gi a In no wa cj i wo je wó dz tw a wschodniej oraz po³udniowo-wschodniej Polski. Analiza œwiêtokrzyskiego na lata 2005-2013, Kielce,

potencja³ów gospodarek regionalnych wskazuje, i¿ w /www.sejmik.kielce.pl/.

regionach wschodnich i pó³nocnych, a tak¿e zachodnich

[8] Regionalna Strategia Innowacyjnoœci województwa powinno rozwijaæ siê rolnictwo. Istniej¹cy w Polsce potencja³

warmiñsko-mazurskiego, Olsztyn rolnictwa nale¿y zagospodarowaæ i wykorzystaæ. Dotyczy to

/www.innovating.regions.org/, 2004.

równie¿ regionów o bogatych tradycjach kultury rolnej takich

jak: Wielkopolska i Pomorze. Powinny byæ opracowane [9] Regionalna Strategia Innowacji LORIS na lata 2005-projekty dla opóŸnionych pod wzglêdem gospodarczym 2013, £ódŸ, /www.rislodzkie.lodz.pl/.

województw jak Warmia i Mazury oraz Podlasie. [10] Regionalna Strategia Innowacji województwa Z analizy dostêpnych opracowañ naukowych oraz danych podlaskiego, Bia³ystok

statystycznych wynika, i¿ sektor rolny w Polsce posiada

/http//dziennik.bialystok.uw.gov.pl/,2005.

ogromne mo¿liwoœci dalszego rozwoju. Aby mog³o to nast¹piæ

[11] Regionalna Strategia Innowacji województwa niezbêdne s¹ pewne inicjatywy ze strony rz¹du i samorz¹du

ma³opolskiego, Kraków /www.pk.edu.pl/, 2005.

dotycz¹ce wsparcia obszarów specjalizuj¹cych siê w produkcji

zdrowej ¿ywnoœci. Produkty z ekologicznym atestem [12] Regionalna Strategia Innowacji województwa stwarzaj¹ szanse zbytu w krajach Europy Zachodniej. Dlatego lubelskiego, Lublin, /www.rsi.lubelskie/, 2004.

[13] Re gi on al na St ra te gi a In no wa cj i wo je wó dz tw a [22] Guliñski J., Marciniec B. M. (Redakcja), Innowacje, po dk ar pa ck ie go na la ta 20 05 -2 01 3, Rz es zó w, poda¿, popyt, instrumenty transferu, finansowanie, /www.rsi.podkarpackie.pl/, 2004. Poznañ, Wydawnictwo Poznañskie, 2000.

[23] Regionalna Strategia Innowacji województwa [14] Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich, Grupy producentów

ma³opolskiego 2005-2013, Kraków, /www.pk.edu.pl/, rolnych, Warszawa, Wyd. Ministerstwo Rolnictwa i

2005.

Rozwoju Wsi, 2005.

[24] Regionalna Strategia Innowacji województwa [15] Brodziñski M. G., Spó³dzielczoœæ wiejska i jej problemy

podkarpackiego na lata 2005-2013, Rzeszów, rozwojowe, (w:) Wieœ, rolnictwo i gospodarka

/www.rsi.podkarpackie.pl/, 2004.

¿ywnoœciowa po przyst¹pieniu Polski do Unii

[25] Mothe de la J., Paquet G., Local and regional systems of Europejskiej, (Redakcja Naukowa Andrzej Kowalski,

innovation, Boston, Kluwer Academic Publisher, 1998.

Eugeniusz Mazurkiewicz), Warszawa, Wyd. WSE w

[26] Strona Urzêdu Gminy Wojnicz /www.wojnicz.pl/.

Warszawie, 2004.

[27] Strona Urzêdu Miasta Kutno / www.um.kutno.pl/.

[16] Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich, Grupy producentów rolnych, Warszawa, Wyd. Ministerstwo Rolnictwa i

HEALTHY FOOD VALLEYS AS A CHALLENGE Rozwoju Wsi, 2005.

FOR THE REGIONAL INNOVATION [17] Wilkin J., Postawy rolników i ludnoœci wiejskiej w

Polsce wobec rynku, pañstwa i Unii Europejskiej, (w:) STRATEGIES IN POLAND Optimum-Studia Ekonomiczne, 2000, nr 2, s. 122.

[18] Sady St., Guzdek T., Organizacja i funkcjonowanie rynku SUMMARY rolno-¿ywnoœciowego w warunkach integracji

europejskiej, (w:) OPTIMUM-Studia Ekonomiczne, The main goal of this article is to answer the question whether 2000, nr 2, s.166-167. healthy food valleys can be developed in Poland. So far 15 [19] Michalski T., PrzydatnoϾ kukurydzy do przerobu voivodships have implemented their RIS projects in Poland.

przemys³owego /www.kukurydza.org.pl/. The experience of many regions in The United States of [20] Porter M. E., Porter o konkurencji, (Przek³ad Andrzej America and European Union show that Regional Innovation

Ehrlich), Warszawa, Wyd. Polskie Wydawnictwo Strategies are the most efficient instruments for regional Ekonomiczne, 2001. developing economies. The main problem in many regions in [21] Saxenian A., Creating a Twentieth Century Technical Poland is the lack of projects aiming at creating healthy food

Community: Frederick Terman's Silicon valleys.

Valleyhttp://www.sims.berkeley.edu/~anno/papers/term an.html.

WPROWADZENIE

Niniejszy artyku³ stanowi drug¹ czêœæ artyku³u

„Projektowanie homogenicznych aplikacji w UML”, który ukaza³ siê drukiem w numerze 1/2005 czasopisma „Postêpy Techniki”. W czêœci drugiej autor opisuje najwa¿niejsze jego zdaniem kroki, które pozwol¹ na zrealizowanie projektu w obiektowym jêzyku programowania. Aby zrealizowaæ projekt niezbêdne s¹ trzy sk³adniki:

jêzyk programowania,

Rys. 2.Plik konfiguracyjny: Wczytanie parametrów z pliku

serwer WWW,

XML do jêzyka PHP

baza danych.

Autor zdecydowa³ siê na wybór jêzyka PHP w wersji 5.0 do Wczytane z pliku konfiguracyjnego conf.xml parametry zakodowania projektu. Jêzyk PHP zosta³ zdefiniowany przez zostaj¹ przetworzone przez program i zapamiêtane w Rasmusa Lerdorfa w roku 1994 i obecnie stanowi efektywne zmiennej. S³u¿¹ one do nawi¹zywania po³¹czenia z baz¹ narzêdzie do produkcji obiektowych aplikacji internetowych. danych w trakcie pracy programu.

Specyfikacja jêzyka PHP jest dostêpna w Internecie.[1]

Zdaniem autora najlepszym serwerem WWW do wspó³pracy z