• Nie Znaleziono Wyników

i uczłowieczenie – wizerunek psa w serwisach ogłoszeniowych

Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Wprowadzenie

Historia ogłoszenia, jednego z  najpopularniejszych niedziennikarskich gatunków medialnych1, sięga starożytności2. Forma ta trwale wpisała się w rzeczywistość spo-łeczną na długo przed powstaniem nowych mediów. Niemniej cyberprzestrzeń stała się polem nowych możliwości, gdyż, jak zauważa Katarzyna Orszulak-Dudkowska,

„przestrzeń prasowa pozwala jedynie na uproszczony, skrótowy i dość schematyczny charakter form ogłoszeniowych”3. Internet ułatwia dzisiaj nadawanie i  odbieranie licznych ogłoszeń, w dodatku bez ograniczeń przestrzennych i czasowych. Z kolei technologie komputerowe umożliwiają zapis danych i dostęp do nich nawet wów-czas, gdy oferty nie są już osiągalne on-line. Jak świetnie ujęła to Magdalena Szpunar:

„Internet jest medium pozwalającym w nowy sposób rejestrować, a w związku z tym poddawać analizie zarejestrowane ludzkie przekazy”4. Ponadto, „w Sieci można zna-leźć wiele informacji dotyczących internautów”5.

Analiza ogłoszenia pozwala scharakteryzować nadawcę oraz zakładanego odbior-cę. Z kolei grupa ofert może być źródłem wiedzy na temat szerszych zjawisk kultu-rowych i społecznych. Artykuł ma na celu scharakteryzowanie sposobu przedstawie-nia psów w ogłoszeprzedstawie-niach sprzedażowych i adopcyjnych. W związku z tym stawiam

1 Por. J. Fras, Podstawy identyfikacji i typologii wypowiedzi w mediach masowych [w:] Komunikologia.

Teoria i praktyka komunikacji, red. E. Kulczycki, M. Wendland, Poznań 2012, s. 24.

2 Por. A. Lewkowska, Historia ogłoszeń prasowych, w tym matrymonialnych [on-line:] http://bs.net.

pl/z-innej-beczki/historia-ogloszen-prasowych-w-tym-matrymonialnych [30.01.2017].

3 Por. K. Orszulak-Dudkowska, Wirtualne serwisy randkowe – fenomen współczesności [w:] Homo in-terneticus. Etnograficzne wędrówki w głąb sieci, red. E. Jagiełło, P. Schmidt, Lublin 2010, s. 81.

4 M. Szpunar, Konstruowanie narzędzi do badań online na przykładzie serwisu eBadania.pl, „e-men-tor” 2007, nr 4 [on-line:] http://www.magdalenaszpunar.com/_publikacje/2007/konstruowanie_

narzedzi_do_badan_online_na_przykladzie_serwisu_eBadania.pdf [15.01.2017].

5 Eadem, Internet w  procesie gromadzenia danych o  charakterze wtórnym, „Studia Medioznawcze”, 2009, nr 2, s. 143.

Barbara Cyrek

92

następujące pytanie badawcze: czy wizerunek psa w ogłoszeniach sprzedażowych jest różny od tego w ogłoszeniach o bezpłatnym przekazaniu?

W celu uzyskania odpowiedzi na nie zbadałam po sto ogłoszeń obu typów. Wyko-rzystanie analizy ilościowej pozwoliło wykazać statystyczną obecność wybranych treści w badanych ofertach. Z kolei perspektywa jakościowa ukazuje różnicę reprezentacji po-szczególnych kategorii kodowania, jaką można zaobserwować pomiędzy ogłoszeniami.

Uwagi metodologiczne

Materiał badawczy stanowiły oferty sprzedaży lub bezpłatnego odstąpienia psów opublikowane w serwisie ogłoszeniowym OLX. Platforma ta należy do najbardziej popularnych w  Polsce. W  badaniu Gemius/PBI przeprowadzonym w  listopadzie 2016 roku domena olx.pl zajęła dziewiąte miejsce na liście „Top 20 domen, z któ-rych korzysta najwięcej internautów”6.

Tradycyjne reguły etyczne dopuszczają prowadzenie obserwacji w  miejscach pu-blicznych bez zgody obserwowanych7. Autorzy ogłoszeń nie zostali poinformowani o przeprowadzeniu badania, co pozwoliło zachować wiarygodność zebranego materiału.

Materiał badawczy został zebrany 26 stycznia 2017. Wówczas na platformie OLX w zakładce „Zwierzęta” i kategorii „Psy” znajdowało się ponad 30 tysięcy ogłoszeń.

W celu wybrania próby badawczej ograniczyłam ilość materiału poprzez wskazanie lokalizacji „Kraków”. Dzięki temu pula ofert wyniosła 1831. Wśród nich wyróżnić można dwie zasadnicze grupy: oferty handlowe (ogłoszenia z podaną ceną) oraz ofer-ty bezpłatnego przekazania8. Szczegółowe dane ilustruje tabela 1.

Grupa ogłoszeń Ilość ogółem dla lokalizacji „Kraków”

Oferty handlowe 172

Oferty sprzedaży psów 140

Oferty krycia 30

Zapowiedzi miotu 2

Oferty bezpłatnego przekazania 1659

Kategoria „Psy bez rodowodu” 788

Kategoria „Psy ze schronisk” 871

Tabela 1. Liczba ogłoszeń poszczególnych kategorii i rodzajów

6 Por. Onet-RASP przed WP, a Interia przed Gazeta.pl, po zmianach algorytmu Facebook i Allegro mocno w górę (Gemius/PBI z listopada) [on-line:] http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/onet-rasp-przed- wp-a-interia-przed-gazeta-pl-po-zmianach-algorytmu-facebook-i-allegro-mocno-w-gore-gemius-pbi-z-listopada/page:1 [30.01.2017].

7 Por. R. D. Wimmer, J. D. Dominick, Mass media. Metody badań, tłum. P. Czajka-Francuz, Kraków 2008, s. 599.

8 1 stycznia 2012 roku zaczęła obowiązywać ustawa sankcjonująca sprzedaż wyłącznie psów rodowodo-wych. W innym przypadku przekazanie zwierzęcia musi odbyć się bezpłatnie. Stąd ofertami handlowymi były ogłoszenia o sprzedaży psów rasowych, zapowiedzi krycia oraz zapowiedzi miotów. Z kolei ofertami bezpłatnego przekazania były ogłoszenia z kategorii „Psy ze schronisk” oraz „Psy bez rodowodu”.

93 Przedmiotem analizy były ogłoszenia dotyczące płatnego bądź bezpłatnego prze-kazania psa, dlatego pula wynosiła: 140 ofert sprzedaży oraz 1659 ofert oddania.

W związku z ograniczeniami, jakie niesie ze sobą forma artykułu naukowego, posta-nowiłam ograniczyć materiał badawczy – wybrałam po 100 ogłoszeń każdego typu.

W przypadku psów rasowych oferty sprzedaży pojawiały się w 18 kategoriach. Z każ-dej kategorii wybrałam ilość ogłoszeń odpowiadającą procentowemu udziałowi ofert psów tej rasy w puli wszystkich ogłoszeń sprzedaży (por. tabela 2).

Kategoria na OLX

(rasa) Liczba ogłoszeń

sprzedaży psów Procent udziału ofert sprzedaży danej rasy w puli wszystkich ogłoszeń sprzedaży = ilość ogłoszeń włączonych do materiału badawczego

Beagle 1 1

Buldog 20 14

Cane Corso 1 1

Chihuahua 6 4

Golden retriever 1 1

Husky 2 1

Jack Russel terrier 4 3

Jamnik 1 1

Labrador 4 3

Maltańczyk 6 4

Mops 3 2

Owczarek 14 10

Pekińczyk 2 1

Shih-tzu 17 12

Sznaucer 3 2

West Highland white

terrier 1 1

York 26 19

Pozostałe rasy 28 20

Łącznie 140 100%

Tabela 2. Dobór próby badawczej z puli ofert sprzedaży

W przypadku psów bez rodowodu dobór próby nie odpowiadał opisanej wcześniej metodzie. Przeglądając ogłoszenia, zauważyłam, iż powtarzają się one w obu katego-riach9 lub nawet w obrębie jednej. W związku z tym postanowiłam przeanalizować ilość równą ilości ofert handlowych włączonych do badania. Połowę stanowią te z ka-tegorii „Psy ze schronisk”, drugą połowę – z kaz ka-tegorii „Psy bez rodowodu”.

9 Kategorie „Psy ze schronisk” i „Psy bez rodowodu” nie wykluczają się wzajemnie. W schronisku może przebywać pies zarówno nierasowy, jak i rodowodowy. Co więcej, psy przebywające w do-mach tymczasowych często również są „ze schronisk”. W serwisie OLX nie dotarłam do informacji, czy „ze schroniska” znaczy to samo, co „aktualnie przebywający w schronisku”.

Barbara Cyrek

94

Dobór ogłoszeń z każdej kategorii nastąpił z zastosowaniem domyślnej kolejności wyświetlania się ogłoszeń – od najnowszych. Wybierane były te, które wyświetlały się jako pierwsze, z pominięciem ofert krycia i zapowiedzi miotu w przypadku psów rasowych. Przy tym zastosowanie domyślnych ustawień umieszcza na pierwszym miejscu wyróżnione oferty, które są powtórzone także dalej, zgodnie z kolejnością dodania. Selekcja materiału badawczego nastąpiła więc z pominięciem wyróżnionych ogłoszeń (wyświetlanych jako pierwsze), chyba że znalazły się one wśród najnow-szych ze względu na czas ich dodania. W wyodrębnionej grupie ogłoszeń o bezpłat-nym przekazaniu psów znalazło się 96 tekstów na temat zwierząt przebywających w schroniskach lub znajdujących się pod opieką fundacji prozwierzęcych (tworzo-nych przez pracowników lub wolontariuszy). Natomiast cztery teksty pochodziły od osób prywatnych – właścicieli psów, o których traktowały ich ogłoszenia.

Zebrany materiał zbadałam metodą analizy treści. Przy zastosowaniu trafnego i  powtarzalnego klucza kategoryzacyjnego umożliwia ona interpretację materiału pod kątem jego znaczeń kulturowych. Wybrana metoda badawcza nie pozwala na rozróżnienie stopnia nasilenia zakodowanych kategorii10, niemniej w niniejszej pra-cy, w związku z postawionym pytaniem badawczym, reprezentacje tychże kategorii przeanalizowałam również pod względem jakościowym.

Po wstępnym zapoznaniu się z materiałem postanowiłam utworzyć siedem kate-gorii kodowania. W tabeli 3 przedstawiam ich bliższą charakterystykę. Odpowiadają one kolejno trzem etapom prezentacji:

1) Co jest przedmiotem ogłoszenia? (przedstawienie psa i jego pochodzenia) 2) Jaka jest jego charakterystyka? (opis stanu zdrowia, wyglądu i psychiki)

3) Na jakich warunkach zostanie przekazany? (opis warunków sprzedaży lub nieod-płatnego przekazania)

Kategoria kodowania Charakterystyka

Imię psa Czy pies, którego dotyczy ogłoszenie, przedstawiony jest z imienia?

Pochodzenie psa* Czy podana jest informacja o rodzicach/przodkach?

Czy znane są losy psa sprzed okresu, w którym powstało ogłoszenie?

Stan zdrowia Jakie pies ma szczepienia? Czy jest kastrowany? Czy jest w pełni zdrowy?

Na co choruje? Czy jest niepełnosprawny?

Wygląd** Jak duży jest pies? Jaką ma sierść? Jakiego jest umaszczenia i jakie docelowo osiągnie?

Charakter*** Jak pies się zachowuje na spacerach? Czy lubi inne zwierzęta? Czy jest kontaktowy? Czy bywa agresywny? Czy lubi dzieci? Czy jest aktywny, czy spokojny?

Uczucia i wola O czym pies marzy? Czego pragnie? Czy na coś czeka? Czy ma nadzieję?

Warunki przekazania Czy obowiązuje umowa kupna-sprzedaży lub umowa adopcyjna? Czy istnieje możliwość dowozu psa do nowego opiekuna? Czy pies zostanie przekazany, jeśli docelowo ma przebywać w budzie, kojcu, na łańcuchu?

Czy psa może otrzymać myśliwy?

10 Por. G. Rose, Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, tłum. E. Klekot, Warszawa 2010, ss. 83‒99.

95

* W przypadku psów rasowych informacja o hodowli jest jedną z obowiązkowych rubryk. Również posiadanie przez psa rodowodu jest cechą warunkującą publikację ogłoszenia w danej kategorii. W związku z tymi od-górnymi wymogami wspomniane dane nie zostały zaklasyfikowane do kategorii „Pochodzenie psa” – nie są bowiem użyteczne w świetle postawionej hipotezy.

** W kategoriach „Wygląd” i „Charakter” uwzględniałam wyłącznie treści obiektywne, to jest określenia typu

„pręgowane”, „małe”, „wesołe”. Pomijałam natomiast stwierdzenia subiektywne w rodzaju „cudne”, „kocha-ne”. Te drugie bowiem wynikały jedynie z upodobania nadawcy ogłoszenia, nie mówiły niczego konkretnego o zwierzęciu.

*** W toku analizy materiału odkryłam, iż w ogłoszeniach utworzonych przez hodowców zrzeszonych w Klubie Hodowców Rasowych Psów i Kotów „Pies i Kot” pojawia się standardowa formułka dotycząca zachowania psów: „Nauczone częściowo czystości kontaktowe o wesołym usposobieniu. Shih-tzusie/Yorusie/Pomeranian-ki łatwo się uczą uwielbiają zabawy z dziećmi przez co wspaniale zdają egzamin pieska rodzinnego. Nowym właścicielom udzielamy wszelkich rad i informacji dotyczących dalszego prowadzenia i pielęgnacji szczeniacz-ka” [pis. oryg.]. Odkrycie to skłoniło mnie, by nie włączać tego sformułowania do kategorii „Charakter”, nie wynika ono bowiem ze specyfiki rasy, nie jest też wynikiem obserwacji właścicieli, a tylko stanowi efekt pewnej polityki Stowarzyszenia lub wynika z lenistwa ogłoszeniodawców.

Tabela 3. Charakterystyka kategorii kodowania

Badanie polegało na przeanalizowaniu materiału pod kątem obecności informacji odpowiadających powyższym kategoriom kodowania. Jednocześnie przeprowadzi-łam analizę jakościową, zapisując w uwagach spostrzeżenia oraz interesujące cytaty11 ze studiowanych ogłoszeń.

Analiza materiału

Przeprowadzona analiza ilościowa wykazuje, które kategorie pojawiają się w najwięk-szej liczbie ogłoszeń (por. tabela 4.).

Kategoria Sprzedaż Nieodpłatne przekazanie

Imię psa 8% 93%

Pochodzenie psa 40% 39%

Stan zdrowia 91% 78%

Wygląd 46% 67%

Charakter 25% 95%

Uczucia i wola 2% 45%

Warunki odbioru 21% 71%

Tabela 4. Procentowy udział ogłoszeń z daną kategorią w puli ogłoszeń danego typu

Przegląd materiału badawczego w perspektywie jakościowej pozwolił jednak na do-strzeżenie swoistych kontrastów pomiędzy twierdzeniami reprezentującymi poszcze-gólne kategorie w obu grupach ogłoszeń. Różnice te warto scharakteryzować przed przejściem do wyciągnięcia wniosków z analizy ilościowej, gdyż świadomość ich wy-stępowania zmienia sposób postrzegania danych statystycznych.

11 W cytatach zachowana została oryginalna pisownia.

Barbara Cyrek

96

Imię

Imię hodowlane jest konieczne do wyrobienia rodowodu, więc posiadają je wszystkie rasowe psy – nawet szczeniaki, które później nabywca może przemianować. Mimo to imiona zostały podane tylko w ośmiu ofertach. Wydaje się zatem, iż nadawcy nie uznali tego aspektu za ważny.

Z kolei w schroniskach psy często oficjalnie mają jedynie numery, zaś imiona pi-sane są tylko w ogłoszeniach i nie występują w formalnym obiegu. Wówczas oprócz imienia w ogłoszeniu podany jest też numer zwierzęcia. Psy zostały przedstawione z imienia w 93% ogłoszeń o ich bezpłatnym przekazaniu. Większość tekstów rozpo-czynała się od podania imienia (lub nawet znajdowało się ono w tytule). Taki zabieg przywodzi na myśl przedstawianie człowieka, gdyż jak pisze Aleksandra Małus, „imię […]to pierwsza informacja, jaką człowiek ujawnia o sobie w interakcjach społeczny-ch”12. Gulio Cesare Vanini traktował imię jako aspekt wyróżniający człowieka, twier-dząc, że „byt zwierzęcy jest […] bytem bezimiennym. Dopiero w kulturze do ciała i duszy dochodzi jeszcze –jako trzecia część składowa człowieka – imię”13. Przedsta-wianie psów z imienia, choć czasami oficjalnie są one bezimienne, jest próbą nadania im istotności, uczłowieczeniem. Co więcej – około 1/5 imion stanowiły zdrobnienia przywodzące na myśl imiona dziecięce, na przykład Józio, Gabrysia, Edzio, Zenuś, Czarek. W tej grupie imię psa nie padało w żadnym ogłoszeniu od osoby prywatnej.

Pochodzenie

Wśród ogłoszeń dotyczących psów rasowych informacja o pochodzeniu była trzecią najbardziej popularną i wielokrotnie zajmowała większą część tekstu:

ojciec: OMAR NACHAR z Sardanu INTERCHAMPION Champion Polski pion Bośni i Hercegowiny Champion Montenegro Champion Słowacji Grand Cham-pion Słowacji ChamCham-pion Weteranów Słowacji ChamCham-pion Weteranów Rumunii Champion Weteranów Polski Champion Weteranów Węgier Młodzieżowy Champion Słowacji Młodzieżowy Zwycięzca Słowacji 2007 Zwycięzca Klubu Słowacji 2008 Zwy-cięzca Klubu Sznaucera Słowacji 2007 ZwyZwy-cięzca Słowacji 2011 III BIS Junior 7XCA-CIB, 12x r.CA7XCA-CIB, 36xCWC, Cert. ISPU, 8xNDPwR, 7xBOB, 1XBOG, 1XBOG III matka: KUMARI OLLIVANDERR Champion Serbii Rozpoczęty Interchampion (brakuje odstępu czasowego) Rozpoczęty Championat Słowacji (brakuje odstępu cza-sowego) Rozpoczęty Championat Węgier (brakuje odstępu czacza-sowego) Rozpoczęty Championat Rumunii (brakuje odstępu czasowego) II BIS II grupy FCI, I BIS Baby , IV BIS Baby, 5XCACIB, 2X res.CACIB, 2XBOB, 3XBOS, Grand Prix Slovakia 2016

Informacje o sportowych sukcesach i championatach przodków podnoszą rangę ho-dowli oraz wartość psa. W ogłoszeniach często pojawiał się też opis umaszczenia oraz psychiki rodziców zwierzęcia, by przekonać odbiorcę, iż odpowiada ono wzorcowi rasy:

12 A. Małus, Znaczenia osobiste przypisywane imieniu, „Psychiatria i Psychoterapia” 2016, nr 1, s. 28.

13 Z. Majewska, O roli imienia w filozofii kultury Andrzeja Nowickiego, „Kultura i Wartości” 2013, nr 1, s. 109.

97

Rodzice to zdrowe psy pięknej budowy z wynikiem badania na dysplazję HDA oraz z zaliczonymi testami psychicznymi z wynikiem 5/5. Ojcem naszego reproduktora jest przepiękny interchampion ATA HOSH Buslay z hodowli Shah-Azim.

Dopisek o zdrowotnych predyspozycjach rodziców, taki jak ten zawarty w powyż-szym cytacie, pojawiał się bardzo rzadko.

W ogłoszeniach dotyczących psów nierasowych kategoria pochodzenia występo-wała najrzadziej. Informacji o przodkach nie było prawie wcale – trudno zdobyć ta-kie dane w przypadku psów wyłapywanych na ulicach czy oddawanych do schronisk przez właścicieli. Jeżeli już taka informacja się pojawiała, podawany był opis wyglądu matki (ojciec nie był znany) – w sytuacji, gdy ogłoszenie dotyczy bardzo młodego psa, taka informacja pozwala odbiorcy szacunkowo określić docelową wielkość zwierzęcia.

Częściej natomiast występował opis losów psa sprzed pobytu w schronisku/hotelu/

domu tymczasowym – niejednokrotnie chwytający za serce i pełen przykrych faktów:

Tina wczesną młodość spędziła na krótkim łańcuchu. W grudniu została interwencyj-nie odebrana właścicielowi i umieszczona w krakowskim schronisku.

Amuś został wyrzucony na ogródkach działkowych w Raciborzu. Udało nam się do-trzeć do właściciela, który nie chce go odebrać z raciborskiego schroniska […].

Jak to często na wsi, czekał go łańcuch i buda. Niestety, właścicielka zapomniała, że z  wiekiem psa należy poszerzać obrożę. Zorientowała się, kiedy psu obroża wrosła w skórę szyi.

Zdrowie

W ofertach sprzedażowych aż 90% zawierało reprezentacje tej kategorii. Informacje o zdrowiu to przede wszystkim dane na temat szczepień, gdyż znakomita większość ogłoszeń w tej grupie dotyczyła szczeniąt. Poddanie szczenięcia szczepieniom wymaga zachowania przez nie kwarantanny, dlatego zapis o komplecie szczepionek jest dla potencjalnego nabywcy informacją, iż pies jest gotów, by w pełni uczestniczyć w prze-widywanych dla niego zajęciach. Nie bez znaczenia pozostaje tu również aspekt eko-nomiczny: jeżeli pies posiada komplet szczepień, kupujący nie będzie musiał ponosić dodatkowych kosztów. Jest to zatem informacja o tym, co wlicza się w cenę psa.

W drugiej grupie ogłoszeń również pojawiały się zapisy o szczepieniach, ale tak-że o  kastracji  – zabieg ten jest niemal zawsze obowiązkowym elementem procesy adopcji zwierzęcia i jeżeli został już wykonany, odbiorca może odebrać zwierzę nie-zwłocznie. Ponadto informacja ta stanowi sygnał dla przedstawicieli pseudohodow-li14, iż pies jest niezdolny do rozmnażania. W kilku ogłoszeniach pojawiły się także wzmianki o chorobach zwierząt – by decyzja o przygarnięciu była przemyślana, gdyż ponowne oddanie jest dla niego szokiem i może być przyczyną traumy. Informacja

14 Por. Pseudohodowle [on-line:] http://www.anaconda-fundacja.pl/topmenu-fundacja/fundacja-temat-mies/56-pseudohodowle [30.01.2017].

Barbara Cyrek

98

o ewentualnej niepełnosprawności psa przedstawiona była w sposób odnoszący się do ludzkiej wrażliwości: „Ale czy brak oka sprawia że Jacky jest mniej psem?”.

Wygląd

Wśród ofert sprzedaży kategoria ta była drugą najczęściej reprezentowaną. Opis wyglą-du wydaje się szczególnie ważny w ogłoszeniach dotyczących psów ras małych, gdzie nacisk kładziony jest na rozmiar: „miniaturkowe sunieczki i piesiunie rasy Shih-tzu tricolor”, „mniejszy od chomika”, „oferuję pięknego mini pieska o urodzie laleczki”.

Im mniejszy pies, tym bardziej pożądany, co uwidaczniają też różnice cen pomiędzy szczeniętami różnych rozmiarów. Opisy psów niejednokrotnie przywodzą na myśl przedmioty: „Pieski piękne jak misie z piękną sierścią zgrabne małe króciutkie kwa-draciki”; „cudowna laleczka”; „mieszczący sie na dłoni xxxs”; „kieszonkowy”; „unikat”.

W  drugiej grupie najczęściej pojawiały się dwa rodzaje reprezentacji kategorii

„Wygląd”:

ʶ wielkość – fotografie nie zawsze pozwalają ocenić, jak duże jest zwierzę, szcze-gólnie w przypadku psów schroniskowych, które nierzadko kulą się ze strachu podczas robienia zdjęć;

ʶ uroda – prócz subiektywnych opinii nadawcy ogłoszenia o tym, jakie zwierzę jest piękne, pojawiają się też opisy psiej brzydoty lub przeciętności, odnoszące się do ludzkiego sumienia i wrażliwości: „pies jak pies, ale też chce domu”; „czy ktoś po-kocha zwykłego buraska”, „Chomiś może nie jest piękny i nie wyróżnia się urodą spośród innych piesków, ale, podobnie jak one, zasługuje na dobry, kochający i ciepły dom”.

Charakter

Ogłoszenia o sprzedaży psów najczęściej informowały o socjalizacji szczeniaków oraz o tym, czy lubią one dzieci. Były to zwykle lakoniczne, krótkie opisy. W przypadku całego miotu nigdy nie występowała informacja o charakterze poszczególnych szcze-niąt, choć hodowca ma możliwość przeprowadzenia testów behawioralnych i poznać specyfikę poszczególnych psów, nawet jeżeli są one bardzo młode. Zaledwie jeden ogłoszeniodawca opisał różne charaktery szczeniąt: „Szczeniaki maja już swoje cha-rakterki i można wybrać w zależności od upodoban są cudne szczeniaki typowe przy-tulanki a tagze o charakterach wykazujących typowych struzy i obrońców”.

W jednym z ogłoszeń znalazła się informacja, że psy załatwiają się do kuwety i nie muszą wychodzić na spacery.

W drugiej grupie ogłoszeń opisy charakteru poszczególnych psów były bardzo rozległe. W związku z tym, że mieszańce niejednokrotnie nie reprezentują typu żad-nej rasy, trudno po wyglądzie ocenić ich usposobienie. Długie i wyczerpujące charak-terystyki mówiły o tym, czy pies lubi być głaskany, czy jest aktywny, czy też spokojny, czy toleruje koty, jak dogaduje się z przedstawicielami swojego gatunku, czy jest pło-chliwy, czy bywa agresywny. Wydaje się, iż nadawcy tych ogłoszeń uznają charakter za najbardziej istotną dla odbiorców cechę psów. Warto jednak zwrócić uwagę, że wśród ogłoszeń prywatnych tylko w jednym znajdowała się informacja o charakterze

99 psa – było to wyliczenie wad suki, która jest agresywna wobec innych zwierząt i wyje pozostawiona sama w domu.

Uczucia i wola

Kategoria ta jest silnie antropomorfizująca. W ofertach sprzedaży występowała wy-łącznie jako stwierdzenie, że pies czeka: „czeka na nowego wlasciciela”.

Ogłoszenia o nieodpłatnym przekazaniu zdają się natomiast wyczerpywać tę ka-tegorię na każdy możliwy sposób. Znajdują się tutaj zarówno treści o nacechowaniu pozytywnym („ona Cię potrzebuje!”; „Do szczęścia brakuje jej tylko domku i tego jej, jednego jedynego człowieka”; „szuka towarzysza na całe swoje życie”; „na świat patrzy sercem”), jak i negatywnym („Daj jej szansę zanim straci ostatnie resztki na-dziei”; „tęskni za domem”; „ze złamanym sercem”; „nie mógł uwierzyć, że człowiek potrafi być dobry”; „całymi dniami czeka przy kracie na ratunek”; „poddała się już dawno. Nie ma w niej nadziei i wiary”; „Już nie wierzy, że jej smutny los się jeszcze kiedyś odmieni”). Ogłoszenia prywatne nie uwzględniały tej kategorii.

Warunki odbioru

W ofertach sprzedaży psów kategoria te reprezentowana była różnorako. Najczęściej pojawiały się informacje o możliwości dowozu lub nawet wysyłki za granicę. Kilkoro hodowców zastrzegło, iż psa nie sprzedadzą do hodowli. Odosobnione przypadki

W ofertach sprzedaży psów kategoria te reprezentowana była różnorako. Najczęściej pojawiały się informacje o możliwości dowozu lub nawet wysyłki za granicę. Kilkoro hodowców zastrzegło, iż psa nie sprzedadzą do hodowli. Odosobnione przypadki