£3lomiel bobrp jeft ten, Itórp pomaga łomu tplto mo^e, nilomu 3aś nie fjlobsi.
Iplto tr3p llafp fq lub3i: ibącp ro tpl, naprsób i djcącp 3oftać na jebnpm miejfcu.
ifjosnaj famego fiebie, a łacniej po3nag innpd).
£to fię ucsp mpśleć, ten fię ucsp obró^niać prambę ob blębóro, a m tpm jeft najropśfsp rosum csloroiela.
^rambsirop mq3 nigbp fię nie sniedjęca, lec3 rociq3 ibsie napr3Ób póli nie 3mpcię3p.
E^aralter ro śpciu jeft potęgą lierującą nim. Dobre lub 3le lofp mogą bpć 3mienione tplto rolafną energią.
i]3anoroanie nab fobą i fila djaralteru jeft najropśfjpm jjc3ptem dja=
ralteru.
C£f>aralter nie urabia fię bes trubu; bo tego potrseba nieuftannego bolenia i panoroania nab fobą.
ffllogifo f$. ©uitoroa ©ijeroiufta
SB Dftróbjie na cmentarsu eroangełicfim Jpocsęła siemffa porołofa fs. ©uftaroa ©ijerotu&a — jebnego 3 najłep&pcb jpnóro 3 iemt SJiasurffiej.
S?r3ebroc3efna śmierć tego gorliroego bojoronifa o lepfog prspfjłość jroego .łubu, tego obrońcp gabfi ma3urffiej i łmrcotu majurftiego bpła prses
to&pftef lub bfugo i ferbecsnie opłałimana.
9JliejKe 3ego totecjnego |poc3pnłu roibsimp na pompśfepm obrasfu Sfromna mogiła ro obramotoaniu famiennpm, a na mogile pomnif to tgtafcie wymartej biblii 3 napifem: „Xutaj Jpocsproają bocsefne ^cgątfi fjiębsa ©uftaroa ©isetoiufea, urojonego to r. 1810, 3marlego to r. 1848.”
SB pa^ierniłu 1937 r. 3toieb3iła mogiłę ropciecsfa młobsieśp ma3ur=
ffiej fpob S3qptna, ^3a^r)tna, śtoiętajna itb., abp to nałe^ptp fpofób ucscić pamięć froego toielJiego 3iomfa i głoficiela pratobp.
$oQol>}«ite napi) Wapróto
jrjijtoria ucjp nas, je najcjęściej najmę narobom bają jąjiebnie na
robi), pr5p qpm cgęfto bproa, je rójne jąjiebnie narobp bają rójne najrop.
Sto i fiebp na3toał 2Jia5uróro tpm imieniem, nie jeft ojtatecsnie ujtalone, ani prges f(iftorię, ani pijej jęjpfo3narocóro.
i)3róboroano ropjaśniać najmę tę ob jafiegoś jtarojptnego grobu (miafta) ajiajoroa, jaf to tmierbji projejor 23riicfner ro ^Berlinie. $róbo=
mano bopatrproać jię tej najrop m jęjpfu litemffim, gbjie „majuras"
ojnacja cjłoroiefa frępego, a nijfiego; ale rojjpjtfie tafie prjppujjcjenia upabłp 3 tego projtego mjglębu, je najroa aJiajur porojtała ob fraju SDfa- 3orojja. Db najbaroniejjjpitj cjajóro, bo ftórpdj fięga jafafolroief łjijtoria, rojpominająca o 9Jia3orojju, a pijana m oroptf) cjajad) po ładnie ropłącg>- nie, fpotpfa jię najma fraju majoroiecfiego, fiebt) jejjcje jupełnie niema m ujpciu najmp Sfiajura.
Sronifa anonimoma, jmana porojjedjnie m nauce fronifą Salla, po=
Ąobjąca 3 XII miefu, mjpomina o fraju „majoroiecfim” i „majomitad)” . 3nna fronifa, mianomicie rujfa, fronifarja fijomjfiego STiejtora, opijują*
ca upabef 2Jiajłaroa, ffięcia 9Jfa3orofia i prjpmóbcp m roałce o rop3roołe=
nie pogańjfidj łDiajuróro 3 frólem poljfim ^ajimierjem, najproa jałubnie^
nie tego fraju „aJJajomjjanami” . 9(iigb3ie mięć ro tpm cjajie nie jpotpfa jię najrop „Śliajuta”, roórocsas, gbp jjerofo móroi jię o SJfajorofju i 9Jia*
3orojjanadj.
jrjijtotpcp niemieccp 3 cjajóro 3 af£mu Srjpjacfiego, ftórp prjeciej blijfo jtpfał jię je jjcjepem majoroiecfim, najpmają rojjębjie aJiajuróro ro ładńjfiej na3roie „połoni” .
Ddesbicie jebnaf ropnifa, je SUlajur jejt pqe3 rojjpjtfie C3ajp bsiejóro 3roiąjanp 3 ajiajorojjem, C3pli 3iemią ma3urjfą — ro tpm jtopniu, je tam rojjjerjało jię rojjęb3ie ajfajorojje, bofąb fecbi i ojiebłał jię 3Jja3ur, a 3 bru=
giej jtronp temu pr5pfługiroafa najroa SJtasura, fto miejjfał na Śfajorojju.
Db csego roięc porojtała jtarjja i baroniejjja najroa 9Jla3orofee?
3Ilbo bpł to fraj i narób, ftórp głóronie trubgif jię po lajad) roprobem jmołp cjpłi „ma3i” bo jmaroroania, cjp „masania” oji 1003010, cjpli ro ftórpm bpło bujo „ o fia r n i" , albo bpł to fraj ni3innp, błotnijtp, mofrp, ro ftórpm „majałp” jię foła roojóro, majałp jię Jodjp pqp oraniu.
SBięcej prarobopobobne jejt to ojtatnie prsppujjcsenie, gbpj pierrootne fraje 9Jiajura bpłp rjecjproiście nijinne, błotnijte, gbjieś balefo nab 2Bijłą i 30 2Bijłą ro bołinadj rjef Sjurp, iRarofi, Sejiornej.
3ejełi prjpjmiemp tafie roptłumac3enie podjobjenia ajiajorojja ja bes=
jporne, to jefecse po3oftaje poroajne pptanie blac3ego jebnaf ob ajiajorojja roptroor3pła jię na3roa „ajfajut” ?
Są roiabomości łjijtorpcjne, rojfajujące na to, je fiebpś pr3eb roiefa- mi 2!ia3ur bronił jię ob tej najrop i nie djciał jej prgpjąć, gbpj uroajał ją ja obrajłiroą. iRsecsproiście na3rop, fońc3ące jię na „ur” rojjpjtfie ją u|c3ppłiroe i ojnacjają perone lefceroajenie: piedjur, fośtur, pa3ur, jjc3ur,
jur, {nur i t. p., tal jamo, jal jeńffie na „ura” , jat: jjlacfyciura, trudjura, chmura i t. p.
fttoś toięc fiebąś i sa coś lefceroająco lub 3 antąpatią trattouial 3ura i baioal mu tafą na3roę, ftóra ftę 3 C3afem uporofjechnila.
JUeroątpliroie ta jafaś niechęć u fąfiabóm 9Jia3ura iftniafa i roąrajita ftę tafą niefąmpatącsną ro 3a!ojeniu nasroą.
3?3ec3ąroiście ro fiiftorii mamą bujo ślabóto tafiego traftoroania -0la=
3ura pr3e3 inne jjc3epą, ftóre naleją uroajać 30 obrajające i brroiące. £35 ffufjne bąfo tafie sapatrąroanie na roartości budjoroe i fi3ąc3ne 9tta3ura — to inna r3ec3.
i)Sr3ąc3pna niecfjęci fąfiabóm tfroifa ob C3afóro ftarojątnąd) u> famąrn
^arafterse 9Jia3ura i jego roli upartego i cierpliroego folonisatora, ftórą fjeb! bobroutolnie to fraje niegościnne, maforoartościotoe, prses nifogo nie effploatoroane. SBielfą pracą i mafąmi roąmaganiami 3Jfasur tororoaf {obie brogi to terenach ttubnądj bo roąjąroienia o siej glebie, to furoroąm flimacie. 3ąjąc bogobojnie, csąli u> sgobsie 3 nafasami frooid) m ieleń po=
gańffidj, ro3toijając u) fobie ro najroięfjjąm ftopniu fult religijną prsob- fóro, ftórącf) nafasą roeiela! ro jącie, 9tta3Ut bąl prses rofiąftfie miefi po=
roajnąm fonfurentem ro folonisacji noroąd) terenom. SBąrobil m fobie roąfofą mlajną moralność i mąjofą fulturę bucf)a, naftępftroem ftórej bąl fonjerroatąsm, csąli obaroa prseb rojjąftfim nomąm, prseb rofjąftfim ob=
ct)m. 2)obroroolnie ujumaf fię bo miejjc gorjjąd), bsifjjąd), trubniejfjąch, abą nie mieć nab jbbą jabnej mlabsą i jabnego prsąmufu.
Stąb prses bfugie miefi uparcie broni! fię prseb djrseścijańftroem, ftąb jabnądj nominef cubsosiemffid) bo jiebie nie bopufjcsaf. Stąb juj m ftarojątności, ibąc co ras bale}, trafi! bo frainą puftej m orne C3afą po=
jesiersa bsifiejjjąd) if3rus 213fĄobnirf). SBąforsąfta! te tereną 3 iatmością, gbąj fąfieb3i jego ftarojątni i)3ruforoie rolnictmem fię nie 3ajmomaIi i jab=
nąd) ambicąj pańftroorootroórcsądj nie ujamniali.
3ąjąc taf obgrobsonąm ob jjerofiego śmiata — rsecs naturalna — m fmąm porojjedjnąm ubóftmie, fta! nijej ob frooid) fąfiabóm pob ro3glębem prsąfmajania fobie sbobącsą cąmilisacji rofpófcsefnej. Stąb poroftafa pr3ą=
csąna roąśmiemania 2Jla3ura, jafo nieofr3efanego i upartego. ^oroftafą licsne pr3ąf!oroia obrajliroe bla SJfa3ura, 3 ftórądj najmięcej rosporojjed)*
ni!o fię pomieb3enie, je „SUfasur robsi fię ślepą!”
Żego robsaju niechęć hiftorącsna fąfiebnich jjcsepóro fforoiańffid) roą=
troorsąia ufjc3ąpliroą nasroę „3Jfa3ura” .
3 biegiem jebnaf miefóm, fiebą iDTasur bsięfi fmoim mąfofim mar=
tościom moralnąm i pt3ą mielfim rosmnojeniu fię sacsą! ujaroniać fmoje mąfofie 3aletą, m3bubsające pobsim fąfiabóm, pt3efta! fię mftąb3ić fmojej nasmą i mniej mięcej ro miefu XVII i XVIII 3ac3qf fię fam 3 bumą na3q=
mać 3Jfasurem, roątroorsą! mfpanialą taniec, nasmaną jego imieniem, a na pr3ąf!oroie o ślepąm rob3eniu fię — juj 3 bumą i peronością fiebie obporoiaba!: „ta f, HJfa3ur r obsi fię śl epą, al e j a f pr3ej r3ą, to b u r n i a p r 3e3 bębomą beffę 3obac s ą”.
Spramiebliroość taje prgpjnać, je te mabp, ftóre bptp prspcsprtą rop=
śmieroania aJtajura prjeb miętami i poftujptp ja poroób bo utroorjenia famej najmp — ją bjifiaj oceniane, jato jego jaletp, jato prjejatop jego [moiftej pienoolnej tulturp i ropfofid) roartości moratnpct), ściśle jfqc30=
npct) 3 gtębofim umiforoaniem [mojego fraju.
SBjjpftfie ced)P majurffie obfermujemp rótoniej 3acboroane to [ropm [tanie pierrootnpm u 9Jta3ura 2B[d)obniopru[tiego, ftórp bębqc bespośreb- nim potomfiem pierrootnego 9Jta3ura najespftfeej ra[p norbpcsnej, 3ad)o- roał bo b3i[iaj to nie[fajonej formie [toojg mp[ofq futturę pierrootng, 1 miele fmoidj praftarpdj m ieleń, gfęboto [ięgającpd) m ftarojptnp pier=
motnp pogańffi fult prsobfóro. Sebnocseśnie ro momie [mej sadjomaf na[- mięcej praftarpdj form piermoinpct), mtaścimpct) ftarojptnpmu jęjpfomi
ma3ur[fiemu. Dr. 3. Ó.
rAiyyur’■ ■ JU K g [ Ł»c. i ' , u i
Dgótnp mibot miafta D3iałboroa.